İçeriğe atla

İkinci Çeçen Savaşı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İkinci Çeçen Savaşı
Çeçen-Rus çatışması
TarihAna aşama:
7 Ağustos 1999 - 30 Nisan 2000
(8 ay 24 gün)
İsyan aşaması:
1 Mayıs 2000 - 16 Nisan 2009
(8 yıl, 11 ay ve 15 gün)[3]
Bölge
Sonuç Rus zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Çeçenistan Rusya’ya yeniden katıldı
Taraflar

İçkerya Çeçen Cumhuriyeti (1999-2007)

Tam liste:
Komutanlar ve liderler
Güçler
Rus iddiası:
80.000 (1999 yılında)
Çeçen iddiası: 462.000
Rus iddiası: 22.000
Çeçen iddiası:
9.000 (1999 yılında)
Kayıplar

Toplam: 6.000-14.000

Tam liste:
  • Rus askeri verileri:
    • 6.000-6.300 asker öldürüldü
    • 1.072 Çeçen polis memuru öldürüldü[4]
    Çeçen iddiası:
    • 2.004 kişi öldürüldü (1999-Mayıs 2000)
    Bağımsız tahminler:
    • 9.000-11.000'den fazla kişi öldü (1999-Şubat 2002; Jane's)
    • 5.810 kişi öldü (Ağustos 2002-Ağustos 2003; IISS + CSIS)
      14.000 kişi öldü (1999-Mart 2005; Asker Anneleri Komitesi)

Toplam: 3.500-14.000+

Tam liste:
  • Çeçen iddiası:
    • 3.500'den fazla kişi öldü (1999-2004)
    Rus askeri verileri:
    • 14.113 öldürüldü (1999-2002)
    • 2.186 kişi öldü (2003-2009)
    • 6.295 yakalandı (2003-2009)

Toplam öldürülen askeri ve sivil: 50.000-300.000

Tam liste:
    • Toplam kayıp sayısı tahmini: Uluslararası Af Örgütü'ne göre 30.000 sivil öldü (25.000 öldürüldü ve 5.000 kayıp)
    • Çeçenistan'da ~80.000 kişi öldü (GfbV tahmini)
    • Komşu bölgelerde daha fazla: 40.000-50.000 sivil öldürüldü (Kramer)
    • Rusya’nın kendi topraklarında yapılan saldırılarda 600’den fazla kişi öldü


İkinci Çeçen Savaşı, 29 Eylül 1999 tarihinde Rus ordusunun Çeçenistan'a girmesiyle başlayan ve Nisan 2009'a kadar süren savaş. Rusya'nın Çeçenistan'a girme nedeni, Çeçenistan'daki Mashadov hükûmetinin Uluslararası İslami Barış Tugayı adlı örgütün Dağıstan'ı işgal etmeye başlayıp burada Radikal İslamcı bir yönetim kurmasını engellemekte başarısız olmasıydı. Rusya Çeçenistan'ın ana hatlarına hava saldırısı düzenledikten sonra askeri kara operasyonlarına başladı. Rus ordusu teçhizat, sayı, askeri araç ve hava gücü bakımından çok daha üstündü, yaklaşık 1,5 yıl içinde Çeçen yerleşimleri Rusların eline geçti. Şehirlerdeki direnişçiler ve Yabancı Mücahitler dağlarda gerilla savaşı vermeye başladı. Çeçen savaşçılar ve Mücahitler Rus ordusuna vurkaç taktikleri ve pusular ile kayıp verdirmeye başladı. 2009 yılında Rusya savaşın bittiğini[3] açıkladı. 2017 yılında da çatışmalar sona erdi ve silahlı Çeçenler ve Yabancı savaşçıların sayısı sıfırlandı.[5]

Savaşın başlamasıyla Çeçen mülteciler, Gürcistan'ın sınır köylerine kaçmak zorunda kalmıştır. Rusya'nın Gürcistan topraklarını bombalaması sonucu bu bölgeyi de terk etmek zorunda kalan göçmenlerin bir kısmı Cenevre Sözleşmesi kapsamında kendilerine “mülteci” statüsü veren Avrupa ülkelerine giderken, 10 bini aşkın Çeçen, Türkiye'ye gelmiştir.[6]

  1. ^ Goltz, Thomas (9 Şub 2003). "Chechnya diary : a war correspondent's story of surviving the war in Chechnya". New York : Thomas Dunne Books – Internet Archive vasıtasıyla. 
  2. ^ "CNN.com - Istanbul: Gateway to a holy war - September 6, 2000". web.archive.org. 17 Ekim 2014. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2024. 
  3. ^ a b "BBC News - Russia 'ends Chechnya operation'". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  4. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; old.wps.ru isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ " ВЗГЛЯД / Глава ФСБ объявил о ликвидации бандподполья на Северном Кавказе". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  6. ^ "Çeçenler, Fenerbahçe'den gönderildi". Gazete Kadıköy. 25 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.