Gayba: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k →top: düz., değiştirildi: tarih=eylül 2016 → tarih=Eylül 2016 |
İçerik ve Kaynak ekleme |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{kaynaksız|tarih=Eylül 2016}} |
|||
{{Karıştırma|Gayb}} |
{{Karıştırma|Gayb}} |
||
{{Şiilik|İnanç ve uygulamalar}} |
{{Şiilik|İnanç ve uygulamalar}} |
||
'''Gayba''' ({{Dil|ar|غيبة|dil_adı=e}} ; ''Ghaybah'') [[Şiî]]liğin bazı [[mezhep]]lerindeki [[İmâmet i'tikadı]]nda mevcût olan bu kavrama göre, bu [[mezhep]]lerin kabul ettiği imâmlar içerisinde, ''"Saklanan"'', ''"Gizlenen"'' ya da ''"Görülmez"'' hâldeki imâm. |
'''Gayba''' ({{Dil|ar|غيبة|dil_adı=e}} ; ''Ghaybah'') [[Şiî]]liğin bazı [[mezhep]]lerindeki [[İmâmet i'tikadı]]nda mevcût olan bu kavrama göre, bu [[mezhep]]lerin kabul ettiği imâmlar içerisinde, ''"Saklanan"'', ''"Gizlenen"'' ya da ''"Görülmez"'' hâldeki imâm.<ref>{{Web kaynağı |url = https://iranicaonline.org/articles/gayba |başlık = ḠAYBA| erişimtarihi = 25 Eylül 2021| son = | ilk = | tarih = | yayımcı = Encyclopedia Iranica}}</ref> |
||
{{ayrıca bakınız|İmâmet i'tikadı|Şiîlik|İmâmîlik|Keysân’îyye|Yediciler|Karmatîler|İsmâilîyye|Mustâlîlik|Dürzîler|İsnâaşerîyye}} |
|||
== İmamiye'ye göre Gaybe == |
|||
[[İmamet|İmâmiyye]]’ye göre on ikinci imâmın ölmeden insanlar arasından ayrılıp gizli durumda yaşamaktadır.<ref>Nu‘mânî, Kitâbü’l-Gaybe, Mektebeu’s-Sadûk, s.61</ref> Bu gizlilik durum, on [[Mehdî el-Muntazar|ikinci imâm]]ın hayatı tehlikede olması sebebiyle [[Allah]] tarafından ihtiyar edilmiş bir husustur ve bu durum O gerekli gördüğü sürece devam edecektir. Bu durum ikiye ayrılıyor, küçük gaybet (el-Gaybet es-Suğrâ) ve büyük gaybet (el-Gaybet el-Kubrâ).<ref>Şeyh Müfid, İrşad, c. 2, s. 340</ref> |
|||
=== el-Gaybet es-Suğrâ === |
|||
Küçük gaybet (el-Gaybet es-Suğrâ) hicri 260 yılında başlayıp ve 329 yılında bitti. Bu dönemde Şiilerin onikinci imamı olan Mehdi, dört güvenilir ve alim kişi tarafından şiileriyle iletişim kuruyordu. Bu dört safire Nevvab-i Erba'a diyorlar. Gaybet'i Suğrâ, 329 yılında yani İmamın son safirinin ölümüyle sona erdi ve Büyük Gaybet (el-Gaybet el-Kubrâ) devri başladı.<ref>Muhammed es-Sadr, Târîhu’l-Gaybeti’s-Suğrâ, Beyrut, 1972, |
|||
s. 396</ref> |
|||
== Mezheplerine göre Gayba hâlinde gizlendiğine inanılan imâmlar == |
== Mezheplerine göre Gayba hâlinde gizlendiğine inanılan imâmlar == |
||
* [[Muhammed bin el-Hânifîyye]]: "[[Keysân’îyye]]" ("[[Kerb’îyye|Karibîlik / Kuraybîlik]]") |
* [[Muhammed bin el-Hânifîyye]]: "[[Keysân’îyye]]" ("[[Kerb’îyye|Karibîlik / Kuraybîlik]]") |
||
15. satır: | 21. satır: | ||
* [[Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım]]': "[[Mustâ‘lî’îyye]]" |
* [[Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım]]': "[[Mustâ‘lî’îyye]]" |
||
== |
== Ayrıca bakınız == |
||
* [[İmâmet i'tikadı]] |
|||
* Diyanet İslâm Ansiklopedisi |
|||
* [[Şiîlik]] |
|||
* [[İmâmîlik]] |
|||
* [[Keysân’îyye]] |
|||
* [[Yediciler]] |
|||
* [[Karmatîler]] |
|||
* [[İsmâilîyye]] |
|||
* [[Mustâlîlik]] |
|||
* [[Dürzîler]] |
|||
* [[İsnâaşerîyye]] |
|||
== Kaynakça == |
|||
{{kaynakça}} |
|||
[[Kategori:Şiilik]] |
[[Kategori:Şiilik]] |
Sayfanın 18.21, 18 Ekim 2021 tarihindeki hâli
Makale serilerinden |
Gayba (Arapça: غيبة ; Ghaybah) Şiîliğin bazı mezheplerindeki İmâmet i'tikadında mevcût olan bu kavrama göre, bu mezheplerin kabul ettiği imâmlar içerisinde, "Saklanan", "Gizlenen" ya da "Görülmez" hâldeki imâm.[1]
İmamiye'ye göre Gaybe
İmâmiyye’ye göre on ikinci imâmın ölmeden insanlar arasından ayrılıp gizli durumda yaşamaktadır.[2] Bu gizlilik durum, on ikinci imâmın hayatı tehlikede olması sebebiyle Allah tarafından ihtiyar edilmiş bir husustur ve bu durum O gerekli gördüğü sürece devam edecektir. Bu durum ikiye ayrılıyor, küçük gaybet (el-Gaybet es-Suğrâ) ve büyük gaybet (el-Gaybet el-Kubrâ).[3]
el-Gaybet es-Suğrâ
Küçük gaybet (el-Gaybet es-Suğrâ) hicri 260 yılında başlayıp ve 329 yılında bitti. Bu dönemde Şiilerin onikinci imamı olan Mehdi, dört güvenilir ve alim kişi tarafından şiileriyle iletişim kuruyordu. Bu dört safire Nevvab-i Erba'a diyorlar. Gaybet'i Suğrâ, 329 yılında yani İmamın son safirinin ölümüyle sona erdi ve Büyük Gaybet (el-Gaybet el-Kubrâ) devri başladı.[4]
Mezheplerine göre Gayba hâlinde gizlendiğine inanılan imâmlar
- Muhammed bin el-Hânifîyye: "Keysân’îyye" ("Karibîlik / Kuraybîlik")
- Câʿfer-i Sâdık: "Tavûssîlik" (Altıcılar)
- Mûsâ el-Kâzım: "Vâkıfîlik"
- Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir: "Yediciler" / "Karmat’îyye"
- Muhammed Mehdi: "İsnâ‘aşer’îyye"
- Ebû Mûslim Horasanî: "Mukannaʿîyye" / "Hûrrem’îyye"
- EbûʿAlî el-Mansûr el-Hâkim bi-EmrʿAllâh: "Dûrz’îyye"
- Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım': "Mustâ‘lî’îyye"
Ayrıca bakınız
- İmâmet i'tikadı
- Şiîlik
- İmâmîlik
- Keysân’îyye
- Yediciler
- Karmatîler
- İsmâilîyye
- Mustâlîlik
- Dürzîler
- İsnâaşerîyye