Doru vaşak: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot değişikliği: en:Bobcat madde bağlantısı eklendi |
+ek |
||
| 20. satır: | 20. satır: | ||
}} |
}} |
||
'''Doru vaşak''' (''Lynx rufus'') [[kedigiller]] (Felidae) [[familya]]sından [[Kuzey Amerika]]'da yaygın olan bir [[vaşak]] [[tür]]ü. Kabul edilmiş onüç alttürüyle [[Kanada]]'nın güneyinden [[Meksika]]'nın kuzeyine kadar kalan bölgeye yayılmıştır. Yaşadığı çevreye uyum sağlamayı beceren bir [[avcı]] olan doru vaşak ormanlık alanlarda, yarı çöl bölgelerde, şehir ve orman kıyılarında olduğu kadar bataklık alanlarda da bulunur. İlk yayıldığı coğrafyada hâlen yaşamını sürdüren türün popülasyon seviyeleri de sağlıklıdır. |
'''Doru vaşak''' (''Lynx rufus'') ya da '''kısa kuyruklu yaban kedisi''' [[kedigiller]] (Felidae) [[familya]]sından [[Kuzey Amerika]]'da yaygın olan bir [[vaşak]] [[tür]]ü. Kabul edilmiş onüç alttürüyle [[Kanada]]'nın güneyinden [[Meksika]]'nın kuzeyine kadar kalan bölgeye yayılmıştır. Yaşadığı çevreye uyum sağlamayı beceren bir [[avcı]] olan doru vaşak ormanlık alanlarda, yarı çöl bölgelerde, şehir ve orman kıyılarında olduğu kadar bataklık alanlarda da bulunur. İlk yayıldığı coğrafyada hâlen yaşamını sürdüren türün popülasyon seviyeleri de sağlıklıdır. |
||
Gri ile kahverengi arasında olan postu, bıyıklı suratı ve kara tüylü kulakları ile doru vaşak, orta büyüklükteki diğer ''[[Lynx]]'' türlerine benzer. Bazı bölgelerde birlikte bulunduğu [[Kanada vaşağı]]ndan daha küçüktür ama [[kedi|ev kedisi]]nin yaklaşık iki katıdır. Ön bacaklarında belirgin kara çizgiler bulunur. Ucu kara, kısa kuyrukları vardır. |
|||
Her ne kadar doru vaşak [[tavşan]] avlamayı tercih etse de, [[böcek]] ve küçük [[kemirgenler]]den [[geyik|geyiğe]] kadar her şeyi avlayabilir. Av seçimi yaşadıkları alana, mevsime ve avın çokluğuna bağlıdır. Kedilerin çoğunluğu gibi doru vaşak da yaşadığı bölgeyi belirler ve yalnız yaşar. Pençe izleri, idrar ve dışkı bölge sınırlarını belirlemede kullandığı yöntemlerdlr. Doru vaşak kıştan bahara geçerken çiftleşir ve iki aylık bir gebelik süresi vardır. |
|||
Doru vaşak insanlar tarafından hem spor amacıyla hem de kürkleri için yoğun olarak avlanmasına rağmen, popülasyonları esnek olduğunu kanıtlamıştır. Yakalanması zor olan bu avcı Amerika Yerlilerinin mitolojisinde ve Avrupalı yerleşimcilerin folklorunda yer alır. |
|||
===Alttürleri=== |
===Alttürleri=== |
||
Sayfanın 07.24, 9 Ekim 2011 tarihindeki hâli
| Doru vaşak | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Lynx rufus
Schreber, 1777 | ||||||||||||||||||||
 Bu harita doru vaşak türünün yayılımını gösterir |
Doru vaşak (Lynx rufus) ya da kısa kuyruklu yaban kedisi kedigiller (Felidae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir vaşak türü. Kabul edilmiş onüç alttürüyle Kanada'nın güneyinden Meksika'nın kuzeyine kadar kalan bölgeye yayılmıştır. Yaşadığı çevreye uyum sağlamayı beceren bir avcı olan doru vaşak ormanlık alanlarda, yarı çöl bölgelerde, şehir ve orman kıyılarında olduğu kadar bataklık alanlarda da bulunur. İlk yayıldığı coğrafyada hâlen yaşamını sürdüren türün popülasyon seviyeleri de sağlıklıdır.
Gri ile kahverengi arasında olan postu, bıyıklı suratı ve kara tüylü kulakları ile doru vaşak, orta büyüklükteki diğer Lynx türlerine benzer. Bazı bölgelerde birlikte bulunduğu Kanada vaşağından daha küçüktür ama ev kedisinin yaklaşık iki katıdır. Ön bacaklarında belirgin kara çizgiler bulunur. Ucu kara, kısa kuyrukları vardır.
Her ne kadar doru vaşak tavşan avlamayı tercih etse de, böcek ve küçük kemirgenlerden geyiğe kadar her şeyi avlayabilir. Av seçimi yaşadıkları alana, mevsime ve avın çokluğuna bağlıdır. Kedilerin çoğunluğu gibi doru vaşak da yaşadığı bölgeyi belirler ve yalnız yaşar. Pençe izleri, idrar ve dışkı bölge sınırlarını belirlemede kullandığı yöntemlerdlr. Doru vaşak kıştan bahara geçerken çiftleşir ve iki aylık bir gebelik süresi vardır.
Doru vaşak insanlar tarafından hem spor amacıyla hem de kürkleri için yoğun olarak avlanmasına rağmen, popülasyonları esnek olduğunu kanıtlamıştır. Yakalanması zor olan bu avcı Amerika Yerlilerinin mitolojisinde ve Avrupalı yerleşimcilerin folklorunda yer alır.
Alttürleri
Günümüzde tanınan onüç doru vaşak alttürü bulunmaktadır.
- L. rufus rufus (Schreber) – Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusu ve orta batısı
- L. rufus gigas (Bangs) – New York'un kuzeyinden Nova Scotia ve New Brunswick'e kadar
- L. rufus floridanus (Rafinesque) – Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğusundan Mississippi vadisine, güneybatı Missouri ve güney Illinois'e kadar
- L. rufus superiorensis (Peterson & Downing) – Büyük Göller nölgesinin batısı, Michigan'ın yukarı kesimleri, Wisconsin, güney Ontario, ve Minnesota'nın büyük kısmı
- L. rufus baileyi (Merriam) – Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısı ile Meksikanın kuzeybatısı
- L. rufus californicus (Mearns) – Kaliforniya, Sierra Nevada'nın batısı
- L. rufus mohavensis (B.Anderson) - Kaliforniya'nın Mojave Çölü
- L. rufus escuinipae (J. A. Allen) – orta Meksika, batı sahili boyunca Sonora'nın güneyine kadar kuzeye doğru
- L. rufus fasciatus (Rafinesque) – Oregon, Washington'da Cascade Dağları'nın batısı, kuzeybatı Kaliforniya, ve güneybatı Britanya Kolumbiyası
- L. rufus oaxacensis (Goodwin) – Oaxaca
- L. rufus pallescens (Merriam) – Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatısı ve Britanya Kolumbiyası'nın güneyi, Alberta, ve Saskatchewan
- L. rufus peninsularis (Thomas) – Baja California
- L. rufus texensis (Mearns) – batı Louisiana, Texas, güney Oklahoma, güney Tamaulipas, Nuevo León, ve Coahuila[1][2]
Notlar
- ^ Şablon:Kitap belirt(İngilizce)
- ^ Şablon:Kitap belirt(İngilizce)
Şablon:Link GA Şablon:Link FA Şablon:Link FA Şablon:Link FA Şablon:Link FA Şablon:Link SM