Paşa: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
geliştirme |
Değişiklik özeti yok |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
'''Paşa''', [[Osmanlı Devleti]] zamanında yüksek sivil memurlara ve [[albay]]dan üstün rütbede bulunan askerlere verilen unvan.<ref name=tdk>{{cite web|başlık=TDK Güncel Türkçe Sözlük: Paşa.|url=http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.4f3253baa032b5.16215603|erişimtarihi=2012-2-8|yayımcı=[[Türk Dil Kurumu]]}}</ref> Sözcüğün [[Eski Türkçe]]deki ''erkek evlat'' anlamına gelen ''beşe'' kelimesinden geldiği<ref>{{cite web|başlık=Paşa|yayımcı=Nişanyan Etimolojik Sözlük|url=http://www.nisanyansozluk.com/?k=pa%C5%9Fa|erişimtarihi=2012-2-8}}</ref> veya 'baş ağa' sözcüklerinin birleşmesiyle oluştuğu düşünülmektedir.<ref name=milli>{{cite web|başlık=Paşa Şiir|url=http://www.milligazete.com.tr/makale/-pasa-siir--205201.htm|yazar=Cevat Akkanat|erişimtarihi=2012-2-8|yayımcı=Milli Gazete}}</ref> Bunun yanında ''baş'' isim gövdesine ''-A'' isimden isim yapan yapım eki getirilerek ''en üstte, başta olan'' anlamında türetilen bir kelime olduğu da düşünülebilir. |
'''Paşa''', [[Osmanlı Devleti]] zamanında yüksek sivil memurlara ve [[albay]]dan üstün rütbede bulunan askerlere verilen unvan.<ref name=tdk>{{cite web|başlık=TDK Güncel Türkçe Sözlük: Paşa.|url=http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.4f3253baa032b5.16215603|erişimtarihi=2012-2-8|yayımcı=[[Türk Dil Kurumu]]}}</ref> Sözcüğün [[Eski Türkçe]]deki ''erkek evlat'' anlamına gelen ''beşe'' kelimesinden geldiği<ref>{{cite web|başlık=Paşa|yayımcı=Nişanyan Etimolojik Sözlük|url=http://www.nisanyansozluk.com/?k=pa%C5%9Fa|erişimtarihi=2012-2-8}}</ref> veya 'baş ağa' sözcüklerinin birleşmesiyle oluştuğu düşünülmektedir.<ref name=milli>{{cite web|başlık=Paşa Şiir|url=http://www.milligazete.com.tr/makale/-pasa-siir--205201.htm|yazar=Cevat Akkanat|erişimtarihi=2012-2-8|yayımcı=Milli Gazete}}</ref> Bunun yanında ''baş'' isim gövdesine ''-A'' isimden isim yapan yapım eki getirilerek ''en üstte, başta olan'' anlamında türetilen bir kelime olduğu da düşünülebilir. [[İskender Pala]] da sözcüğün "beşe" sözünden geldiğine [[Od (kitap)|Od]] adlı romanındaki şu sözlerle işaret etmiştir: ''"Çelebi Faruk, Lokman Beşe'nin babasıydı demek. Üç yıldır bunu hiç bilmemiştim. Oysa "Paşa" demesinden anlamalıydım."''<ref>Pala, İskender (2011), Od, s.159, Kapı Yayınları:İstanbul.</ref> Günümüzde [[Lâkap ve Unvanların Kaldırılması Hakkındaki Kanun]] ile yasak olmasına rağmen (26 Kasım 1934) pek çok kesimde [[general]] rütbeli subaylar için yaygın olarak kullanılmaktadır.<ref name=tdk/> Ayrıca ''paşa'' Türkçe kökenli bir kelime olmasına rağmen yabancı tamlamaların içinde kullanılmıştır.<ref name=devellioglu>{{cite book|başlık=Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat: Paşa kelimesi | yayımcı=Aydın Yayınevi| yazar=Ferit Devellioğlu| yer=Ankara|sayfalar=854|yıl=205}}</ref> |
||
==Kaynakça== |
==Kaynakça== |
||
Sayfanın 15.27, 15 Şubat 2012 tarihindeki hâli
Paşa, Osmanlı Devleti zamanında yüksek sivil memurlara ve albaydan üstün rütbede bulunan askerlere verilen unvan.[1] Sözcüğün Eski Türkçedeki erkek evlat anlamına gelen beşe kelimesinden geldiği[2] veya 'baş ağa' sözcüklerinin birleşmesiyle oluştuğu düşünülmektedir.[3] Bunun yanında baş isim gövdesine -A isimden isim yapan yapım eki getirilerek en üstte, başta olan anlamında türetilen bir kelime olduğu da düşünülebilir. İskender Pala da sözcüğün "beşe" sözünden geldiğine Od adlı romanındaki şu sözlerle işaret etmiştir: "Çelebi Faruk, Lokman Beşe'nin babasıydı demek. Üç yıldır bunu hiç bilmemiştim. Oysa "Paşa" demesinden anlamalıydım."[4] Günümüzde Lâkap ve Unvanların Kaldırılması Hakkındaki Kanun ile yasak olmasına rağmen (26 Kasım 1934) pek çok kesimde general rütbeli subaylar için yaygın olarak kullanılmaktadır.[1] Ayrıca paşa Türkçe kökenli bir kelime olmasına rağmen yabancı tamlamaların içinde kullanılmıştır.[5]
Kaynakça
- ^ a b "TDK Güncel Türkçe Sözlük: Paşa". Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi: 2012-2-8. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=(yardım) - ^ "Paşa". Nişanyan Etimolojik Sözlük. Erişim tarihi: 2012-2-8. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=(yardım) - ^ Cevat Akkanat. "Paşa Şiir". Milli Gazete. Erişim tarihi: 2012-2-8. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=(yardım) - ^ Pala, İskender (2011), Od, s.159, Kapı Yayınları:İstanbul.
- ^ Ferit Devellioğlu (205). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat: Paşa kelimesi. Ankara: Aydın Yayınevi. s. 854.
.svg)
.png){kind=small} | Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Askerî tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |