Rusya'da yaşanmış katliamlar listesi
Rusya'da meydana gelen katliamların bir listesi aşağıdadır. Listenin çok uzamaması için Kırım Tatar Sürgünü ve Abschwangen katliamı gibi girişler daha büyük başlıklar altında genellenmiştir.
- Bu liste eksiktir, maddeyi geliştirerek yardımcı olabilirsiniz.
Sovyet Öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Ad | Tarih | Yer | Ölümler | Açıklama | |
|---|---|---|---|---|---|
| Kazan Kuşatması | Eylül – Ekim 1552 | Kazan, Kazan Hanlığı | 50.000'den fazla | Rus-Kazan savaşlarının son çatışması, Rus güçleri şehri ele geçirdi ve şehir nüfusunun çok büyük kısmını katletti.
| |
| Novgorod katliamı | 1570 | Novgorod | 2,500-60,000 | Rus güçleri tarafından Novgorod şehrinde başlatılan katliam.
| |
| Sejantus Başkurt Soykırımı | 1735 | Başkurdistan | 40,000'den fazla | Rus güçleri "dini ve etnik temizlik" motiviyle katliam başlattı.
| |
| Bakır İsyanı | 4 Ağustos 1662 | Moskova, Rusya | 1000 civarında | İsyancıların katli.
| |
| Bezdna huzursuzluğu | Nisan 1861 | Biznä, Kazan ( il) | Köy nüfusunun tamamı | Rus güçleri köyde 1861'deki Kurtuluş reformunu kutlayan köylüleri katletti.
| |
| Çerkes soykırımı | 6 Mart 1864 – 21 Mayıs 1864 | Çerkesya | 1.000.000'dan fazla, Çerkes nüfusunun %92'si | Rus-Çerkes Savaşı ardından, özellikle 1864 yılında yoğunlaşmak üzere, Adığe (Çerkes) halkının katli ve Osmanlı topraklarına yönelik zorunlu göçleri. Rus hükûmeti tarafından reddedilmekle beraber, sadece Gürcistan tarafından resmi olarak tanınmıştır. Ürdün tarafından ise gayriresmî olarak tanımıştır.
| |
| Sibirya'daki Polonya siyasi sürgünlerinin ayaklanması | 24-28 Haziran 1866 | Baykal Gölü'nün güneyinde, Çevre Yolu üzerinde | 300+ | Ayaklanmanın liderleri öldürüldü.
| |
| Kanlı Pazar | 22 Ocak 1905 | Saint Petersburg | 143-234 | Rus Ortodoks rahip George Gapon liderliğindeki protestocular, Kış Sarayı'nda Çar II . Nicholas'a dilekçe vermek için yürürken Leib Muhafızları tarafından öldürüldü.
| |
| Lena katliamı | 17 Nisan 1912 | Bodaybo bölgesinin kuzeydoğusunda | 150-270 | Grevcilerin katli.
| |
| Beyaz Terör | 1917-1923 | Ülke çapında | 20.000 [1] ila 300.000 [2] | Ülke çapında katliamlar.
| |
| Kızıl Terör | 1918-1919 | Ülke çapında | 100.000 [3] - 1.300.000 [4] | Sadece Kırım'da, 1920'de Lenin'in onayı ile 50.000 sivil edildi. 800.000 Kızıl Ordu muhtarı tutuklandı ve birçoğu aileleriyle birlikte öldürüldü. | |
| I. Dünya Savaşı savaş suçları | I. Dünya Savaşı | Çeşitli | 1,007,608+ | I. Dünya Savaşı sırasınca Rusya tarafından işlenen bazı savaş suçları.
| |
| Tambov İsyanı | 19 Ağustos 1920 - Haziran 1921 | Tambov Valiliği | 255.000 | Komünist güçler asileri etkisiz hale getirdikten sonra sinirlenip bölgedeki masum sivilleri de katletmiştir. |
Sovyet dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Ad | Tarih | Yer | Ölüm | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| Romanov Sürgünü | 1918 | Yekaterinburg | 11 | Romanovlar sürgün edildi. |
| I. Kozak soykırımı | 1919-1920 | Don-Kuban | En az 500.000 | Çerkes Soykırımı ardından Rus hükûmeti tarafından eski Çerkes topraklarına yerleştirilen Kozaklar, yine Rus hükûmeti tarafından "oraya ait olmadıkları" gerekçesiyle tamamen yok edildi ve yerine Ruslar yerleştirildi. |
| Case Baharı | 1930–1931 | Rusya | 3,000+ | Stalin tarafından emredilen ilk katliam. |
| Büyük temizlik | 1936–1938 | Ülkeboyu | 681,692–1,200,000 | Stalin tarafından emredildi. Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yaptığı siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfi infazlara yol açmıştır. |
| I. Leh katliamı | 1937-1938 | Ülkeboyu | 111,091 | I. Leh katli. |
| Sandarmokh | 1937-38 | Sandarmokh, Karelya | 9000 | Hapishane mahkûmlarının toplu katli. |
| Vinnytsia katliamı | 1937–1938 | Vinnytsia, Ukrayna | 11,000 | Vinnytsia katliamı. |
| Katyn katliamı | 1940 | Katyn | 22,000 | II. Leh katli. 1940 yılında yaklaşık 22.000 Polonyalı subay ve sivilin başlarına birer kurşun sıkılarak gerçekleştirilen toplu infaz. Sovyetler Birliği hükûmeti uzun yıllar bu olayda kendisinin sorumlu olmadığını açıkladı, olayın Nazi Almanyası tarafından gerçekleştirildiğini savundu. Ancak 1990 yılında Mihail Gorbaçov yaşananların Sovyetler tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti. |
| Suçlu katli. | 1941 | Polonya, Belarus, Ukrayna, Baltıklar | 100,000+ | Toplu katliam. |
| Kathin katliamı | 1943 | Kathin | 149 | Bilerek ismi Katyn katliamına benzetilmiştir. |
| Haybah Çeçen katliamı | 1944 | Çeçenistan | 230–700 | Çeçen-İnguş Sürgünü sırasınca yaşanan bir katliam. Çeçenistan'nın dağlık bölgelerinde bulunan Haybah aulunda (köy) yaşayan Çeçen nüfusun, NKVD'ye bağlı Albay Mihail Gveşiyani komutasındaki Sovyet güçleri tarafından toplu olarak infaz edilmesi. |
| Kengir ayaklanması | 1954 | Kengir | 500–700 | Ayaklananların katli. |
| Novocherkassk katliamı. | 1962 | Novocherkassk. | 26 | Novaçerkask katli. Haziran 1962'de, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Novoçerkassk şehrinde patlak veren işçi grevi ve ardından gerçekleşen insan kıyımı. Çıkan olayların sonucunda protestocuların 26'sı Sovyet Ordusu tarafından katledilmiş, 87 kişi ise yaralanmıştır. |
| Jeltoqsan katliamı | 1986 | Alma-Ata | 168-200 | Kazak katliamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov'un, Kazakistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri, Kazak kökenli Dinmuhammet Kunayev'i azlederek, yerine Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nden Genadi Kolbin'in ataması üzerine, Aralık 1986'da Kazakistan'ın başkenti Almatı'da patlak veren olaylar. |
| Sumgayıt katliamı | 1988 | Azerbaycan | 32 | Azerilerin katli. Şubat 1988'de Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Sumgayıt kentinde Ermeni sakinlerini hedef alan pogrom. |
| Ocak Katliamı | 1990 | Baku, Azerbaycan | 133-137 | Kara Ocak. 1990 Ocağında 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliam. |
| Tiflis katliamı | 1989 | Tiflis, Gürcistan | 20 | Siviller kürekle dövülerek öldürüldü. |
| Vorkuta ayaklanması | 1953 | Vorkuta | 42 | Ayaklananların katli. |
| Fântâna Albă katliamı | 1941 | Kuzey Bukovina | 2,000+ | Fântâna Albă katliamı. |
| Ocak Olayları | 1991 | Vilnius, Litvanya | 704 | Ocak Olayları. 11-13 Ocak 1991 tarihleri arasında Litvanya'da Sovyet güçlerinin müdahalesi sırasında yaşanan olaylardır. Litvanya'nın 13 Mart 1990 tarihinde bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Sovyetler Birliği müdahale etme kararı aldı. |
Sovyet sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
| Ad | Tarih | Yer | Ölümler | Açıklama | |
|---|---|---|---|---|---|
| Şali Çeçen Katliamı | 3 Ocak 1995 | Şali, Çeçenistan | 100+ | Rus uçakları Şali şehrini baştan aşağıya bombaladı. | |
| Samashki katliamı | 7-8 Nisan 1995 | Samashki, Çeçenistan | 300+ | Sivillerin Rus güçleri tarafından katli.
| |
| Atagi ölümleri | 17 Aralık 1996 | Novye Atagi, Çeçenistan | 6 | İşçilerin öldürülmesi.
| |
| Elistanzhi saldırısı | 7 Ekim 1999 | Elistanzhi, Çeçenistan | 34 | İki Rus uçağı Elistanzhi köyüne yaklaşarak tüm evleri bombaladı ve köy halkı (okulda eğitim gören 9 çocuk dahil) tamamen öldürüldü.
| |
| Grozni misil saldırıları | 21 Ekim 1999 | Grozni, Çeçenistan | 118+[5] | Çeçen başkenti Grozni'nin Rus güçleri tarafından bombalanmasıyla 100'den fazla kişi öldü.
| |
| Baku–Rostov bombalanması | 29 Ekim 1999 | Shami-Yurt, Çeçenistan | 25 | Rus helikopterleri, İnguşetya'ya girmeye çalışan sivilleri bombaladı. | |
| 1999 Grozni atışları | 3 Aralık 1999 | Goity, Çeçenistan | 40+ | Rus güçleri İnguşetya'ya giren sivillere ateş açtı.
| |
| Alkhan-Yurt katliamı | Aralık 1999 | Alkhan-Yurt, Çeçenistan | 41+ | Sarhoş Rus güçleri Alkhan-Yurt şehrini ele geçirdikten sonra katliama başladı. Her şey yağmalandı, kadınlara tecavüz edildi ve siviller katledildi.
| |
| Staropromyslovski katliamı | Aralık 1999-Ocak 2000 | Grozny, Çeçenistan | 56+ |
Grozni katliamı.
| |
| Katyr-Yurt bombalanması | 4 Ocak 2000 | Katyr-Yurt, Çeçenistan | 363+ | Katyr yurt köyü bombalandı ve köyün içideki ve teslim olan bir konvoydaki herkes katledildi.
| |
| Novye Aldi katliamı | 5 Ocak 2000 | Groznensky, Çeçenistan | 82+ | Grozni yağmalandı, kadınlara tecavüz edildi ve siviller katledildi.
| |
| Komsomolskoye katliamı | 20 Mart 2000 | Komsomolskoye, Çeçenistan | 72 | Teslim olan Çeçen askerler katledildi.
| |
| 2021 Kazan okul saldırısı | 11 Mayıs 2021 | Kazan, Tataristan | 10 | Okul saldırısı |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Stefan Rinke; Michael Wildt (11 Mayıs 2017). Revolutions and Counter-Revolutions (İngilizce). Campus Verlag. ISBN 978-3593507057.
- ^ Вадим Эрлихман (2004). Потери народонаселения в XX веке (Rusça). ISBN 5931651071. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020.
- ^ W. Bruce Lincoln (1991). Red Victory (İngilizce). Touchstone Books. ISBN 0671631667.
- ^ Rinke, Stefan; Wildt, Michael (2017).
- ^ "Russians in disarray over Grozny strike". 23 Ekim 1999. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020 – www.theguardian.com vasıtasıyla.
