İçeriğe atla

Samet Ağaoğlu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Samet Ağaoğlu
Türkiye Sanayi Bakanı
Görev süresi
6 Aralık 1954 - 8 Şubat 1958
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Fethi Çelikbaş
Yerine gelen İbrahim Sıtkı Yırcalı
Türkiye Çalışma Bakanı
Görev süresi
10 Kasım 1952[1] - 8 Nisan 1953[1]
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Nuri Özsan
Yerine gelen Hayrettin Erkmen
4, 5. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
5 Haziran 1950 - 10 Kasım 1952
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Nihat Erim
Yerine gelen Fatin Rüştü Zorlu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
9., 10. ve 11. Dönem Milletvekili
Görev süresi
22 Mayıs 1950 - 25 Mayıs 1960
Seçim bölgesi 1950 - Manisa
1954 - Manisa
1957 - Manisa
Kişisel bilgiler
Doğum 1909
Bakü, Azerbaycan
Ölüm 6 Ağustos 1982 (73 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeri Feriköy Mezarlığı, İstanbul
Partisi Demokrat Parti
Evlilik(ler)
Neriman Ağaoğlu
(e. 1933; ö. 1982)
[2]
İlişkiler Ahmet Ağaoğlu (Babası)
Tezer Taşkıran (Kızkardeşi)[2]
Süreyya Ağaoğlu (Kızkardeşi)
Çocuk(lar) Tektaş Ağaoğlu (1934)[2]
Mustafa Kemal Ağaoğlu (1939)[2]
Fatma Sitare Ağaoğlu (1945)[2]
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
İmzası

Abdüssamet Ağaoğlu[3] (1909, Bakü - 6 Ağustos 1982, İstanbul), Türk yazar, siyasetçi.

Samet Ağaoğlu, Azerbaycan'dan Türkiye'ye göç eden Ağaoğlu ailesinin dördüncü çocuğudur ve kendisi gibi yazar ve fikir adamı olan Ahmet Ağaoğlu'nun oğludur. İlk ve orta öğrenimini Bayazıt Fevziye Lisesi'nde tamamladıktan sonra, 1929 yılında Ankara Lisesi'nden mezun oldu. 1931 yılında Ankara Hukuk Mektebi'ni bitirdikten sonra Strazburg'a giderek üniversitenin "yüksek etüdler" bölümünde 16 ay okumuş, ancak doktorasını tamamlayamamış, babasının işlerinin bozulması üzerine yurda dönmek zorunda kalmıştır. Yurda döndükten sonra ekonomi ve ticaret bakanlıklarında bazı üst düzey görevlerde bulunmuş, 1946 yılında devlet hizmetinden ayrılmıştır.

Avukatlık yapmaya başladığı sırada Demokrat Parti saflarında politikaya atılmıştır. 1950, 1954 ve 1957 seçimleri ile IX., X., XI. Dönem Manisa Milletvekilliği yapmıştır. Çalışma, sanayi ve devlet bakanlığı vazifelerinde bulundu.[4] 27 Mayıs 1960 askerî darbesinde tutuklanıp hüküm giydi. Ömür boyu hapisle cazalandırıldı. İmralı ve Kayseri cezaevlerinde tutuklu kaldı. 1964 yılında Yassıada'da cezasını çekerken çıkan özel bir afla salıverildi. Bundan sonra siyasetle dolaylı olarak ilgilendi.

Kendini tümüyle yazılarına verdiği bir dönemde, 6 Ağustos 1982'de öldü.[5] Feriköy Mezarlığı'nda bulunan Ağaoğlu Aile Mezarlığı'nda defnedilmiştir.

Samet (Abdulsamet) Ağaoğlu'nun ve M.K.Ağaoğlu, Fatma Sitare Ağaoğlu'nun Feriköy Mezarlığı'nda bulunan Ağaoğlu Aile Mezarlığı'ndaki mezarı.

Edebî kişiliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazmaya lise sıralarında başlayan Samet Ağaoğlu, 1929 - 1931 yıllarında Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Muhip Dıranas gibi arkadaşlarıyla Hep Gençlik adında bir dergi çıkarmıştır.[6] Strazburg yaşamını anlatan ilk öyküleriyle görünmüştür. Politik çalışmaları dolayısıyla kitaplarını uzun aralıklarla çıkarmış, ancak yaşamının sonuna kadar yazınla ilgisini koparmamıştı.

Siyâsî içerikli pek çok yazıya da imza atmış olan Samet Ağaoğlu, öykü ve denemelerini dönemin Varlık, Yücel, Çığır gibi önemli dergilerinde yayımlamıştı.

Yazılarında Samet Agayef imzasını da kullanmıştır.[7]

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Öykü

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1944 Strassburg Hatıraları
  • 1950 Zürriyet
  • 1953 Öğretmen Gafur
  • 1957 Büyük Aile
  • 1964 Hücredeki Adam
  • 1965 Katırın Ölümü

Anı

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1940 Babamdan Hatıralar
  • 1958 Babamın Arkadaşları
  • 1965 Aşina Yüzler
  • 1967 Arkadaşım Menderes
  • 1972 Marmara'da Bir Ada
  • 1973 Demokrat Parti'nin Doğuş ve Yıkılış Sebepleri-Bir Soru
  • 1978 İlk Köşe
  • 1992 Siyasi Günlük: Demokrat Partinin Kuruluşu

İnceleme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gezi

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1967 Sovyet Rusya İmparatorluğu

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel
  1. ^ a b Kolektif (16 Ocak 1985). Sağlık Hizmetinde 25 Yıl. Sosyal Sigortalar Kurumu İstanbul Hastanesi. s. 27. 
  2. ^ a b c d e "Türk Parlamento tarihi : TBMM IX. Dönem 1950-54 VII. CİLT" (PDF). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  3. ^ "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Temmuz 2022. 
  4. ^ http://www.basbakanlik.gov.tr/sour.ce/index.asp?wpg=kabine&did=basbakanlik.123475 [ölü/kırık bağlantı], 20.HÜKÜMET ÜYELERİ [ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ "Ağustos 1982 Bülteni". T.C. Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü. 3 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009. 
  6. ^ Alangu, Tahir (1965). Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman. 2. İstanbul. s. 39. OCLC 945650042. 
  7. ^ Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar. s. 39. ISBN 975-8724-79-7. 
Genel
  • Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 1 (3. bas.). İstanbul: YKY. Mart 2010. s. 22-23. ISBN 9789750805684. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Fethi Çelikbaş 		Türkiye Sanayi Bakanı
6 Aralık 1954 - 8 Şubat 1958 		Sonra gelen:
İbrahim Sıtkı Yırcalı
Önce gelen:
Nuri Özsan 		Türkiye Çalışma Bakanı
11 Kasım 1952 - 8 Nisan 1953 		Sonra gelen:
Hayrettin Erkmen
Önce gelen:
Nihat Erim 		Türkiye Başbakan Yardımcısı
5 Haziran 1950 - 10 Kasım 1952 		Sonra gelen:
Fatin Rüştü Zorlu
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Samet_Ağaoğlu&oldid=33484410" sayfasından alınmıştır