İçeriğe atla

Vincent van Gogh'un Mektupları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vincent van Gogh'un kardeşi Theo'ya yazdığı mektuplardan 650'den fazlası korunmuştur. Vincent 1885 Nisan'ında kardeşine ilk şaheseri olan Patates Yiyenler hakkında yazmıştır. İçinde çoklu figürler içeren ilk karmaşık kompozisyonlarından biri olacak olan resmin üzerinde çalışıyordu ve mektubuna resmin bir eskizini de eklemiştir: "Bak, bu kompozisyonun şu anki hâli. Oldukça büyük bir tuval üzerine yaptım ve eskizde olduğu gibi içinde yaşam olduğuna inanıyorum."

Vincent van Gogh'un Mektupları günümüze kadar gelebilmiş ve Vincent van Gogh'un yazdığı (820) ve ona yazılmış olan (83) 903 mektupluk bir koleksiyondur.[1] Bu mektupların 650'den fazlası Vincent tarafından kardeşi Theo'ya yazılmıştır.[2] Koleksiyonda ayrıca van Gogh'un kız kardeşi Wil ve diğer akrabalarına yazdıklarının yanı sıra Paul Gauguin, Anthon van Rappard ve Émile Bernard gibi ressamlara da yazılmış olan mektuplar da yer alır.[3]

Vincent'ın kardeşi Theo'nun eşi Johanna van Gogh-Bonger eşinin 1891'de ölümünden sonra mektupları derlemek için uzun yıllar geçirmiş ve ilk olarak 1914'te yayımlanmasını sağlamıştır. Mektupların 1966'da yapılan seçme derlemenin editörü Arnold Pomerans, Theo'nun "en küçük bir kâğıt parçasını bile saklayan bir kişi" olduğunu yazmıştır ve Theo'nun bu davranışı sayesinde Vincent'dan gelmiş 663 mektup korunmuştur. Buna karşın Vincent kendisine gelen mektupları saklamamış ve bunlardan 39'u Theo'dan olmak üzere yalnızca 84'ü günümüze gelebilmiştir.[4][5] Yine de Vincent van Gogh hakkında günümüzde bilinenlerin çoğu iki kardeş arasındaki bu mektuplara dayanmaktadır. Gerçekten de en az bilgi sahibi olunan dönemlerden biri, iki kardeşi Paris'te aynı daireyi paylaştıkları ve mektuplaşmaya gerek duymadıkları Paris dönemidir. Bu mektuplar dönemin resim sanatı üzerine aynı de Goncourt kardeşlerin birbirleri olan mektuplaşmaları dönemin edebiyat dünyası üzerine nasıl ışık tuttuysa van Gogh kardeşlerin mektupları da dönemin resim dünyası üzerine açıklayıcı olmaktadır.[6]

Yayımlanma tarihçesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vincent (solda), 1873. Theo (ortada), 1878. Johanna (sağda), 1889.

Uzun yıllarını mektupları derlemeye vermiş olan Johanna van Gogh-Bonger şöyle yazmıştır: "Theo'nun genç eşi olarak 1889'da Paris'te Cité Pigalle'deki dairemize geldiğimde yazı masasının dibinde bir çekmece dolusu Vincent'dan gelmiş mektup buldum."[3] İki yıl içinde Vincent silahla kendini vurması, Theo'da hastalık sonucu öldüler. Joanna, mektup koleksiyonunu derlemeye başladı ve mektupların ilk baskısı 1914 Ocak ayında yapıldı.[3] İlk baskı üç ciltten ibaretti ve 1952-1954 yılları arasında ilave mektupların da eklendiği dört ciltlik bir baskı yapıldı. Jan Hulsker 1987'de mektupların tarih sırasına dizilmesini önerdikten sonra Van Gogh Müzesi tarafından 1994'te Van Gogh Mektup Projesi başlatıldı. Proje, Vincent'ın yazdığı ve ona yazılmış olan mektupların açıklamalı koleksiyonundan oluşmaktadır.[2][7]

Sergi ve eski baskılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

1901 Aralık ayının son günlerinden 1902 Ocak ayına kadar ilk Van Gogh sergisi Berlin'de Bruno Cassirer ve kuzeni Paul Cassirer tarafından düzenlendi. Paul Cassirer van Gogh'un eserleri için bir pazar yarattıktan sonra Johanna van Gogh-Bonger'in yardımıyla bu pazarın fiyatlarını düzenledi. Bruno Cassirer, 1906 yılında Vincent'ın Theo'ya olan mektuplarının içinden seçilmiş küçük bir miktarını Almanca olarak yayımladı.[8]

Mektuplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Van Gogh'un günümüze kadar gelebilmiş olan yazdığı 844 mektubun 663'ü Theo'ya, 9'u da Theo ve Jo'ya yazılmıştır. Vincent'ın Theo'dan aldığı mektupların ise yalnızca 39'u geriye kalmıştır.[9] İlk mektup Vincent 19 yaşındayken yazılmıştır ve "Sevgili Theo" diye başlar. O zamanlarda Vincent henüz iyi bir mektup yazarı değildir; olgusaldır ama duygu ve düşüncelerini çok ifade etmez. Önce Londra'ya sonra da Paris'e taşındıktan sonra kendisi hakkında daha çok yazmaya başlamıştır.[10]

1888'den 1889'a kadar van Gogh Émile Bernard'a 22 mektup yazmıştır ve bu mektuplarda kullandığı ton Theo'ya yazdıklarından farklıdır. Bernard'a yazdığı mektuplarda daha çok resim yaparken kullandığı teknikler ile renk kullanımı hakkında yazmıştır.[11]

Edebî yönden mektuplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Van Gogh arzulu bir okuyucu idi ve mektupları izlediği edebî akımlar dışında kendi şahsına münhasır bir edebî üslûp da içerir.[6] Mektuplar da kullandığı yazı üslûbu okuduğu ve değer verdiği edebiyatıların tarzını yansıtır:Balzac; Michelet gibi tarihçiler; Zola, Voltaire ve Flaubert gibi natüralistler.[12] Ayrıca, geceleri resim yapmak için ışığın yeterli olmadığı zamanlarda George Eliot, Charlotte Brontë, Charles Dickens gibi yazarların romanlarını ve Keats'in de şiirlerini okurdu. Gauguin, van Gogh'a "çok fazla okuduğunu" söylemişti.[13]

Van Gogh konusunda uzman Jan Hulsker mektupları hakkında "Vincent kendini fevkalâde bir şekilde ifade etmeye muktedirdi ve bu harikulâde yazma yeteneği mektuplarının dünya edebiyatı içinde kalıcı olarak yer almasını sağladı" diye yazmıştır. Şair W. H. Auden ise "van Gogh'un yazıp da benü büyülemeyen bir mektup nadir bulunur" diye belirtmiştir.[2] Pomerans, kullanılan yazı üslûbu ve kendini ifade edebilme yetisi nedeniyle mektupların "dünya edebiyatı" düzeyinde olduğuna inanmaktadır. Mektuplarında van Gogh kişiliğinin farklı yönlerini yansıtır ve duruma göre özel bir ton takınır. Dinî fanatiklik içinde olduğu dönemde mektupları düşüncelerini yansıtırken Sien Hoornik ile birlikte olduğu zaman duygularını yansıtırlar.[6]

Bir ressamın yaşam kaydı olarak mektuplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Van Gogh'un mektupları bir ressamın yaşamı boyunca geçirdiği olayların tarihsel kaydını oluşturur.[6] Mektuplar bir ressamın otobiyografisi olarak okunabilir; Brabant, Paris ve Londra, Lahey, Drenthe, Nuenen, Anvers, Arles, Saint-Remy ve Auvers'de geçirdiği zamanlarda yaptığı fiziksel yolculukların yanı sıra sanatsal gelişimi de görülür.[14] Bazen Vincent Theo'ya her gün, para isteme ihtiyacının ötesinde yazmış, İngiltere ve Hollanda'yı anlatmıştır. Mektuplarına madenciler ve köylüler gibi sıradan insanların desenlerini eklemiştir; dünyanın yoksullara kalacağına inanmaktadır.[13] Van Gogh'un spiritüel ve teolojik düşünceleri ve kanaâtları yaşamı boyunca yazdığı mektuplarda ortaya çıkmaktadır.[15]

Mektuplardan eskizler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 280 numaralı mektuptan atölye penceresinden manzara deseni (F-, JH930).
    280 numaralı mektuptan atölye penceresinden manzara deseni (F-, JH930).
  • 251 numaralı mektuptan Ressamın Çatı Katı Penceresinden Görünen Çatılar deseni (F-, JH157).
    251 numaralı mektuptan Ressamın Çatı Katı Penceresinden Görünen Çatılar deseni (F-, JH157).
  • 252 numaralı mektuptan Pollard Kavağı deseni (F-, JH165).
    252 numaralı mektuptan Pollard Kavağı deseni (F-, JH165).
  • 261 numaralı mektuptan desen.
    261 numaralı mektuptan desen.
  • Lahey'de yaptığı ayarlanabilir ayaklara sahip olan perspektif çerçevesinin bir eskizi, 1882.[a]
    Lahey'de yaptığı ayarlanabilir ayaklara sahip olan perspektif çerçevesinin bir eskizi, 1882.[a]
  • Ayarlanabilir ayaklara sahip olan yeni perspektif çerçevesini Scheveningen'den kum tepelerinde nasıl kullanacağını anlatan bir eskiz, 1882.[b]
    Ayarlanabilir ayaklara sahip olan yeni perspektif çerçevesini Scheveningen'den kum tepelerinde nasıl kullanacağını anlatan bir eskiz, 1882.[b]
  • Halk Çorbası Mutfağı, mektup deseni, 1883, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (F271)
    Halk Çorbası Mutfağı, mektup deseni, 1883, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (F271)
  • Halk Çorbası Mutfağı, mektup deseni, 1883, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (F272)
    Halk Çorbası Mutfağı, mektup deseni, 1883, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (F272)
  • 324 numaralı mektuptan desen. (F-, JH332).
    324 numaralı mektuptan desen. (F-, JH332).
  • 323 numaralı mektuptan desen. (F1020, JH333).[c]
    323 numaralı mektuptan desen. (F1020, JH333).[c]
  • Arles yakınında Langlois Köprüsü, (Émile Bernard'a yazılan mektuptan desen), Mart 1888, J. P. Morgan Library, New York City (JH 1370)
    Arles yakınında Langlois Köprüsü, (Émile Bernard'a yazılan mektuptan desen), Mart 1888, J. P. Morgan Library, New York City (JH 1370)
  • Vincent'ın Arles'daki Yatak Odası mektup deseni Ekim 1888, Pierpont Morgan Library
    Vincent'ın Arles'daki Yatak Odası mektup deseni Ekim 1888, Pierpont Morgan Library
  • Vincent'ın Arles'daki Yatak Odası mektup deseni Ekim 1888, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (JH 1609) mektup 554
    Vincent'ın Arles'daki Yatak Odası mektup deseni Ekim 1888, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (JH 1609) mektup 554
  • John Peter Russell'a mektup, 1888, Solomon R. Guggenheim Müzesi, New York
    John Peter Russell'a mektup, 1888, Solomon R. Guggenheim Müzesi, New York
  • Marguerite Gachet Piyanoda, mektup deseni, Auvers, Haziran 1890, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (JH 2049)
    Marguerite Gachet Piyanoda, mektup deseni, Auvers, Haziran 1890, Van Gogh Müzesi, Amsterdam (JH 2049)
  • Theo'ya yazılmış bir mektupta Ayçiçekleri triptiği deseni.
    Theo'ya yazılmış bir mektupta Ayçiçekleri triptiği deseni.
  • Arles'da Sarı Ev mektup 491.[d]
    Arles'da Sarı Ev mektup 491.[d]

Erişkin olarak yaşadığı dönemin çoğunu yalnız geçirdi ve çevresini saran dünya ile resim üzerine mümkün olduğu kadar çok şey öğrenmek için çabaladı. Margaret Drabble Drenthe'de yazdığı mektupları "kalp kırıcı" olarak tanımlar; Vincent Hollanda köylü yaşamının umutsuz yoksulluğu ve bayağılığıyla uzlaşmaya çabalamıştır. Bu çaba sonunda Patates Yiyenler resmini yapmıştır. Arkadaşı ve akıl hocası van Rappard bu resimden hoşlanmamıştı. Van Gogh azimler Anvers ve Paris üzerinden Güney'e taşındı. Arles'da yazdığı mektuplarda birlikte yaşayan, birlikte çalışan ve birbirlerine yardım eden bir ressamlar topluluğunu tasvir eden ütopya hayâlini anlatır. Bu projesinde Paul Gauguin 1888'in sonlarında ona katılmıştır.[13]

716 nolu mektubun el yazması

[değiştir | kaynağı değiştir]
Mektup 716: Vincent van Gogh ve Paul Gauguin'den Emile Bernard'a. Arles, 1 Kasım Perşembe ya da 2 Kasım Cuma 1888

716 nolu mektup Vincent van Gogh ve Paul Gauguin tarafından Emile Bernard'a gönderilmiş ve Gauguin'in Arles'da van Gogh'un yanına gelmesinden kısa bir süre sonra 1 Kasım 1888 civarında yazılmıştır. O yılın yaz sonu van Gogh ikinci Ayçiçekleri resim grubunu tamamlamasının yanı sıra Gauguin ile paylaştıkları evi tasvir eden ünlü Sarı Ev tablosunu da tamamlamıştı.

İki ressamın da birlikte yazdıkları bu tek mektubun orijinal Fransızca metni ile İngilizce çevirisi Van Gogh Müzesi'nin web sitesinde okunabilir.[e] Bu mektupta iki ressam, muhtemelen Fransa dışında, bir ressam komünü kurma planlarını anlatır. Aslında ilişkileri her zaman için hassastı ve aynı yılın sonunda bir daha görüşmemek üzere ayrıldılar; bu ayrılık van Gogh'un sinir krizi geçirerek sol kulağını yaralamasının ardından hastaneye yatırılması ile aynı zamanda olmuştur.

Bu mektubun el yazması oriinali 12-13 Aralık 2012'de 445.000 €'ya satılmıştır.[16]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mektuplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Lettre 254: To Theo van Gogh. The Hague, Saturday, 5 or Sunday, 6 August 1882". Vincent van Gogh: The Letters. Van Gogh Müzesi. Note 1. 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. It consists of two long legs ... 
  2. ^ "Letter 253: To Theo van Gogh. The Hague, Saturday, 5 August 1882". Vincent van Gogh: The Letters. Van Gogh Müzesi. 1v:2. 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. This is why I’m having a new and, I hope, better perspective frame made ... 
  3. ^ "Letter 323: To Theo van Gogh. The Hague, on or about Saturday, 3 March 1883". Vincent van Gogh: The Letters. Van Gogh Müzesi. Note 1. 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2017. Herewith a scratch of the selling of soup that I did in the public soup kitchen. 
  4. ^ "691 To Theo van Gogh. Arles, on or about Saturday, 29 September 1888". Vincent van Gogh: The Letters. Van Gogh Müzesi. 1v:2. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2017. Likewise croquis of a square no. 30 canvas showing the house and its surroundings under a sulphur sun, under a pure cobalt sky. That’s a really difficult subject! But I want to conquer it for that very reason. Because it’s tremendous, these yellow houses in the sunlight and then the incomparable freshness of the blue.
    All the ground’s yellow, too. I’ll send you another, better drawing of it than this croquis from memory; the house to the left is pink, with green shutters; the one that’s shaded by a tree, that’s the restaurant where I go to eat supper every day. My friend the postman lives at the bottom of the street on the left, between the two railway bridges. The night café that I painted isn’t in the painting; it’s to the left of the restaurant.
    Milliet finds it horrible ...     
  5. ^ "716 Vincent van Gogh and Paul Gauguin to Emile Bernard. Arles, Thursday, 1 or Friday, 2 November 1888". Vincent van Gogh: The Letters. 1: Van Gogh Müzesi. 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2017. Next, I don’t think it will astonish you greatly if I tell you that our discussions are tending to deal with the terrific subject of an association of certain painters. 

Özel

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Overview of all the letters" 28 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Van Gogh Müzesi Amsterdam. 4 Kasım 2015'te erişilmiştir.
  2. ^ a b c "Van Gogh as letter-writer" 10 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Van Gogh Müzesi Amsterdam. 19 Ekim 2015'te erişilmiştir.
  3. ^ a b c Pomerans & de Leeuw 1997, s. xiii.
  4. ^ "List of letters to Vincent van Gogh". Van Gogh Müzesi. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. 
  5. ^ "List of letters to Vincent van Gogh from Theo van Gogh". Vincent van Gogh. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. 
  6. ^ a b c d Pomerans & de Leeuw 1997, s. xv–xvii.
  7. ^ "Publication history: The first collected edition of 1952-1954 and thereafter". 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2015. 
  8. ^ Rewald bu tarihi 1908 olarak vermektedir. The posthumous fate of Vincent van Gogh 1890–1970, John Rewald, (ilk basımı Museumjournaal, Ağustos–Eylül 1970), John Rewald Studies in Post-Impressionism, s. 248, Abrams, 1986, ISBN 0-8109-1632-0
  9. ^ ""Van Gogh as Writer"". 10 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017. 
  10. ^ ""The Earliest Letters"". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. 
  11. ^ Lubow, Arthur (2008). "Letters from Vincent". Smithsonian. 38 (10). 
  12. ^ Pomerans & de Leeuw 1997, s. xx.
  13. ^ a b c Drabble, Margaret (18 Ocak 2010). "Dutch Courage". New Statesman. 14 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2012. 
  14. ^ Pomerans & de Leeuw 1997, s. xxiii.
  15. ^ Edwards, Cliff (1989). Van Gogh and God : a creative spiritual quest. Chicago, Ill.: Loyola University Press. ISBN 0-8294-0621-2. 
  16. ^ "VAN GOGH, Vincent (1853-1890) et GAUGUIN, Paul (1848-1903). Lettre autographe signée à Émile Bernard [Arles 1er ou 2 novembre 1888]" (Fransızca). Christie's. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2017. 

Genel

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Vincent van Gogh'un Mektupları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Drabble, Margaret. "Dutch Courage". New Statesman. (18 January 2010).
  • Shiff, Richard. "The Myth behind the Man". New York Times Book Review. 9 February 1986.
  • "Vincent van Gogh: Painted with Words: The Letters to Émile Bernard". Publishers Weekly. (27 August 2007). Vol 254, Issue 34.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vincent_van_Gogh%27un_Mektupları&oldid=33527348" sayfasından alınmıştır