İsrail-Hamas Savaşı'nda işlenen savaş suçları (2023-2024)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail topluluklarına düzenlediği saldırıların ardından bir çocuğun odasındaki beşikte kan.
İsrail'in 9 Ekim 2023 tarihinde Gazze şehri'ndeki El-Remal bölgesine düzenlediği hava saldırısının yol açtığı yıkım.

İsrail-Hamas Savaşı'nın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana BM İnsan Hakları Konseyi hem Hamas hem de İsrail Silahlı Kuvvetleri tarafından savaş suçu işlendiğine dair "açık kanıtlar" tespit etmiştir.[1] İsrail-Filistin çatışmasına ilişkin bir BM Komisyonu, "İsrail ve Gazze'deki son şiddet patlamasında savaş suçlarının işlenmiş olabileceğine dair açık kanıtlar bulunduğunu ve uluslararası hukuku ihlal eden ve sivilleri hedef alan herkesin sorumlu tutulması gerektiğini" belirtti.[2][3][4] 27 Ekim'de OHCHR sözcüsü, her iki tarafça işlenen olası savaş suçlarını incelemek üzere bağımsız bir mahkeme kurulması çağrısında bulundu.[5]

Uluslararası Ceza Mahkemesi, Haziran 2014'ten bu yana Filistin Devleti'nde işlendiği iddia edilen savaş suçlarını soruşturma yetkisinin mevcut çatışmayı da kapsadığını teyit etmiştir.[1][6][7]

Hamas ve müttefik militan gruplar tarafından işlenen savaş suçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Filistin'de siyasi şiddet
İsrail'de sivil bir araca ateş eden Hamas silahlı saldırganı[8]

Hem Avrupa Konseyi hem de Uluslararası Kızılhaç Komitesi uluslararası hukukun savaş ve terörizmi ayrı hukuki kategoriler olarak ele aldığını belirttiğinden, savaş hukukunun militan gruplara uygulanabilirliğini belirlemek zor bir sorudur.[9][10] İsrail, Amerikan, AB, Birleşik Krallık, Japon ve Kanada hükümetleri Hamas'ı terörist bir grup olarak tanımlamaktadır. Ancak bazıları bu tanımlamaya katılmamakta ve Hamas'ın terörist olmadığını iddia etmektedir.[11] "Uluslararası hukuk" terimi devletlerle ilgili olsa da isyancı ve terörist silahlı güçler için de geçerlidir. Bir isyan yasal kabul edilse bile - yani "haklı neden" kriterlerini karşılasa bile, "adil araçlar" ilkelerine bağlı kalmalıdır. Hamas ve savaşçıları söz konusu olduğunda, "İsrail işgali" olarak adlandırdıkları şeye karşı savaşmak için varsayımsal bir hakka sahip olsalar bile, yine de "ayrımcılık", "orantılılık" ve "askeri gereklilik"[12] gibi yasal kurallara uymak zorundadırlar.

9 Ekim 2023 tarihinde İnsan Hakları İzleme Örgütü Hamas'ın sivilleri açıkça hedef almasının, ayrım gözetmeksizin saldırılar düzenlemesinin ve rehin almasının savaş suçu teşkil ettiğini belirtmiştir[13].

10 Ekim 2023'te OHCHR, rehin alma ve canlı kalkan kullanımının savaş suçu olduğunu belirtti.[14] Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği şefi Volker Türk, militan grupların "korkunç toplu katliamlarının" uluslararası hukukun ihlali olduğunu belirtti.[15]

Katliamlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hamas tarafından gerçekleştirilen Be'eri katliamı sonrasında bir İsrail evinden sahne. Şablon:Kaynak needed

12 Ekim'de Jens David Ohlin Hamas'ın saldırılarının Roma Statüsü'nün 6-8. maddelerini potansiyel olarak ihlal ettiğini savundu.[16] Ohlin, faillerin 'soykırım niyeti' taşıdığının kanıtlanması halinde saldırıların 6. Maddeyi ihlal edebileceğini ileri sürmüştür."[16] 7 Ekim'de Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, güçleri sivilleri katlederken yaptığı bir konuşmada El Aksa Tufanı Operasyonu'nun amacını şu sözlerle ifade etti: "Topraklarımızı, kutsal mekânlarımızı, El Aksa camiimizi, esirlerimizi kurtarmak istiyoruz." Sözlerini şöyle tamamladı: "[Düşmana] söyleyecek tek bir şeyimiz var: topraklarımızdan defolun. Gözümüzün önünden defolun. Kudüs şehrimizden ve Mescid-i Aksa'mızdan defolun. Artık sizi bu topraklarda görmek istemiyoruz. Bu topraklar bizimdir, Kudüs bizimdir, [buradaki] her şey bizimdir. Sizler bu temiz ve mübarek topraklarda yabancısınız. Sizin için güvenli bir yer yok."[17][18]

Ohlin'e göre militan gruplar, saldırıların organize bir "plan veya politikanın"[16] parçası olduğuna dair kanıt varsa 7. Maddeyi ihlal etmiştir. Son olarak Ohlin, militan grupların sivilleri öldürerek 8. Maddeyi ihlal ettiğini savunmuştur.[16] 7 Ekim'de militan gruplar sivilleri katletmiştir.[19] Re'im müzik festivalinde 260, Be'eri'de 112 ve Kfar Aza'da 73 kişi öldürülmüştür.[20] Kurbanların yakılarak, parçalanarak ve başları kesilerek öldürüldüğü bildirildi.[21][22][23][24][25] 15 Ekim'de 100 İsrailli ve uluslararası hukuk uzmanından oluşan bir grup, sosyal medyada yayınlanan videoların savaş suçu olduğunu savundu.[26][27][28][29] Aralık 2023 başında UCM başsavcısı Karim Ahmad Khan, 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'e düzenlediği saldırının kurbanlarının ailelerini temsil eden bir grubun talebi üzerine İsrail'i ziyaret etti. Han, 7 Ekim'de İsrailli sivillere yönelik saldırıların insanlığın vicdanını sarsan en ciddi uluslararası suçlardan bazılarını teşkil ettiğini ve UCM'nin bu suçları ele almak için kurulduğunu söyledi. İşlenen suçların rastgele cinayetler olmadığını vurgulayan Khan, Hamas'ın "insanları avladığını" ve "çocukların karyolalarından kaçırıldığını" kaydetti. Khan, ofisinin 7 Ekim olaylarının soruşturulmasında İsrail ile işbirliği yapmaya hazır olduğunu da sözlerine ekledi.[30][31]

Re'im müzik festivali katliamında Hamas militanları 270 sivili katletmiş, kaçan ve saklanan katılımcıları metodik bir şekilde vurmuş ve rehin alarak tarihte bir konsere yönelik en büyük terör saldırısını gerçekleştirmiştir. Görgü tanıkları bazı kadınların tecavüze uğradığını bildirmiştir[32][33][34][35].

Be'eri katliamında yaklaşık 70 Hamas militanı, aralarında kadın, çocuk ve bebeklerin de bulunduğu en az 130 kişiyi, yani Be'eri nüfusunun yaklaşık %10'unu katletti.[36] Kibbutzun içindeyken ev ev dolaşarak sakinleri vurdular veya esir aldılar.[37][38]

Rehin Alma[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: 2023 İsrail-Hamas savaşı rehine krizi
En az 360 kişinin ölümüne ve diğerlerinin rehin alınmasına neden olan Re'im müzik festivali katliamı sırasında bir kişiyi rehin alan militan
Ayrıca bakınız: Hamas'ın 2023'te İsrail'e düzenlediği saldırıda soykırım iddiaları

Rehin alma, Cenevre Sözleşmelerinin 3. Ortak Maddesinin 1(b) Maddesi ve uluslararası teamül hukuku uyarınca uluslararası olmayan silahlı çatışmalarda yasaklanmıştır ve Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü kapsamında bir savaş suçu olarak kabul edilmektedir. Rehin alma, üçüncü bir tarafı rehinenin güvenliği için bir koşul olarak hareket etmeye veya hareket etmekten kaçınmaya zorlamak amacıyla bir kişiyi zarar verme tehdidiyle alıkoymak olarak tanımlanır. Rehineler siviller olabileceği gibi, teslim olmuş ya da alıkonulmuş silahlı kuvvetler mensupları da dahil olmak üzere, çatışmalara aktif olarak katılmayan kişiler de olabilir.[39] Hamas saldırısı sırasında yaklaşık 200 kişi militanlar tarafından rehin alındı.[40][41][42]Cenevre Sözleşmesi kapsamında, rehine almak "ağır ihlal" olarak tanımlanmaktadır."[43][44] İsrail'in sivil konutlara yönelik hava saldırılarına karşılık olarak Hamas 13 Ekim'de, İsrail'in önceden uyarıda bulunmadan bir evi bombaladığı her seferde bir rehineyi infaz edeceği tehdidinde bulundu.[45]

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün İsrail ve Filistin direktörü Ömer Şakir, rehin almanın hiçbir gerekçesi olmayan "iğrenç bir suç" olduğunu belirtti.[46]Uluslararası Af Örgütü militan grupların eylemlerinin - rehin alma dahil - "uluslararası hukuku alenen ihlal ettiğini" kaydetti.[47]

Güven suiistimali nitelikli davranışlar[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsan kalkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Hamas tarafından canlı kalkan kullanımı

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Hamas'ın sivilleri canlı kalkan olarak kullandığını iddia etmektedir.[48][49] Bu iddia İngiltere, ABD, Avustralya ve Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmiştir.[50][51][52][53][54]El Cezire İngilizce TV, "Ancak İsrail iddialarına ilişkin somut bir kanıt sunmadı" şeklinde not düşmektedir.[55] İsrail ordusu ayrıca militan grupların rehineleri canlı kalkan olarak kullandığını ileri sürdü.[44] İnsan Hakları İzleme Örgütü rehinelerin ya da gözaltında tutulan herhangi bir kişinin canlı kalkan olarak kullanılmasının yasadışı olduğunu belirtmiştir.[39]

İsyancılar da dahil olmak üzere tüm savaşçılar savaş hukukuna tabidir. Louis René Beres, Hamas'a karşı yürütülen önceki terörle mücadele savaşlarında askeri varlıkların Filistinli sivil nüfusun arasına yerleştirilmesini analiz etmiş ve bunu uluslararası hukuk kapsamında açık ve cezalandırılabilir bir suç olarak sınıflandırmıştır. Bu güven suiistimali nitelikli davranışlar (İngilizce: perdify) eylemi Dördüncü Cenevre Sözleşmesi'nin 147. Maddesinde "ağır ihlal" olarak tanımlanmaktadır. Askeri varlıkların veya personelin sivillerin yaşadığı bölgelere yerleştirilmesi Lahey Düzenlemeleri tarafından yasaklanmıştır. Ayrıca, 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre Sözleşmelerini tamamlayan 1977 tarihli I. Protokol, 37.maddesi güven suiistimali nitelikli davranışlar ile ilgili yasaklar içermektedir. Bu düzenlemeler sadece söz konusu antlaşmalar yoluyla değil, Uluslararası Adalet Divanı Statüsünün 38. Maddesinde belirtildiği gibi uluslararası teamül hukuku yoluyla da uygulanmaktadır. A, Madde 3'te vurgulandığı üzere, 1949 tarihli dört Cenevre Sözleşmesi arasında paylaşılmıştır.[12] Oxford Üniversitesi'nde savaş hukuku profesörü olan Janina Dill, "Hamas sivilleri canlı kalkan olarak kullansa bile, bu siviller çatışmaya doğrudan katılmadıkları sürece uluslararası hukuk kapsamında tam koruma hakkına sahiptir" demiştir.[56]

Askeri birliklerin gizlenmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hamas militanlarının kendilerini sivil, sağlık görevlisi ya da düşman birlikleri olarak gizlemeleri ya da sivil bölgelerden askeri operasyonlar düzenleyerek sivilleri askeri birliklerle karıştırmaları uluslararası hukukun güven suiistimali niteliğinde davranışlar bağlamında ihlali anlamına gelmektedir. Roma Statüsü ve Cenevre Sözleşmeleri Madde 37, savaşçıların sivillerden ayırt edilmesini ve yaralıların belirlenmiş birimler tarafından tıbbi tedavisinin sağlanmasını gerektirmektedir.[12][57][58][59][60][61][62][63][64][65][66][67][68][69][70][71]

Tıbbi tesisler[değiştir | kaynağı değiştir]

IDF Sözcü Birimi tarafından yayınlanan ve El Şifa hastanesi yerleşkesinin ordu tarafından kullanıldığını iddia eden harita
Ayrıca bakınız: El Şifa hastanesinin askeri kullanım iddiaları ve El Rantisi Hastanesi § Askeri kullanım iddiaları

Savaş sırasında tıbbi tesisler korunan nesneler olarak kabul edilir ve bunların askeri amaçlarla kullanılması savaş suçudur. Hamas, "hastaneleri ve sivilleri canlı kalkan olarak" kullandığı için AB tarafından kınanmıştır.[72] İsrail, El Şifa hastanesinin altında büyük bir komuta ve kontrol merkezi işlettiğini iddia ediyor. Hamas'ın elit Nukhba Gücü üyesi Amer Abu Awash'a göre, Hamas'ın yeraltı altyapısının çoğu hastanelerin altında bulunuyor ve İsrail'in "onları vurmaması" için oraya yerleştiriliyor.[73][74] Ebu Avaş bu iddiayı elleri kelepçeliyken ve IDF sorgusu sırasında dile getirmiştir.[74]

Ancak İsrail'in iddiaları sağlık personeli ve uluslararası kuruluşlar tarafından yalanlanmıştır.[75] El Şifa'da asistan doktor olarak görev yapan Ghassan Abu-Sittah, İsrail'in Hamas'ın hastaneyi kullandığı iddiasını hastaneyi bombalamak için "tuhaf bir bahane" olarak nitelendirdi.[76] IDF'nin iddialarına yanıt olarak, hem El Şifa hem de El Kudüs'te çalışmış olan Norveçli doktor Mads Gilbert, İsrail'in sivil sağlık tesislerine saldırma konusunda iyi belgelenmiş bir geçmişi olduğunu, ancak bu tesislerin askeri amaçlarla kullanıldığına dair gerçek bir kanıt sunmadığını belirtti..[77][78] 13 Kasım'da İsrailli akademisyen Neve Gordon İsrail'in hastanelere yönelik saldırılarını haklı göstermek için "savaş hukukunu kötüye kullandığını" belirtti.[79]

5 Kasım'da, Gazze'nin işgali sırasında, IDF Hamas savaşçılarının Şeyh Hamad Hastanesi'nden ateş açtığını iddia eden videolar yayınladı. Buna karşılık, Katar yetkilisi Muhammed El Emadi İsrail'in iddiasını kınayarak, bunun "somut bir kanıt ya da bağımsız bir soruşturma olmaksızın" yapıldığını ve "işgalin sivil tesisleri hedef almasını meşrulaştırmaya yönelik bariz bir girişim" olduğunu belirtti.[80] The IDF video also showed an entrance to an underground complex, which according to the IDF led to the Hamas tunnel network.[81] Bir Al-Jazeera araştırması, iddia edilen "tünel girişinin", hastanenin inşasından bu yana var olan su deposunun kapağı olduğunu ortaya çıkardı.[82] İsrail'in iddialarına yanıt olarak Hamas, Birleşmiş Milletler'den hastaneleri denetlemek ve İsrail'in hastaneleri roket atmak için kullandığına dair "yanlış iddialarını" doğrulamak üzere uluslararası bir komite kurmasını talep etti.[83]

14 Kasım'da CNN, İsrail'in Hamas komutanının evi olarak tanımladığı, bir okul ile bir hastane arasında yer alan evi ziyaret etti ve evin altında İsrail'in bir yönden okula, diğer yönden de hastaneye gittiğini söylediği bir tünel gördü. Hastaneyi ziyaret eden İsrail, burada bir cephanelikte bulduklarını söyledikleri silahları ve rehinelerin burada tutulmuş olabileceğine dair doğrulanmamış göstergeleri gösterdi.[84] According to The New York Times, the origins of the weapons shown in the video could not be independently verified.[85]Orta Doğu Enstitüsü Terörle Mücadele ve Aşırıcılık Programı Direktörü Charles Lister, IDF görüntülerinin bodrum katının bir bomba sığınağı olduğunu açıkça gösterdiğini belirtti.[86] Gazze'deki hastanelerden sorumlu Gazze Sağlık Bakanlığı yetkilisi Mohammed Zaqout, bodrum katının kadınlar ve çocuklar için bir sığınak olduğunu belirtti.[87]

Aralık 2023'te The Washington Post uydu görüntüleri ve kamuya açık diğer materyallerle birlikte İsrail tarafından kamuya açıklanan materyali analiz etti ve bir tünel ağına bağlı odaların Hamas tarafından kullanıldığına dair herhangi bir kanıt göstermediği ve IDF sözcüsü Daniel Hagari'nin Hamas'ın askeri faaliyetleriyle "doğrudan ilgili" olarak tanımladığı binaların her birinin herhangi bir tünel ağına bağlı görünmediği sonucuna vardı. "The Post", hastanenin herhangi bir bölümünden bir tünel ağına erişilebileceğini gösteren hiçbir kanıt bulunmadığını belirtti.[88]

Ayrım gözetmeyen roket saldırıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hamas'ın İsrail'e düzenlediği saldırı sırasında İsrail'in güneyindeki Barzilai Tıp Merkezi hastanesinin doğum servisine Hamas roketinin isabet etmesinin ardından oluşan manzara[89]
Ayrıca bakınız: 2023 yılında İsrail'e yönelik Filistin roket saldırılarının listesi

7 Ekim saldırısında İsrail'e yönelik en az 3,000 roket atılmış olup, savaşın başlamasından bu yana 8000'den fazla roket atılmıştır.[90][91] Roketler Tel Aviv ve Kudüs'ün dış mahallelerine kadar isabet etti.[92]İnsan Hakları İzleme Örgütü roket saldırılarını ayrım gözetmeyen saldırılar olarak nitelendirdi.[13][93] Bunlar arasında Aşkelon'daki Barzilai Tıp Merkezi ve Çocuk Gelişim Enstitüsü'ndeki pediatrik tesisler gibi tıbbi tesislere yönelik defalarca gerçekleştirilen doğrudan saldırılar da yer almaktadır.[94] İnsan hakları örgütleri ve akademisyenler ayrım gözetmeyen roket saldırılarını bir savaş suçu olarak kınamışlardır.[93][95]

Cinsel şiddet ve istismar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: İsrail'e yönelik 7 Ekim saldırısında cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet

İsrail askeri adli tıp ekiplerine, görgü tanıklarının ifadelerine ve rapor edilen fotoğraf, belge ve video kanıtlarına göre, Hamas militanları 7 Ekim 2023'te İsrail'e yönelik saldırılar sırasında İsrailli kadın ve kız çocuklarına tecavüz etmiş, saldırmış ve onları sakat bırakmıştır.[96][97] Askeri personel, 7 Ekim saldırılarının kurbanlarının vücutlarında çok sayıda tecavüz ve "ağır istismar aşamaları" belirtileri görüldüğünü bildirdi. Hamas cinsiyete dayalı şiddet, savaş suçları ve insanlığa karşı suç işlemekle itham edildi.[98][99][100] Hamas istismar iddialarını reddetmiştir.[96] İsrail soruşturmasını yürüten polis memuru Shelly Harush 2 Aralık 2023 tarihinde Times'a yaptığı açıklamada "Cinsel suçların planlamanın bir parçası olduğu ve amacın insanları korkutmak ve aşağılamak olduğu artık açık" dedi.[101]

Hamas tarafından tutulan bazı rehinelerin de cinsel istismara uğradığı bildirildi.[102] Amerikalı bir yetkili, Hamas'ın daha fazla rehineyi serbest bırakmayı reddederek ateşkes anlaşmasını sona erdirdiğini ve böylece cinsel şiddete ilişkin daha fazla kanıtı gizlediğini iddia etti.[103]

Çocukların kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Ocak 2024 tarihinde İsrail ordusu Hamas'ı, patlayıcı madde taşımak ve savaş alanlarında "hasarı değerlendirmek" amacıyla keşif yapmak da dâhil olmak üzere çocuk askerler kullanmakla suçladı. Hamas ve İslami Cihad'ın yıllarca Gazze Şeridi'nde çocukların askeri eğitim aldığı yaz kampları düzenlediğini de eklediler.[104] Daha önce Ynet, İsrail tarafından yakalanan "üst düzey bir Hamas militanının" sorgu sırasında Hamas'ın patlayıcı taşımak için çocukları kullandığını ifade ettiğini bildirmişti.[105][106] Yaşları 15'in altında olan çocukların asker olarak kullanılması ve silah altına alınması bir savaş suçudur.[106]

Sivil gemilere saldırılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yemen'in bir bölümünü yöneten Husi militan grubu, İsrail-Hamas savaşına katılım kapsamında 4 sivil gemiye saldırı düzenledi ve Galaxy Leader gemisini ele geçirerek mürettebatını alıkoydu. İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre bu tür saldırılar ve rehin alma eylemleri "kasıtlı veya pervasızca gerçekleştirildiği takdirde" savaş suçu teşkil etmektedir.[107]

İsrail hükümeti tarafından işlenen savaş suçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: İsrail'in Savaş suçları

İsrail'e sivillere yönelik eylemleri nedeniyle çok sayıda savaş suçu suçlaması yöneltilmiştir. Bu suçlamalar Human Rights Watch, Amnesty International, B'tselem ve BM raportörleri dahil olmak üzere insan hakları grupları ve uzmanlarından gelmiştir.[108][109][110][111] Eleştirmenler Biden yönetiminin İsrail'in savaş suçlarına zımni onay verdiğini savunmaktadır.[112]Antony Blinken, Biden yönetiminin Gazze'de ne olursa olsun "yüksek toleransa" sahip olduğunu belirtti.[113] 27 Ekim'de Beyaz Saray, İsrail'in eylemleri için kırmızı çizgiler olmadığını belirtti.[114][115]

Ayrım gözetmeyen saldırılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: 2023 İsrail-Hamas savaşı sırasında okullara yönelik hava saldırıları, 2023 İsrail-Hamas savaşı sırasında sağlık tesislerine yönelik saldırılar ve Gazze'de belediye hizmetlerinin hedef alınması
İsrail hava saldırısında yıkılan bir cami, Han Yunus, 8 Ekim 2023

Daha savaşın ilk haftasında IDF Gazze'de 6.000 hava saldırısı düzenleyerek 3.300'den fazla sivilin ölümüne ve 12.000'den fazla sivilin yaralanmasına neden oldu.[116][117] Saldırılar hastaneler, pazarlar, mülteci kampları, camiler, eğitim tesisleri ve tüm mahalleler dahil olmak üzere özel olarak korunan yerleri vurdu.[118] Bir grup BM özel raportörü, İsrail'in ayrım gözetmeyen hava saldırılarının "uluslararası hukuk uyarınca kesinlikle yasak olduğunu ve savaş suçu teşkil ettiğini" ileri sürdü.[119] İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari "vurgunun (bombardımanın) isabete değil hasara dayalı yapıldığını" söyledi.[120]

Bir +972 Magazine dergisi araştırması, IDF'nin askeri olmayan hedefleri bombalama yetkisini genişlettiğini ortaya koymuştur.[121] Dr. Yagil Levy tarafından İsrail Açık Üniversitesi'nde yürütülen araştırma, İsrail'in "kitlesel sivil kayıplara neden olmak için yerleşim bloklarını kasten hedef aldığını" belirten "+972" raporunu doğruladı.[122]

IDF, 10 Ekim ve 22 Ekim tarihlerinde gerçekleştirdiği iki hava saldırısında Uluslararası Af Örgütü tarafından "sivillere yönelik doğrudan saldırılar" ya da "ayrım gözetmeyen saldırılar" olarak tanımlanan Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmatları kullanmıştır[123][124].24 Ekim'de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail'in uluslararası insancıl hukuku "açık bir şekilde ihlal ettiğini" belirttikten sonra derhal ateşkes çağrısında bulundu.[125] 13 Kasım'da İsrail'in Gazze'yi Yeniden İmar Komitesi'ni bombalaması üzerine üç Arap ülkesi saldırıyı kınadı ve Ürdün bu saldırıyı "İsrail'in sabıka kaydına eklenecek iğrenç bir savaş suçu" olarak nitelendirdi.[126] 12 Ocak 2024 tarihinde, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği sözcüsü İsrail'in saldırılarının ayrım, orantılılık ve önlemleri dikkate almadığını, dolayısıyla İsrail'i savaş suçu sorumluluğuna maruz bıraktığını belirtti.[127]

CNN, The New York Times ve Sky News tarafından yapılan analizlerin hepsi İsrail'in daha önce sivillere tahliye etmelerini söylediği bölgeleri bombaladığını ortaya koymuştur. Sky News soruşturması ayrıca İsrail'in tahliye emirlerinin kaotik ve çelişkili olduğu sonucuna varmıştır.[128],"NYT" İsrail'in bu bölgelere 2,000 kiloluk bombalar attığını ortaya çıkardı[129],[129]"CNN" ise İsrail'in sivillere oraya gitmenin güvenli olduğunu söyledikten sonra bombaladığı en az üç yeri doğruladığını belirtti.[130]

Mülteci kampları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: 2023 İsrail-Hamas savaşı sırasında Filistin mülteci kamplarına yapılan hava saldırıları

9 Ekim'de IDF Cibaliye Mülteci Kampı pazarı'na, kitlesel ölümlere yol açan bir hava saldırısı düzenledi.[131] Saldırı altmıştan fazla sivilin ölümüne ve pazarın büyük hasar görmesine yol açmıştır.[132] İsrail'in diğer bölgelere düzenlediği hava saldırıları sonucunda yerinden edilen kişiler kampa sığınmış, bu da saldırı sırasında pazarın yoğun bir nüfusa sahip olmasına neden olmuştur.[133] 1 Kasım'da Cebeliye mülteci kampı'na düzenlenen iki hava saldırısının ardından Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi, "Bunların savaş suçu anlamına gelebilecek orantısız saldırılar olduğuna dair ciddi endişelerimiz var" açıklamasında bulundu."[134]

Aynı gün, IDF yoğun nüfuslu Eş-Şati Mülteci Kampına bir hava saldırısı düzenledi.[135] Filistin medyası bu saldırının çok sayıda sivil kayıpla ve uydu görüntüleriyle yıkıldığı teyit edilen al-Gharbi camisi, Yassin camisi ve al-Sousi camisi de dahil olmak üzere dört caminin yıkılmasıyla sonuçlandığını bildirdi.[136] Eş-Şati kampındaki hava saldırıları Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından "bütün bir mahalleye yönelik bir katliam" olarak tanımlandı.[137][138]

24 Aralık'ta Magazi Mülteci Kampına düzenlenen hava saldırısında 68 kişi hayatını kaybetti. Al Jazeera muhabiri Tareq Abu Azzoum'a göre kurbanların büyük çoğunluğu sivildi. Azzoum ayrıca kampın IDF'nin daha önce Gazzelilere tahliye etmelerini söylediği bölgelerden biri olduğunu belirtti. Hamas saldırıyı bir "katliam" ve "savaş suçu" olarak nitelendirdi."[139] İsrail daha sonra saldırıda yanlış mühimmat kullanıldığını tespit etti ve muharip olmayanların zarar görmesinden üzüntü duyduğunu ifade etti.[140]

İbadethaneler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Aziz Porphyrius Kilisesi hava saldırısı

Roma Statüsü uyarınca, uluslararası olmayan çatışmalarda ibadethanelere kasıtlı olarak saldırmak, "çatışmanın bir tarafı tarafından düşmana zararlı eylemler için kullanılmadığı" sürece bir savaş suçudur..[141] 19 Ekim'de İsrail Hava Kuvvetleri, yüzlerce Hıristiyan ve Müslümanın sığındığı Aziz Porphyrius Kilisesi'ni bombalayarak 16 kişinin ölümüne neden oldu.[142]Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi bu olayı "görmezden gelinemeyecek bir savaş suçu" olarak kınamıştır.[143] Bir soruşturmanın ardından, Uluslararası Af Örgütü kilise saldırısının ayrım gözetmediğini ve savaş suçu olarak soruşturulması gerektiğini belirtti.[144]

16 Aralık'ta Kudüs Latin Patrikhanesi, Kutsal Aile Cemaati'ne sığınan Naheda ve Samr Anton'un öldürülmesi'nde "Savaşan tarafların bulunmadığı Cemaat binasının içinde soğukkanlılıkla vuruldular" demeciyle İsrail ordusunca iki kadının öldürüldüğünü belirtti.[145]Papa Francis İsrail'in kiliseye yönelik saldırısını terörizm olarak nitelendirdi.[146]

BM tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Magazi UNRWA okuluna hava saldırısı

17 Ekim'de IDF, Magazi Mülteci Kampı'nda 4,000 mültecinin barındığı bir UNRWA okuluna hava saldırısı düzenleyerek altı kişinin ölümüne ve onlarca kişinin yaralanmasına neden oldu. UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, saldırıyı "çirkin" olarak nitelendirdi ve "sivillerin hayatlarının açıkça hiçe sayıldığını" gösterdi.[147][148] 27 Aralık 2023 tarihinde BM, İsrail'in bugüne kadar Gazze'de 142 BM çalışanını öldürdüğünü açıkladı.[149] 12 Ocak 2024 tarihinde BM İnsan Hakları Genel Sekreteri, ülke içinde yerinden edilmiş en az 319 kişinin BM barınaklarına sığınırken İsrail hava saldırıları sonucu öldüğünü ve 1.135 kişinin yaralandığını belirtmiştir.[150]

24 Ocak 2024 tarihinde BM, İsrail'i Han Yunus'taki bir mülteci tesisine iki tank mermisi atarak dokuz kişinin ölümüne ve 75 kişinin yaralanmasına neden olmakla suçladı.[151][152][153] İsrail tesisi bombaladığını reddetti.[154]{Ertesi gün UNRWA İşleri Direktörü Thomas White şunları söyledi: "Bu münferit bir olay değil. Bu Han Yunus'un her yerinde yaşanıyor ve Gazze'nin diğer bölgelerinde de görülüyor."[155]}}Gazze'deki üst düzey bir BM yetkilisi olan Thomas White, saldırıyı "uluslararası insancıl hukukun temel ilkelerine uyma konusundaki tutarlı başarısızlığın" bir parçası olarak nitelendirdi.[156]Filistin Eğitim ve Yüksek Öğrenim Bakanlığı Gazze'deki 65 BM okulunun hasar gördüğünü ya da yıkıldığını bildirmiş, Save the Children İsrail-Filistin direktörü "vicdansızlığın ötesinde" olarak nitelendirdi.[157]

Lübnan[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Kasım'da Lübnan'ın Ainata kenti yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında üç çocuk ve büyükanneleri öldü, anneleri ise yaralandı. İsrail ordusu aracı vurduğunu kabul etti.[158] İnsan Hakları İzleme Örgütü, bu kişilerin öldürülmesinin açık bir savaş suçu olarak soruşturulması gerektiğini belirtti.[159] Lübnan'ın geçici başbakanı Najib Mikati, saldırıyı "iğrenç bir suç" olarak nitelendirdi ve Lübnan'ın BM Güvenlik Konseyi'ne şikayette bulunacağını söyledi.[158]

Yerinde infazlar[değiştir | kaynağı değiştir]

OHCHR 20 Aralık'ta İsrail askerlerinin Rimal'de silahsız on bir kişiyi öldürdüğüne dair raporlar aldığını açıkladı.[160]"El Cezire", bir apartman baskını sırasında öldürülen Yerinde infaz sayısının 15 olduğunu bildirdi. İnfaza erkeklerin aileleri de tanıklık etmiştir.[161]Middlesex Üniversitesi profesörü William Schabas, "Onların sivil olduğunu göstermek gerçekten önemli değil. Savaşçıların, hatta muhariplerin bile yargısız infaz edilmesi bir savaş suçudur."[162]

İsrail'in camileri, kiliseleri, kültürel ve tarihi alanları tahrip etmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

İsrail'in tahrip ettiği Gazze Ulu Camii
İsrail'in zarar verdiği Kutsal Aile Kilisesi
İsrail'in zarar verdiği Kasr el-Başa (Paşa Sarayı) Müzesi

Kasım 2023 başında yayınlanan bir raporda İsrail'in tahrip ettiği 100'den fazla önemli arkeolojik ve eski eser alanı, kütüphane, dini mekan ve antik tarihi öneme sahip yerler listelenmişti.[163][164][165][166][167]

10 Aralık 2023 tarihinde İsrail medyası, İsrail'in Gazze Şeridi'nde 192 camiyi yıktığını bildirdi.[168] Ocak 2024'ün sonlarında Gazze'deki Evkaf ve Din İşleri Bakanlığı, İsrail'in savaşın ilk iki buçuk ayında bölgedeki 1200 camiden 1000'ini yıktığını açıkladı.[169]The Nation, özellikle beşinci yüzyıldan kalma bir Bizans kilisesi olan Gazze Ulu Camii'nin yıkılmasının "kültürel mirasa karşı işlenmiş bir suç" olduğunu yazdı. Ama daha da önemlisi... topyekûn imha kampanyasının bir parçası... İsrail'in Filistin yaşamının tüm izlerini silme kampanyasının kasıtlı bir unsuru.".[170]

İsrail'in tahrip ettiği ya da zarar verdiği bazı önemli yerler şunlardır:[171][172]

Ad Tür Yapım Tarihi Zarar Tarih
Ahmed Yasin Camii
Eş-Şati, Gazze Şehri		 camii Yıkıldı 9 Ekim 2023[173]
Al Amin Muhammad Camii, Han Yunus Camii Yok edildi 20 Ekim 2023[174]
Anthedon Limanı tarihi M.Ö 800 Yok edildi bilinmeyen tarih
Ard-al-Moharbeen Roma mezarlığı, Kuzey Gazze
2022'de bulundu 125+mezarlar ve iki nadir kurşun lahit 		tarihi MS.1.yüzyıl civarı Bombardımanla neredeyse tamamen yok edildi
Deyr El Balah müzesi kültürel
Gazze Belediye Kütüphanesi[164] kültürel 1999 Yok edildi
Al-Gharbi Camii, Gazze camii Yok edildi 9 Ekim 2023[173]
Gazze Ulu Camii kültürel/camii 1277 Yok edildi 8 Aralık 2023
Kutsal Aile Kilisesi kilise 1974 Zarar gördü 4 Kasım 2023
Cibaliye Bizans Kilisesi kilise M.S 444 Yok edildi Ekim. 2023
Deyr El Balah'da Yafa Camii camii Yok edildi Aralık 2023[175][176]
Al-Mathaf al-Funduq müzesi kültürel 2008 Yok edildi 3 Kasım 2023
Othman bin Qashqar camii camii 1220 Tahrip edildi 7 Aralık 2023
Qalaat Barquq[163]
Memlük Sultanı Berkuk Kalesi, Han Yunus		 tarihi 1387
Al-Qarara Kültür Müzesi kültürel 2016 Yok edildi Ekim 2023
Qasr al-Basha (Radwan Kalesi, Paşa Sarayı Müzesi) tarihi 1200ler Zarar gördü 11 Aralık 2023
Rashad Shawa Kültür Merkezi kültürel 1988 Yok edildi bilinmeyen tarihte
Al-Sammara Hamamı tarihi islam öncesi Yok edildi 8 Aralık 2023
Sayed al-Hashim Camii camii 1100ler Zarar gördü Ekim 2023
St. Hilarion Manastırı (Tell Umm Amer) kilise yaklaşık M.S 340 Zarar gördü bilinmeyen tarihte
St. Porphyrius Kilisesi kilise M.S 425 Zarar gördü 18 Ekim 2023
Tell el-Ajjul tahkim edilmiş şehir tarihi MÖ.2000–1800 Zarar gördü bilinmeyen tarihli

Yokedilen Mezarlıklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Filistin Gazze üzerinde İsrail-Hamas Savaşı'nda işlenen savaş suçları (2023-2024)
Tunus Mezarlığı
Tunus Mezarlığı
Al-Batsh
Al-Batsh
Şucaiyye
Sheikh Ijlin*
Sheikh
Ijlin*
Sheikh Radwan*
Sheikh Radwan*
Sheikh Shaaban
Sheikh Shaaban
St. Por-phyrius
St. Por-phyrius
Al-Tuffah*
Al-Tuffah*
Ali ibn‑Marwan
Ali ibn‑Marwan
Al-Falouja
Al-Falouja
Beyt Hanoun*
Beyt
Hanoun*
Beyt Lahia*
Beyt Lahia*
New Bureij
New Bureij
Han Yunus Merkez
Han Yunus Merkez
Bani Suheila*Han Yunus'un 1,7km doğusu
Bani Suheila*Han Yunus'un 1,7km doğusu
İsrail'in savaş sırasında Gazze Şeridi'nde şu ana kadar zarar verdiği veya tahrip ettiği en kuzeydeki 12 mezarlığın haritası.

İsrail Bazı durumlarda, üzerlerinde toprak yollar açmak veya askeri mevziler kurma için Gazze Şeridi'nde en az on altı mezarlığa zarar verdi ya da yıktı,[177] dini mekanların askeri gereklilik olmaksızın kasıtlı olarak tahrip edilmesi olası bir savaş suçudur.[178][179] 21 Aralık'ta buldozerler Gazze'nin doğusundaki Al-Saha mahallesinde bulunan bir mezarlığı yıktı.[180][181] 6 Ocak 2024'te Tuffah'taki Filistinliler, İsrail ordusunun mezarlarını açıp parçaladığı bildirilen cesetleri yeniden gömdü.[182]Han Yunus'taki Gazzeliler İsrail ordusunun bir mezarlığa baskın düzenlediğini ve cesetleri aldığını bildirdi.[183][184] Han Yunus mezarlığının buldozerlerle yıkıldığı, mezar taşlarının kırıldığı ve insan kalıntılarının görüldüğü bildirildi.[185] Ölülere yapılan muameleyle ilgili bir avukat olan Muna Haddad, "Yaşananlar... Roma Statüsü uyarınca 'kişisel onura hakaret etmek' savaş suçu olarak kabul edilmektedir" dedi.[177] 27 Ocak 2024 tarihinde İsrail güçleri, IDF'ye göre içinden bir tünel geçen Bani Suheila mezarlığının tahrip edilmesini açıklamak amacıyla CNN'e Gazze'ye kadar eşlik etti; ancak üç saatlik ziyaret sırasında İsrailli komutanlar iddialarını kanıtlayamadı.[186] Dahası, IDF CNN'in mezarlık içindeki tünel girişini görmesine izin vermedi ve daha sonra her ikisi de mezarlığın "dışında" bulunan iki tünel girişinin drone görüntülerini sağladı. CNN tamamen tahrip edilmiş ve kazılmış mezarlık alanlarının görüntülerini yayınladı.[187]

Toplu cezalandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: İsrail'in Gazze Şeridi'nin 2023 kuşatması
Ayrıca bakınız: Gazze insani krizi (2023-günümüz) ve Gazze Şeridi'nde kıtlık
“ Sorumlu olan bütün bir ulustur. Sivillerin haberdar olmadığı, olaya dahil olmadığı söylemi doğru değildir. Kesinlikle doğru değil. Ayaklanabilirlerdi. Bir darbeyle Gazze'yi ele geçiren o şeytani rejime karşı savaşabilirlerdi. Isaac Herzog[188] ”

İsrail ordusunun uyguladığı elektrik, gıda, yakıt ve su ablukası da dahil olmak üzere gerçekleştirdiği bazı eylemler, hem uluslararası hem de uluslararası olmayan silahlı çatışmalarda antlaşma tarafından yasaklanan bir savaş suçu olan toplu cezalandırma olarak nitelendirildi, daha spesifik olarak Cenevre Sözleşmeleri'nin Ortak 3. Maddesi ve Ek Protokol II.[189][190] İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog Gazze'de yaşayanları savaşın kolektif sorumluluğu ile suçladı.[191][a][193]Sınır Tanımayan Doktorlar uluslararası başkanı Christos Christou Gazze'deki milyonlarca sivilin İsrail'in yakıt ve ilaç ablukası nedeniyle "toplu cezalandırma" ile karşı karşıya olduğunu söyledi.[194][195]Tufts Üniversitesi hukuk profesörü Tom Dannenbaum kuşatma emrinin "bir savaş yöntemi olarak sivillerin aç bırakılmasını emrettiğini, bunun da uluslararası insancıl hukukun ihlali ve bir savaş suçu olduğunu" yazdı.[196] 25 Ekim'de Oxfam, İsrail'in "açlığı bir savaş yöntemi olarak" kullanmasının uluslararası hukukun ihlali olduğunu ve Gazze'nin "dünyanın gözü önünde toplu olarak cezalandırıldığını" belirtti.[197]

EuroMed Monitor durumu Gazze Şeridi'ndeki sivillere yönelik bir açlık savaşı olarak tanımladı. EuroMed, İsrail'in Kuzey yarısına tüm gıda tedarikini kesmesi ve tüm yerleşim bölgesindeki fabrikaları, fırınları, gıda depolarını, su istasyonlarını ve tankları bombalayıp tahrip etmesi nedeniyle yaşam koşullarının felaket seviyelerine ulaştığını kaydetti. EuroMed ayrıca İsrail'in saldırılarını, ticari tesislerin ve restoranların bağımlı olduğu elektrik jeneratörlerini ve güneş enerjisi ünitelerini hedef alarak mümkün olan en düşük seviyede çalışmalarını sağlamaya odakladığını kaydetti. İsrail ayrıca Gazze'nin doğusundaki tarım alanlarını, un depolarını ve balıkçı teknelerinin yanı sıra UNRWA'ya ait olanlar da dâhil olmak üzere yardım kuruluşlarının merkezlerini de hedef aldı. Sonuç olarak, Gazze'deki çocukların %90'ından fazlası yetersiz beslenme, anemi ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi çeşitli sağlık sorunlarından muzdarip oldu.[198]İnsan Hakları İzleme Örgütü İsrail'in aç bırakmayı bir savaş yöntemi olarak kullanarak savaş suçu işlediğini belirtti.[199] Alex de Waal bunun son 75 yılın en kötü insan kaynaklı kıtlığı olduğunu belirtmiştir.[200]

İsrail'in Gazze'ye uyguladığı ablukanın bir parçası olarak suya tüm erişim kesildi.[201][202] Berlin Su Kaynakları Kuralları'nın 51. Maddesi savaşçıların ölüme neden olmak ya da hareket etmeye zorlamak amacıyla su ya da su altyapısını ortadan kaldırmasını yasaklıyor.[203] AB'nin baş diplomatı Josep Borrell İsrail'in su, elektrik ve gıdayı kesmesini "uluslararası hukuka uygun değil" olarak nitelendirdi. "[204] 14 Ekim'de UNRWA Gazze'de artık temiz içme suyu bulunmadığını ve iki milyon insanın susuzluktan ölüm riski altında olduğunu duyurdu.[205] 15 Ekim'de İsrail, Gazze'nin güneyindeki tek bir noktaya "hareketi teşvik etmek" için su sağlamaya yeniden başladığını duyurdu.[206][207] Gazze'deki yardım çalışanları suyun mevcut olduğunu yalanladı.[208] 16 Ekim itibarıyla siviller hayatta kalmak için deniz suyu ve kanalizasyonla kirlenmiş su içti.[209]

İnsan hakları uzmanı Sari Bashi, The New Yorker'a verdiği bir röportajda, İsrailli yetkililerin toplu cezalandırma yaptıklarını açıkça kabul etmelerinin tarihsel olarak benzersiz olduğunu belirtti.[210] 18 Ekim'de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Hamas'ın saldırılarının "Filistin halkının toplu olarak cezalandırılmasını haklı gösteremeyeceğini" belirtti.[211] 24 Ekim'de İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail'in Gazze'ye yakıt veya su girişine izin vermemesini eleştirerek bunu bir savaş suçu olarak nitelendirdi.[212] 29 Ekim'de Karim Ahmad Khan İsrail'in Gazze'ye yardımı engellemesinin Uluslararası Ceza Mahkemesi kapsamında bir suç teşkil edebileceğini belirtti.[213] 7 Aralık'ta Khan yine "yardım malzemelerini kasten engellemenin" Roma Statüsü kapsamında bir savaş suçu teşkil edebileceğini belirtti.[214] 20 Ocak 2024'te IDF Refah'a rehinelerin resimlerini içeren broşürler bıraktı ve "Eve dönmek istiyor musunuz? Onlardan birini tanıyorsanız lütfen arayın." [215] 25 Ocak 2024'te Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail askerlerinin Gazze şehrinde insani yardım arayan yirmi sivile ateş açtığını ve öldürdüğünü bildirdi.[216][217]

Tıbbi tarafsızlık ihlalleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana maddeler: İsrail-Hamas savaşı sırasında sağlık tesislerine yapılan saldırılar, İsrail-Hamas savaşında sağlık çalışanlarının öldürülmesi ve El Ehli Hastanesi saldırısı
Filistin Kızılayı ambulansı bir İsrail hava saldırısı sonucu imha edildi

İsrail'in tıbbi tarafsızlığı ihlal ettiği iddia edilmektedir ki bu Cenevre Sözleşmeleri kapsamında bir savaş suçudur zira hastanelere uluslararası insancıl hukuk kapsamında özel koruma sağlanmaktadır.[218][219] Gazze'deki yetkililere göre, IDF hava saldırılarında ambulansları ve sağlık tesislerini kasıtlı olarak hedef aldı.[220][221][222]Filistin Kızılayı yaptığı açıklamada "bu savaş suçunun hesabının sorulmasını" talep etti.[223]Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu, UNRWA ve Medecins Sans Frontieres sağlık personelinin öldüğünü bildirdi.[224][225] 14 Ekim'de Dünya Sağlık Örgütü sağlık çalışanlarının öldürülmesinin ve sağlık tesislerinin tahrip edilmesinin "sivillerin temel insan hakkı olan hayat kurtarıcı sağlık hakkından mahrum bırakıldığını" ve Uluslararası İnsancıl Hukuk tarafından yasaklandığını söyledi.[226][227] 17 Ekim'de DSÖ 51 sağlık tesisinin İsrail tarafından saldırıya uğradığını açıkladı.[228][229] 4 Kasım'da Gazze Sağlık Bakanlığı 105 sağlık tesisinin kasıtlı olarak hedef alındığını açıkladı.[230] 17 Ekim 2023 tarihinde tartışmalı El Ehli Hastanesi saldırısında en az 471'den fazla Filistinli hayatını kaybetti.İsrail saldıridan dolayı suçlanırken; İsrail hastaneyi kendisinin vurmadığını Filistin İslami Cihat Örgütü tarafından suçun işlendiğini iddia etti.[231][232][233]

21 Ekim'de Sağlık Bakanlığı İsrail'in 69 sağlık tesisine ve 24 ambulansa saldırdığını, 7 hastaneyi hizmet dışı bıraktığını ve 37 sağlık personelini öldürdüğünü belirtti.[234] Sağlık çalışanları ve yardım grupları Gazze'deki birçok hastanenin hava saldırıları ve bombardımanla vurulduğunu söyledi. Filistin Kızılay Derneği İsrail'i, Gazze'nin kuzeyindeki ikinci büyük hastane olan el-Kudüs Hastanesi'ni boşaltmaya zorlamak için "doğrudan çevresine" "kasıtlı olarak" hava saldırıları düzenlemekle suçladı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hastanenin tahliye edilmesini imkânsız buldu. CNN'e göre güneye tahliye edilenler bile güvende değildi.[235] 30 Ekim 2023'te Gazze'nin güneyinde bulunan Türk-Filistin Dostluk Hastanesi "doğrudan isabetle" vurularak hasara ve yaralanmalara neden oldu.[236][237]

3 Kasım'da, İsrail'in hava saldırısı, 15-20 ağır yaralı hastayı taşıyan Gazze Şifa Hastanesi'nden kalkan bir ambulans konvoyunu vurdu.[238] İsrail ordusu saldırıyı doğrulayarak ambulanslardan birinin "Hamas terör hücresi" tarafından kullanıldığını ve kendi mevzilerine yakın olduğunu iddia etti.[239] Buna karşılık Yanis Varoufakis, "Ambulans Hamas'ın bir liderini taşıyor olsa bile bombalanması Cenevre Sözleşmesini ihlal eder" dedi.[240] BM Başkanı Antonio Guterres saldırı karşısında "dehşete düştüğünü" ifade etti.[241] Önceki haftalarda İsrail, El-Şifa hastanesinin gizli, çok gizli bir yeraltı askeri merkez içerdiğini iddia eden bir animasyon videosu yayınlamıştı.[242][243][244][245] Hamas bu iddiayı kesin bir dille yalanladı ve İsrail'in bir hastaneye yönelik askeri saldırıyı önlemek için "önceden hazırlanmış" kanıtlar kullandığını belirtti.[246] Savaş kanunları, bu tür kapasitelerde kullanılan tıbbi tesislere sınırlı koruma sağlamaktadır.[247]HRW saldırıların açıkça hukuka aykırı olduğunu ve olası bir savaş suçu olarak soruşturulması gerektiğini belirtti.[248]

Gazze Şehri Kuşatması sırasında İsrailli keskin nişancıların Al-Quds Hastanesi yoğun bakım ünitesine ateş açarak bir kişiyi öldürdüğü ve 28 kişiyi yaraladığı bildirildi.[249]Gazze Şifa Hastanesi'ndeki doktorlar, kompleksin dış mahallelerindeki keskin nişancıların "hareket eden herhangi bir kişiye" ateş ettiğini bildirdi.[250]Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin Orta Doğu bölge başkanı Fabrizio Carbone, İsrail'in Gazze Şifa Hastanesi'ne yönelik saldırılarının devam edemeyeceğini belirterek, hastaların ve hastane personelinin "savaş kanunlarına uygun olarak korunması" gerektiğini vurguladı.[251] İnsan Hakları İzleme Örgütü, Gazze Şifa Hastanesi kuşatmasına cevaben, İsrail'in hastanelere yönelik eylemlerinin savaş suçu olarak soruşturulması gerektiğini belirtti.[252] Oxford Üniversitesi'nde hukuk uzmanı olan Jennifer Cassidy, İsrail'in El Şifa'yı kuşatmasının "açık ve basit" bir savaş suçu olduğunu belirtti.[253] Endonezya Dışişleri Bakanı, İsrail'in Endonezya Hastanesi'ne düzenlediği saldırının ardından bunu uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali olarak nitelendirdi.[254]

18 Kasım 2023 tarihinde, Gazze şehrinde açıkça tanımlanmış bir Sınır Tanımayan Doktorlar tahliye konvoyunda seyahat ederken iki kişi öldürüldü.[255] Sınır Tanımayan Doktorlar bunu "kasıtlı bir saldırı" olarak nitelendirdi.[256] 16 Aralık'ta Euro-Mediterranean Human Rights Monitor Kamal Adwan Hastanesi'nde işlenen İsrail savaş suçlarına ilişkin uluslararası bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu.[257] 17 Ocak 2024'te İsrail ateşi Ürdün sahra hastanesine zarar verdi ve Ürdün ordusu bunu "uluslararası hukukun açık bir ihlali" olarak nitelendirdi.[258] 19 Ocak'ta Ürdün, İsrail'in hastaneyi "kasıtlı olarak" hedef aldığını açıkladı.[259] Dünya Sağlık Örgütü 24 Ocak'ta yaptığı açıklamada İsrail'in sağlık tesislerine yönelik 660 saldırısını kaydettiğini belirterek bunları "uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali" olarak nitelendirdi.[260] 31 Ocak'ta Sınır Tanımayan Doktorlar, İsrail'in "sağlık tesislerine sistematik saldırılar" düzenlediğini ve bunun örgütleri için daha önce görülmemiş bir durum olduğunu belirtti.[261]

Korumalı durum[değiştir | kaynağı değiştir]

İsrail, tıbbi tesislerin silah depolamak için kullanıldığını ve ateş üssü olarak kullanıldığını iddia ediyor ve bu durumda hastanelerin özel korumasının kaybolacağını belirtiyor.[84] Ancak IDF iddialarını destekleyecek somut kanıtlar sunmamıştır.[262] İsrail ayrıca bir hastanenin koruma statüsünü kaybedip kaybetmediğine tek taraflı olarak karar verme yetkisine sahip değildir.[262]Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısı Karim Khan'a göre, bir hastane, okul veya ibadethanenin askeri amaçlarla kullanıldığına dair ispat yükü çok ağırdır.[263] İspat yükümlülüğü de İsraillilere aittir.[264]Case Western Reserve Üniversitesi'nde askeri etik uzmanı olan Jessica Wolfendale, İsrail Şifa'nın askeri bir operasyonu gizlediğini kanıtlayabilseydi bile, "masumları korumak için adımlar atılması gerektiği" için uluslararası hukukun yürürlükte kalacağını belirtti.[264] Bir hastane saldırısı, sivillere askeri hedefle orantısız bir şekilde zarar veriyorsa, uluslararası hukuk kapsamında yine de yasadışıdır.[264]

Kingston'daki Queen's University at Kingston'da uluslararası hukuk uzmanı olan Ardi Imseis, "İsrailliler askeri bir nesneye dönüştürüldüğüne dair kanıt sunana kadar, nesnenin sivil niteliği değişmez" dedi.[265]İnsan Hakları İzleme Örgütü, "İsrail hükümeti, hastanelerin özel korumalarının kaldırılmasını haklı çıkaracak hiçbir kanıt ortaya koymamıştır" dedi.[266][267][268]

Zorla tahliyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Kuzey Gazze Şeridi'nin tahliyesi

13 Ekim'de İsrail ordusu tahliye emrini vererek 1,1 milyon kişinin kuzey Gazze'den tahliye edilmesini emretti ve sivil nüfusu aralarına yerleşmiş militanlardan ayırmaları gerektiğini ve savaştan sonra nüfusun geri dönmesine izin verileceğini söyledi.[269] Gazzeli yetkililer başlangıçta bölge sakinlerinden emre uymamalarını istemiş, İçişleri Bakanlığı ise İsrail'in "bizi bir kez daha topraklarımızdan sürmeye" çalıştığını iddia etmiştir.[270][271][272] Tahliye, Oslo Anlaşması ile ilgili Norveçli bir diplomat olan Jan Egeland tarafından zorla transfer olarak nitelendirildi.[273] Egeland şunları söyledi: "Yüz binlerce insan canlarını kurtarmak için kaçıyor - [bu] tahliye olarak adlandırılabilecek bir şey değil. Bu, insanların tüm kuzey Gazze'den zorla nakledilmesidir ve Cenevre Sözleşmesi'ne göre bu bir savaş suçudur."[273] BM Özel Raportörü Francesca Albanese Gazze'de kitlesel etnik temizlik uyarısında bulundu.[274] İsrailli tarihçi Raz Segal bunu "ders kitabı niteliğinde bir soykırım vakası" olarak nitelendirmiştir.[275] Eylem BM, Sınır Tanımayan Doktorlar, UNICEF ve IRC tarafından kınanmıştır.[276][277][278][279]

14 Ekim'de Dünya Sağlık Örgütü İsrail'in Gazze'nin kuzeyindeki 22 hastaneyi boşaltma emrini kınayan bir açıklama yayınladı ve bunu 'ölüm cezası' olarak nitelendirdi.[280][281] Doktorlar hem güney Gazze Şeridi'ndeki hastane yatağı eksikliğine hem de kuvözdeki yenidoğanlar ve solunum cihazı kullanan hastalar gibi hastaların taşınmasının imkânsızlığına dikkat çekti.[282][283][284][285] Buna rağmen 22 Ekim'de IDF Gazze'nin kuzeyine, tahliyeye uymayanların "terörist" sayılacağını belirten bildiriler attı.[286] 20 Aralık'ta İnsan Hakları İzleme Örgütü zorla yerinden edilme riskinin arttığını belirtti.[287] 12 Ocak'ta İnsan Haklarından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı, İsrail'in zorunlu tahliyelerinin uluslararası hukukun gerektirdiği korumayı sağlamadığını ve dolayısıyla potansiyel bir savaş suçu teşkil ettiğini belirtti.[150]

Tampon bölge[değiştir | kaynağı değiştir]

İsrail Gazze'de genişletilmiş bir tampon bölge oluşturmaya çalıştı. İbrani Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan uydu analizleri, tampon bölgenin zaten ileri aşamalarda olduğunu, Gazze şeridinde sivili sivil olmayan pek çok binanın bu amaçla yok edildiğini ortaya koydu.[288] Ocak 2024'e kadar İsrail, planlanan bölge için 1.000'den fazla binayı yıkmıştır.[289]Filistin İnsan Hakları Merkezi bu tür sivil mülklerin uluslararası insancıl hukuk kapsamında korunduğunu belirtmiştir.[290] Eski bir IDF albayı ve İsrail sınırları konusunda uzman olan Shaul Arieli, İsrail'in işgalci bir güç olarak Gazze'nin sınırlarını değiştirmesi yasak olduğu için kalıcı bir tampon bölge oluşturulmasının yasadışı olduğunu belirtti.[291] Bir savaş suçları savcısı olan Geoffrey Nice, "Uluslararası hukuka göre hiçbir şekilde haklı gösterilemez" demiştir.[292]

Siviller üzerinde beyaz fosfor kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü Kriz Kanıtları Laboratuvarı, Gazze ve Lübnan'da saldırı düzenleyen İsrail askeri birliklerinin beyaz fosfor topçu mermisi kullandığına dair kanıtları paylaştı; İsrail raporu yalanladı ve suçlamayı "kesin olarak yanlış" olarak nitelendirdi.[293] Beyaz fosfor mühimmatlarının savaş alanlarında sis perdesi oluşturmak, aydınlatma sağlamak ve hedefleri işaretlemek gibi belirli amaçlar için kullanılmasına izin verilmektedir. Bu meşru kullanımları nedeniyle uluslararası sözleşmeler kapsamında kimyasal silah olarak yasaklanmamıştır.[293][294][295][296]

Beyaz fosfor Duman perdesi, Savaş alanı aydınlatması ve Yakıcı cihaz mühimmatlarında kullanılır ve atmosferik oksijene maruz kaldığında tutuşur. Temas halinde, derin ve ciddi yaralanmalara neden olabilir, potansiyel olarak çoklu organ yetmezliğine yol açabilir ve küçük yanıklar bile ölümcül olabilir. Beyaz fosfor bir yangın silahı olarak kabul edilir ve Belirli Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi'nin Protokol III, İsrail'in imzacı olmamasına rağmen, sivillerin arasında bulunan askeri hedeflere karşı kullanılmasını yasaklar.[297] İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre, beyaz fosfor kullanımı "evleri yakıp yıkabileceği ve sivillere korkunç zararlar verebileceği nüfusun yoğun olduğu kentsel alanlarda havadan patlatıldığında hukuka aykırı bir şekilde ayrım gözetmemektedir" ve "uluslararası insancıl hukukun sivillerin yaralanmasını ve hayatını kaybetmesini önlemek için mümkün olan tüm önlemleri alma şartını ihlal etmektedir."[298]

Uluslararası Af Örgütü silah araştırmacısı Brian Castner'a göre, bu vakanın bir savaş suçu teşkil edip etmediği "saldırının hedefine ve kullanım amacına" bağlı olmakla birlikte, "genel olarak, siviller ile askeri güçler arasında ayrım gözetmeyen her türlü saldırı potansiyel olarak savaş hukukunun ihlali anlamına gelebilir."[299] 31 Ekim'de Uluslararası Af Örgütü, yaptığı bir soruşturmanın ardından, 16 Ekim'de İsrail'in Lübnan'ın Dhayra kasabasında kullandığı ve en az dokuz sivilin yaralanmasına neden olan beyaz fosfor saldırısının ayrım gözetmediğini, hukuka aykırı olduğunu ve "savaş suçu olarak soruşturulması gerektiğini" belirtti.[300][301] 2 Kasım'da Uluslararası Af Örgütü, 10, 11, 16 ve 17 Ekim tarihlerinde meydana gelen dört olayla ilgili yaptığı incelemelerin İsrail'in beyaz fosfor mühimmatı kullandığını gösterdiğini açıkladı.[302] Lübnan'da İsrail'in beyaz fosfor bombaları güney Lübnan'da 4,5 milyon metrekareden fazla ormanı yok etti ve ekonomik kayıp yaklaşık 20 milyon dolar olarak hesaplandı.[303]"Washington Post" tarafından yapılan bir araştırma, Ekim ayında Lübnan'da 9 kişinin yaralandığı saldırıda kullanılan beyaz fosforun ABD tarafından tedarik edildiğini ortaya çıkardı.[304]

Teslim olan kişilerin öldürülmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Teslim Olan Filistinliler[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Ekim'de İsrail Savunma Kuvvetleri, IDF askerlerinin teslim olan dört Filistinliyi vurduğunu gösteren bir video yayınladı.[305][306] Görüntü analizi, adamların teslim oluyor gibi göründüğünü, üç adamın kollarını kaldırarak yere yattığını ve birinin beyaz bir giysi parçasını salladığını gösterdi. Ateş edildiği sırada hiçbiri silahlı görünmezken, daha sonraki bir videoda cesetlerin taşındığı ve silahların yanlarına yerleştirildiği görüldü. Yapılan analizler sonucunda dört kişinin Gazze'yi ayrım duvarındaki bir gedikten terk eden silahsız Filistinliler olduğu sonucuna varıldı.[305] Bir IDF sözcüsü yorum yapmayacağını söyledi.[305] Teslim olmuş sivilleri veya savaşçıları öldürmek bir savaş suçudur.[307][308]

İsrail ordusu 8 Aralık 2023 tarihli video görüntülerinde Batı Şeria'daki Far'a mülteci kampı'ndan iki Filistinliyi B'Tselem'in "yasadışı infazlar" olarak tanımladığı şekilde öldürürken görülüyor. Elinde bidon bulunan bir adam vuruldu ve ardından yerde kanlar içinde yatarken vurularak öldürüldü. Tamamen silahsız olan ve bir arabanın altına saklanan ikinci bir adam ise anında vurularak öldürüldü. İsrail ordusu daha sonra saldırıları soruşturacaklarını söyledi.[309]

İnsan hakları grupları Gazze'de beyaz bayrak sallayan sivillerin İsrail askerleri tarafından vurulduğu birçok olayı belgelemiştir.[310] The Human Rights Watch İsrail-Filistin direktörü, İsrail'in "hiçbir tehdit oluşturmayan silahsız insanlara - beyaz bayrak sallayanlar da dahil olmak üzere - cezasız bir şekilde ateş açma konusunda sabıkalı olduğunu" belirtti.[311] Ocak ayı başlarında, 12 Kasım tarihli, aralarında bir kadın ve çocuğunun da bulunduğu yerinden edilmiş Filistinlilerin Gazze Şehri'ni tahliye ettiğini gösteren bir video ortaya çıktı. Grubun açıkça beyaz bayrak taşımasına rağmen, kadının bir İsrailli keskin nişancı tarafından vurularak öldürüldüğü bildirildi.[312]

24 Ocak 2024 tarihinde, İngiliz ITV kanalı, bir İsrailli keskin nişancının, ölümünden sadece birkaç dakika önce gazetecinin röportaj yaptığı beyaz bayrak taşıyan bir adamı vurarak öldürdüğü görüntüleri yayınladı.[313] Hem Norveç Mülteci Konseyi hem de Uluslararası Af Örgütü bunu olası bir savaş suçu olarak nitelendirmiştir.[314] İsrail, görüntülerin montajlandığını belirterek, "ITV "nin "Hamas'ın propaganda çabasının" bir kolu olarak hizmet ettiğini söyledi.[315] Birkaç gün sonra IDF'den üst düzey bir komutan "Hatalar var, bu bir savaş" dedi.[316]

Al Jazeera'nin görüştüğü bir tanığa göre, 31 Ocak 2024 tarihinde Gazze'nin kuzeyindeki bir okul bahçesinde 30 kişinin cesedi bulundu; cesetlerin gözleri, bacakları ve elleri bağlı olduğu bildirildi.[317][318][319]Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi olayın araştırılması ve Güney Afrika'nın İsrail'e karşı açtığı Uluslararası Ceza Mahkemesi davasına eklenmesi gerektiğini söyledi.[320]Filistin Dışişleri Bakanlığı bunu "ilgili tüm uluslararası normların ve yasaların ihlali" olarak nitelendirdi.[321] Kanadalı-Filistinli eski barış müzakerecisi Diana Buttu olayın "açıkça bir savaş suçu" olduğunu belirtti.[322]

Teslim olan İsrailli rehineler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Alon Shamriz, Yotam Haim ve Samer Talalka'nın öldürülmesi

15 Aralık'ta IDF bir açıklama yaparak üç rehineyi dost ateşi ile öldürdüklerini duyurdu. İsrail ordusuna göre, Shuja'iyya'daki operasyonlar sırasında "yanlışlıkla üç İsrailli rehineyi tehdit olarak tanımladılar" ve daha sonra onlara ateş ederek öldürdüler.[323][324][325] İsrailli bir askeri yetkiliye göre 16 Aralık'ta üç rehine üstsüzdü ve beyaz bayrak sallıyorlardı. Yetkili, bir askerin buna "ateş açarak" ve "terörist olduklarını ilan ederek" karşılık verdiğini; daha fazla İsrail kuvvetinin ateş açarak iki rehineyi "hemen" öldürdüğünü ve İbranice yardım isteyen üçüncü rehineyi yaraladığını iddia etti.[326] Yaralı rehine IDF askerleri tarafından yakındaki bir binaya kadar takip edildi ve burada yardım çağrılarına rağmen öldürüldü.[327] Her ne kadar bu olay sırasında askerlerin "baskı altında" olduğunu iddia etse de, Korgeneral Herzi Halevi de "Beyaz bayrak kaldıran ve teslim olmak isteyen birine ateş etmek yasaktır" demiş ve bu görüş Mossad'ın eski başkanı Danny Yatom tarafından da yinelenmiştir.[328]Nahum Barnea, silahsız ve beyaz bayrak sallayan rehinelerin öldürülmesinin bir "savaş suçu" olduğunu ve "uluslararası hukukun bu konuda çok açık olduğunu" yazdı.[329][330] IDF tarafından yürütülen ön soruşturmada, askerlere kendilerine yaklaşan savaşma çağındaki tüm erkekleri öldürmeleri söylendiği ortaya çıktı.[331]

IDF tarafından yapılan güvenin suistimali eylemleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İsrail güçlerinin sivil kılığına girmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

30 Ocak 2024'te İsrail güçleri Cenin'deki İbn Sina hastanesi'ne sağlık görevlisi ve sivil kılığında gizlenerek ve gizli tüfekler taşıyarak girdi.[332] Hastaneye girdikten sonra silahlarını çektiler ve militan olduklarını söyledikleri üç hastayı öldürdüler.[333][334][335]Uluslararası Kızılhaç Komitesi baskının uluslararası insancıl hukukun ihlali olduğu yönündeki endişelerini dile getirmiştir.[336] Exeter Üniversitesi'nde profesör olan Aurel Sari, "Operasyona katılan İsrail güçleri, kendilerini sivil ve sağlık personeli olarak gizleyerek, yürürlükteki kuralları ihlal eden bir hainliğe başvurmuş gibi görünmektedir" dedi.[337] Uluslararası hukuk profesörü Tom Dannenbaum, "Felçli biri bu açıdan acizdir, dolayısıyla bu kişiye yönelik bir saldırı yasaklanacaktır. Bu yasağı ihlal etmek bir savaş suçu olacaktır."[338] Filistin Dışişleri Bakanlığı silahlı saldırıları insanlığa karşı suç olarak nitelendirdi.[339]Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu saldırıyı "uluslararası hukuk tarafından korunan bir kuruma saldırı" olarak nitelendirmiştir.[340]BM insan hakları ofisi bunun "görünüşte planlanmış bir yargısız infaz" olduğunu belirtti."[341]

IDF başlangıçta baskının "IDF, ISA ve İsrail Polisi'nin ortak terörle mücadele faaliyeti" olduğunu söyledi ve daha sonra baskın sırasında hiçbir askerinin fiziksel olarak bulunmadığını açıkladı.[342]

Tutuklulara kötü muamele ve aşağılama[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: İsrail-Hamas savaşında toplu gözaltılar

Euro-Mediterranean Human Rights Monitor tarafından "sivillerin korunmasına ilişkin uluslararası yasaların alenen ihlali" olarak tanımlanan olaya ilişkin video kanıtları ortaya çıktı. İsrail askerleri, Yatta, Hebron'da İsrail askerleri tarafından sürüklenen ve saldırıya uğrayan tutukluların etrafını sararken gösterildi. Gözaltına alınanların birçoğu çırılçıplak soyulmuş, kolları ve ayakları bağlanmış, tüfek dipçikleriyle dövülmüş ve çiğnenmiştir.[343] Tutuklulara yönelik aşağılamayı gösteren video kanıtları, İsrail askerlerinin Filistinlileri Ofer hapishanesinden taşıdığını, hepsinin gözlerinin bağlandığını ve tamamen çıplak bırakıldığını gösteriyor.[344] Bir İsrail askeri tarafından yüklenen başka bir videoda, gözleri bağlı ve elleri bağlı bir Filistinli yerde diz çökmüş olarak görülüyor. Asker ona Arapça "صباح الخير يا قحبة" (Günaydın, fahişe) diyerek sataşıyor ve ardından defalarca tekmeleyip üzerine tükürüyor.[345] 11 Aralık'ta İnsan Hakları İzleme Örgütü direktörü Omar Shakir, Filistinli tutukluların gözlerinin bağlanması ve soyulmasının bir savaş suçu teşkil ettiğini belirtti.[346] 20 Aralık'ta Uluslararası Af Örgütü toplu gözaltılar, kayıplar, insanlık dışı muameleler ve tutuklu ölümlerinin soruşturulması çağrısında bulundu.[347]

Uluslararası tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Hükümetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Devlet başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
İşçi Partisi lideri Keir Starmer'ı eleştiren protestocu, 28 Ekim 2023

Çok sayıda devlet başkanı İsrail'in savaş suçlarını eleştirdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Batılı ülkeleri İsrail'in işlediği savaş suçlarına ortak oldukları için eleştirdi.[348] Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro İsrail'in kampanyasını bir soykırım olarak nitelendirdi.[349]

Not listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Financial Times" daha sonra Herzog'un alıntısını makalesinden sessizce silmiştir, bkz. archive copy of the article from the evening of October 13.[192]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Is Israeli bombing of Gaza a violation of international laws?". Al Jazeera. 12 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  2. ^ Farge, Emma (10 Ekim 2023). "UN rights chief condemns Israeli 'siege' of Gaza, militants' taking of hostages". Reuters (İngilizce). 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  3. ^ "Commission of Inquiry collecting evidence of war crimes committed by all sides in Israel and Occupied Palestinian Territories since 7 October 2023" (Basın açıklaması). UN Office of the High Commissioner for Human Rights. 10 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  4. ^ "How international law applies to war, and why Hamas and Israel are both alleged to have broken it". Associated Press News. 17 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  5. ^ "War crimes by both sides in Israel-Gaza war". Al Jazeera. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023. 
  6. ^ "Is Israeli bombing of Gaza a violation of international laws?". Al Jazeera. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  7. ^ "ICC prosecutor in Israel to meet survivors of Oct. 7 onslaught, families of victims". Times of Israel. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  8. ^ "Seventeen hours of terror: how Hamas invaded one Israeli community". The Financial Times. 21 Aralık 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. Güvenlik kamerası görüntüleri iki silahlı adamın bir Mazda'yı pusuya düşürdüğünü ve araca çok sayıda ateş açtığını gösteriyor. Kurşunların isabet ettiği araç ileri doğru yuvarlanıyor, kapı açılıyor ve adamlar kibbutz'a giriyor. 
  9. ^ "War and terrorism". Council of Europe. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  10. ^ Thynne, Kelisiana (18 Şubat 2022). "Better a war criminal or a terrorist? A comparative study of war crimes and counterterrorism legislation". International Review of the Red Cross. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  11. ^ Marks, Monica (30 Ekim 2023). "What the World Gets Wrong About Hamas". Time Magazine. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  12. ^ a b c Beres, Louis René. "Hamas Terror Attacks and International Law. 4 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Jurist, October 9, 2023, edited by Ingrid Burke Friedman.
  13. ^ a b "Israel/Palestine: Devastating Civilian Toll as Parties Flout Legal Obligations". Human Rights Watch. 9 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023. 
  14. ^ "Commission of Inquiry collecting evidence of war crimes committed by all sides in Israel and Occupied Palestinian Territories since 7 October 2023". OHCHR. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  15. ^ Farge, Emma (10 Ekim 2023). "UN rights chief condemns Israeli 'siege' of Gaza, militants' taking of hostages". Reuters. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  16. ^ a b c d Ohlin, Jens David (12 Ekim 2023). "International Criminal Law Analysis of the Situation in Israel". Opinio Juris. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  17. ^ "Haniyeh outlines context and objectives of Hamas Operation Al-Aqsa Flood". Middle East Monitor. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  18. ^ McKernan, Bethan; Michaelson, Ruth; Graham-Harrison, Emma; Kierszenbaum, Quique; Balousha, Hazem; Taha, Sufian; Sherwood, Harriet; Beaumont, Peter (14 Ekim 2023). "Seven days of terror that shook the world and changed the Middle East". The Observer. 20 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  19. ^ Kingsley, Patrick; Bergman, Ronen (13 Ekim 2023). "The Secrets Hamas Knew About Israel's Military". The New York Times. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  20. ^ Srivastava, Mehul; Clark, Dan; Williams, Justine; Joiner, Sam; Andringa, Peter; Campbell, Chris; Hemingway, Eade; Zilber, Neri; Reed, John (13 Ekim 2023). "Seventeen hours of terror: how Hamas invaded one Israeli community". Financial Times. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  21. ^ Kelly, Meg; Cahlan, Sarah. "Video shows apparent death of Israeli hostages in Hamas custody". The Washington Post. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. |"עדויות תושבי העוטף ממתקפת הפתע על ישראל: "טובחים כאן בתינוקות" | ישראל היום". Israel Hayom (İbranice). 7 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  22. ^ "Kfar Aza, el kibutz donde Hamas asesinó a 40 niños". El Mundo (İspanyolca). 10 Ekim 2023. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  23. ^ Williams, Holly; Lyall, Erin (11 Ekim 2023). "Israel kibbutz the scene of a Hamas "massacre," first responders say: "The depravity of it is haunting"". CBS News. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  24. ^ Tenbarge, Kat; Chan, Melissa (12 Ekim 2023). "Unverified reports of '40 babies beheaded' in Israel-Hamas war inflame social media". NBC News (İngilizce). 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  25. ^ Joffre, Tzvi (12 Ekim 2023). "Photos of babies being burnt, decapitated confirmed". The Jerusalem Post. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  26. ^ Winer, Stuart (15 Ekim 2023). "Hamas actions are war crimes, could constitute genocide – international law experts". The Times of Israel. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  27. ^ "Is Israel acting within the laws of war in Gaza?". The Economist. ISSN 0013-0613. 
  28. ^ Sharon, Jeremy (8 Ekim 2023). "Footage of Hamas assault on civilians shows likely war crimes, experts say". The Times of Israel (İngilizce). 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023. 
  29. ^ "Images of the Mass Kidnapping of Israelis by Hamas". The Atlantic (İngilizce). 9 Ekim 2023. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023. 
  30. ^ "ICC Prosecutor in Israel for First-ever Visit: 'Reason to Believe' Hamas Committed War Crimes on Oct 7". Haaretz (İngilizce). 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2023. 
  31. ^ https://www.icc-cpi.int/news/icc-prosecutor-karim-khan-kc-concludes-first-visit-israel-and-state-palestine-icc-prosecutor 18 Ocak 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ICC Prosecutor, Karim A. A. Khan KC, concludes first visit to Israel and State of Palestine by an ICC Prosecutor: “We must show that the law is there, on the front lines, and that it is capable of protecting all”. 3 December 2023, Cour pénale internationale (CPI) - | International Criminal Court
  32. ^ Fox, Marisa (25 Kasım 2023). "UN and Women's Groups Ignore or Deny the Systematic Rape of Israeli Women by Hamas". The Daily Beast. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2023. 
  33. ^ "How Biden condemned Hamas for rape before the IDF officially confirmed it happened". The Forward (İngilizce). 11 Ekim 2023. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  34. ^ Browne, David; Dillon, Nancy; Grow, Kory (15 Ekim 2023). "'They Wanted to Dance in Peace. And They Got Slaughtered'". Rolling Stone. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  35. ^ "Israeli music festival: 260 bodies recovered from site where people fled in hail of bullets". BBC News. 8 Ekim 2023. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  36. ^ "עדויות תושבי העוטף ממתקפת הפתע על ישראל: "טובחים כאן בתינוקות"". Israel Hayom (İbranice). 7 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2023. 
  37. ^ Stambaugh, Sophie Tanno,Paul P. Murphy,Allegra Goodwin,Benjamin Brown,Hadas Gold,Abeer Salman,Ibrahim Dahman,Kareem Khadder,Gianluca Mezzofiore,Alex (8 Ekim 2023). "Festivalgoers, children, soldiers: What we know about the people captured by Hamas". CNN (İngilizce). 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  38. ^ "Israeli victims' families urge ICC to investigate Hamas attacks". Hindustan Times. November 2023. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  39. ^ a b "Questions and Answers: October 2023 Hostilities between Israel and Palestinian Armed Groups". Human Rights Watch (İngilizce). 9 Ekim 2023. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  40. ^ Subramaniam, Tara; Raine, Andrew; Poole, Thom; Berlinger, Joshua; Chowdhury, Maureen; Meyer, Matt; Yeung, Jessie (8 Ekim 2023). "Shani Louk's mother learned of her capture from Israeli music festival after seeing viral video". CNN (İngilizce). 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  41. ^ "Images of the Mass Kidnapping of Israelis by Hamas". The Atlantic (İngilizce). 9 Ekim 2023. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  42. ^ Fabian, Emanuel (7 Ekim 2023). "Israel confirms civilians and soldiers abducted by Hamas into Gaza". Times of Israel. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  43. ^ "Rules of war: international law and the Israel-Hamas conflict". Australian Financial Review (İngilizce). 15 Ekim 2023. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  44. ^ a b "Have war crimes been committed in Israel and Gaza?". The Washington Post. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  45. ^ Harwell, Drew (13 Ekim 2023). "Hamas vows to broadcast hostage executions. Tech firms can't stop them". The Washington Post. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  46. ^ "Israel/Palestine: Devastating Civilian Toll as Parties Flout Legal Obligations". Human Rights Watch (İngilizce). 9 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  47. ^ "Israel: Palestinian armed groups must be held accountable for deliberate civilian killings, abductions and indiscriminate attacks". Amnesty International (İngilizce). 12 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  48. ^ Berlinger, Joshua (15 Ekim 2023). "The 'Gaza metro': The mysterious subterranean tunnel network used by Hamas". CNN (İngilizce). 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  49. ^ "EXPLAINER: Are Israel, Hamas committing war crimes in Gaza?". AP News (İngilizce). 18 Mayıs 2021. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023. 
  50. ^ Szucs, Agnes (13 Ekim 2023). "EU ready to support UN efforts to open humanitarian corridors to Gaza". Anadolu Agency. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. |Sean O’Grady (13 Ekim 2023). "A million Palestinians have become human shields for Hamas". The Independent (İngilizce). 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ Stacey, Kiran (15 Ekim 2023). "UK foreign secretary urges Israel to show 'restraint' in Gaza offensive". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  52. ^ Israel War: What a ground war in Gaza could look like (İngilizce), Bloomberg Television, 18 Ekim 2023, 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Ekim 2023 
  53. ^ Hamas will use Palestinians as 'human shields' during Israeli ground invasion (İngilizce), Sky News Australia, 17 Ekim 2023, 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Ekim 2023 
  54. ^ "Hamas Leader Behind Attacks Killed in Airstrike; Biden Speaker with Families of Missing Americans; IDF Sets Safe Passage Window for Gaza Civilians; Tens of Thousands Flee from Northern Gaza; Interview with Australian Strategic Policy Institute Senior Analyst and Military Analyst Malcolm Davis". CNN Newsroom. 14 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023 – CNN Transcripts vasıtasıyla. 
  55. ^ "What is a 'human shield' and why is Israel using the term in Gaza?". Al Jazeera. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  56. ^ Yee, Vivian (17 Aralık 2023). "More Than 100 Members of This Gaza Clan Have Been Killed in War". The New York Times. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 
  57. ^ McFarlane, Charles (21 Kasım 2023). "Israeli Uniforms, Hamas Tracksuits and a War of Symbols". New Lines Magazine (İngilizce). 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  58. ^ "The Rules of War and Human Rights in the Israel-Hamas War | Johns Hopkins | Bloomberg School of Public Health". publichealth.jhu.edu (İngilizce). 27 Ekim 2023. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  59. ^ Leonhardt, David (7 Aralık 2023). "The Civilian Death Toll in Gaza". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  60. ^ Taub, Amanda (16 Kasım 2023). "How International Law Views Military Action at a Hospital". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 17 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  61. ^ Bhaumik, Aaratrika (8 Kasım 2023). "Israel- Hamas war: What international laws apply and whether the ICC can prosecute? | Explained". The Hindu (İngilizce). ISSN 0971-751X. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  62. ^ "How international law applies to war, and why Hamas and Israel are both alleged to have broken it". AP News (İngilizce). 17 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  63. ^ "What International Law Has to Say About the Israel-Hamas War". Council on Foreign Relations (İngilizce). 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  64. ^ "hamas_human_shields" (PDF). 13 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  65. ^ Blank, Laurie (29 Eylül 2012). "Taking Distinction to the Next Level: Accountability for Fighters' Failure to Distinguish Themselves from Civilians". Valparaiso University Law Review. 46 (3): 765-802. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  66. ^ Bartels, Rogier (20 Mart 2015). "Killing With Military Equipment Disguised as Civilian Objects is Perfidy". Just Security (İngilizce). 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  67. ^ "Attacks-misuse-ambulances-during-armed-conflict". 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  68. ^ "Law professor: Hamas is a war crimes 'case study'". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 13 Ocak 2009. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  69. ^ Rose, Greg (15 Kasım 2023). "In subverting humanitarian laws, Hamas has changed the state of war as we know it". The Sydney Morning Herald (İngilizce). 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  70. ^ Bell, Abraham (2010). "A Critique of the Goldstone Report and Its Treatment of International Humanitarian Law". Proceedings of the Asil Annual Meeting. 104: 79-86. doi:10.5305/procannmeetasil.104.0079. ISSN 0272-5037. JSTOR 10.5305/procannmeetasil.104.0079. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  71. ^ "Gaza's tunnels, traps and martyrs: the Hamas strategy to defeat Israel - Times Online". 15 Ocak 2009. 15 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  72. ^ "EU condemns Hamas for using 'hospitals as human shields', urges Israeli restraint". Reuters (İngilizce). 12 Kasım 2023. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  73. ^ Beaumont, Peter (30 Ekim 2023). "What is a human shield and how has Hamas been accused of using them?". The Guardian. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  74. ^ a b "How Hamas uses hospitals as shields during war". Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  75. ^ "Gaza City: Babies dying in hospital amid scenes of devastation". United Nations. 13 Kasım 2023. 13 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  76. ^ Haynes, Deborah (27 Ekim 2023). "Israel accuses Hamas of launching attacks from inside Gaza hospitals - and signals it could target medical facilities". Sky News. 13 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2023. 
  77. ^ "Hamas using hospitals as command centres? No proof says aid doctor on the ground". MSN. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  78. ^ Tekin, Esra. "Israel well-documented history of targeting health care, says Norwegian doctor in Gaza". AA. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  79. ^ "Israel abusing laws of war to justify attacks on hospitals, ambulances: Analyst". Al Jazeera. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
  80. ^ "Qatar rejects Israeli claims of tunnel network under Gaza hospital". Al Jazeera. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2023. 
  81. ^ Fabian, Emanuel (5 Kasım 2023). "IDF releases new intel detailing Hamas use of Gaza hospitals for terror". The Times of Israel. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  82. ^ "Investigation disproves Israel claim of Hamas tunnel under Gaza hospital". Al Jazeera (İngilizce). 8 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  83. ^ Al-Mughrabi, Nidal (5 Kasım 2023). "Israel rebuffs calls for ceasefire; Lebanon strike angers Hezbollah". Reuters. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  84. ^ a b "Israel shows CNN an underground tunnel between a school and hospital in Gaza | CNN" (İngilizce). 14 Kasım 2023. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  85. ^ Gavrielov, Nadav; Rosenberg, Matthew (14 Kasım 2023). "Israel shows videos of a Gaza hospital basement it says was used by Hamas". The New York Times. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  86. ^ "Israeli propaganda in Gaza: Experts debunk incubator, hostage hideout claims". The New Arab. 14 Kasım 2023. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  87. ^ Robertson, Nic (14 Kasım 2023). "Israel shows alleged Hamas 'armory' under children's hospital in Gaza. Local health officials dismiss the claims". CNN. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  88. ^ Loveluck, Louisa; Hill, Evan; Baran, Jonathan; Ley, Jarrett; Nakashima, Ellen (21 Aralık 2023). "The case of al-Shifa: Investigating the assault on Gaza's largest hospital". Washington Post. 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023. 
  89. ^ Efrati, Ido (1 Kasım 2023). "Direct Rocket Hits, Partial Protection: How a Hospital Operates in Israel's Most Bombarded City". Haaretz. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  90. ^ "Over 8000 rockets fired at Israel, 2,50,000 civilians evacuated from their homes: IDF". The Economic Times. 3 Kasım 2023. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  91. ^ "Around 1,000 dead in Israel-Hamas war, as Lebanon's Hezbollah also launches strikes". South China Morning Post. 8 Ekim 2023. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023. 
  92. ^ Martínez, Andrés R.; Bubola, Emma; Pronczuk, Monika (15 Ekim 2023). "What We Know About the Hamas Attack and Israel's Response". The New York Times. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  93. ^ a b "The Rules of War and Human Rights in the Israel-Hamas War". publichealth.jhu.edu (İngilizce). Johns Hopkins University. 12 Ekim 2023. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  94. ^ Givaty, Gili; Ovadia, Yaniv S; Saban, Mor (October 2023). "Insights from the nearest Israeli hospital to the Gaza Strip". The Lancet. 402 (10412): 1521-1522. doi:10.1016/S0140-6736(23)02334-6. PMID 37865106. 
  95. ^ "Palestinian Rockets in May Killed Civilians in Israel, Gaza". Human Rights Watch (İngilizce). 12 Ağustos 2021. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  96. ^ a b "Israel investigates an elusive, horrific enemy: Rape as a weapon of war". Washington Post (İngilizce). 25 Kasım 2023. 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  97. ^ "Sexual Violence Evidence Against Hamas Is Mounting, but the Road to Court Is Still Long". Haaretz (İngilizce). 23 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  98. ^ "The battle to highlight crimes against women in Hamas' attack on Israel". ctech (İngilizce). 22 Kasım 2023. 27 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  99. ^ Thon Ashkenazy, Anat (14 Kasım 2023). "Women in War Under International Law". Israel Democracy Institute. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  100. ^ JILL LAWLESS (5 Kasım 2023). "How international law applies to war, and why Hamas and Israel are both alleged to have broken it". Los Angeles Times (İngilizce). Associated Press. 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  101. ^ Sitria, Christina Lamb, Chief Foreign Correspondent (3 Aralık 2023). "First Hamas fighters raped her. Then they shot her in the head". The Times (İngilizce). ISSN 0140-0460. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023. 
  102. ^ "At least 10 freed hostages were sexually abused in Hamas captivity, doctor says | The Times of Israel". The Times of Israel. 10 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  103. ^ Kelly, Laura (4 Aralık 2023). "US official says Hamas trying to hide treatment of women hostages". The Hill (İngilizce). 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  104. ^ "IDF destroys Shifa Hospital tunnels, accuses Hamas of using child soldiers". 5 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  105. ^ "מפקד בחמאס הודה בחקירתו: משתמשים בילדים כדי להעביר חומרי נפץ בעזה | צפו" (İbranice). Ynet. 22 Aralık 2023. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  106. ^ a b "'Horrible things': Unseen impact of Israel-Hamas war on children". 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2023. 
  107. ^ "Yemen: Houthis Attack Civilian Ships | Human Rights Watch" (İngilizce). 13 Aralık 2023. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  108. ^ "Israel/Palestine: Devastating Civilian Toll as Parties Flout Legal Obligations". Human Rights Watch. 9 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  109. ^ "Revenge policy in motion; Israel committing war crimes in Gaza". B'tselem. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  110. ^ Robertson, Nick. "UN experts condemn attacks on civilians in Israel, Gaza as 'war crimes'". The Hill. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  111. ^ Speri, Alice. "Israel Responds to Hamas Crimes by Ordering Mass War Crimes in Gaza". The Intercept. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  112. ^ "The U.S. Is Giving Israel Permission for War Crimes". The Intelligencer. 13 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  113. ^ Wong, Edward; Crowley, Michael (13 Ekim 2023). "U.S. Tells World to Back Israel's Gaza Strikes as Civilian Toll Rises". The New York Times. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  114. ^ "White House says 'not drawing red lines for Israel'". The Times of Israel. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 
  115. ^ Eid, Osama (6 Aralık 2023). "Israeli War Crimes in the Gaza Strip During the Year 2023". 
  116. ^ Abdel-Baqui, Omar. "Israeli Air Force Says It Has Dropped 6,000 Bombs on Gaza". The Wall Street Journal. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  117. ^ Ott, Haley; Reals, Tucker; Breen, Kerry (19 Ekim 2023). "Israel-Hamas war: More airstrikes on Gaza today as aid remains stuck in Egypt; Israeli troops told to "be ready" to invade". CBS News. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2023. 
  118. ^ Baker, Elise (16 Ekim 2023). "Hamas's actions are war crimes. Israel should not respond with further war crimes". The Guardian. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  119. ^ "UN experts say Israel's strikes on Gaza amount to 'collective punishment'". Reuters. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  120. ^ "Israel abandons precision bombing in favour of 'damage and destruction'". The Daily Telegraph. 11 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  121. ^ Abraham, Yuval (30 Kasım 2023). "'A mass assassination factory': Inside Israel's calculated bombing of Gaza". +972 Magazine. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023. 
  122. ^ Borger, Julian (9 Aralık 2023). "Civilians make up 61% of Gaza deaths from airstrikes, Israeli study finds". The Guardian. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2023. 
  123. ^ "US-made munitions killed 43 civilians in two documented Israeli air strikes in Gaza – new investigation". ReliefWeb. Amnesty International. 6 Aralık 2023. Erişim tarihi: 6 Aralık 2023. 
  124. ^ Hammer, Matthias (5 Aralık 2023). "U.S. Military Equipment Traced to Possible War Crimes in Gaza, Report Finds". Time Magazine. 12 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2023. 
  125. ^ "'Clear violations' of international law in Gaza: UN chief". Al Jazeera. 24 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2023. 
  126. ^ "Oman, Saudi Arabia and Jordan condemn Israeli shelling of Qatari organisation in Gaza". Al Jazeera. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  127. ^ Tétrault-Farber, Gabrielle. "UN deplores Israel's 'systematic' refusal to grant access to north Gaza". Reuters. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024. 
  128. ^ van der Merwe, Ben; Olive, Michelle Inez; Enokido-Lineham, Simon. "Israel said Gazans could flee to this neighbourhood - then it was hit". Sky News. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  129. ^ a b Stein, Robin; Willis, Haley; Jhaveri, Ishaan; Miller, Danielle; Byrd, Aaron; Reneau, Natalie (22 Aralık 2023). "Visual Evidence Shows Israel Dropped 2,000-Pound Bombs Where It Ordered Gaza's Civilians to Move for Safety". The New York Times. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  130. ^ Tacchi, Jake (21 Aralık 2023). "Israel struck some areas it directed civilians to in Gaza, CNN analysis shows". CNN. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  131. ^ "Palestinian media: Strike on Jabalia hit a crowded market, leading to horrible massacre against people of Gaza". almanar (İngilizce). 9 Ekim 2023. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023. 
  132. ^ Abdulrahim, Raja; Harouda, Ameera (9 Ekim 2023). "Israeli Airstrike Hits Marketplace in Gazan Refugee Camp, Killing Dozens". The New York Times. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023. 
  133. ^ Abdulrahim, Raja; Harouda, Ameera (9 Ekim 2023). "Israeli Airstrike Hits Marketplace in Gazan Refugee Camp, Killing Dozens". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023. 
  134. ^ "UN Human Rights office says Jabalia strikes 'could amount to war crimes'". Al Jazeera. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
  135. ^ Abdulrahim, Raja; Harouda, Ameera (9 Ekim 2023). "Israeli Airstrikes Hit Marketplace and Mosques in Gaza, Killing Dozens". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2023. 
  136. ^ "Maps: Tracking the Attacks in Israel and Gaza". The New York Times (İngilizce). 7 Ekim 2023. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2023. 
  137. ^ "Masscre of Shati refugee camp". wafa English. 9 Ekim 2023. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024. 
  138. ^ Dahman, Ibrahim (8 Ekim 2023). "'Nowhere to go': Ordinary Palestinians live in fear as Israel retaliates against Hamas". CNN (İngilizce). 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2023. 
  139. ^ "'Massacre' as Israel steps up Gaza bombardment for Christmas". aljazeera.com. Al Jazeera. 28 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023. 
  140. ^ "Improper munition said cause of high death toll in strike on Gaza's Maghazi". timesofisrael.com. Times of Israel. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023. 
  141. ^ "Attacks against protected objects" (PDF). UN OHCHR. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  142. ^ Al-Mughrabi, Nidal (20 Ekim 2023). "Hamas frees U.S. hostages Judith and Natalie Raanan held in Gaza". Reuters. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  143. ^ "The Patriarchate of Jerusalem condemns Israeli airstrikes targeting humanitarian institutions in Gaza". Patriarchate of Jerusalem. 20 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  144. ^ "'Nowhere safe in Gaza': Unlawful Israeli strikes illustrate callous disregard for Palestinian lives". Amnesty International. 20 Kasım 2023. 20 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. 
  145. ^ Berger, Miriam. "IDF kills two women taking shelter at Gaza church, Catholic authorities say". The Washington Post. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  146. ^ Pullella, Philip. "Pope Francis deplores Israeli killings of civilians in Gaza church". Reuters. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  147. ^ "Gaza: UNRWA School Sheltering Displaced Families is Hit". unrwa.org. 17 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  148. ^ "At least 6 people killed in Israeli air strike on UNRWA school in Gaza". Reuters. 17 Ekim 2023. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  149. ^ Cornish, Chloe. "Israel-UN relations plunge to new low as Gaza war rages". Financial Times. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  150. ^ a b "ASG Brands Kehris briefs Security Council on situation in Israel and the Occupied Palestinian Territory". United Nations. OHCHR. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024. 
  151. ^ Yazbek, Hiba. "U.N. Shelter in Besieged Gaza City Is Struck, and at Least 9 Die". The New York Times. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  152. ^ "UN shelter reportedly hit as fighting escalates in southern Gaza". ABC News. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  153. ^ "Nine killed in direct hit on UNRWA shelter in Gaza". UN News. United Nations. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  154. ^ Al-Mughrabi, Nidal. "Israel denies attack on UN refuge in Gaza that drew rebuke from Washington". Reuters. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  155. ^ "UNRWA official: Israeli assurances 'not followed up'". Al Jazeera. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  156. ^ "Senior UN official in Gaza: civilians trapped amid intensified attacks in Khan Youni". UNOCHA. United Nations. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  157. ^ "How Israel has destroyed Gaza's schools and universities". Al Jazeera. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  158. ^ a b "A woman and 3 children are killed by an Israeli airstrike in south Lebanon, local officials say". apnews.com. AP News. 5 Kasım 2023. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  159. ^ "Lebanon: Israeli Strike an Apparent War Crime". hrw.org. Human Rights Watch. 14 Kasım 2023. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  160. ^ "UN Human Rights Office - OPT: Unlawful killings in Gaza City". ReliefWeb. OHCHR. 20 Aralık 2023. 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023. 
  161. ^ "Video shows aftermath of a summary execution of 15 men in a Gaza apartment". Al Jazeera (İngilizce). 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  162. ^ "'Summary execution is a war crime'". Al Jazeera. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  163. ^ a b "Report on the Impact of the Recent War in 2023 on the Cultural Heritage in Gaza Strip - Palestine" (PDF). Heritage for Peace. 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  164. ^ a b Chamaa, Mohamad El (4 Aralık 2023). "Gazans mourn loss of their libraries: Cultural beacons and communal spaces". Washington Post. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  165. ^ "Bombing of Gaza has damaged or destroyed more than 100 heritage sites, NGO report reveals". The Art Newspaper - International art news and events. 28 Kasım 2023. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  166. ^ Gilad, Moshe (26 Aralık 2023). "Bombing Historical Sites in Gaza:'Israel Is Destroying Everything Beautiful': The 13th century Great Omari Mosque, the Church of Saint Porphyrius, the excavation site at the ancient port: Alongside thousands of dead and hundreds of thousands of displaced, dozens of heritage sites in the Gaza Strip have been destroyed by Israeli bombardment". Haaretz (İngilizce). 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  167. ^ "New report details 104 Gaza cultural landmarks destoyed or damaged". NPR. 3 Aralık 2023. 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  168. ^ "Report: Israel destroyed 192 mosques in Gaza Strip". Middle East Monitor. 11 Aralık 2023. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  169. ^ "أوقاف غزة: 1000 مسجد من أصل 1200 في القطاع دُمِّرُوا - وكالة قدس برس للأنباء" [Gaza Awqaf Ministry: 1,000 out of 1,200 mosques in the Gaza Strip destroyed]. qudspress.com (Arapça). 21 Ocak 2024. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  170. ^ Wagner, Kate (24 Ocak 2024). "What Israel's Destruction of the Great Omari Mosque Means". 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  171. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; gilad1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  172. ^ Saber, Indlieb Farazi. "A 'cultural genocide': Which of Gaza's heritage sites have been destroyed?". Al Jazeera (İngilizce). 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  173. ^ a b "Before and after images show Gaza mosque devastation". CNN (İngilizce). 10 Ekim 2023. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  174. ^ "Israel has destroyed 31 mosques in Gaza Strip since 7 October: Ministry". Middle East Monitor. 22 Ekim 2023. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  175. ^ Beaule, Victoria (25 Ocak 2024). "As Israel warned Gaza civilians to evacuate, IDF bombs struck city described as sanctuary". ABC News (İngilizce). 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  176. ^ "Mosque in central Gaza destroyed in Israeli attacks". Al Jazeera. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  177. ^ a b Diamond, Jeremy. "At least 16 cemeteries in Gaza have been desecrated by Israeli forces, satellite imagery and videos reveal". CNN. 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  178. ^ "Satellite Imagery and Video Shows Some Gazan Cemeteries Razed by Israeli Forces". The New York Times. 14 Aralık 2023. 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023. 
  179. ^ "Destruction of Cemeteries" (PDF). United States Commission on International Religious Freedom. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  180. ^ "Israeli forces bulldoze cemetery in eastern Gaza, crushing the dead". MSN. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  181. ^ Allison, Ismail. "CAIR Calls Israel's New Ethnic Cleansing, Bulldozing of Bodies in Cemetery, Forced Starvation of Gaza Children the Latest 'Israeli War Crimes of the Day'". Council on American Islamic Relations. 28 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023. 
  182. ^ "Palestinians Rebury Bodies Exhumed From Gaza Cemetery". Barron's. Agence France Presse. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  183. ^ Talmazan, Yuliya (18 Ocak 2024). "Gazans in Khan Younis allege Israeli soldiers raided cemetery". NBC News. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2024. 
  184. ^ "Hostilities in the Gaza Strip and Israel Flash Update #95". UNOCHA. United Nations. 17 Ocak 2024. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024. 
  185. ^ "Israeli military indicates it searched Gaza cemetery for bodies of hostages". Sky News. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024. 
  186. ^ Diamond, Jeremy (29 Oca 2024). "Israel claims a tunnel ran through this Gaza cemetery it destroyed. A visit to the site raised more questions than answers". CNN. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  187. ^ Diamond, Jeremy (29 Ocak 2024). "IDF says they destroyed this Gaza graveyard because of Hamas activity. CNN can't find the evidence | CNN". CNN (İngilizce). 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  188. ^ "'No Innocent Civilians in Gaza', Israel President Says as Northern Gaza Struggles to Flee Israeli Bombs". The Wire. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  189. ^ Garner, Bryan A., (Ed.) (2007). Black's Law Dictionary (8.8alıntı=Collective punishment was outlawed in 1949 by the Geneva Convention. bas.). St. Paul, MN: Thomson West. s. 280. ISBN 978-0314151995. 
  190. ^ Klocker, Cornelia. Collective Punishment and Human Rights Law: Addressing Gaps in International Law. Routledge. 
  191. ^ Reed, John; Srivastava, Mehul. "Israel tells 1.1mn people to leave northern Gaza". Financial Times. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  192. ^ El-Kurd, Mohammed (20 Ekim 2023). "Western Journalists Have Palestinian Blood on Their Hands". The Nation (İngilizce). ISSN 0027-8378. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  193. ^ Blumenthal, Paul. "Israeli President Says There Are No Innocent Civilians In Gaza". Y! News. HuffPost. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  194. ^ Regan, Helen. "Israel calls on 1.1 million Gazans to evacuate south in order UN warns is 'impossible'". CNN. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  195. ^ "Indiscriminate violence and the collective punishment of Gaza must cease". Doctors Without Borders. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  196. ^ Dannenbaum, Tom (11 Ekim 2023). "The Siege of Gaza and the Starvation War Crime". Just Security. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  197. ^ "'Starvation as a weapon' against civilians in Gaza". Al Jazeera. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023. 
  198. ^ "Israel is Waging an Extensive War of Starvation against Gaza's Civilian Population [EN/AR] - occupied Palestinian territory | ReliefWeb". reliefweb.int (İngilizce). 5 Kasım 2023. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2023. 
  199. ^ "Israel: Starvation Used as Weapon of War in Gaza". Human Rights Watch. 18 Aralık 2023. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  200. ^ Nolen, Stephanie (11 Ocak 2024). "Looming Starvation in Gaza Shows Resurgence of Civilian Sieges in Warfare". The New York Times. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 
  201. ^ Shurafa, Wafaa; Krauss, Joseph. "Gaza residents struggle to follow Israeli evacuation order amid critical water shortage". PBS Newshour. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  202. ^ Mehta, Lyla; Nicol, Alan (19 Ekim 2023). "Cutting off water to Gaza is a war crime". The Guardian. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  203. ^ "Water and Armed Conflicts". Casebook. International Committee of the Red Cross. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  204. ^ O'Leary, Naomi. "Israel's move to cut Gaza off from food and water is against international law, says EU". Irish Times. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  205. ^ "Water a 'matter of life and death' for Gaza after Israeli siege, says UN". Al Jazeera. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  206. ^ Spiro, Amy; Magid, Jacob (15 Ekim 2023). "Israel says it is restarting water supply to southern Gaza Strip". Times of Israel (İngilizce). 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  207. ^ Arnaout, Abdul Raouf (15 Ekim 2023). "Israel restores water supply to southern Gaza to encourage evacuation of north". Anadolu Agency. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  208. ^ Jobain, Najib; Kullab, Samya. "Water runs out at UN shelters in Gaza". ABC News. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2023. 
  209. ^ Al-Mughrabi, Nidal (16 Ekim 2023). "In Gaza, people resort to drinking salty water, garbage piles up". Reuters. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2023. 
  210. ^ Chotiner, Isaac (15 Ekim 2023). "The Humanitarian Catastrophe in Gaza". The New Yorker. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2023. 
  211. ^ "UN's Guterres Says Hamas Attacks Do Not Justify 'Collective Punishment' Of Palestinians". Barron's. Agence France-Presse. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  212. ^ "HRW slams Israel for committing war crimes against Palestinians". Al Jazeera. 24 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2023. 
  213. ^ "Impeding aid to Gaza may constitute crime under ICC jurisdiction". Al Jazeera. Erişim tarihi: 29 Ekim 2023. 
  214. ^ Wintour, Patrick (7 Aralık 2023). "Washington faces UN showdown over fresh resolution for Gaza ceasefire". The Guardian. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2023. 
  215. ^ Al-Mughrabi, Nidal. "Fighting across Gaza as Israel drops leaflets seeking its hostages". Reuters. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  216. ^ Jobain, Najib. "Gaza's Health Ministry blames Israeli troops for deadly shooting as crowd waited for aid". Associated Press. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  217. ^ "U.N. slams Israel for deadly strike on Gaza shelter as war with Hamas leaves hospitals under siege". CBS News. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  218. ^ Le Poidevin, Olivia; Fleming-Farrell, Niamh; Jadah, Malek; Hamadi, Ghadir. "Hundreds of Palestinians killed in Israeli airstrike on Gaza hospital: Day 11 of the Hamas-Israel war". L'Orient Today. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  219. ^ "Doctors observe black day against Israeli atrocities in Gaza". The Express Tribune. 19 Ekim 2023. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  220. ^ Basu, Brishti. "Health-care and relief workers killed in Gaza as humanitarian groups navigate full blockade". CBC. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  221. ^ "Ambulances hit during Israeli air attack in Gaza". Al Jazeera. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  222. ^ Abu Riash, Abed; Marsi, Federica. "Gaza medics say Israel targeting ambulances, health facilities". Al Jazeera. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  223. ^ Abu Riash and Marsi, Abed and Federica (12 Ekim 2023). "Gaza medics say Israel targeting ambulances, health facilities". aljazeera. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  224. ^ "Eleven workers with UN refugee agency, five IFRC members killed in Gaza". Reuters. 11 Ekim 2023. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2023. 
  225. ^ "Gaza medics say Israel targeting ambulances, health facilities". Aljazeera. 12 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  226. ^ "Evacuation orders by Israel to hospitals in northern Gaza are a death sentence for the sick and injured". World Health Organization. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  227. ^ "Gaza: Forcing patients to flee hospitals a 'death sentence' warns WHO". United Nations. 14 Ekim 2023. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  228. ^ "In Gaza's deadliest day, hospital strike kills about 500". The Economic Times. 18 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  229. ^ Ortiz, Jorge L.; Bacon, John. "After Gaza hospital bombing kills hundreds, Israel and Hamas blame each other: Updates". USA Today. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  230. ^ "105 medical facilities 'deliberately targeted' by Israeli forces: Health ministry". Al Jazeera. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  231. ^ "Al Ahli Hastanesi, İsrail saldırısının izlerini taşıyor". Son Dakika. 19 Ekim 2023. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  232. ^ "GAZZE HABERLERİ: Gazze'de hastane vuruldu, yüzlerce kişi hayatını kaybetti! İsrail ve Hamas'tan açıklama..." Milliyet. 18 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  233. ^ "Biden, İsrail'de hastane saldırısı için Hamas'ı suçladı: "Öteki taraf yapmış gibi duruyor"". Serbestiyet. 17 Ekim 2023. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2023. 
  234. ^ "250 attacks on medical staff and health facilities: Health ministry". Al Jazeera. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  235. ^ Salman, Kottasová, Tal, Pierre Meilhan, Murphy and McCarthy, Abeer, Ivana, Amir, Pierre, Paul P.and Simone (31 Ekim 2023). "Israeli troops advance in Gaza, hostage freed and 'impossible' hospital evacuation: What to know Monday". CNN. 6 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  236. ^ "Israel-Hamas war live: Israeli attacks near Gaza City". Al Jazeera. 31 Ekim 2023. 29 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  237. ^ "Palestinian Aid Group Raises Concern over Ongoing Israeli Targeting of Gaza Hospitals". Tasnim News Agency. 31 Ekim 2023. 6 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  238. ^ "New Israeli airstrikes hit Al-Shifa hospital, al-Rashid road as Israel's bombardment of the Gaza Strip continues". The New Arab. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  239. ^ "Israel strikes ambulance near Gaza hospital, 15 reported killed". Reuters. 3 Kasım 2023. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  240. ^ "Even if the ambulance was carrying a Hamas overlord, bombing it violates the Geneva Convention". Al Jazeera. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  241. ^ "UN secretary-general 'horrified' by Israel's attack on ambulances". Al Jazeera. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  242. ^ Flower, Tara John, Kevin (3 Kasım 2023). "Israel admits airstrike on ambulance near hospital that witnesses say killed and wounded dozens". CNN (İngilizce). 4 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  243. ^ "How Hamas uses hospitals as shields during war". Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  244. ^ Bettini, Daniel (7 Ağustos 2014). "Foreign journalists reveal Hamas' false front". Ynetnews (İngilizce). 4 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  245. ^ Beaumont, Peter (30 Ekim 2023). "What is a human shield and how has Hamas been accused of using them?". The Guardian. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  246. ^ "Hamas rejects Israeli claim over installations under al-Shifa hospital". Al Jazeera. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  247. ^ "Practice relating to Rule 28. Medical Units I. Treaties". International Order of the Red Cross. 4 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  248. ^ "Gaza: Israeli Ambulance Strike Apparently Unlawful". Human Rights Watch. 7 Kasım 2023. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  249. ^ "One person killed, many children wounded after Israeli snipers target al-Quds hospital, according to Palestinian Red Crescent". The Guardian. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  250. ^ "WHO loses contact with Gaza's al-Shifa Hospital". Business Standard. 12 Kasım 2023. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  251. ^ "'Distressing' information coming from al-Shifa Hospital: ICRC". Al Jazeera. Erişim tarihi: 11 Kasım 2023. 
  252. ^ Moran, Mark; Godfrey, Paul. "HRW: Israeli attacks on Gaza hospitals should be investigated as war crimes". UPI. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  253. ^ "Israel's hospital raid 'a war crime plain and simple'". Al Jazeera. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  254. ^ "Indonesia condemns Israeli 'attack' on Gaza hospital". The Jerusalem Post. 20 Kasım 2023. 20 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. 
  255. ^ Robertson, Nick (2 Aralık 2023). "Doctors Without Borders: Attack on organization's convoy 'deliberate,' calling for investigation". The Hill. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023. 
  256. ^ "MSF convoy attacked in Gaza: all elements point to Israeli army responsibility". Doctors Without Borders. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023. 
  257. ^ "Urgent int'l investigation needed to probe Israeli war crimes after Palestinian civilians buried alive at Gaza's Kamal Adwan Hospital". Euro-Med Human Rights Monitor. 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  258. ^ Barbakh, Arafat. "Israel presses southern Gaza assault, Jordan decries damage to hospital". Reuters. Erişim tarihi: 18 Ocak 2024. 
  259. ^ Arraf, Jane. "Jordan accuses Israel of deliberately targeting its Gaza field hospital". NPR. 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  260. ^ "Israel continues to target health institutions in Gaza, says WHO regional director". The Guardian. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  261. ^ "Facing a 'massacre' in Gaza, MSF laments limited ability to help". France24. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  262. ^ a b "Israeli military: Gaza hospitals risk losing protection". Al Jazeera. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  263. ^ Khan, Karim (10 Kasım 2023). "We are witnessing a pandemic of inhumanity: to halt the spread, we must cling to the law". The Guardian. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  264. ^ a b c Debre, Isabel (12 Kasım 2023). "In wars, hospitals have special protection under international law. How does that apply in Gaza?". PBS. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  265. ^ "What does the Geneva Convention say about the protection of civilians inside hospitals?". Al Jazeera. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  266. ^ "Gaza's hospitals under 'sustained, systematic assault': HRW". Al Jazeera. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  267. ^ Sullivan, Helen; Chao-Fong, Léonie; Banfield-Nwachi, Mabel; Livingstone, Helen (17 Kasım 2023). "Human Rights Watch (HRW) have said images released by Israel showing what it said were weapons found inside Gaza's al-Shifa hospital were not sufficient to justify the hospital's status as protected by the laws of war". The Guardian. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  268. ^ "Israel's attacks on hospitals 'should be investigated as war crimes': HRW". Al Jazeera. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  269. ^ Debre, Isabel. "Israel orders evacuation of 1 million in northern Gaza in 24 hours". PBS News. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  270. ^ Batrawy, Aya; Sullivan, Becky. "Gazans flee their homes after an Israeli evacuation order but have few places to go". NPR. 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  271. ^ "Hamas tells Gaza residents to stay put as Israel ground offensive looms". Reuters (İngilizce). 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  272. ^ Sharon, Itamar (14 Ekim 2023). "IDF says it's completing preparations to strike Gaza 'from air, sea and land'". The Times of Israel (İngilizce). 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  273. ^ a b Srivastava, Mehul. "Gazans stream south to seek shelter from Israeli bombardment". Financial Times. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  274. ^ "UN expert warns of new instance of mass ethnic cleansing of Palestinians, calls for immediate ceasefire". UN Human Rights Office of the High Commissioner. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  275. ^ Segal, Raz. "A Textbook Case of Genocide". Jewish Currents. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  276. ^ "WHO pleads for immediate reversal of Gaza evacuation order to protect health and reduce suffering". www.who.int (İngilizce). 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  277. ^ "MSF: Israeli order to evacuate northern Gaza 'outrageous'". Doctors Without Borders. 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  278. ^ "Time is running out for children in Gaza—UNICEF". www.unicef.org (İngilizce). 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  279. ^ "Occupied Palestinian Territory: The IRC calls for protection of civilians and upholding of International Humanitarian Law". www.rescue.org (İngilizce). 14 Ekim 2023. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  280. ^ Thomas, Steff Danielle. "WHO condemns Israel's Gaza evacuation order as 'death sentence' for sick, injured". The Hill. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  281. ^ "Evacuation orders by Israel to hospitals in northern Gaza are a death sentence for the sick and injured". World Health Organization. 14 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  282. ^ Tétrault-Farber, Gabrielle (17 Ekim 2023). "Attack on Gaza hospital 'unprecedented' in scale, WHO says". Reuters (İngilizce). 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  283. ^ Abdulrahim, Raja (15 Ekim 2023). "Gaza's Hospitals Face 'Impossible' Choices With Israel Evacuation Order". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  284. ^ "UN chief 'horrified' by strike on Gaza hospital, as warring sides blame each other | UN News". news.un.org (İngilizce). 17 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  285. ^ Abdel-Baqui, Omar; Jones, Rory; AbdulKarim, Fatima (17 Ekim 2023). "Blast at Gaza Hospital Kills More Than 500, Palestinian Officials Say". The Wall Street Journal. New York. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  286. ^ Morris, Loveday; Berger, Miriam. "IDF leaflets says civilians that don't evacuate Gaza can be seen as accomplices". The Washington Post. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  287. ^ Hardman, Nadia (20 Aralık 2023). "Most of Gaza's Population Remains Displaced and in Harm's Way". Human Rights Watch. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023. 
  288. ^ "Almost 40% of buildings within planned Gaza buffer zone said demolished". The Times of Israel. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  289. ^ Shotter, James. "Israel demolishes buildings to create buffer zone within Gaza". Financial Times. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  290. ^ Morris, Loveday. "What to know about Israel's controversial 'buffer zone' in Gaza". The Washington Post. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  291. ^ Lieber, Dov. "Israel Builds Buffer Zone Along Gaza Border, Risking New Rift With U.S." The Wall Street Journal. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  292. ^ "Israel's Gaza landgrab 'unjustified, by any view, under international law'". Al Jazeera. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  293. ^ a b Serhan, Yasmeen (13 Ekim 2023). "Israel Accused of Using White Phosphorus in Gaza". TIME (İngilizce). 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  294. ^ "Israel: White Phosphorus Used in Gaza, Lebanon". Human Rights Watch. 12 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  295. ^ "Amnesty International shares evidence that Israel used white phosphorus in Gaza". A News. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  296. ^ Lyon, Emmett. "Israel accused of using controversial white phosphorus shells in Gaza amid war with Hamas". CBS News. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  297. ^ "Human Rights Watch says Israel used white phosphorus in Gaza, Lebanon". Reuters (İngilizce). 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  298. ^ "Israel: White Phosphorus Used in Gaza, Lebanon". Human Rights Watch. 12 Ekim 2023. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  299. ^ Kelly, Meg. "Israel appears to use white phosphorus in Gaza, video shows". The Washington Post. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  300. ^ null (31 Ekim 2023). "Israel-Hamas War: Update from Euan Ward". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  301. ^ "Evidence of Israel's unlawful use of white phosphorus in southern Lebanon as cross-border hostilities escalate". Amnesty International (İngilizce). 31 Ekim 2023. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  302. ^ "Amnesty International says Israel used white phosphorus in Gaza, Lebanon". Al Jazeera. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2023. 
  303. ^ Baaklini, Suzanne (8 Kasım 2023). "Israel's phosphorous bombs destroyed over 4.5 million sq m of forest in southern Lebanon". L'Orient Today. 30 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  304. ^ Christou, William (11 Aralık 2023). "Israel used U.S.-supplied white phosphorus in Lebanon attack". The Washington Post. 10 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  305. ^ a b c Naffakh, Mahmoud (13 Ekim 2023). "Israeli army tweets video that appears to show soldiers shooting Palestinians who surrendered". The Observers. France24. 16 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  306. ^ "X post by Al Jazeera English". X. Al Jazeera English. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023. 
  307. ^ Gadzo, Mersiha; Rasheed, Zaheena; Rowlands, Lyndal; Regencia, Ted; Mohamed, Hamza; Pietromarchi, Virginia (10 Ekim 2023). "Israel-Hamas war updates: Hamas claims release of woman and children". Al Jazeera. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
  308. ^ @ (11 Ekim 2023). "Olay yeri daha sonra tahrif edilmiş ve cesetlere saldırı tüfekleri eklenmiş gibi görünmektedir. Bu kişiler tel örgü yıkıldıktan sonra tel örgüyü geçen siviller olabilir. Teslim oldukları sırada öldürülmeleri savaş suçu teşkil eden bir yargısız infaz eylemidir.(The crime scene has then been doctored & assault rifles appear to have been added to the bodies. These individuals may have been civilians who crossed the fence after its collapse. Their killing as they surrendered is an act of extrajudicial execution that constitutes a war crime)" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla. ; Eksik ya da boş |kullanıcı= (yardım); Eksik ya da boş |numara= (yardım);
  309. ^ Frankel, Julia (15 Aralık 2023). "Israeli military opens probe after videos show Israeli forces killing 2 Palestinians at close range". AP News. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  310. ^ Srivastava, Mehul; England, Andrew. "Israeli soldiers kill hostages waving white flag after mistaking them for Hamas fighters". Financial Times. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  311. ^ Madani, Doha. "Hostage killings underscore IDF's shoot-first practice, HRW director says". NBC News. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  312. ^ "Video shows Israeli sniper killing a Palestinian woman with white flag". Jordan News. 8 Ocak 2024. 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  313. ^ Irvine, John. "Moment innocent civilian brandishing white flag in Gaza 'safe zone' is shot dead in the street". ITV. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  314. ^ "'It's a war crime': ITV News' Gaza clip sparks outrage from charities, US officials and Westminster". ITV. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  315. ^ "IDF slams UK network after claim unarmed Gazan was shot dead shortly after interview". Times of Israel. 25 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024. 
  316. ^ "'There are mistakes, it is war': Israeli commander indicates IDF were behind white flag shooting". ITV. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  317. ^ "Shocked to find dozens of dead bodies: Witness". Al Jazeera. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  318. ^ ""30 Palestinian Bodies Found In Gaza", Six-Week Ceasefire In New Israel-Hamas Hostage Deal?". News18. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  319. ^ "Palestinian ngo calls for inquiry into forced disappearance after mass grave found in Gaza". La Prensa. EFE. 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  320. ^ Allison, Ismail. "CAIR Says ICJ Should Probe Israeli Massacre of Bound Palestinians Dumped in Mass Grave". Council on American-Islamic Relations. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  321. ^ "Palestinian foreign affairs ministry calls for investigation after discovery of mass grave". Al Jazeera. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  322. ^ Zhang, Sharon. "Palestinians Uncover Dozens Killed Execution-Style in Schoolyard in Gaza". Truthout. 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
  323. ^ Tabachnick, Cara (15 Aralık 2023). "3 hostages in Gaza were killed by friendly fire, Israeli military says - CBS News". www.cbsnews.com. 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  324. ^ "Israel-Hamas war live updates: IDF says it mistakenly killed 3 Israeli hostages during fighting". NBC News (İngilizce). 15 Aralık 2023. 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  325. ^ "IDF troops mistakenly open fire and kill 3 hostages in northern Gaza battlefield". Times of Israel. 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  326. ^ Lubell, Maayan (16 Aralık 2023). "Israeli hostages killed in Gaza were holding white flag, official says". Reuters. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023. 
  327. ^ Beaumont, Peter (16 Aralık 2023). "IDF says Israeli hostages it killed in Gaza were bare chested and waving white flag". The Observer (İngilizce). ISSN 0029-7712. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  328. ^ Said, Summer; Cloud, David S.; Keller-Lynn, Carrie (16 Aralık 2023). "Israel Says Its Soldiers Killed Israeli Hostages as They Held Up White Flag". WSJ. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  329. ^ Erlanger, Steven (17 Aralık 2023). "Gaza Hostage Deaths Weaken Netanyahu's Grip on Power". The New York Times. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  330. ^ ברנע, נחום (16 Aralık 2023). "בשג'אעיה זו לא הייתה רק טרגדיה". ynet (İbranice). 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2023. 
  331. ^ Bohbot, Amir (25 Aralık 2023). "IDF troops who killed hostages told to shoot fighting-age men in Gaza - report". The Jerusalem Post. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  332. ^ Tufaha, Aref. "Israeli forces dressed as women and medics kill 3 militants in West Bank hospital". Associated Press. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  333. ^ "IDF Storms Jenin Hospital, Killing 3 Palestinian Militants". TIME (İngilizce). 30 Ocak 2024. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  334. ^ News, A. B. C. "Israeli Security Forces may have violated international law in West Bank hospital raid, experts say". ABC News (İngilizce). 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  335. ^ Al-Shalchi, Hadeel. "Israeli forces raid a West Bank hospital, killing three Palestinians". NPR. 3 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  336. ^ Berg, Raffi. "Israeli forces kill three Palestinian fighters in West Bank hospital raid". BBC. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  337. ^ Fahim, Kareem. "Israeli agents disguised as doctors, patients kill 3 at West Bank hospital". The Washington Post. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  338. ^ Kaufman, Ellie. "IDF may have violated international law in West Bank hospital raid, experts say". ABC News. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  339. ^ "Israel undercover agents kill 3 Palestinians in West Bank hospital". France24. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  340. ^ Nobani, Ayman. "Assassination in Jenin hospital a 'war crime': Palestinian rights group". Al Jazeera. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  341. ^ "Israeli Forces Strike Northern and Southern Gaza Amid Push for New Halt in Fighting". VOA. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  342. ^ "Israeli Security Forces may have violated international law in West Bank hospital raid, experts say". ABC News. 30 Ocak 2024. 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2024. 
  343. ^ "Egregious acts of torture, abuse committed by Israeli army against Palestinian civilians in the West Bank". Euromed. 1 Kasım 2023. 6 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  344. ^ "ت الاحتلال ينقل أسرى من سجن عوفر وهم عراة". Ajeel. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  345. ^ Pacchiani, Gianluca (1 Kasım 2023). "IDF soldiers film themselves abusing, humiliating West Bank Palestinians". The Times of Israel. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2023. 
  346. ^ "HRW says inhumane treatment of Palestinian detainees amounts to 'war crime'". Al Jazeera. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023. 
  347. ^ "Urgently investigate inhumane treatment and enforced disappearance of Palestinians detainees from Gaza". Amnesty International. 20 Aralık 2023. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023. 
  348. ^ "Türkiye slams US, West over complicity in Israeli war crimes in Gaza". Daily Sabah. 12 Ekim 2023. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2023. 
  349. ^ Rueda, Manuel. "Israel suspends military exports to Colombia over its president's criticism of Gaza siege". Associated Press. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İsrail-Hamas_Savaşı%27nda_işlenen_savaş_suçları_(2023-2024)&oldid=32459534" sayfasından alınmıştır