Slavlar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k Ayrıca Bakınız Kısmına Küçük Asya Slavları Eklendi Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Kibrissecim (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Slovanskisvet.PNG|sağ|küçükresim|250px|sol|Slav devletleri]] |
[[Dosya:Slovanskisvet.PNG|sağ|küçükresim|250px|sol|Slav devletleri]] |
||
[[Dosya: |
[[Dosya:Slavic_languages.png|250px|sağ|thumbnail|Slavların dillerine göre dağılımı]] |
||
'''Slavlar''' veya eski adıyla '''Sakalibe'''<ref>https://islamansiklopedisi.org.tr/sakalibe {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191220150720/https://islamansiklopedisi.org.tr/sakalibe |tarih=20 Aralık 2019 }} TDV İslâm Ansiklopedisi, Ortaçağ İslâm kaynaklarında Slavlar’la Slav kökenli kölelere verilen isim.</ref><ref>Dictionnaire abrege turc-français par Artin Hindoglu, Vienne, 1838 (s.301). صقالبت sakalibét, (sakalibé) la nation des Slaves.</ref><ref>Dictionnaire turc-français, Constantinople, 1883 (s.657)</ref>, [[Avrupa]]'da yaşayan en kalabalık [[Etnik grup|etnik topluluk]]. Daha çok Avrupa'nın doğusunda ve [[güneydoğu]]sunda yaşarlar. Ayrıca [[Asya]]'nın kuzey kesimlerinde de yaşamaktadırlar. |
'''Slavlar''' veya eski adıyla '''Sakalibe'''<ref>https://islamansiklopedisi.org.tr/sakalibe {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191220150720/https://islamansiklopedisi.org.tr/sakalibe |tarih=20 Aralık 2019 }} TDV İslâm Ansiklopedisi, Ortaçağ İslâm kaynaklarında Slavlar’la Slav kökenli kölelere verilen isim.</ref><ref>Dictionnaire abrege turc-français par Artin Hindoglu, Vienne, 1838 (s.301). صقالبت sakalibét, (sakalibé) la nation des Slaves.</ref><ref>Dictionnaire turc-français, Constantinople, 1883 (s.657)</ref>, [[Avrupa]]'da yaşayan en kalabalık [[Etnik grup|etnik topluluk]]. Daha çok Avrupa'nın doğusunda ve [[güneydoğu]]sunda yaşarlar. Ayrıca [[Asya]]'nın kuzey kesimlerinde de yaşamaktadırlar. |
||
Slavlar; [[Doğu Slavları]], [[Batı Slavları]] ve [[Güney Slavları]] olmak üzere üç gruba ayrılırlar. [[Ruslar]], [[Ukraynalılar]] ve [[Beyaz Ruslar]] Doğu Slavları grubuna girer. [[Polonyalılar]] (Lehler), [[Çekler]] ve [[Slovaklar]] Batı Slavları grubuna girer. [[Boşnaklar]], [[Hırvatlar]], [[Sırplar]], [[Pomaklar]], [[Karadağlılar (Slav)|Karadağlılar]], [[Bulgarlar]], [[Slovenler]] ve [[Makedonlar]] ise Güney Slavları grubuna girer. Slavlar dini bakımdan [[Ortodoks]]lar ve [[Katolik]]ler olarak iki ana grupta toplanır. Ayrıca [[Müslüman]] ve [[Protestanlık|Protestan]] Slavlar da vardır. Ortodoks Slavlar geleneksel olarak [[Kiril alfabesi]]ni, [[Katolik]] ve [[Müslüman]] Slavlar ise [[Latin alfabesi]]ni kullanırlar. |
Slavlar; [[Doğu Slavları]], [[Batı Slavları]] ve [[Güney Slavları]] olmak üzere üç gruba ayrılırlar. [[Ruslar]], [[Ukraynalılar]] ve [[Beyaz Ruslar]] Doğu Slavları grubuna girer. [[Polonyalılar]] (Lehler), [[Çekler]] ve [[Slovaklar]] Batı Slavları grubuna girer. [[Boşnaklar]], [[Hırvatlar]], [[Sırplar]], [[Pomaklar]], [[Karadağlılar (Slav)|Karadağlılar]], [[Bulgarlar]], [[Slovenler]] ve [[Makedonlar]] ise Güney Slavları grubuna girer. Slavlar dini bakımdan [[Ortodoks]]lar ve [[Katolik]]ler olarak iki ana grupta toplanır. Ayrıca [[Müslüman]] ve [[Protestanlık|Protestan]] Slavlar da vardır. Ortodoks Slavlar geleneksel olarak [[Kiril alfabesi]]ni, [[Katolik]] ve [[Müslüman]] Slavlar ise [[Latin alfabesi]]ni kullanırlar. |
||
==Günümüz Slav Devletleri== |
==Günümüz Slav Devletleri== |
||
<br /> |
<br /> |
||
| 41. satır: | 42. satır: | ||
== Slavların kökeni == |
== Slavların kökeni == |
||
[[File:The origin and dispersion of Slavs in the 5-10th centuries.png|thumb|Tarihteki ilk Slavların anayurdu ve göç ettikleri bölgeler]] |
|||
Slavların [[Hint-Avrupa dil ailesi|Hint – Avrupa]] kökenli uluslarla aynı ırktan oldukları antropolojik ve dil araştırmalarıyla tespit edilmiştir. İlk Slav vatanının [[Vistül]] nehri, [[Polesiye]] ve Dnepr sahasına kadar yayıldığı anlaşılmaktadır. Slav kelimesi ilk olarak milattan sonra 6. yüzyılın başlarında bir eser kalem alan [[Kilise Babası|kilise babası]] Pseudo Cesarios'ta ortaya çıkar.<ref>[[Akdes Nimet Kurat]], Rusya Tarihi, 1978, TTK S. 1.</ref> |
Slavların [[Hint-Avrupa dil ailesi|Hint – Avrupa]] kökenli uluslarla aynı ırktan oldukları antropolojik ve dil araştırmalarıyla tespit edilmiştir. İlk Slav vatanının [[Vistül]] nehri, [[Polesiye]] ve Dnepr sahasına kadar yayıldığı anlaşılmaktadır. Slav kelimesi ilk olarak milattan sonra 6. yüzyılın başlarında bir eser kalem alan [[Kilise Babası|kilise babası]] Pseudo Cesarios'ta ortaya çıkar.<ref>[[Akdes Nimet Kurat]], Rusya Tarihi, 1978, TTK S. 1.</ref> |
||
| 49. satır: | 51. satır: | ||
== Slavların inanışları == |
== Slavların inanışları == |
||
{{Ana|Slav mitolojisi}} |
{{Ana|Slav mitolojisi}} |
||
İlk [[pagan]] Slav toplulukları 7. ve 12. yüzyıllarda Hristiyanlaştırılmıştır. [[Ortodoks Hristiyanlık]] daha çok Doğu ve Güney Slavların dini inancı iken [[Katolik]]lik daha çok Batı Slavlar arasında yayılmıştır. 7. yüzyıldan itibaren yayılmaya başlayan [[İslam]] inancı özellikle Güney Slavlar tarafından kabul edilmiştir. [[Müslüman]] Slavların büyük bölümü [[Sünni]] inancın [[Hanefi]] mezhebine bağlıdır. |
|||
{{Col-begin|width=60%}} |
|||
{{Col-break}} |
|||
Çoğunluğu [[Doğu Ortodoks Kilisesi]]'ne bağlı olanlar:<ref>{{cite journal|last=Goldblatt|first=Harvey|title=Orthodox Slavic Heritage and National Consciousness: Aspects of the East Slavic and South Slavic National Revivals|journal=Harvard Ukrainian Studies|publisher=Harvard Ukrainian Research Institute|pages=336–354|date=December 1986|volume=10|number=3/4|jstor=41036261}}</ref><ref>{{cite book|last1=Zdravkovski|first1=Aleksander|last2=Morrison|first2=Kenneth|chapter=The Orthodox Churches of Macedonia and Montenegro: The Quest for Autocephaly|pages=240–262|title=Religion and Politics in Post-Socialist Central and Southeastern Europe|date=January 2014|doi=10.1057/9781137330727_10|isbn=978-1-349-46120-2}}</ref> |
|||
* [[Ruslar]] |
|||
* [[Ukraynalılar]] |
|||
* [[Sırplar]] |
|||
* [[Bulgarlar]] |
|||
* [[Belaruslular]] |
|||
* [[Makedonlar]] |
|||
* [[Karadağlılar (Slav)|Karadağlılar]] |
|||
{{Col-break}} |
|||
Çoğunluğu [[Katolik Kilisesi]]'ne bağlı olanlar: |
|||
* [[Polonyalılar]] ([[Silezyalılar]], [[Keşublar]], Goral'lar dahil) |
|||
* [[Hırvatlar]] |
|||
* [[Slovaklar]] |
|||
* [[Slovenler]] |
|||
* [[Sorblar]]<ref>{{cite web|last=Sparrow|first=Thomas|title=Sorbs: The ethnic minority inside Germany|url=https://www.bbc.com/travel/article/20210615-sorbs-the-ethnic-minority-inside-germany|work=[[BBC]]|date=16 June 2021|access-date=3 April 2022}}</ref> |
|||
* [[Rusinler]]{{efn|name=rusyn-religion|Originally Eastern Orthodox, with some groups adopting [[Ruthenian Greek Catholic Church|Byzantine-Rite Catholicism]] under Polish and Austro-Hungarian rule and reverting to Eastern Orthodoxy starting in the late 19th Century.{{Citation needed|date=August 2022}}}} |
|||
* Banat Bulgarları<ref name="VučkovićXXI">{{cite journal |last=Vučković |first=Marija |date=2008 |title=Savremena istraživanja malih etničkih zajednica |trans-title=Contemporary studies of small ethnic communities |url=https://www.academia.edu/5364641 |language=sh |journal=XXI Vek |volume=3 |pages=2–8 |access-date=1 March 2019}}</ref> |
|||
{{Col-break}} |
|||
Çoğunluğu [[İslam]] dinine bağlı olanlar: |
|||
* [[Boşnaklar]]<ref>{{cite journal|last=Lopasic|first=Alexander|title=Bosnian Muslims: A Search for Identity|journal=[[British Society for Middle Eastern Studies]]|volume=8|number=2|date=1981|pages=115–121|publisher=[[Taylor & Francis]]|doi=10.1080/13530198108705319|jstor=194542}}</ref> |
|||
* [[Pomaklar]]<ref>{{cite book|author1=Hugh Poulton|author2=Suha Taji-Farouki|title=Muslim Identity and the Balkan State|url=https://books.google.com/books?id=lQqHjwW6XzcC&pg=PA33|date=January 1997|publisher=Hurst|isbn=978-1-85065-276-2|pages=33}}</ref> |
|||
* [[Goralılar]]<ref>{{citation|editor=Bursać, Milan|year=2000|title=ГОРАНЦИ, МУСЛИМАНИ И ТУРЦИ У ШАРПЛАНИНСКИМ ЖУПАМА СРБИЈЕ: ПРОБЛЕМИ САДАШЊИХ УСЛОВА ЖИВОТА И ОПСТАНКА: Зборник радова са "Округлог стола" одржаног 19. априла 2000. године у Српској академији наука и уметности|publisher=SANU|location=Belgrade|url=http://www.rastko.rs/rastko-gora/zbornici/gora2000.php|pages=71=73}}</ref> |
|||
* [[Torbeşler]]<ref>{{cite book |last=Kowan |first=J. |year=2000 |title=Macedonia: The Politics of Identity and Difference |location=London |publisher=Pluto Press |isbn=0-7453-1594-1 |page=111 }}</ref> |
|||
* [[Müslümanlar (etnik grup)|Etnik Müslümanlar]] |
|||
{{col-end}} |
|||
== Ayrıca bakınız == |
== Ayrıca bakınız == |
||
Sayfanın 20.10, 13 Aralık 2022 tarihindeki hâli
Slavlar veya eski adıyla Sakalibe[1][2][3], Avrupa'da yaşayan en kalabalık etnik topluluk. Daha çok Avrupa'nın doğusunda ve güneydoğusunda yaşarlar. Ayrıca Asya'nın kuzey kesimlerinde de yaşamaktadırlar.
Slavlar; Doğu Slavları, Batı Slavları ve Güney Slavları olmak üzere üç gruba ayrılırlar. Ruslar, Ukraynalılar ve Beyaz Ruslar Doğu Slavları grubuna girer. Polonyalılar (Lehler), Çekler ve Slovaklar Batı Slavları grubuna girer. Boşnaklar, Hırvatlar, Sırplar, Pomaklar, Karadağlılar, Bulgarlar, Slovenler ve Makedonlar ise Güney Slavları grubuna girer. Slavlar dini bakımdan Ortodokslar ve Katolikler olarak iki ana grupta toplanır. Ayrıca Müslüman ve Protestan Slavlar da vardır. Ortodoks Slavlar geleneksel olarak Kiril alfabesini, Katolik ve Müslüman Slavlar ise Latin alfabesini kullanırlar.
Günümüz Slav Devletleri
| Bayrak | Devlet |
 |
Rusya |
 |
Ukrayna |
 |
Belarus |
 |
Polonya |
 |
Çek Cumhuriyeti |
 |
Slovakya |
 |
Slovenya |
 |
Hırvatistan |
 |
Bosna-Hersek |
 |
Sırbistan |
 |
Kuzey Makedonya |
 |
Bulgaristan |
 |
Karadağ |
Slavların kökeni
Slavların Hint – Avrupa kökenli uluslarla aynı ırktan oldukları antropolojik ve dil araştırmalarıyla tespit edilmiştir. İlk Slav vatanının Vistül nehri, Polesiye ve Dnepr sahasına kadar yayıldığı anlaşılmaktadır. Slav kelimesi ilk olarak milattan sonra 6. yüzyılın başlarında bir eser kalem alan kilise babası Pseudo Cesarios'ta ortaya çıkar.[4]
MS 330-800 yılları arasında doğuda Hristiyan hattı Bizans güçlerince tutulmuştur. Ama Müslüman varlığı Slav hinterlandının derinliklerinde hissedilmektedir. Yahudi tacirler ve Vikingler komisyonculuk ve özellikle Kırım üzerinden (Hazarya), daha sonra ise Baltık ve Orta Avrupa'da nakliyecilik yapmaktadırlar. Slavların köle ticaretiyle iç içe oluşu yaygın bir şekilde “Slav” ve “slave” (köle) sözcüklerinin eş anlamlı oldukları düşüncesine yol açmıştır. Hadım harem ağası karşılığında kullanılan Arapça sakaliba'nın da “Slav”dan türediği kabul edilir. Slav ülkeleri hakkında günümüze kalan ilk görgü tanığı raporunun, Tortosalı bir tüccar olan bir Kuzey Afrika Yahudi’si tarafından yazılmış olması rastlantı değildir.[5] İslam kaynaklarında ise Saklap olarak adlandırıldığı görüşmüştür.[6]
Slavlar ilk dönemlerinde uzun süre Avar hakimiyetinde kalmış ve bu durum Slavların tarihi gelişmeleri üzerinde büyük tesir yapmıştır. Slavların aktif olarak tarih sahnesine çıkmaları, Balkanlarda ve Bohemya’da yerleşmeleri, ilk siyasi teşkilatlarını kurmaları ve etnik yapılarının değişmeleri hep Avarların hakimiyeti altındayken olmuştur. Avarların zayıflayarak Slav topraklarından çekilmeleri üzerine, Doğu Slavları bir Türk kavimi olan Hazarlar’ın hakimiyeti altına girmişlerdir.[7]
Slavların inanışları
İlk pagan Slav toplulukları 7. ve 12. yüzyıllarda Hristiyanlaştırılmıştır. Ortodoks Hristiyanlık daha çok Doğu ve Güney Slavların dini inancı iken Katoliklik daha çok Batı Slavlar arasında yayılmıştır. 7. yüzyıldan itibaren yayılmaya başlayan İslam inancı özellikle Güney Slavlar tarafından kabul edilmiştir. Müslüman Slavların büyük bölümü Sünni inancın Hanefi mezhebine bağlıdır.
|
Çoğunluğu Doğu Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olanlar:[8][9] |
Çoğunluğu Katolik Kilisesi'ne bağlı olanlar: |
Çoğunluğu İslam dinine bağlı olanlar: |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ https://islamansiklopedisi.org.tr/sakalibe 20 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TDV İslâm Ansiklopedisi, Ortaçağ İslâm kaynaklarında Slavlar’la Slav kökenli kölelere verilen isim.
- ^ Dictionnaire abrege turc-français par Artin Hindoglu, Vienne, 1838 (s.301). صقالبت sakalibét, (sakalibé) la nation des Slaves.
- ^ Dictionnaire turc-français, Constantinople, 1883 (s.657)
- ^ Akdes Nimet Kurat, Rusya Tarihi, 1978, TTK S. 1.
- ^ Norman Davies, Avrupa Tarihi, s. 285.
- ^ Sahin, Ahmed. "Mesudi Murûc Ez Zeheb(Altın Bozkırlar)" (İngilizce). 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021.
- ^ Akdes Nimet Kurat, Rusya Tarihi, 1978, TTK S. 5.
- ^ Goldblatt, Harvey (December 1986). "Orthodox Slavic Heritage and National Consciousness: Aspects of the East Slavic and South Slavic National Revivals". Harvard Ukrainian Studies. Harvard Ukrainian Research Institute. 10 (3/4): 336–354. JSTOR 41036261.
- ^ Zdravkovski, Aleksander; Morrison, Kenneth (January 2014). "The Orthodox Churches of Macedonia and Montenegro: The Quest for Autocephaly". Religion and Politics in Post-Socialist Central and Southeastern Europe. ss. 240–262. doi:10.1057/9781137330727_10. ISBN 978-1-349-46120-2.
- ^ Sparrow, Thomas (16 June 2021). "Sorbs: The ethnic minority inside Germany". BBC. Erişim tarihi: 3 April 2022.
- ^ Vučković, Marija (2008). "Savremena istraživanja malih etničkih zajednica" [Contemporary studies of small ethnic communities]. XXI Vek (Sırp-Hırvatça). 3: 2–8. Erişim tarihi: 1 March 2019.
- ^ Lopasic, Alexander (1981). "Bosnian Muslims: A Search for Identity". British Society for Middle Eastern Studies. Taylor & Francis. 8 (2): 115–121. doi:10.1080/13530198108705319. JSTOR 194542.
- ^ Hugh Poulton; Suha Taji-Farouki (January 1997). Muslim Identity and the Balkan State. Hurst. s. 33. ISBN 978-1-85065-276-2.
- ^ Bursać, Milan, (Ed.) (2000), ГОРАНЦИ, МУСЛИМАНИ И ТУРЦИ У ШАРПЛАНИНСКИМ ЖУПАМА СРБИЈЕ: ПРОБЛЕМИ САДАШЊИХ УСЛОВА ЖИВОТА И ОПСТАНКА: Зборник радова са "Округлог стола" одржаног 19. априла 2000. године у Српској академији наука и уметности, Belgrade: SANU, ss. 71=73
- ^ Kowan, J. (2000). Macedonia: The Politics of Identity and Difference. London: Pluto Press. s. 111. ISBN 0-7453-1594-1.
Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)