Megaraptor

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Megaraptor
Yaşadığı dönem aralığı: 90-89 myö
Turoniyen-Santoniyen 
Megaraptor
Megaraptor'un eli
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Klad: Saurischia
Klad: Theropoda
Klad: Megaraptora
Cins: Megaraptor
Novas, 1998
Tip tür
†Megaraptor namunhuaiquii
Novas, 1998

Megaraptor ( anlamı: 'büyük hırsız') Geç Kretase çağlarında yaşamış büyük bir teropod dinozor cinsidir.[1][2] Fosilleri, Güney Amerika'da Arjantin'in Patagonya'daki Portezuelo Formasyonu'nda keşfedilmiştir. Başlangıçta dev bir dromaeosaur benzeri coelurosaur olduğu düşünüldü, önceki filogenlerde bir neovenatorid allosauroid olarak sınıflandırıldı, ancak daha yeni filogeni ve ilgili megaraptoran cinslerinin keşifleri onu bazal bir tyrannosauroid veya bazal bir coelurosaur olarak yerleştirdi, ayrıca hala onu bir neovenatorid olarak düşünen bazı çalışmalar vardı.[3][4]

Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Boyut karşılaştırması.
Bir yetişkinin varsayımsal yaşam restorasyonu
Yavru kafatasına dayalı Megaraptor kafa rekonstrüksiyonu

Megaraptor başlangıçta dev bir dromaeosaur olarak tanımlandı ve birincil olarak tek bir pençeden (yaklaşık 30 cm uzunluğunda) biliniyordu ki, dromaeosauridlerin orak şeklindeki ayak pençesine benziyordu.[1] Tam bir ön uzvun keşfi, yine de bu dev pençenin aslında elin ilk parmağından geldiğini gösterdi. 2010 yılında, Gregory S. Paul, onun uzunluğunu 8 metre, ağırlığını ise 1 ton olarak kestirmişti.[5] Eller alışılmadık şekilde uzundu, orak şeklindeki pençeleri spinosauridlerinkinden bile daha fazla kıvrıktı.[6]

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

El, diğer bazal tetanuranlardan oldukça farklıdır, bu nedenle Megaraptor'un bir allosaurid, bir carcharodontosaurid, bir spinosauroid veya tamamen başka bir şey olup olmadığı başlangıçta net değildi.[2] Sonraki çalışmalar, ön ayaklarında benzer büyük pençelere sahip yakın akrabaların tanımlanması gibi (aşağıya bakınız), Megaraptor'un oldukça gelişmiş ve hafif yapılı bir allosauroid ve Neovenatoridae ailesinin bir üyesi olarak tanımlanmasına yardımcı oldu.[7] Daha yeni çalışmalar, Megaraptor ve akrabalarının allosauroidlerin aksine aslında tyrannosauroidler[8] veya spinosauroidler[9] olduğunu önerdi.[8] 2014'te tanımlanan genç bir örnek, Megaraptor'un ilkel bir tyrannosauroid olduğuna yönelik daha fazla kanıt sağlamıştır.[10] Gualicho'nun keşfi, Megaraptor'un bir tyrannosauroid değil, bir allosauroid veya bazal coelurosaur olabileceğini gösteriyor.[11]

İlk keşfedildiğinde ve yayınlanmadan önce, spinosaurid Baryonyx'in de bir dromaeosaurid olduğu bildirildi ve allosauroid Chilantaisaurus'un olası bir spinosaurid olduğu bildirildi, her ikisi de büyük el pençelerine dayanıyordu.

Ölçek için bir cetvelle pençe maketi

Aşağıda gösterilen kladogram, Porfiri ve ark. (2014) tarafından yapılan çözümlemeyi izler.[12]

Avetheropoda
Allosauroidea

Sinraptor

Monolophosaurus

Allosaurus

Neovenator

Carcharodontosauridae

Coelurosauria

Chilantaisaurus

Compsognathidae

Maniraptoriformes

Tyrannosauroidea

Dilong

Tanycolagreus

Proceratosauridae

Santanaraptor

Xiongguanlong

Appalachiosaurus

Tyrannosauridae

Megaraptora

Fukuiraptor

Megaraptoridae

Australovenator

Eotyrannus

Orkoraptor

Aerosteon

Megaraptor

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Novas (1998). "Megaraptor namunhuaiquii, gen. et sp. nov., a large-clawed, Late Cretaceous theropod from Patagonia". Journal of Vertebrate Paleontology. 18: 4-9. doi:10.1080/02724634.1998.10011030. 
  2. ^ a b Calvo (2004). "Phylogenetic status of Megaraptor namunhuaiquii Novas based on a new specimen from Neuquén, Patagonia, Argentina". Ameghiniana. 41: 565-575. 
  3. ^ Rauhut (2019). "Probable basal allosauroid from the early Middle Jurassic Cañadón Asfalto Formation of Argentina highlights phylogenetic uncertainty in tetanuran theropod dinosaurs". Sci Rep. 9. doi:10.1038/s41598-019-53672-7. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  4. ^ "Just out | A new megaraptoran theropod dinosaur from the Upper Cretaceous Bajo de la Carpa Formation of northwestern Patagonia @ Cretaceous Research". 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Paul, G.S., 2010, The Princeton Field Guide to Dinosaurs, Princeton University Press p. 99
  6. ^ Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González-Riga, B.J., and Kellner, A.W. (2007) "A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur". Anais da Academia Brasileira de Ciências, 79(3): 529–41.
  7. ^ Benson (2010). "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic". Naturwissenschaften. 97 (1): 71-78. doi:10.1007/s00114-009-0614-x. PMID 19826771. 
  8. ^ a b F. E. Novas (2012). "Megaraptorans as members of an unexpected evolutionary radiation of tyrant-reptiles in Gondwana". Ameghiniana. 49 (Suppl): R33. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  9. ^ Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages. Random House Books for Young Readers. 2012. ss. 95-96. ISBN 978-0-375-82419-7.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ Porfiri, J. D., Novas, F. E., Calvo, J. O., Agnolín, F. L., Ezcurra, M. D. & Cerda, I. A. (2014). "Juvenile specimen of Megaraptor (Dinosauria, Theropoda) sheds light about tyrannosauroid radiation". Cretaceous Research. 51: 35-55. doi:10.1016/j.cretres.2014.04.007. 
  11. ^ Apesteguía (2016). "An Unusual New Theropod with a Didactyl Manus from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina". PLOS ONE. 11 (7): e0157793. doi:10.1371/journal.pone.0157793. PMC 4943716 $2. PMID 27410683. 
  12. ^ Juan D. Porfiri (2014). "Juvenile specimen of Megaraptor (Dinosauria, Theropoda) sheds light about tyrannosauroid radiation". Cretaceous Research. 51: 35-55. doi:10.1016/j.cretres.2014.04.007. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]