Canlı

Deniz süngeri çok hücreli canlılara çok basit bir örnektir.

Canlı ya da organizma, biyoloji ve ekolojide fonksiyonlarını yaşama mümkün olduğunca uyum sağlayarak sürdüren basit yapı moleküllerinin veya karmaşık organ sistemlerinin bir araya gelmesiyle oluşan varlıklar için kullanılan bir kavramdır.

Canlılar çevreye uyum sağlama, üreme ve kalıtım gibi ortak özelliklere sahip doğal varlıklar grubunun ve "yaşam"ın temel ögeleridir.

Köken bilimi

Canlı sözcüğü Farsçadan Türkçeye geçmiş olan "can" sözcüğünden türemiştir. "Can" yaşama, yaşam anlamındadır. Buna sahip olanlar ise canlıdır, yani "yaşayan"dır. Organizma ise araç/alet anlamındaki Yunanca "ὄργανον (organon)" sözcüğünden gelir.

Canlıların sınıflandırılması

Evren'de birçok canlı vardır ve bilim insanlarının bunların her birini tek tek incelemesi mümkün değildir. Bu yüzden canlılar sınıflara ayrılır. Canlıların belirli özellikleri göz önüne alınarak yapılan gruplandırmaya taksonomi (sınıflandırma) veya biyosistematik denir. Sınıflandırmayı inceleyen bilim dalına sistematik (taksonomi) denir. Canlılar, temel olarak altı grupta sınıflandırılır:

• Monera Âlemi
• Arkeler Âlemi
• Protista Âlemi
• Fungi Âlemi
• Bitkiler Âlemi
• Hayvanlar Âlemi

Canlıların ortak özellikleri

• Hücresel yapı
• Metabolizma
• Homeostazi (iç denge)
• Beslenme
• Solunum
• Sindirim
• Boşaltım
• Dolaşım
• Büyüme
• Gelişme
• Çoğalma (Üreme)
• Hareket
• Çevresel uyarılara tepki
• Ölüm

Bütün canlılarda bu özelliklerin hepsi görülmektedir.

Ayrıca bakınız

• Canlılar alemi
• Canlılarda beslenme
• Canlılarda davranış
• Canlılarda çoğalma
• Adaptasyon
• Yaşam

Dış bağlantılar

• BBCNews
• Yaşam ağacı