Acinonyx

*Acinonyx*
Yaşadığı dönem aralığı: 3-0 myö
Piasenziyen-Günümüz^[1]
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
↓
Acinonyx; Yaşadığı dönem aralığı: 3-0 myö; Piasenziyen-Günümüz PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
	Çita (Acinonyx jubatus)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia
Şube:	Chordata
Sınıf:	Mammalia
Takım:	Carnivora
Alt takım:	Feliformia
Familya:	Felidae
Alt familya:	Felinae
Cins:	Acinonyx; Brookes, 1828
Türler
	†Acinonyx intermedius; †Acinonyx aicha; †Acinonyx pardinensis; Acinonyx jubatus (çita);
Sinonimler
	Cynailurus Wagner, 1830; Cynofelis Lesson, 1842; Guepar Boitard, 1842; Gueparda Gray, 1843; Guepardus Duvernoy, 1834; Paracinonyx Kretzoi, 1929;

Acinonyx, kedigiller familyasından bir memeli cinsi. Bu cinsin tek yaşayan türü olan çita (A. jubatus), Afrika ve Asya'nın açık otlaklarında yaşar.^[2]

Cinsin fosilleri, Orta Pleyistosen Pliyosen'den gelir.^[3] Bu kediler Afrika'da, Avrupa'da ve Asya'nın bazı bölgelerinde yaklaşık 10.000 yıl önce ortaya çıktı. Miracinonyx cinsinde sınıflandırılan birkaç benzer tür, aynı anda Kuzey Amerika'da da yaşadı; bunlar, Puma cinsi ile daha yakından ilişkili olabilir.^[2]

Taksonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Acinonyx, Joshua Brookes tarafından 1828'de önerildi.^[4]

18. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başları arasında aşağıdaki Acinonyx türleri ve alt türleri tanımlanmıştır:

Felis jubatus, 1777'de Johann Christian Daniel von Schreber tarafından Comte de Buffon ve Thomas Pennant'ın daha önceki açıklamalarına dayanıyordu.^[5]
- Felis venatica, Griffith tarafından 1821'de Hindistan'dan bir çitanın taslağına dayanıyordu.^[6]
- Cynailurus Soemmeringi, 1855'te Fitzinger tarafından Theodor von Heuglin tarafından güney Sudan'daki Kordofan'dan Tiergarten Schönbrunn'a getirilen canlı bir erkek çita idi.^[7]
- 1913'te Hilzheimer tarafından Acinonyx hecki, hayvanat bahçesi müdürünün onuruna Berlin Hayvanat Bahçesi'nde Senegal'den esir bir çitadır .^[8]

1993 yılında, Acinonyx, monofiletik Acinonychinae alt ailesine yerleştirildi. Moleküler filogenetik analiz, Puma cinsinin kardeş grubu olduğunu ve şimdi Felinae alt ailesine yerleştirildiğini göstermiştir .

Ek olarak, aşağıdaki Acinonyx türleri fosilleri tanımlanmıştır:

A. pardinensis dev çita - 1828'de Croizet et Jobert tarafından^[9]
A. intermedius - 1954'te Thenius tarafından^[10]
A. aicha - 1997'de Geraads tarafından^[11]
A. kurteni - Christiansen ve Mazák tarafından 2009

"Linxia Cheetah" başlangıçta Çin'deki Pliyosen tabakalarından bir kafatasına dayanılarak tanımlandı ve cinsin en ilkel üyesi olarak lanse edildi. 2012 yılında A. kurteni, holotipin Miyosen yaşlı parçalardan oluşan sahtecilik olduğu tespit edildiğinde tür olarak geçersiz kılınmıştır.^[12]^[13]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

İlgili cins Miracinonyx'in Amerikan çitaları

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Mindat.org". www.mindat.org. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021.
^ ^a ^b Krausman (2005). "Acinonyx jubatus" (PDF). Mammalian Species. 771: 1-6. doi:10.1644/1545-1410(2005)771[0001:aj]2.0.co;2. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015.
^ Hemmer, H. (2008). "Cheetahs in the Middle Pleistocene of Europe: Acinonyx pardinensis (sensu lato) intermedius (Thenius, 1954) from the Mosbach Sands (Wiesbaden, Hessen, Germany)". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen. 249: 345-356. doi:10.1127/0077-7749/2008/0249-0345.
^ "Section Carnivora". A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes. Londra: Richard Taylor. 1828. s. 16.
^ "Der Gepard". Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen (Dritter Theil). Erlangen: Wolfgang Walther. 1777. ss. 392-393.
^ "Felis venatica". General and particular descriptions of the vertebrated animals, arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Carnivora. Londra: Baldwin, Cradock and Joy. 1821.
^ Fitzinger (1855). "Bericht an die kaiserliche Akademie der Wissenchaften über die von dem Herrn Consultatsverweser Dr. Theodor v. Heuglin für die kaiserliche Menagerie zu Schönbrunn mitgebrachten lebenden Thiere". Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe. 17: 242-253.
^ Hilzheimer (1913). "Über neue Gepparden nebst Bemerkungen über die Nomenklatur dieser Tiere". Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin (5): 283-292.
^ Recherches sur les ossemens fossiles du département du Puy-de-Dôme. Paris: Chez les principaux libraires. 1862.
^ Thenius (1954). "Gepardreste aus dem Altquartär von Hundsheim in Niederösterreich". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte: 225-238.
^ Geraads (1997). "Carnivores du Pliocène terminalde Ahl al Oughlam (Casablanca, Maroc)" (PDF). Geobios. 30 (1): 127-164. doi:10.1016/s0016-6995(97)80263-x.
^ "Five Greatest Palaeontology Fakes Of All Time #5: The Linxia Cheetah". Science 2.0. 2011. 12 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.
^ Mazák, J. H. (2012). "Retraction for Christiansen and Mazák. A primitive Late Pliocene cheetah, and evolution of the cheetah lineage". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 109 (37): 15072. doi:10.1073/pnas.1211510109. PMC 3443189 $2. PMID 22908293.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Acinonyx ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
"Acinonyx"

[:0-1] "Mindat.org". www.mindat.org. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021.

[Krausman2005-2] Krausman (2005). "Acinonyx jubatus" (PDF). Mammalian Species. 771: 1-6. doi:10.1644/1545-1410(2005)771[0001:aj]2.0.co;2. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015.

[Hemmer2008-3] Hemmer, H. (2008). "Cheetahs in the Middle Pleistocene of Europe: Acinonyx pardinensis (sensu lato) intermedius (Thenius, 1954) from the Mosbach Sands (Wiesbaden, Hessen, Germany)". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen. 249: 345-356. doi:10.1127/0077-7749/2008/0249-0345.

[4] "Section Carnivora". A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes. Londra: Richard Taylor. 1828. s. 16.

[5] "Der Gepard". Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur mit Beschreibungen (Dritter Theil). Erlangen: Wolfgang Walther. 1777. ss. 392-393.

[6] "Felis venatica". General and particular descriptions of the vertebrated animals, arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Carnivora. Londra: Baldwin, Cradock and Joy. 1821.

[7] Fitzinger (1855). "Bericht an die kaiserliche Akademie der Wissenchaften über die von dem Herrn Consultatsverweser Dr. Theodor v. Heuglin für die kaiserliche Menagerie zu Schönbrunn mitgebrachten lebenden Thiere". Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe. 17: 242-253.

[8] Hilzheimer (1913). "Über neue Gepparden nebst Bemerkungen über die Nomenklatur dieser Tiere". Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin (5): 283-292.

[9] Recherches sur les ossemens fossiles du département du Puy-de-Dôme. Paris: Chez les principaux libraires. 1862.

[10] Thenius (1954). "Gepardreste aus dem Altquartär von Hundsheim in Niederösterreich". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte: 225-238.

[11] Geraads (1997). "Carnivores du Pliocène terminalde Ahl al Oughlam (Casablanca, Maroc)" (PDF). Geobios. 30 (1): 127-164. doi:10.1016/s0016-6995(97)80263-x.

[12] "Five Greatest Palaeontology Fakes Of All Time #5: The Linxia Cheetah". Science 2.0. 2011. 12 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.

[13] Mazák, J. H. (2012). "Retraction for Christiansen and Mazák. A primitive Late Pliocene cheetah, and evolution of the cheetah lineage". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 109 (37): 15072. doi:10.1073/pnas.1211510109. PMC 3443189 $2. PMID 22908293.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]