Kuzey şişe burunlu balinası
| Kuzey şişe burunlu balinası | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
  Ortalama insanla karşılaştırma
| ||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||
DD[1]
| ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Hyperoodon ampullatus -
Forster, 1770 | ||||||||||||||||||
 Kuzey şişe burunlu balinasının yayılımı |
Kuzey şişe burunlu balinası (Hyperoodon ampullatus), gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Norveç ve Birleşik Krallık'ta 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarında avlanmıştır. 1453 metre ile bilinen en derine dalabilen memelidir. Johann Reinhold Forster tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.[2]
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuzey şişe burunlu balinası yetişkinlerinin boyları 9,8 metre olarak ölçülmüş, 11,2 metreye kadar ulaşabildiği iddia edilmektedir.[3] Gaga erkeklerde beyaz dişilerde gri renklidir. Sırt yüzgeci vücudun geri tarafında ve 30-38 santimetre civarında olup diğer balina türlerine göre küçüktür. Çok büyük hayvanlar olduğu için ağırlıklarını ölçmek çok zor olup yaklaşık 5,8 ile 7,5 ton arasında olduğu tahmin edilmektedir.[4][5]
Popülasyon ve yayılım[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuzey şişe burunlu balinası yayılımı Atlas Okyanusu'nun kuzeyidir. Serin veya soğuk sularda bulunurlar. Derinlikleri tercih ederler. Popülasyonu bilinmemekle birlikte 10.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. 20 Ocak 2006 tarihinde Londra şehri merkezinde Thames Nehri'nde görülmüştür.[6] Kurtarılmaya çalışılırken ölmüştür.[7]
Yaşam şekli[değiştir | kaynağı değiştir]
Bütün diğer gagalı balinagiller gibi onlar da büyük derinliklerde avladıkları kafadan bacaklılar ve balık ile beslenir. 1 saat ve üzeri dalma süresine sahiptirler. Çok derinlere dalabilen balinalar olmalarına rağmen küçük gruplar halinde sığ sulara gelip, oynayabilir ve dinlenebilirler.[8]
Korunumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Balina avcılığının başlamasından önceki sayıları 40000 ile 50000 arasında olduğu tahmin edilmektedir. 1850 ile 1973 tarihleri arasında 88000 civarında balina Norveç ve İngiliz avcılarınca yakalanmıştır. Norveç avcılığı 1973 yılında yasaklamıştır ancak Faroe Adalarında devam etmektedir.[9][10][11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Taylor, B.L.; Baird, R.; Barlow, J.; Dawson, S.M.; Ford, J.; Mead, J.G.; Notarbartolo di Sciara, G.; Wade, P.; Pitman, R.L. (2008). "Hyperoodon ampullatus". IUCN Red List of Threatened Species. Cilt 2008. IUCN. s. e.T10707A3208523. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T10707A3208523.en. 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016.
- ^ Best, Peter B. 2007. Whales and Dolphins of the Southern African Subregion ISBN 978-0-521-89710-5
- ^ "Species Guide - Northern bottlenose whale". The Whale and Dolphin Conservation Society. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015.
- ^ "Northern Bottlenose Whale, Hyperoodon ampullatus at MarineBio.org". 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2016.
- ^ "ADW: Hyperoodon ampullatus: Information". 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2016.
- ^ "Whale spotted in central London". BBC. 20 Ocak 2006. 21 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2009.
- ^ "Lost whale dies after rescue bid". BBC. 21 Ocak 2006. 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2016.
- ^ "Whales around the Faroes". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2016.
- ^ "Appendix II 11 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." of the Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (CMS). As amended by the Conference of the Parties in 1985, 1988, 1991, 1994, 1997, 1999, 2002, 2005 and 2008. Effective: 5 March 2009.
- ^ Convention on Migratory Species page on the northern bottlenose whale 31 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Website of the Memorandum of Understanding Concerning the Conservation of the Manatee and Small Cetaceans of Western Africa and Macaronesia at CMS 31 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bottlenose Whales in the Encyclopedia of Marine Mammals Shannon Gowans, 1998. ISBN 0-12-551340-2
- National Audubon Society Guide to Marine Mammals of the World Reeves et al., 2002. ISBN 0-375-41141-0.
- Whales, Dolphins and Porpoises Carwardine, 1995. ISBN 0-7513-2781-6
- {{{assessors}}} (2008). Hyperoodon ampullatus. IUCN 2008. IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi. Erişim tarihi: 27 February 2009.
- Beaked Whales in the Animal Encyclopedia: The Definitive Visual Guide David Burnie, 2014. ISBN 978-0-2411-8023-5
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Kuzey şişe burunlu balinası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
 |
Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var: |
- Marine Bio: Northern Bottlenose Whale
- Northern Bottlenose Whale
- BBC: Whale spotted in central London 24 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Whale & Dolphin Conservation Society (WDCS)24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Northern Bottlenose Whale - ARKive bio
- Northern Bottlenose Whale - The Beaked Whale Resource 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Voices in the Sea - Sounds of the Northern bottlenose Whale9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
