Sinraptor
| Sinraptor | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 S. dongi, Royal Tyrrell Müzesi | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||
| †Sinraptor dongi Currie and Zhao, 1993 | |||||||||||||||||
| Diğer türler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
Synonyms of S. dongi
Synonyms of S. hepingensis
| |||||||||||||||||
Sinraptor, Geç Jura döneminden bir metriacanthosaurid teropod dinozor cinsidir. Sinraptor adı, Çince anlamına gelen Latince "Sino" ön ekinden ve soyguncu anlamına gelen "raptor" sözcüğünden gelir. Dongi tür adı Dong Zhiming'i onurlandırıyor. Adına rağmen Sinraptor, Velociraptor gibi dromaeosauridlerle (sık sık "soyguncu" olarak anılır) akraba değildir. Bunun yerine, Allosaurus ile uzaktan akraba olan bir carnosaur idi.[1] Sinraptor ve yakın akrabaları, Jurassic carnosaur yayılımının en eski üyeleri arasındaydı. Sinraptor hala Metriacanthosauridae ailesinin en iyi bilinen üyesi olmaya devam ediyor,[2] hatta bazı eski kaynaklar aile için "Sinraptoridae" adını kullanıyor.[1]
Keşif[değiştir | kaynağı değiştir]
Sinraptor'un holotip örneği, 1987'de Çin/Kanada ortak bir keşif gezisi sırasında Shishugou Formasyonu'ndan kuzeybatıdaki Çin'deki çölden çıkarıldı ve 1993'te Philip J. Currie ve Zhao Xijin tarafından tanımlandı.[1] Yaklaşık 3 metre (9,8 ft) boyunda duran ve kabaca 7,6 metre (25 ft) uzunluğunda olan iki Sinraptor türü adlandırılmıştır. Tip tür olan S. dongi, 1993 yılında Currie ve Zhao tarafından tanımlanmıştır. İlk olarak 1992'de Gao tarafından Yangchuanosaurus hepingensis olarak adlandırılan ikinci bir tür,[3] aslında Sinraptor'un ikinci bir türünü temsil ediyor olabilir. Durum böyle olsun ya da olmasın, Sinraptor ve Yangchuanosaurus yakın akrabaydı ve Metriacanthosauridae ailesinde birlikte sınıflandırıldılar.[2] Holtz, onun 8,8 metre (29 ft) uzunluğunda olduğunu kestirirken[4] Gregory S. Paul, S. dongi'nin 8 metre (26 ft) uzunluğuna ve 1,3 metrik ton (1,4 küçük ton) ağırlığına ulaşabileceğini önerdi.[5]
Sinraptor'un diş yapısı, Allosaurus'unkine çok benziyordu ve bu, bıçak benzeri dişlerini kullanıp büyük, ölümcül yaralar açarak stegosaurlar gibi orta büyüklükteki dinozorları avlamış olabileceğini gösterdi.[6]
Sinraptor hepingensis'in (eski adıyla Yangchuanosaurus) iskeleti, Çin'in Zigong kentindeki Zigong Dinozor Müzesi'nde sergileniyor.
Patoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Sinraptor dongi kafatası örneği IVPP 10600, "hafif kıvrımlı diş çiziklerinin veya oyuklar, sığ, dairesel delikler ve bir tam delici lezyonun bir çeşitliliğini" sergiler. Bir kaburga kırılmış ve kapitüler şaftının iç içe geçmesiyle iyileşmişti.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Currie (1993). "A new carnosaur (Dinosauria, Theropoda) from the Jurassic of Xinjiang, People's Republic of China" (PDF). Canadian Journal of Earth Sciences. 30 (10): 2037-2081. doi:10.1139/e93-179. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ a b Carrano (2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 10 (2): 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927.
- ^ "Yangchuanosaurus hepingensis – a new species of carnosaur from Zigong, Sichuan" (PDF). Vertebrata PalAsiatica. 30 (4): 313-324. 1992. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages" (PDF). 2012. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press. 2016. s. 97. ISBN 978-1-78684-190-2. OCLC 985402380. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Hendrickx (2020). "Dental anatomy of the apex predator Sinraptor dongi (Theropoda: Allosauroidea) from the Late Jurassic of China". Canadian Journal of Earth Sciences. 57 (9): 1127-1147. doi:10.1139/cjes-2019-0231.
- ^ Molnar, R. E., 2001, Theropod paleopathology: a literature survey: In: Mesozoic Vertebrate Life, edited by Tanke, D. H., and Carpenter, K., Indiana University Press, p. 337-363.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gao'nun orijinal Çince metni (1992), Yangchuanosaurus hepingensis'in resimlerle birlikte açıklaması. 7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.