İkinci Çeçen Savaşı
| İkinci Çeçen Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Çeçen-Rus çatışması | |||||||
 2000 Zhani-Vedeno pususu sırasında militanlar tarafından devre dışı bırakılan bir BTR-80 zırhlı personel taşıyıcısı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
|
 Ülkü Ocakları[1][2] | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Vladimir Putin Gennady Troşev Aleksander Baranov Valentin Korabelnikov Ahmet Kadirov (ölü) Ramazan Kadirov Ruslan Yamadayev (ölü) Sulim Yamadayev (ölü) Said-Magomed Kakiyev |
 Aslan Mashadov (ölü) Şeyh Abdul Halim (ölü) Dokka Umarov Ruslan Gelayev (ölü) Şamil Basayev (ölü) Ahmed Yevloyev Emir Hattab (ölü) Abu al-Walid (ölü) Abu Hafs al-Urduni (ölü) Muhannad | ||||||
| Güçler | |||||||
| 93.000 | 22.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
3,536–3,635 asker[4][5] 2,364–2,572 İçişleri Bakanlığı birimi[6][7][8] 1,072 Çeçen polisi[5] 106 Rusya Federal Güvenlik Servisi elemanı öldü[9] Toplam Kayıp:7,217–7,425 | 16.299 savaşçı öldü[10][11] | ||||||
| Çatışmalarda 50.000 masum sivil öldü. | |||||||
İkinci Çeçen Savaşı, 29 Eylül 1999 tarihinde Rus ordusunun Çeçenistan'a girmesiyle başlayan ve Nisan 2009'a kadar süren savaş. Rusya'nın Çeçenistan'a girme nedeni, Çeçenistan'daki Mashadov hükûmetinin Uluslararası İslami Barış Tugayı adlı örgütün Dağıstan'ı işgal etmeye başlayıp burada Radikal İslamcı bir yönetim kurmasını engellemekte başarısız olmasıydı. Rusya Çeçenistan'ın ana hatlarına hava saldırısı düzenledikten sonra askeri kara operasyonlarına başladı. Rus ordusu teçhizat, sayı, askeri araç ve hava gücü bakımından çok daha üstündü, yaklaşık 1,5 yıl içinde Çeçen yerleşimleri Rusların eline geçti. Şehirlerdeki direnişçiler ve Yabancı Mücahitler dağlarda gerilla savaşı vermeye başladı. Çeçen savaşçılar ve Mücahitler Rus ordusuna vurkaç taktikleri ve pusular ile kayıp verdirmeye başladı. 2009 yılında Rusya savaşın bittiğini[3] açıkladı. 2017 yılında da çatışmalar sona erdi ve silahlı Çeçenler ve Yabancı savaşçıların sayısı sıfırlandı.[12]
Etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Savaşın başlamasıyla Çeçen mülteciler, Gürcistan'ın sınır köylerine kaçmak zorunda kalmıştır. Rusya'nın Gürcistan topraklarını bombalaması sonucu bu bölgeyi de terk etmek zorunda kalan göçmenlerin bir kısmı Cenevre Sözleşmesi kapsamında kendilerine “mülteci” statüsü veren Avrupa ülkelerine giderken, 10 bini aşkın Çeçen, Türkiye'ye gelmiştir.[13]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Goltz, Thomas (9 Şub 2003). "Chechnya diary : a war correspondent's story of surviving the war in Chechnya". New York : Thomas Dunne Books – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "CNN.com - Istanbul: Gateway to a holy war - September 6, 2000". web.archive.org. 17 Ekim 2014. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2024.
- ^ a b "BBC News - Russia 'ends Chechnya operation'". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Thousands of Russian killed in Chechnya". 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.
- ^ a b "Defense and Security / PressPATROL / Media Monitoring Agency WPS". 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Chechnya War, Casualties - Johnson's Russia List 2-19-03". web.archive.org. 5 Eki 2013. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "S. Russia police foiled 30 terrorist acts since Jan. -prosecutor - 21.06.2007, Sputnik International". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Interior Ministry Releases Casualties in Chechnya - SRB Podcast". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "The History Guy: The Second Chechen War". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "No Title". 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Russia put 750 militants out of action in 2009 - Interior Ministry - 07.10.2009, Sputnik International". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ " ВЗГЛЯД / Глава ФСБ объявил о ликвидации бандподполья на Северном Кавказе". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Çeçenler, Fenerbahçe'den gönderildi". Gazete Kadıköy. 25 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.