Pleomorfizm (mikrobiyoloji)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Pleomorfizm (Antik Yunanca πλέω-, pléō, "daha" ve -μορφή, morphḗ, şekil) mikrobiyolojide bazı mikroorganizmaların çevresel koşullara tepki olarak morfolojilerini, biyolojik işlevlerini veya üreme modlarını değiştirme yeteneğidir. Deinococcaceae bakteri ailesinin bazı üyelerinde pleomorfizm gözlenmiştir.[1] Bakteriyoloji bağlamında pleomorfizmin modern tanımı daha önce sanıldığı gibi bu karakterlerin kalıtsal bir değişikliğinden ziyade tek tek hücrelerin morfolojisinin veya fonksiyonel işlevlerinin varyasyonuna dayanmaktadır.[1]

Bakteriler[değiştir | kaynağı değiştir]

20. yüzyılın başlarında "pleomorfizm" terimi, bakterilerin morfolojilerini, biyolojik sistemlerini veya üreme yöntemlerini çevresel şartlara göre önemli ölçüde değiştirdiği fikrine atıfta bulunmak için kullanıldı. Bu iddia dönemin mikrobiyologları arasında tartışmalıydı: iddiaya karşı çıkan monomorfistler varken, Antoine Béchamp, Ernst Almquist, Günther Enderlein, Albert Calmette,[2] Gastons Naessens, Royal Raymond gibi pleomorfistler mevcuttu. İngiliz bir mikrobiyolog olan Milton Wainwright'ın 1997 tarihli bir makalesine göre bakteri pleomorfizmi zamanın modern mikrobiyologları arasında geniş bir kabul görmedi.[3]

Helicobacter pylori kavisli basil şeklinde

Louis Pasteur, Rudolf Virchow, Ferdinand Cohn ve Robert Koch tarafından desteklenen monomorfik teori modern tıpta baskın paradigma haline geldi. Günümüzde neredeyse evrensel olarak her bakteri hücresinin daha önce var olan ve hemen hemen aynı büyüklük ve şekilde olan bir hücreden türediği kabul edilmektedir. Bununla birlikte son yıllarda bazı bakterilerin önemli ölçüde şekil değiştirme yeteneğine sahip olduğu gösterilmiştir.

Pleomorfizm gösteren Coxiella burnetii bakterileri

İyi kabul edilen bir pleomorfizm örneği hem sarmal biçimli bir formda olan hem de bir kokoid form olan Helicobacter pylori'dir.[4] Legionnaire hastalığından sorumlu hücre içi bakteri türü olan Legionella pneumophila'nın gelişimsel olarak farklılaştığı görülmüştür.[5] Corynebacterium[6] ve Coccobacillus[7] cinsleri pleomorfik bir cins olarak belirlenmiş, difteroit Bacilli ise pleomorfik hastane bakterileri olarak sınıflandırılmışlardır.[8] Ek olarak bulaşıcı olmayan hastalık yapan etkenlere odaklanan bir çalışmada, sağlıklı insan deneklerin kanında pleomorfik bakterilerin bulunduğu saptandı.[9]

Bazı bakterilerin pleomorfizmini etkileyen faktörlerden biri beslenmeleridir. Örneğin, Deinococcus radiodurans bakterisinin ortamının besin içeriğindeki farklılıklarla ilgili olarak pleomorfizm sergilediği gösterilmiştir.[1]

Virüsler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı viryonlar bazen görünümlerini değiştirerek pleomorfizm sergiler. Bununla birlikte bireysel olarak viryonlar şekil değiştirmediğinden, sonrasında farklı şekillerde viryonlar tarafından takip edildiğinden bu gerçek pleomorfizm değildir. Bir örnek, Plasmaviridae ailesinin bakteriyofajlarıdır.[10] Bir grup haloarkeal virüsün de pleomorfizm sergilediği gösterilmiştir.[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "Nutrition induced pleomorphism and budding mode of reproduction in Deinococcus radiodurans". BMC Research Notes. 2: 123. 2009. doi:10.1186/1756-0500-2-123. PMC 2714317 $2. PMID 19583846.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "pmid19583846" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ Disease and class: tuberculosis and the shaping of modern North American society. Rutgers University Press. 1995. ISBN 978-0-8135-2218-0.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Wainwright, M. (1997). "Extreme Pleomorphism and the Bacterial Life Cycle: A Forgotten Controversy". Perspectives in Biology and Medicine. 40 (3): 407-414. doi:10.1353/pbm.1997.0038. 
  4. ^ Andersen (July 2009). "Helicobacter pylori-coccoid forms and biofilm formation". FEMS Immunology & Medical Microbiology. 56 (2): 112-115. doi:10.1111/j.1574-695x.2009.00556.x. ISSN 0928-8244. PMID 19453756. 
  5. ^ Robertson (22 Aralık 2014). "The many forms of a pleomorphic bacterial pathogenâ€"the developmental network of Legionella pneumophila". Frontiers in Microbiology. 5: 670. doi:10.3389/fmicb.2014.00670. ISSN 1664-302X. PMC 4273665 $2. PMID 25566200. 
  6. ^ Coyle (July 1990). "Coryneform bacteria in infectious diseases: clinical and laboratory aspects". Clinical Microbiology Reviews. 3 (3): 227-246. doi:10.1128/cmr.3.3.227. ISSN 0893-8512. PMC 358157 $2. PMID 2116939. 
  7. ^ "Gram-Negative Cocci and Coccobacilli", Rapid Review Microbiology and Immunology, Elsevier, 2011, ss. 85-89, doi:10.1016/b978-0-323-06938-0.00012-8, ISBN 978-0-323-06938-0 
  8. ^ Chandra, Reshmi (2016). "Diphtheroids-Important Nosocomial Pathogens". Journal of Clinical and Diagnostic Research. 10 (12): DC28-DC31. doi:10.7860/jcdr/2016/19098.9043. ISSN 2249-782X. PMC 5296432 $2. PMID 28208859. 
  9. ^ Are There Naturally Occurring Pleomorphic Bacteria in the Blood of Healthy Humans?. American Society for Microbiology. OCLC 679258190. 
  10. ^ Desk Encyclopedia of General Virology. Boston: Academic Press. 2009. s. 254. ISBN 978-0-12-375146-1. 
  11. ^ Senčilo (6 Mart 2012). "Related haloarchaeal pleomorphic viruses contain different genome types". Nucleic Acids Research. 40 (12): 5523-5534. doi:10.1093/nar/gks215. ISSN 1362-4962. PMC 3384331 $2. PMID 22396526.