İçeriğe atla

Sterilizasyon (mikrobiyoloji)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Sterilizasyon sayfasından yönlendirildi)
Vikiproje Evrenselleştirme Yıldızı
Sterilizasyon


Sterilizasyonun Tanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sterilizasyon,   Bütün canlı mikroorganizmaların, canlı sporların, virüslerin ve viroidlerin tamamen yok edilmesi (öldürülmesi) ve bir cisim veya ortamdan uzaklaştırılması işlemidir. Yüksekten aza doğru direnç; prionlar, bakteriyel sporlar, mikobakteriler, parazit kistleri, zarfsız virüsler, trofozoitler, sporsuz gram (-) bakteriler, funguslar olarak sıralanabilir. En dirençli vejetatif bakteriler M. tuberculosis, S. aureus ve Pseudomonas türleridir.[1]

Sterilizasyon; dezenfeksiyon, sanitasyon ve pastörizasyondan farklıdır çünkü bu yöntemler, mevcut tüm yaşam formlarını ve biyolojik ajanları ortadan kaldırmak yerine azaltır. Sterilizasyondan sonra, sıvı veya nesne steril veya aseptik olarak adlandırılır.[1]

Dezenfeksiyon ve sterilizasyona rasyonel bir yaklaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaklaşık 50 yıl önce, Earle H. Spaulding hasta bakım malzemeleri veya ekipmanlarının dezenfeksiyonu ve sterilizasyonuna yönelik rasyonel bir yaklaşım geliştirdi. Bu sınıflandırma şeması o kadar açık ve mantıklıdır ki, dezenfeksiyon veya sterilizasyon yöntemleri planlanırken enfeksiyon kontrol uzmanları ve diğerleri tarafından muhafaza edilmiş, geliştirilmiş ve başarıyla kullanılmıştır. Spaulding, dezenfeksiyonun doğasının, hasta bakımı için kullanılan alet ve malzemeler, bu malzemelerin kullanımında yer alan enfeksiyon riski derecesine göre 3 kategoriye ayrılırsa daha kolay anlaşılabileceğini düşünmüştür. Açıkladığı 3 kategori kritik, yarı kritik ve kritik olmayan kategorilerdi. Bu terminoloji, CDC'nin "Sağlık Tesislerinde Çevresel Enfeksiyon Kontrolüne İlişkin Kılavuzlar" ve CDC'nin "Sağlık Tesislerinde Dezenfeksiyon ve Sterilizasyona İlişkin Kılavuz" tarafından kullanılmaktadır. Bu kategoriler ve sterilizasyon, yüksek düzey dezenfeksiyon ve düşük düzey dezenfeksiyon elde etme yöntemleri Tablo 1'de özetlenmiştir . Şema geçerliliğini korusa da, prionlar, virüsler, mikobakteriler ve protozoalarla yapılan dezenfeksiyon çalışmalarının bazı örnekleri, yüksek düzey dezenfeksiyon (HLD) ve düşük düzey dezenfeksiyonun mevcut tanımlarını ve beklentilerini zorlamaktadır.[1]

Tablo 1. Hasta bakım malzemelerinin ve çevresel yüzeylerin dezenfeksiyonu ve sterilizasyonu yöntemleri
İşlem Mikrobiyal İnaktivasyon Seviyesi Yöntem Örnekler (İşlem Süreleriyle) Sağlık Bakım Uygulaması (Örnekler)
Sterilizasyon Bakteri sporları da dahil olmak üzere tüm mikroorganizmaları yok eder Yüksek sıcaklık Buhar (∼40 dk), kuru ısı (sıcaklığa bağlı olarak 1–6 saat) Isıya dayanıklı kritik (cerrahi aletler) ve yarı kritik hasta bakım ürünleri
Düşük sıcaklık Etilen oksit gazı (∼15 saat), HP gaz plazması (28–52 dakika), HP ve ozon (46 dakika), HP buharı (55 dakika) Isıya duyarlı kritik ve yarı kritik hasta bakım veya aletleri ürünleri
Sıvı daldırma Kimyasal sterilizatörler b : >%2 glut (∼10 saat); %1,93 fenol ile %1,12 glut (12 saat); %0,23 PA ile %7,35 HP (3 saat); %7,0 PA ile %8,3 HP (5 saat); %7,5 HP (6 saat); %0,08 PA ile %1,0 HP (8 saat); ≥%0,2 PA (50 °C–56 °C'de 12 dakika) Daldırılabilen ısıya duyarlı kritik ve yarı kritik hasta bakım veya aletleri ürünleri
Yüksek Düzey Dezenfeksiyon

(HLD)

Bazı bakteri sporları hariç tüm mikroorganizmaları yok eder Isı otomatik Pastörizasyon (65 °C–77 °C, 30 dk) Isıya duyarlı yarı kritik ürünler (örneğin, solunum terapisi ekipmanı)
Sıvı daldırma Kimyasal sterilizatörler/HLD'ler b : >%2 glut (20 °C–25 °C'de 20–90 dakika); >%2 glut (35,0 °C–37,8 °C'de 5 dakika); %0,55 OPA (20 °C'de 12 dakika); %1,12 glut %1,93 fenol ile (25 °C'de 20 dakika); %0,23 PA ile %7,35 HP (20 °C'de 15 dakika); %7,5 HP (20 °C'de 30 dakika); %0,08 PA ile %1,0 HP (25 dakika); 400–450 ppm klor (20 °C'de 10 dakika); %2,0 HP (20 °C'de 8 dakika); %26 izopropanol ile %3,4 glut (20 °C'de 10 dakika) Isıya duyarlı yarı kritik ürünler (örneğin, GI endoskopları, bronkoskoplar, endokaviter problar)
Düşük Düzey Dezenfeksiyon Vejetatif bakterileri ve bazı mantarları ve virüsleri yok eder ancak mikobakterileri veya sporları yok etmez Sıvı teması Tüberküloz öldürücü iddiası olmayan EPA kayıtlı hastane dezenfektanı (örneğin, klor bazlı ürünler, fenolikler, geliştirilmiş HP, HP artı PA, kuaterner amonyum bileşikleri, en az 1 dakikalık maruz kalma süreleri) veya %70-%90 alkol Kritik olmayan hasta bakım malzemesi (tansiyon manşeti) veya görünürde kan olmayan yüzey (yatak başı masası)

Kısaltmalar: EPA, Çevre Koruma Ajansı; glut, glutaraldehit; HLD, yüksek düzey dezenfeksiyon; HP, hidrojen peroksit; OPA, orto-ftalaldehit; PA, perasetik asit; ppm, milyonda parça.[1]

Prionlar (Creutzfeldt-Jakob hastalığı gibi) geleneksel kimyasal ve fiziksel dekontaminasyon yöntemlerine karşı alışılmadık bir direnç gösterirler ve geleneksel sterilizasyon prosedürleriyle kolayca etkisiz hale getirilemezler.[1]

Temizlenmiş temas süresi ve sıcaklığı hakkında bilgi için FDA tarafından onaylanmış paket ekine bakın ve %2'den fazla glutaraldehit içeren ürünlerin neden azaltılmış maruz kalma süresinde (20 dakikada %2 glutaraldehit, 20 °C) kullanıldığına ilişkin tartışma için referans [2] yee bakın . Otomatik endoskop yeniden işleyicisi (AER) kullanılarak sıcaklığın artırılması temas süresini azaltacaktır (örn. orto-ftalaldehit 20 °C'de 12 dakika, ancak AER'de 25 °C'de 5 dakika). Yukarıda belirtilen bazı yüksek seviye dezenfektanlar için maruz kalma sıcaklıkları 20 °C ile 25 °C arasında değişir; FDA tarafından onaylanmış sıcaklık koşullarını güncel olarak kontrol edin. Yüksek seviye dezenfeksiyon ve sıvı kimyasal sterilizasyon için tüpler tamamen doldurulmalıdır . Uygun olduğunda malzeme uyumluluğu araştırılmalıdır (örn. hidrojen peroksit [HP] ve perasetik asitli HP endoskoplarda işlevsel hasara neden olur). Orta seviye dezenfektanlar vejetatif bakterileri, mikobakterileri, çoğu virüsü ve çoğu mantarı yok eder ancak sporları yok etmez ve klor bazlı ürünler, fenolikler ve geliştirilmiş HP içerebilir. Orta seviye dezenfektanlar Tablo 1'de yer almamaktadır çünkü orta seviye dezenfeksiyonun düşük seviye dezenfeksiyona göre özellikle önerildiği bir cihaz veya yüzey yoktur.[1]

Kritik öğeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kritik öğeler, bakteri sporları da dahil olmak üzere herhangi bir mikroorganizma ile kirlenmişse enfeksiyon riskinin yüksek olması nedeniyle bu şekilde adlandırılır. Bu nedenle, steril dokuya veya damar sistemine giren nesnelerin steril olması kritik öneme sahiptir çünkü herhangi bir mikrobiyal kontaminasyon hastalık bulaşmasına neden olabilir. Bu kategoriye cerrahi aletler, kalp ve idrar kateterleri ve steril vücut boşluklarında kullanılan implantlar dahildir. Bu kategorideki öğeler steril olarak satın alınmalı veya mümkünse buhar sterilizasyonu ile sterilize edilmelidir. Isıya duyarlıysa, nesne etilen oksit (ETO), hidrojen peroksit (HP) gaz plazması, buharlaştırılmış HP, HP buharı (HPV) artı ozon veya diğer yöntemler uygun değilse sıvı kimyasal sterilizatörlerle işlenebilir. Tablo 1 ve Tablo 2 ve 3'te sterilizasyon süreçleri ve sıvı kimyasal sterilizatörler ve her birinin avantajları ve dezavantajları listelenmiştir. %0,2 perasetik asit (50 °C–56 °C'de 12 dakika) hariç , sıvı kimyasal sterilizatörler için belirtilen maruz kalma süreleri 3 ila 12 saat arasındadır. 19 Sıvı kimyasal sterilizatörlerin sterilite üretmesi için, organik ve inorganik maddeleri ortadan kaldıran temizlik, işlemden önce yapılırsa ve konsantrasyon, temas süresi, sıcaklık ve pH ile ilgili uygun yönergeler karşılanırsa güvenilirdir. Sıvı kimyasal sterilizatörlerle cihazların sterilizasyonunun bir diğer sınırlaması, cihazların işleme sırasında sıvı kimyasal sterilizatöre sarılamaz olmasıdır; bu nedenle, işleme ve depolama sırasında steriliteyi korumak imkansızdır. Ayrıca, cihazların genel olarak steril olmayan suyla sıvı kimyasal sterilizatöre maruz kaldıktan sonra durulanması gerekebilir. Bu nedenle, otomatik olmayan (veya otomatik) bir yeniden işlemcide sıvı kimyasal sterilizatörlerin kullanılmasının doğasında bulunan sınırlamalar nedeniyle, bunların kullanımı ısıya duyarlı ve diğer sterilizasyon yöntemleriyle uyumsuz olan kritik cihazların yeniden işlenmesiyle sınırlandırılmalıdır.[1]

Tablo 2. Kimyasal sterilizatörler veya yüksek düzey dezenfektanlar olarak kullanılan kimyasal maddelerin avantaj ve dezavantajlarının özeti
Sterilizasyon Yöntemi Avantajları Dezavantajları
Perasetik asit/HP - Aktivasyon gerekmiyor

- Koku veya tahriş önemli değil

- Malzeme uyumluluğu endişeleri (kurşun, pirinç, bakır, çinko) hem kozmetik hem de işlevsel

- Sınırlı klinik deneyim - Göz ve ciltte hasar potansiyeli

Glutaraldehit - Çok sayıda kullanım çalışması yayınlandı.

- Nispeten ucuz - Mükemmel malzeme uyumluluğu

- Glutaraldehit buharından kaynaklanan solunum tahrişi

- Keskin ve rahatsız edici koku - Nispeten yavaş mikobakterisidal aktivite (fenolik, alkol gibi diğer dezenfektanlar eklenmediği sürece) - Kanı pıhtılaştırır ve dokuyu yüzeylere sabitler - Alerjik kontakt dermatit

Hidrojen Peroksit (HP) - Aktivasyon gerekmez

- Organik madde ve organizmaların uzaklaştırılmasını artırabilir

- Atık sorunu yok

- Koku veya tahriş sorunu yok

- Kanı pıhtılaştırmaz veya dokuları yüzeylere sabitlemez

- Kriptosporidyumu etkisizleştirir

- Yayınlanmış kullanım çalışmaları

- Malzeme uyumluluğu endişeleri (pirinç, çinko, bakır ve nikel/gümüş kaplama) hem kozmetik hem de işlevsel

- Temas halinde ciddi göz hasarı

Orto-Ftalaldehit/ O- Ftalaldehit (OPA) - Hızlı etkili yüksek seviye dezenfektan.

- Aktivasyon gerekmez.

- Koku önemli değildir.

- Mükemmel malzeme uyumluluğu iddia edildi.

- Kanı pıhtılaştırmadığı veya dokuları yüzeylere sabitlemediği iddia edildi.

- Protein grisini lekeler (örneğin cilt, mukoza zarları, giysiler ve çevresel yüzeyler)

- Sınırlı klinik deneyim

- Glutaraldehitten daha pahalı

- Temas halinde göz tahrişi

- Yavaş spor öldürücü aktivite

- Sistoskopi yoluyla OPA'ya tekrar tekrar maruz kalan mesane kanseri hastalarında OPA'ya karşı anafilaktik reaksiyonlar

Perasetik asit - Standardize döngü (örneğin, Perasetik Asit kullanan Sıvı Kimyasal Sterilizasyon İşleme Sistemi, kapsamlı bir şekilde işlenmiş içme suyuyla durulanır)

- Düşük sıcaklıkta (50 °C–55 °C) sıvı daldırma sterilizasyonu

- Çevre dostu yan ürünler (asetik asit, O2, H20)

- Tam otomatik

- Tek kullanımlık sistem konsantrasyon testi ihtiyacını ortadan kaldırır

- Organik madde ve endotoksin giderimini artırabilir

- Normal çalışma koşullarında operatörler için olumsuz sağlık etkisi yoktur

- Birçok malzeme ve aletle uyumludur

- Kanı pıhtılaştırmaz veya dokuları yüzeylere sabitlemez

- Sterilant, tuz, protein ve mikrop giderimini kolaylaştırarak kapsam içinden akar

- Hızlı bir şekilde sporisidal

- Prosedür standardizasyonu sağlar (sabit seyreltme, kanal perfüzyonu, sıcaklıklar, maruz kalma)

- Olası malzeme uyumsuzluğu (örneğin, alüminyum eloksal kaplaması donuklaşır)

- Sadece daldırılabilir aletler için kullanılır

- Biyolojik gösterge rutin izleme için uygun olmayabilir

- Bir kapsam veya az sayıda enstrüman bir döngüde işlenebilir

- Yüksek seviye dezenfeksiyondan daha pahalıdır (endoskop onarımları, işletme maliyetleri, satın alma maliyetleri)

- Temas halinde ciddi göz ve cilt hasarı (konsantre çözelti)

- Kullanım noktası sistemi, steril depolama yok

- FDA tarafından onaylanmamış ancak HLD olarak sterilizasyon işlemi olarak kullanılan %0,2 perasetik asit kullanan bir esnek endoskopların kaçak testi, temizliği ve yüksek seviyede dezenfeksiyonunu sağlayan cihaz olan EN ISO 15883-1 ve EN ISO 15883-4 standartlarına uygun, Otomatik endoskop yeniden işleyicileri (AER)

İyileştirilmiş HP (%2,0); HLD -Aktivasyon gerekmiyor

-Koku yok

-Leke bırakmayan

-Özel havalandırma gereksinimi yok

-Manuel veya otomatik uygulamalar

-12 ay raf ömrü, 14 gün yeniden kullanılabilir

-20 °C'de 8 dakika HLD iddiası

- Sınırlı klinik deneyim nedeniyle malzeme uyumluluğu endişeleri

- Antimikrobiyal iddialar bağımsız olarak doğrulanmadı

- Sınırlı veri nedeniyle organik madde direnci endişeleri

Kısaltmalar: AER, otomatik endoskop yeniden işlemcisi; OPA, orto-ftalaldehit.

Tüm ürünler organik toprak varlığında etkilidir, kullanımı nispeten kolaydır ve geniş bir antimikrobiyal aktivite spektrumuna sahiptir (bakteriler, mantarlar, virüsler, bakteri sporları ve mikobakteriler). Yukarıda belirtilen özellikler literatürde belgelenmiştir; ek bilgi için cihaz ve sterilizatörün üreticisiyle iletişime geçin. Listelenen tüm ürünler FDA tarafından kimyasal sterilizatörler olarak onaylanmıştır, ancak orto-ftalaldehit FDA tarafından onaylanmış bir HLD'dir.[1]

Tablo 3. Yaygın olarak kullanılan sterilizasyon teknolojilerinin avantaj ve dezavantajlarının özeti
Sterilizasyon Yöntemi Avantajları Dezavantajları
Buhar - Hastalar, personel ve çevre için toksik değildir

- Kontrol edilmesi ve izlenmesi kolay döngü

- Hızla mikrop öldürücü

- Listelenen sterilizasyon süreçleri arasında organik/inorganik topraklardan en az etkilenen

- Hızlı çevrim süresi

- Tıbbi ambalajlara, cihaz lümenlerine nüfuz eder

- suya duyarlı aletler için zararlıdır.

- Mikrocerrahi aletleri tekrarlanan maruziyet sonucu hasar görür.

- Aletleri ıslatıp paslanmalarına neden olabilir.

- Yanma potansiyeli vardır.

HP gaz plazması - Çevre ve sağlık personeli için güvenli

- Hiçbir toksik kalıntı bırakmaz

- Döngü süresi ≥28 dakika ve havalandırmaya gerek yok

- İşlem sıcaklığı <50 °C olduğundan ısıya ve neme duyarlı ürünler için kullanılır

- Kullanımı, kurulumu (208 V çıkış) ve izlenmesi kolaydır

- Çoğu tıbbi cihazla uyumludur

- Sadece elektrik prizi gerekir

- Selüloz (kağıt), keten ve sıvılar işlenemez.

- Endoskop veya tıbbi cihaz kısıtlamaları lümen iç çapına ve uzunluğuna dayanmaktadır (üreticinin önerilerine bakınız).

- Sentetik ambalaj (polipropilen ambalajlar, poliolefin torbalar) ve özel bir konteyner tepsisi gerektirir.

- HP, TWA'nın 1 ppm'den fazla seviyelerinde toksik olabilir.

%100 ETO - Paketleme malzemelerine, cihaz lümenlerine nüfuz eder

- Tek dozluk kartuş ve negatif basınç odası sayesinde gaz sızıntısı ve ETO maruziyeti potansiyeli en aza indirildi

- Kullanımı ve izlenmesi kolay

- Çoğu tıbbi malzemeyle uyumludur

- ETO kalıntılarının uzaklaştırılması için havalandırma süresine ihtiyaç vardır.

- ETO zehirli, kanserojen ve yanıcıdır.

- ETO emisyonu devletler tarafından düzenleniyor ancak katalitik hücre ETO'nun %99,9'unu uzaklaştırarak karbondioksit ve suya dönüştürüyor.

- ETO kartuşları yanıcı sıvı depolama dolabında saklanmalıdır.

- Uzun bir çevrim/havalandırma süresine sahiptir.

Buharlaştırılmış HP - Çevre ve sağlık personeli için güvenli

- Hiçbir toksik kalıntı bırakmaz; havalandırmaya gerek yoktur

- Döngü süresi 55 dk

- Isıya ve neme duyarlı ürünler (metal ve metal olmayan cihazlar) için kullanılır

- Tıbbi cihaz kısıtlamaları lümen iç çapına ve uzunluğuna dayanmaktadır; üreticinin önerilerine bakın (örneğin, paslanmaz çelik lümen 1 mm çap, 125 mm uzunluk).

- Sıvı, keten, toz ve herhangi bir selülozik malzeme için kullanılmaz.

- Sentetik ambalaj (polipropilen) gerektirir.

- Malzeme uyumluluğuna ilişkin sınırlı veri bulunmaktadır.

- Klinik kullanımı ve karşılaştırmalı mikrobisidal etkinlik verileri sınırlıdır.

HP ve Ozon - Çevre ve sağlık personeli için güvenli

- Çift sterilizatör, HP ve ozon kullanır

- Toksik yan ürün olmadığından havalandırmaya ihtiyaç duymaz

- Yaygın tıbbi cihazlarla uyumludur

- Döngü süresi 46 dk

- Genel aletler, tek kanallı esnek endoskoplar ve sert ve yarı sert kanallı cihazlar için FDA onayı alındı

- Endoskop veya tıbbi cihaz kısıtlamaları lümen iç çapına ve uzunluğuna dayanmaktadır (üreticinin önerilerine bakınız).

- Klinik kullanımı sınırlıdır (malzeme uyumluluğu/nüfuz edilebilirlik/organik malzeme direnci hakkında yayınlanmış veri yoktur) ve sınırlı mikrobisidal etkinlik verisi vardır.

- Sentetik ambalaj (polipropilen ambalajlar, poliolefin torbalar) ve özel bir konteyner tepsisi gerektirir.

Kısaltmalar: ETO, etilen oksit; HP, hidrojen peroksit; TWA, zaman ağırlıklı ortalama.

100'den fazla enfeksiyon salgınıyla ilişkilendirilen yarı kritik öğelerin aksine, 6 kritik öğe nadiren, 26'sı ise hiç hastalık bulaşmasıyla ilişkilendirilmiştir. Örneğin, bir endoskopun uygun şekilde yeniden işlenmesinden (asansör kanalıyla ilişkili çatlaklar gibi) herhangi bir sapma, düşük veya hiç olmayan bir güvenlik marjı nedeniyle daha sonra hasta-hasta bulaşma olasılığıyla kontaminasyonu ortadan kaldırmada başarısızlığa yol açabilir. Endoskop yeniden işlenmesiyle ilişkili bu düşük (veya hiç olmayan) güvenlik marjı, cerrahi aletlerin temizlenmesi ve sterilizasyonuyla ilişkili 17-log 10 güvenlik marjıyla karşılaştırılabilir (yani, sterilizasyon yoluyla 12-log 10 azalma ve cerrahi aletlerdeki mikrobiyal yüke [2-log] 27 ve bir yıkayıcı dezenfektör yoluyla mikrobiyal azalmaya [7-log] dayalı en az net 5-log 10 azalma)[1]

Yarı kritik öğeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yarı kritik öğeler, mukoza zarları veya sağlam olmayan deriyle temas eden öğelerdir. Solunum tedavisi ve anestezi ekipmanları, gastrointestinal endoskoplar, bronkoskoplar , laringoskoplar, endokaviter problar, prostat biyopsi probları, sistoskop, histeroskop, kızılötesi koagülasyon cihazları ve diyafram takma halkaları bu kategoriye dahildir. Bu tıbbi cihazlar, az sayıda bakteri sporu mevcut olabilmesine rağmen tüm mikroorganizmalardan (yani mikobakteriler, mantarlar, virüsler, bakteriler) arındırılmış olmalıdır. Akciğerler veya gastrointestinal sistem gibi sağlam mukoza zarları, genellikle yaygın bakteri sporlarının neden olduğu enfeksiyona dirençlidir ancak bakteri, mikobakteri ve virüsler gibi diğer organizmalara karşı hassastır. Yarı kritik öğeler, kimyasal dezenfektanlar kullanılarak asgari düzeyde HLD gerektirir . Glutaraldehit , HP, orto-ftalaldehit (OPA), HP içeren perasetik asit ve klor (elektrokimyasal aktivasyon yoluyla) FDA tarafından onaylanmıştır 19 ve mikrop öldürücü prosedürleri etkileyen faktörler karşılandığı takdirde güvenilir yüksek seviye dezenfektanlardır (bkz. Tablo 1 ve 2 ). Çoğu yüksek seviye dezenfektan için maruz kalma süresi 20 °C ila 25 °C'de 8 ila 45 dakika arasında değişir.

Yarı kritik ekipman, hasta geri bildirimleri ve hasta bildirimleriyle sonuçlanan yeniden işleme hatalarıyla ilişkilendirildiğinden, hasta maruziyetlerini önlemek için kontrol önlemlerinin alınması esastır. Yeni ekipman (özellikle sterilizasyon için güvenlik marjından daha az olduğu için yarı kritik ekipman) birden fazla hastada hasta bakımı için kullanılmadan önce, bu ekipman için yeniden işleme prosedürleri geliştirilmelidir. Personel, ekipmanın güvenli kullanımı ve yeniden işlenmesi konusunda eğitim almalı ve yeterlilik testinden geçmelidir. Kuzey Carolina Üniversitesi (UNC) Hastanelerinde, hasta güvenli aletleri sağlamak için, yarı kritik aletleri (örneğin, vajinal problar, endoskoplar, prostat probları gibi mukoza zarıyla temas eden aletler) yeniden işleyen tüm personelin, yarı kritik aletlerin HLD'si hakkında 3 saatlik bir derse katılması gerekir. Sınıf, yüksek seviye dezenfeksiyonun gerekçesini ve önemini, yüksek seviye dezenfektanların ve maruz kalma sürelerinin tartışılmasını, yeniden işleme adımlarını, minimum etkili konsantrasyonun izlenmesini, kişisel koruyucu ekipmanı ve yeniden işleme ortamını (kirliden temize akışın oluşturulması) içerir. Yeniden işleme standartlarına ve politikalarına uyumu sağlamak için kritik ve yarı kritik cihazları yeniden işleyen tüm klinik alanlarda yıllık olarak enfeksiyon kontrol turları veya denetimleri yapılmalıdır. Enfeksiyon kontrol turlarının sonuçları birim yöneticilerine sağlanmalı ve yeniden işlemedeki eksiklikler düzeltilmeli ve düzeltici önlemler 2 hafta içinde enfeksiyon kontrolüne belgelenmelidir. (yüksek seviye dezenfektana maruz kalma süresi gibi hasta güvenliği sorunlarını derhal düzeltin).[1]

Kritik Olmayan Öğeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kritik olmayan maddeler, sağlam deriyle temas eden ancak mukoza zarlarıyla temas etmeyen maddelerdir. Sağlam deri, çoğu mikroorganizmaya karşı etkili bir bariyer görevi görür; bu nedenle, sağlam deriyle temas eden maddelerin sterilliği "kritik değildir". Kritik olmayan maddelere örnek olarak yatak lazımlıkları, tansiyon aletleri, koltuk değnekleri, yatak korkulukları, çarşaflar, komodinler, hasta mobilyaları ve zeminler verilebilir. Kritik ve bazı yarı kritik maddelerin aksine, kritik olmayan yeniden kullanılabilir maddelerin çoğu kullanıldıkları yerde dekontamine edilebilir ve merkezi bir işlem alanına taşınmaları gerekmez. Kritik olmayan maddeler olarak kullanıldıklarında ve sağlam olmayan deri ve/veya mukoza zarlarıyla temas etmedikleri zaman, kritik olmayan maddeler aracılığıyla hastalara bulaşıcı ajan bulaştırma riski neredeyse hiç belgelenmemiştir. Ancak, bu maddeler (örneğin, komodinler, yatak korkulukları) sağlık personelinin ellerini kirleterek veya daha sonra hastalarla temas edecek tıbbi ekipmanla temas ederek ikincil bulaşmaya katkıda bulunabilir. Tablo 1 ve Tablo 4, kritik olmayan öğeler için kullanılabilecek birkaç düşük seviyeli dezenfektanı listeler. Tablo 4, kritik olmayan hasta bakım öğelerinde (örneğin, tansiyon manşetleri) ve kritik olmayan çevresel yüzeylerde kullanılan düşük seviyeli dezenfektanların avantajlarını ve dezavantajlarını listeler. Kritik olmayan öğelerin düşük seviyeli dezenfeksiyonu için maruz kalma süresi en az 1 dakikadır.[1]

Tablo 4. Düşük düzey dezenfektan olarak kullanılan dezenfektanların avantaj ve dezavantajlarının özeti
Dezenfektan Avantajları Dezavantajları
Alkol - Bakterisidal, tüberkülosidal, fungisidal, virüsidal

- Hızlı etkili

- Aşındırıcı olmayan

- Leke bırakmayan

- İlaç şişelerindeki kauçuk tıpalar gibi küçük yüzeyleri dezenfekte etmek için kullanılır

- Hiçbir toksik kalıntı yok

- Sporisidal değildir.

- Organik maddelerden etkilenir.

- Zarfsız virüslere (örneğin norovirüs) karşı etkisi yavaştır.

- Hiçbir deterjan ve temizleyici özelliği yoktur.

- EPA'ya kayıtlı değil.

- Bazı aletlere zarar verir (örneğin; kauçuğun sertleşmesine, yapıştırıcının bozulmasına).

- Yanıcıdır. (Büyük miktarlar özel depolama gerektirir.)

- Hızla buharlaşarak temas süresine uyumu zorlaştırır.

- Geniş yüzeylerde kullanılması tavsiye edilmez.

- Salgınların kirli alkole bağlandığı belirtiliyor.

Sodyum hipoklorit - Bakterisidal, tüberkülosidal, fungisidal, virüsidal

- Spor öldürücü

- Hızlı etkili

- Ucuz (seyreltilmiş halde)

- Yanıcı değil

- Su sertliğinden etkilenmez

- Yüzeylerdeki biyofilmleri azaltır

- Nispeten kararlı (örneğin, 30 günde klor konsantrasyonunda %50 azalma)

- Su arıtımında dezenfektan olarak kullanılır

- EPA kayıtlı

- Asitler ve amonyaklarla reaksiyon tehlikesi vardır.

- Tuz kalıntısı bırakır.

- Metaller için aşındırıcıdır (bazı kullanıma hazır ürünler korozyon inhibitörleri ile formüle edilmiş olabilir)

- Aktif haldeyken kararsızdır. (Bazı hazır ürünler daha uzun raf ömrü elde etmek için stabilizatörlerle formüle edilebilir.)

- Organik maddelerden etkilenir.

- Kumaşların rengini bozar/leke yapar.

- Potansiyel bir tehlike ise trihalometan üretimidir.

- Kokusu vardır. (Bazı hazır ürünler koku inhibitörleri ile formüle edilmiş olabilir.) Yüksek konsantrasyonlarda tahriş edicidir.

Geliştirilmiş HP - Bakterisidal, tüberkülosidal, fungisidal, virüsidal

- Hızlı etkililik

- Islak temas sürelerine kolay uyum

- Çalışanlar için güvenli (en düşük EPA toksisite kategorisi, IV)

- Çevreye zararsız

- Yüzey uyumlu

- Leke bırakmayan

- EPA kayıtlı

- Yanıcı değil

- Diğer dezenfektanların çoğundan daha pahalıdır.

- Düşük konsantrasyonlarda sporisidal etkisi yoktur.

İyodoforlar - Bakterisidal, mikobakterisidal, virüsidal

- Yanıcı değil

- Kan kültürü şişelerini dezenfekte etmek için kullanılır

- Sporisidal değildir.

- Silikon kateterlerin yapısını bozduğu gösterilmiştir.

- Mantarları öldürmek için uzun süreli temas gerekir.

- Yüzeylerde leke bırakır.

- Dezenfektan olmaktan çok antiseptik olarak kullanılır.

Fenolikler - Bakterisidal, tüberkülosidal, fungisidal, virüsidal

- Ucuz (seyreltilmiş halde)

- Leke bırakmayan

- Yanıcı değil

- EPA kayıtlı

- Sporisidal değildir.

- Gözenekli maddeler tarafından emilir ve dokuyu tahriş eder.

- Ciltteki pigment kaybı bazı fenoliklerin etkisiyle meydana gelir.

- Fenolik asit önerildiği şekilde hazırlanmadığında bebeklerde hiperbilirubinemiye neden olabilir.

Kuaterner amonyum bileşikleri (örneğin, didesil dimetil amonyum bromür, dioktil dimetil amonyum bromür) - Zarflı virüslere (örneğin HIV) karşı bakterisidal, fungisidal, virüsidal

- İyi temizlik maddeleri

- EPA kayıtlı

- Yüzey uyumlu

- Rahatsız edilmediğinde kalıcı antimikrobiyal aktivite

- Ucuz (seyreltilmiş halde)

- Sporisidal değildir.

- Genel olarak zarfsız virüslere karşı tüberkülosit ve virüsidal etkisi yoktur.

- Su sertliği yüksek olduğunda pamuk/gazlı bez daha az mikrobiyal etki gösterebilir.

- Birkaç raporda benzalkonyum klorüre maruz kalmanın sonucu olarak astım ortaya çıktığı belgelenmiştir.

- Organik maddelerden etkilenir.

- Kirlenmiş benzalkonyum klorüre atfedilen çok sayıda salgın.

Perasetik asit/HP - Bakterisidal, fungisidal, virüsidal ve sporisidal (örneğin, Clostridium difficile )

- Organik madde varlığında aktiftir

- Çevre dostu yan ürünler (asetik asit, O 2 , H 2 0)

- EPA kayıtlı

- Yüzey uyumlu

- İstikrarlı değildir.

- Malzeme uyumsuzluğu potansiyeli vardır (örneğin pirinç, bakır).

- Diğer dezenfektanların çoğundan daha pahalıdır.

- Kokusu rahatsız edici olabilir.

Düşük seviyeli dezenfektanın yerinde hazırlanması durumunda (kullanıma hazır olmaması durumunda), rutin sıklıkta doğru konsantrasyonu belgelendirin.[1]

Kısaltmalar: EPA, Çevre Koruma Ajansı; HIV, insan immün yetmezlik virüsü; HP, hidrojen peroksit.

Rutala WA, Weber DJ. İdeal dezenfektanın seçimi. Enfeksiyon Kontrolü Hosp Epidemiol 2014;35:855–65; ve Rutala WA, Weber DJ. Sağlık tesislerinde dezenfeksiyon ve sterilizasyon. Han J, editörde. SHEA pratik sağlık epidemiyolojisi . Chicago Üniversitesi Yayınları.[1]

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m Rutala, William A.; Weber, David J. (Eylül 2016). "Disinfection and Sterilization in Health Care Facilities". Infectious Disease Clinics of North America (İngilizce). 30 (3): 609-637. doi:10.1016/j.idc.2016.04.002. PMC 7134755 $2. PMID 27515140. 
  2. ^ Rutala, William A.; Gergen, Maria F.; Weber, David J. (Temmuz 2014). "Efficacy of a Washer-Disinfector in Eliminating Healthcare-Associated Pathogens from Surgical Instruments". Infection Control & Hospital Epidemiology (İngilizce). 35 (7): 883-885. doi:10.1086/676867. ISSN 0899-823X.