Atlantik beyaz yanlı yunusu
| Atlantik beyaz yanlı yunusu | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Lagenorhynchus acutus
Gray, 1829 | ||||||||||||||||
 Atlantik beyaz yanlı yunusu doğal yaşam alanı | ||||||||||||||||
| Sinonimler | ||||||||||||||||
|
gubernator |
Atlantik beyaz yanlı yunusu (Lagenorhynchus acutus) Lagenorhynchus cinsindeki altı yunus türünden biridir ve Kuzey Atlas Okyanusu'nun ılık ve serin sularında bulunur. Belirgin bir renge sahiptir.
Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Atlantik beyaz yanlı yunusu 1828'de Gray tarafından adlandırıldı. Tür adındaki Latince acutus kelimesi 'ucu sivri' anlamına gelir ve yunusun sivri uçlu sırt yüzgecine ithafen verilmiştir.
Fiziksel tanımlama[değiştir | kaynağı değiştir]
Diğer deniz yunuslarından hafifçe daha büyük olan Atlantik beyaz yanlı yunusu doğum anında bir metreden biraz daha uzundur ve ergenliğe eriştiğinde erkekler 2,8 metreye dişiler de 2,5 metreye ulaşır. 200 – 230 kg. arasında ağırlığa sahiptir. Cinsel olgunluğa dişiler 6-12 yıl arasında erkekler de 7-11 yıl arasında erişir. Hamilelik süresi 11 aydır ve yavrular yaklaşık bir buçuk yıl emzirilir. Erkeklerin yaşam süresi 22 yıl, dişilerin ise 27 yıldır.
Bu tür yunusların ayırtedici ve dikkat çekici özelliği sırt yüzgeçlerinin arkasında gövdelerinin her iki yanında bulunan beyaz ile soluk sarı arasındaki lekedir. Diğer açık deniz yunus ve balinaları arasında bu renk biçimi Atlantik beyaz yanlı yunusuna özgüdür. Vücudun geri kalanı kesin hatlarla belirli renklerdedir. Çene, boğaz ve karın beyaz, yan yüzgeçler, sırt yüzgeçi ve sarı leke dışında sırt koyu gri ile siyah renktedir. Ağızdan kuyruğa kadar uzanan ve gözün hemen üzerinden başlayan açık gri bir çizginin hemen üzerinde ve sırt yüzgecinin altında başka bir beyaz leke daha vardır.
Yunus gruplarının büyüklüğü bulundukları yere göre değişiklik gösterir. Newfoundland kıyılarında gruplar 60 yunustan oluşur ama İzlanda'nın doğusunda gruplar daha küçülür.
Ağlara yakalanan yunusların midelerinin içindekilerin araştırılması sonucu bu türün ana besin kaynağının ringa balığı, uskumru ve mürekkep balığı olduğu anlaşılmıştır.
Atlantik beyaz yanlı yunusu oldukça akrobatiktir ve tekneler ile birlikte yüzer ancak bayağı yunus ve beyaz burunlu yunus kadar sokulgan değildir.
Popülasyon ve dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]
Atlantik beyaz yanlı yunusu yalnızca Atlas Okyanusu'nda bulunur. Özellikle yoğun popülasyon oranlarına sahip alanlar arasında Newfoundland ve Cape Cod kıyıları ile Birleşik Krallık, İzlanda ve Grönland'ın arasında kalan üçgen deniz alanı ve Kuzey Denizi'dir. Toplam popülasyonun 200-300.000 olduğuna inanılmaktadır.
İnsan ile etkileşim[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarihi olarak Atlantik beyaz yanlı yunusları Norveç ve Newfounland'tan başlatılan sürek avlarıyla öldürülmekteydi ancak bu son yıllarda durdurulmuştur. Ama Faroe Adaları'nda az da olsa hâlâ devam etmektedir. Bu avlanmanın bölgede ne etkisi olacağı bilinmemekle birlikte doğa korumacılarının dikkatini çekmiştir. Türün geniş anlamda tehdit altında olmadığı kabul edilmektedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Cetacean Specialist Group (1996). Lagenorhynchus acutus. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 12 May 2006 tarihinde alınmıştır. Bilgibankası girişinde bu türün neden asgari endişe altında listelendiği açıklanmaktadır.
- Atlantic White-sided Dolphin, Frank Cipriano, Encyclopedia of Marine Mammals pp49–51 ISBN 0-12-551340-2
- National Audubon Society: Guide to Marine Mammals of the World ISBN 0-375-41141-0
- Encyclopedia of Marine Mammals ISBN 0-12-551340-2
