Amatör telsiz tarihi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Amatör telsiz tarihi, radyo iletişiminin başlangıcına dayanmakta olup, basit kablosuz setlerin yapımına dair yayınlanmış talimatlar yirminci yüzyılın başında ortaya çıkmıştır.[1] Radyo amatörleri, bilime, mühendisliğe, sanayiye ve sosyal hizmetlere önemli katkılarda bulunmuşlardır. Amatör telsizciler tarafından yapılan araştırmalarla yeni endüstriler kurulmuş,[2] ekonomiler inşa edilmiş,[3] uluslar güçlendirilmiş[4] ve acil durumlarda pek çok hayat kurtarılmıştır.[5]

Radyo dalgası[değiştir | kaynağı değiştir]

Amatör radyo, radyo dalgalarının (varlığı 1888'de Heinrich Rudolf Hertz tarafından kanıtlanmıştır) İtalyan mucit Guglielmo Marconi tarafından 1890'larda bir iletişim sistemine uyarlanmasıyla ortaya çıkmıştır. 19. yüzyılın sonlarında birbirine bağlı telgraf sistemlerini kuran amatör kablolu telgrafçılar vardı. Marconi'nin başarısının ardından birçok kişi bu yeni "radyotelgraf" biçimini denemeye başladı. O zamanlar fazla bilinmeyen "Hertzian dalga" olarak adlandırılan kablosuz telgraf sistemleri hakkında Amateur Work gibi dergiler, Hertz'in erken deneyimlerine dayanan sistemlerin nasıl kurulacağına dair bilgiler paylaşıyordu.[1] Dergiler, amatörler tarafından devam eden bir ilerlemeyi gösteriyor; bunlar arasında, Boston, Massachusetts'teki iki 8. sınıf öğrencisinin sekiz mil menzilli bir verici ve alıcı inşa etmesini konu alan 1904 öyküsü ve Rhode Island'lı iki gencin bir tavuk kümesinde kablosuz istasyon kurmasıyla ilgili 1906 öyküsü yer alıyor. ABD'de ticari olarak üretilen ilk kablosuz telgraf verici/alıcı sistemleri 1905 yılında deneycilerin ve amatörlerin kullanımına sunuldu.[1] 1908'e gelince Columbia Üniversitesi'ndeki öğrenciler, şu anda Columbia Üniversitesi Amatör Telsiz Kulübü olan Columbia Üniversitesi Kablosuz Telgraf Kulübü'nü kurdular. Bu kulüp bir amatör radyo kulübünün resmi kayıtlar dahilinde ilk örneğidir.[6] 1910'da Avustralya'daki amatörler, Avustralya Kablosuz Enstitüsü olarak bilinen enstitüyü kurmuştur.

RMS Titanic (2 Nisan, 1912).

1910 yılına kadar binlerce vericinin kurulmasıyla amatör telsizciliğin hızlı genişlemesi ve hatta "çılgınlığı", ticari ve askeri radyo sistemlerinde kasıtsız ve hatta kötü niyetli radyo paraziti gibi geniş çaplı bir soruna yol açtı.[1] 1912'de RMS Titanic battıktan sonra, Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, özel istasyonları 200 metre veya daha kısa (1500 kHz veya daha yüksek) dalga boylarıyla sınırlayan 1912 Radyo Yasasını kabul etti.[7][8] O zamanlar bu "kısa dalga" frekanslarının genellikle işe yaramaz olduğu düşünülüyordu ve ABD'deki radyo meraklılarının sayısının %88'e kadar düştüğü tahmin ediliyor.[9] 1913'te Uluslararası Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi toplandı ve gemideki radyo istasyonlarının günün 24 saati görevlendirilmesini gerektiren bir anlaşma hazırlandı. 1912 Radyo Yasası aynı zamanda ABD'de amatör radyo operatörleri ve istasyonlarına lisans verilmesinin başlangıcı oldu.

I. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Birleşik Devletleri'nde Kongre, tüm amatör radyo operatörlerine faaliyetlerini durdurmalarını ve hatta ekipmanlarını sökmelerini emretti.[10] Birinci Dünya Savaşı bittikten sonra bu kısıtlamalar kaldırıldı ve amatör telsiz hizmeti 1 Ekim 1919'da yeniden başladı.

Savaş arası dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

erken dönem amatör telsiz homebrew

1921'de Amerikalı amatörler, Birleşik Krallık'taki amatörlere Atlantik'in öbür ucundan radyo sinyallerini almaları için bir ortak çalışma bildirdi. Kısa süre sonra Birleşik Krallık'ta birçok Amerikan istasyonunun sesi duyulmaya başlandı ve bunu kısa bir süre sonra Aralık 1922'de bir İngiliz amatörün ABD'de dinlenmesi izledi. 27 Kasım 1923'te Amerikalı radyo amatörü Fred Schnell ile Fransız radyo amatörü Léon Deloy arasında ilk transatlantik iki yönlü iletişim gerçekleşti.[11] Kısa bir süre sonra, Birleşik Krallık ile ABD arasındaki iki yönlü ilk iletişim Aralık 1923'te Londra ile West Hartford arasında gerçekleşti.[12] İlerleyen aylarda 17 Amerikalı ve 13 Avrupalı amatör istasyon iletişim içerisindeydi. daha sonra Kuzey ve Güney Amerika arasındaki iletişim; Güney Amerika ve Yeni Zelanda; Kuzey Amerika ve Yeni Zelanda; Londra ve Yeni Zelanda arasındaki iletişimleri takip etti.[13]

Bu uluslararası amatör çağrılar, 1927-28'de Washington'da düzenlenen ilk Uluslararası Radyotelgraf Konferansı'nın başlamasına yardımcı oldu.[7] Konferansta, anlaşmayla 80/75, 40, 20 ve 10 metrelik standart uluslararası amatör radyo bantları ve radyo çağrı işareti önekleri oluşturuldu.

1933'te Robert Moore (çağrı işareti: W6DEI), 75 metre alt yan bantta SSB ses deneylerine başladı. 1934'e gelindiğinde birçok radyo amatörü SSB kullanıyordu.[14]

II. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

ARC-5radyolar

Almanya'nın Polonya işgali sırasında rahip Maximilian Kolbe(SP3RN), Almanlar tarafından tutuklandı.[15] Almanlar onun amatör radyo faaliyetlerinin bir şekilde casuslukla bağlantılı olduğuna inanıyordu[16] ve 28 Mayıs 1941'de Auschwitz toplama alanına nakledildi. 1941'de bazı mahkûmların toplama alanından kaçmasının ardından Almanlar, intikam amacıyla 10 mahkûmun öldürülmesini emretti. Kolbe, mahkûmlardan birinin yerine gönüllü olmuş ve ölmüştür. 10 Ekim 1982'de Maximilian Kolbe Papa II. John Paul tarafından aziz ve hayırseverlik şehidi ilan edildi.[15] radyo amatörleri tarafından ilahi korucu olarak kabul edilir.[16]

ABD'de I. Dünya savaşı sırasında uygulanan amatör telsiz sistemleri yasaklarını II. Dünya Savaşı sırasında da yine uygulanmıştır.[8] Amerikan radyo amatörlerinin çoğu o dönemde silahlı kuvvetlerde yer alırken, ABD hükûmeti 1945'e kadar aktif kalacak olan Savaş Acil Durum Telsiz Hizmeti'ni kurdu. Savaştan sonra amatör radyo hizmeti, birçok amatörün ARC-5 gibi savaş fazlası radyoları amatör kullanıma yönelik dönüştürmesiyle yeniden faaliyete geçti.

Savaş sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

1950'lerde radyo amatörleri, HF ses iletişimi için SSB kullanılmasına öncülük etti.[17] 1961 yılında dünya çapında oluşturulan bir dizi amatör radyo uydusunun ilki olacak olan OSCAR I amatör radyo uydusu uzaya fırlatıldı.[18] ABD'li Amatör telsiz meraklıları, 1950'lerin sonlarında Uluslararası Jeofizik Yılı sırasında Antarktika'da görev yapan ABD Donanması personelinin memleketlerindeki sevdikleriyle iletişim halinde kalmasını sağlamada etkili oldu.[19]

20. Yüzyıl sonları[değiştir | kaynağı değiştir]

1979'da İsviçre'nin Cenevre kentinde düzenlenen Dünya idari radyo konferansında 30 metre, 17 metre ve 12 metre olmak üzere üç yeni amatör radyo bandı kuruldu.[20] Bugün bu üç banda amatörler tarafından sıklıkla WARC bantları deniyor.

1982 Falkland Savaşı sırasında, Arjantin kuvvetleri adalardaki telefon ve radyo ağını ele geçirmiş ve Londra ile iletişimi kesmiştir. İskoç radyo amatörü Les Hamilton(GM3ITN),[21][22] adalardaki meslektaşları Bob McLeod ve Tony Pole-Evans'tan elde ettiği kritik bilgileri, birlik konuşlandırması, bombalama baskınları, radar üsleri ve askeri faaliyetlerin detayları dahil hepsini, Londra'daki Britanya askeri istihbaratına iletmiştir.[23] 1999 yılında Yugoslavya'nın NATO bombardımanı sırasında, Yugoslav amatör telsiz operatörleri, kamu sığınaklarındaki gönderi noktalarından bilgi alışverişi yapmıştır.[24] Radyo amatörleri bu süreçte genellikle tartışmalı konulardan ve siyasetten sürekli kaçınmışlardır.[25]

Otomatik mesaj sistemleri ve paket radyo alanlarında iletişime büyük katkılar 1980'li yıllar boyunca amatör radyo operatörleri tarafından yapılmıştır. Bilgisayar kontrollü bu sistemler, afet sırasında ve sonrasında ilk kez haberleşmeyi dağıtmak için kullanıldı.[26]

1990'larda dijital iletişimde yazılımların kullanılmasıyla daha fazla ilerleme kaydedilmiştir.

21.Yüzyıl[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzun yıllar boyunca, uluslararası anlaşmalar amatör radyo operatörlerinin 30 MHz'in altındaki frekansları kullanabilmeleri için Mors alfabesi yeterliliğini göstermelerini zorunlu kılıyordu. 2003 yılında Dünya radyokomünikasyon konferansı (WRC) Cenevre'de toplandı ve Uluslararası Telekomünikasyon Birliği'ne üye ülkelerin isterlerse Mors kodu testini ortadan kaldırmasına izin verilmesi yönünde oy kullandı.[27]

2010'un başlarında, yalnızca Kuzey Kore'de radyo amatörlüğü lisansları üzerinde mutlak bir yasak vardı, ancak birçok ülke hala amatör lisans sahiplerinin kayıtlarını dikkatli bir şekilde tutuyor ve faaliyetlerini, frekans bantlarını ve iletim gücü çıkışını sınırlandırıyor.

Amatör telsizciler; 2001'deki 11 Eylül saldırıları,[28] 2005'teki Katrina Kasırgası[29] ve 2008'deki Siçuan depremi[30] gibi olaylarda afet acil durum haberleşmesi sağlayarak afet yardım faaliyetlerine yardımcı oldu. 2017 yılında Kızıl Haç, Maria Kasırgası sonrasında iletişim hizmetleri sağlamak üzere 50 amatör radyo operatörünün Porto Riko'ya gönderilmesini talep etti.[31]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d "Thomas H. White , United States Early Radio History, Pioneering Amateurs (1900-1917), Early Experimenters". 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 
  2. ^ "Ham Radio & Crystal Mfg History". www.bliley.net. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  3. ^ people.smu.edu/arc/ Inventor of IC "chip", Nobel Prize Winner Jack S. Kilby Credits Amateur Radio for His Start in Electronics.
  4. ^ "Archived copy" (PDF). 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.  Role of Amateur Radio in Development Communication of Bangladesh. Information & Communication Technology for Development. By Bazlur Rahman
  5. ^ "Amateur Radio "Saved Lives" in South Asia". AARL. 29 Aralık 2004. 1 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  6. ^ "Wireless Club at Columbia" The Sun. November 25, 1908. Page 2. New York, NY. 13 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Obtained from Library of Congress Chronicling America project. The article is visible directly below the conspicuous ad for "Hanan Shoes".
  7. ^ a b "History of Wire and Broadcast Communication". Federal Communications Commission. 21 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ a b Coe, Lewis (1996). Wireless Radio: A History Technology. ISBN 0-7864-0259-8. 
  9. ^ DeSoto, Clinton B (1985). 200 Meters & Down, The Story of Amateur Radio. ISBN 0-87259-001-1. 
  10. ^ Laster, Clay (1994). Beginner's Handbook of Amateur Radio, The (3.3yıl=1994 bas.). ISBN 0-8306-4354-0. 
  11. ^ "75 Years Ago in Ham Radio". Atlantic Wireless Association. 23 Ağustos 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "The History of Amateur Radio". RSGB. 27 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Early Radio Astronomy: The Ham Radio Connection". NRAO. 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 
  14. ^ Miccolis, James. "Origin of Ham Speak - Fact, Legends, and Myths". AC6V.com. 25 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2007. 
  15. ^ a b "Catholic Forum - Maximillion Kolbe". 2 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2006. 
  16. ^ a b "Famous Hams and ex-Hams". 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2006. 
  17. ^ McElroy, Gil (January 2003). "Amateur Radio and the Rise of SSB" (PDF). ARRL. 7 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  18. ^ "A Brief History of Amateur Satellites". [ölü/kırık bağlantı]
  19. ^ "The Antarctic Sun: News about Antarctica - Ham Radio: Back in the Day (page 1)". antarcticsun.usap.gov. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 
  20. ^ "ARRL Letter". www.arrl.org. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 
  21. ^ "QRZ Callsign Database GM3ITN". 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2006. 
  22. ^ "QRZ Callsign Database VP8ITN". 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2006. 
  23. ^ Wilson, Giles (13 Haziran 2002). "BBC News - The Falklands get wired". 21 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2006. 
  24. ^ Erlanger, Steven (28 Mart 1999). "CONFLICT IN THE BALKANS: IN BELGRADE; A City Shaken By the Intensity Of Latest Raids". New York Times. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 
  25. ^ H. Ward Silver. The ARRL Ham Radio License Manual: All You Need to Become an Amateur Radio Operator. Technician]. Level 1. American Radio Relay League; 2006. 978-0-87259-963-5. p. 4–.
  26. ^ "History of Wire and Broadcast Communication". Federal Communications Commission. 21 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  27. ^ "WRC-03 Modifications to Article 25". 7 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2007. 
  28. ^ "Remembering the World Trade Center - September 11, 2001". Nyc-arecs.org. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  29. ^ "ARRL COO Testifies on Capitol Hill to Amateur Radio's Value in Disasters". ARRLWeb. American Radio Relay League, Inc. 3 Ekim 2005. 21 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2010. 
  30. ^ "Chinese Officials Give Kudos to Amateur Radio Operators". American Radio Relay League. 27 Mayıs 2008. 18 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  31. ^ Murphy, Paul P.; Krupa, Michelle. "Ham radio operators are saving Puerto Rico one transmission at a time". CNN.com. CNN. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2017.