İçeriğe atla

Selanik Vilayeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
سلانيك ولايتی
Selânik Vilâyeti
Osmanlı İmparatorluğu Vilayeti

 

1913
 

 

Selanik Vilayeti harita üzerinde
Selanik Vilayeti harita üzerinde
Selanik Vilayeti (1900)
Merkez Selanik[1]
Tarih
 - Vilayet Nizamnâmesi 1867
 - Londra Antlaşması 1913
Nüfus
 - 1911[2] 1,347,915 
Bugün parçası  Yunanistan
 Kuzey Makedonya
 Bulgaristan

Selanik Vilayeti (1864–1913) (Osmanlı Türkçesi: سلانيك ولايتی‎, latinize: Selânik Vilâyeti), bir Osmanlı vilayeti. 1864'te kabul edilen Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile Selanik Eyaleti kaldırılmış ve vilayet kurulmuştur. 1913'te Birinci Balkan Savaşı sırasında Osmanlı egemenliğinden çıkmış ve Yunanistan Krallığı'nın egemenliğine girmiştir.[kaynak belirtilmeli]

Eyaletin yüzölçümü, 19. yüzyıl sonlarında 12.950 milkare (33.500 km2) idi.[3]

Vilayet, kuzeyde Bulgaristan Prensliği (daha sonra Krallık); kuzeydoğuda Doğu Rumeli (Berlin Antlaşması'ndan sonra); doğuda Edirne Vilayeti; güneyde Ege Denizi; batıda Manastır Vilayeti ve bağımsız Serfiçe Sancağı (1881'den sonra); kuzeybatıda Kosova Vilayeti ile sınırlanmıştır.

Vilayet, bugünkü Yunanistan Makedonyası'nın Orta ve Doğu kesimleri ile Bulgaristan'daki Pirin Makedonyası'ndan oluşuyordu. Bugünkü Pirin Makedonyası'nın bir kısmı Cuma-yı Bala, Petriç, Nevrekop, Menlik, Ropçoz ve Razlık kazaları olarak yönetiliyordu.[kaynak belirtilmeli] Balkan Savaşlarından sonra ve 1913 yılında Yunanistan Krallığı, Sırbistan Krallığı ve Bulgaristan Çarlığı arasında paylaşılmıştır.

Vilayet 3 sancak içeriyordu:[4]

  1. Selanik Sancağı (Selanik, Kesendire, Karaferye, Vodina, Yenice-i Vardar, Langaza, Kılkış (Avrathisar olarak da adlandırılırdı), Katrin, Aynoroz, Doyran, Ustrumca, Tikveş, Gevgeli)
  2. Serez Sancağı (Serez, Zihne, Demirhisar, Razlık, Cuma-yı Bala, Menlik, Nevrekop)
  3. Drama Sancağı (Drama, Kavala, Sarışaban, Taşoz (Daha sonra sancak statüsüne yükseltildi.), Pravişte, Doyran)
  4. Taşoz Sancağı (Drama Sancağı'na bağlı olup sonrasında ayrı bir sancak olarak oluşturuldu.)
Selanik Vilayeti haritası
Osmanlı alfabesiyle yazılmış Selanik Vilayeti'nin 1907 haritası
Selanik Vilayeti (1881) Sınırları ve Etnik Yapısı

Demografik yapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1881/82-1893 Osmanlı nüfus sayımına göre vilayetin toplam nüfusu 1.009.992 kişidir ve etnik olarak şu gruplardan oluşmaktadır:[5]

  • Türk - 450.456
  • Rum - 282.013
  • Bulgar - 231.606
  • Yahudi - 41.984
  • Katolik - 2.654
  • Protestan - 329
  • Ermeni - 48
  • Yabancı - 1.272

1905/06 Osmanlı Nüfus Sayımı'na göre vilayetin toplam nüfusu 921.359 kişi ve etnik nüfus şu şekilde idi:[6]

  • Türk - 419.604
  • Ortodoks Rumlar - 263.881
  • Ortodoks Bulgarlar - 155.710
  • Yahudi - 52.395
  • Eflak - 20.486
  • Çingene - 4.736
  • Katolik Rum - 2.693
  • Doğu Ermenisi - 637
  • Protestan - 329
  • Katolik Ermeni - 58
  • Latin - 31
  • Asuri- 4
  • Yabancı - 795

Bununla birlikte, Osmanlı Arşivlerine göre, 1905/06 Osmanlı Nüfus Sayımına göre Vilayet'in ana etnik-dinsel grupları şunlardır:[7][8]

Sancaklara göre, dört ana etnokonfesyonel grubun sayısı aşağıdaki gibidir:

Sancak
Türk % Rum % Bulgar % Yahudi % Toplam %
Selanik Sancağı 233,098 39.8 211,389 36.1 92,752 15.8 49,889 8.3 586,128 100.00
Serez Sancağı 150,045 41.1 82,334 22.5 131,476 39.3 1,580 0.4 365,435 100.00
Drama Sancağı 126,982 76.2 32,307 19.4 5,194 3.1 2,176 1.3 166,659 100.00
Toplam 510,125 45.6 326,030 29.1 229,422 20.5 52,645 4.7 1,118,222 100.0

Selanik Vilayeti doğumlu şahsiyetler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnot

  1. ^ Google Kitaplar'da Geographical Dictionary of the World, s. 1626,
  2. ^ Teaching Modern Southeast European History 20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Alternative Educational Materials, p. 26
  3. ^ Europe by Éliseé Reclus, page 152
  4. ^ "Selanik Vilayeti | Tarih ve Medeniyet". 28 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2024. 
  5. ^ Kemal Karpat (1985), Ottoman Population, 1830-1914, Demographic and Social Characteristics 10 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The University of Wisconsin Press, p. 158-159
  6. ^ Kemal Karpat (1985), Ottoman Population, 1830-1914, Demographic and Social Characteristics 10 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The University of Wisconsin Press, p. 168-169
  7. ^ Tilbe, Özgür (2018). "Hilmi Pasha's Tenure as Inspector-General in Rumelia (1902-1908) / Hüseyin Hilmi Paşa'nın Rumeli Umumî Müfettişliği (1902-1908)" (PDF). s. 132. 
  8. ^ Rahman Ademi (2006). "The Macedonian Muslims in the Era of Abdulhamid II / II. Abdülhamit döneminde Makedonya Müslümanları". s. 97. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2024. 

Alıntı

La Grande Encyclopédie, s.v. Salonique.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]