Osmanlı eyaletleri listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Osmanlı eyaletleri ve Osmanlı beylerbeylikleri listesi, Osmanlı Devleti'ndeki tarihsel eyaletlerin bir dizelgesidir. Osmanlı Devleti'nde 250'den çok eyalet, 5 tane özerk bölge vardır. 1864'te kabul edilen Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile tüm eyaletler vilayete çevrilmiştir.

Harita[değiştir | kaynağı değiştir]

Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyalet adı Harita Kuruluş Yılı Kaldırılış Yılı Merkez Sancaklar Bugün parçası olduğu ülkeler
Rumeli Eyaleti Rumeli Eyaleti 1362 1826 Edirne
Sofya
Manastır
 Arnavutluk
 Bosna Hersek
 Bulgaristan
 Kosova
 Kuzey Makedonya
 Sırbistan
 Türkiye
 Yunanistan
Anadolu Eyaleti Anadolu Eyaleti 1393 1827 Ankara (1393-1451)
Kütahya (1451-1827)
Kütahya Sancağı

Saruhan Sancağı
Aydın Sancağı
Hüdavendigar Sancağı
Kastamonu Sancağı
Menteşe Sancağı
Bolu Sancağı
Ankara Sancağı
Karahisar-i Sahib Sancağı
Teke Sancağı
Kangırı Sancağı
Hamideli Sancağı
Sultanönü Sancağı
Karesi Sancağı

 Türkiye
Rum Eyaleti Rum Eyaleti 1398 1864 Tokat
Amasya
Sivas
Sivas Sancağı

Amasya Sancağı
Canik Sancağı
Divriği Sancağı
Arapgir Sancağı
Çorum Sancağı
Bozok Sancağı

 Türkiye
Trabzon Eyaleti Trabzon Eyaleti 1461 1864 Trabzon Gümüşhane Sancağı

Canik Sancağı
Viçe Sancağı
Gönye Sancağı
Batum Sancağı

 Gürcistan
 Türkiye
Karaman Eyaleti Karaman Eyaleti 1483 1864 Konya Konya Sancağı
Niğde Sancağı
Kayseri Sancağı
Aksaray Sancağı
Akşehir Sancağı
Beyşehir Sancağı
Kırşehir Sancağı
 Türkiye
Diyarbekir Eyaleti Diyarbekir Eyaleti 1515 1867 Diyarbakır Diyarbekir Sancağı
Mardin Sancağı
Sincar Sancağı
Birecik Sancağı
Ruha Sancağı
Siverek Sancağı
Çermik Sancağı
Ergani Sancağı
Harput Sancağı
Arabgir Sancağı
Kiğı Sancağı
Çemişkezek Sancağı
 Irak
 Suriye
 Türkiye
Mısır Eyaleti Mısır Eyaleti 1517 1867 Kahire  Mısır
 Eritre
 Etiyopya
 Irak
 İsrail
 Ürdün
 Lübnan
 Libya
 Filistin
 Suudi Arabistan
 Güney Sudan
 Sudan
 Suriye
 Türkiye
 Yemen
Musul Eyaleti Musul Eyaleti 1517 1867 Musul Bajwanli Sancağı
Tikrit Sancağı
Eski Musul (Ninova) Sancağı
Hard Sancağı
 Irak
Şam Eyaleti Şam Eyaleti 1517 1867 Şam Şam Sancağı
Gazze Sancağı
Kudüs Sancağı
Safed Sancağı
Halep Sancağı
Trablus Sancağı
Hama ve Humus Sancağı
Ayntâb Sancağı
Antakya Sancağı
Birecik ve Rum-kal'a Sancağı
Adana Sancağı
Tarsus Sancağı
Sis Sancağı
 Suriye
 Ürdün
 İsrail
 Filistin
Zülkadriye Eyaleti Zülkadriye Eyaleti 1521 1864 Maraş Maraş Sancağı
Malatya Sancağı
Ayntab Sancağı
Kars-i Maraş Sancağı
 Türkiye
Halep Eyaleti Halep Eyaleti 1516 1864 Halep Halep Sancağı
Kilis Sancağı
Mameratülnuman Sancağı
Ulu Türkmen (Uzeyr) Sancağı
Mezik Sancağı
Antakya Sancağı
Azez Sancağı
 Suriye
 Türkiye
Erzurum Eyaleti Erzurum Eyaleti 1533 1864 Erzurum Erzurum Sancağı
Kara-hisar (Şebinkârahisar) Sancağı
Kiğı Sancağı
Pasinler Sancağı
İspir Sancağı
Hınıs Sancağı
Malazgirt Sancağı
Tekman Sancağı
Kuzucan (Pülümür) Sancağı
Tortum Sancağı
Micingirt (İnkaya) Sancağı
Mamar (Karababa) Sancağı
 Türkiye

14. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Osmanlı eyaletleri, Bir yeni beylerbeyliği Karaman Eyaleti'ni de kapsar.

1609'dan önce[değiştir | kaynağı değiştir]

1609'dan sonra yıkılan ve 1609'dan önce kurulan eyaletler burada belirtilmiştir.

Eyaletin adı Osmanlıca ve Türkçe adı Kalma süresi
Abhazya Eyaleti Abhaz ? yıl (1578–?) Sohumkale ve Gürcistan olarak da adlandırılıp Megralya, İmeretia ve günümüz Abhazya'sını kapsar – fethedilmekten ziyade Osmanlı himayesine girmiştir
Ahıska Paşalığı Ahıska ? yıl (1603–?) Samtskhe'den ayrılma veya Samtskhe topraklarıyla özdeş
Dağıstan Eyaleti Dağıstan ? yıl (1578–?) Demirkapı olarak da bilinir – beylerbeyi yerine serdar tayin edilmiştir
Dmanisi Tumanis ? yıl (1584–?)
Erzincan-Bayburt Eyaleti
Ganja Gence 16 yıl (1588–1604)
Gori Gori ? yıl (1588–?) Muhtemelen 1587'de eyaletin adı Tiflis olarak değiştirildi.
Győr Yanık 4 yıl (1594–1598)
Kakheti Kaheti ? yıl (1578–?) Kaheti kralı bey olarak tayin edilmiştir.
Lazistan ? yıl (1574–?)
Lorri Lori ? yıl (1584–?)
Moldova Boğdan 1 yıl (sadece 1595) Boğdan Prensliği yeniden özerk prenslik yapıldı.
Nahçivan Eyaleti Nahçıvan/Nahcivan 1 yıl (sadece 1603)
Poti Faş ? yıl (1579–?) Trabzon Eyaleti'ne katıldı.
Sana Eyaleti San'a 2 yıl (1567–1569) 1569 yılında Yemen Eyaleti'ne katıldı.
Şamahı Şamahı 1 yıl (sadece 1583) Diğer adı Şirvan.
Zigetvar Zigetvar 4 yıl (1596–1600) Daha sonra Kanije Eyaleti'ne bağlandı.
Şirvan Eyaleti Şirvan 26 yıl (1578–1604) Beylerbeyi yerine bir serdar tarafından yönetilmiştir.
Tebriz Eyaleti Tebriz 18 yıl (1585–1603)
Tiflis Eyaleti Tiflis 8 yıl (1578–1586) Muhtemelen 1586'da Gori'nin yerini aldı.
Eflak Prensliği Eflak 1 yıl (sadece 1595) Osmanlı Devleti'nin vassalıdır.
Revan Eyaleti Erivan 21 yıl (1583–1604) Daha sonra Van Eyaleti'ne dahil edildi.
Zebid Eyaleti Zebit 2 yıl (1567–1569) Yemen Eyaleti'ne dahil edildi.

1609 yılındaki Eyaletler[değiştir | kaynağı değiştir]

1609 yılında Osmanlı devletinde 42 eyalet bulunmaktadır.

Eyaletin adı Osmanlıca ve Türkçe adı Kalma süresi
Habeş Eyaleti Habeş 313 yıl (1554–1867) Kızıldeniz'in güneyindeki eyalet. Mekke ve Medineyi kısmen kapsamaktadır. 1867'de Mısır Hidivliği'ne verildi.
Adana Eyaleti آضنه Ażana (Adana) 257 yıl (1608–1865)
Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti Cezayir-i Bahr-i Sefid 329 yıl (1535–1864) Kapudan Paşa'nın mülkü - Denizi veya Denizli olarak da bilinir, sonraları Takımadalar Vilayeti
Halep Eyaleti حلب Ḥaleb (Halep) 330 yıl (1534–1864)
Cezayir Eyaleti جزاير غرب Cezâyîr-i Ġarb (Cezayir Garp) 313 yıl (1517–1830)
Anadolu Eyaleti Anadolu 434 yıl (1393–1827)
Bağdat Eyaleti بغداد Baġdâd (Bağdat) 326 yıl (1535–1861)
Basra Eyaleti بصره Baṣra (Basra) 326 yıl (1538-1864)
Bosna Eyaleti Bosna 344 yıl (1520–1864)
Budin Eyaleti Budin 145 yıl (1541–1686)
Kıbrıs قبرص Ḳıbrıṣ (Kıbrıs) 092 yıl (1571-1660; 1745-1748)
Diyâr-ı Bekr Eyaleti دياربكر Diyârbekir (Diyarbakır) 352 yıl (1515–1867)
Eğri Eyaleti اكر Egir (Eğri) 065 yıl (1596–1661)
Mısır Eyaleti مصر Mıṣır (Mısır) 350 yıl (1517–1867)
Erzurum Eyaleti Erzurum 350 yıl (1514–1864)
Al-Hasa Eyaleti Lahsa 112 yıl (1551–1663) Nadiren doğrudan yönetilmiştir.
Kefe (Theodosia) Kefe 206 yıl (1568–1774)
Kanije Eyaleti Kanije 088 yıl (1600–1688)
Karaman Eyaleti Karaman 381 yıl (1483–1864)
Kars Eyaleti Kars 024 yıl (1580–1604) 1604'te Samtskhe ile birleşmiştir. Nihayet 1845'te Erzurum Eyaleti'ne bağlanmıştır.
Dulkadir Eyaleti Maraş, Dulkadır 343 yıl (1521–1864)
Musul Eyaleti Musul 347 yıl (1517–1864)
Rakka Eyaleti Rakka 270 yıl (1594–1864)
Rumeli Eyaleti Rumeli 464 yıl (1362–1826) Anadolu'dan sonra büyük eyalettir. Rumeli'de bulunmaktadır.
Çıldır Eyaleti Çıldır 267 yıl (1578–1845) Çıldır'ın ele geçirilmesiyle kurulmuştur. Çıldır Eyaleti'nin başkenti Çıldır'dır. Çıldır, paşa sancağıdır. Ahıska 1829 yılında Rusya'nın eline geçmiş, başkenti Çıldır'da kalmaya devam etmiştir.
Şehrizor Şehrizor 308 yıl (1554–1862) 1541'de Irak seferiyle ele geçirilmesiyle kurulmuştur. 1862 yılında Bağdat Eyaletine dahil edilmiştir.
Silistre Eyaleti sonra Özü Eyaleti Silistre 145 yıl (1541–1686) Sonraları nadiren Ochakiv (Özi) olarak da anılmıştır; İlk beylerbeyi Kırım Hanıdır.
Rum Eyaleti Sivas 466 yıl (1398–1864)
Şam Şam 348 yıl (1516–1864)
Temeşvar Eyaleti Tımışvar (Temeşvar) 164 yıl (1552–1716)
Trabzon Eyaleti Trabzon 403 yıl (1461–1864)
Trablusşam Eyaleti (Doğu Trablus) Trablus-ı Şam (Trablusşam) 294 yıl (1570–1864)
Trablusgarp Eyaleti (Batı Trablus) Trablus-ı Garb (Trablusgarp) 313 yıl (1551-1864)
Tunus Eyaleti Tunus 340 yıl (1524–1864)
Van Eyaleti Van 316 yıl (1548–1864)
Yemen Eyaleti Yemen 152 yıl (1517–1635; 1830–1864)

Kaynaklar:

  • Colin Imber. The Ottoman Empire, 1300-1650: The structure of Power. (Houndmills, Basingstoke, Hampshire, UK: Palgrave Macmillan, 2002.)
  • Halil Inalcik. The Ottoman Empire: The Classical Age 1300–1600. Trans. Norman Itzkowitz and Colin Imber. (London: Weidenfeld & Nicolson, 1973.)
  • Donald Edgar Pitcher. An Historical Geography of the Ottoman Empire (Leiden, Netherlands: E.J.Brill,1972.)

Kurulanlar 1609–1683[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyalet adı Osmanlı döneminde adı Kalma süresi
Girit Eyaleti Girit 198 yıl (1669–1867)
Mora Mora 181 yıl (1620–1687) ve (1715–1829) Başlangıçta Ege Adaları Eyaletinin bir parçasıydı.
Podolia Podolya 027 yıl (1672–1699) overseen be several serdars [chiefs] rather than a beylerbeyi
Sidon Sayda 181 yıl (1660–1841)
Uyvar Eyaleti Uyvar 022 yıl (1663–1685)
Varat Eyaleti Varat 031 yıl (1661–1692)

Kurulanlar 1683-1864[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyaletin adı Osmanlı döneminde adı Kalma süresi
Edirne Eyaleti Edirne 38 yıl (1826–1864)
Manastır Eyaleti Manastır 38 yıl (1826-1864)
Selanik Eyaleti Selanik 38 yıl (1826-1864)
Aydın Eyaleti Aydın 38 yıl (1826-1864)
Ankara Eyaleti Ankara 37 yıl (1827-1864)
Kastamonu Eyaleti Kastamonu 37 yıl (1827-1864)
Hersek Eyaleti Hersek 18 yıl (1833–1851)
Hüdavendigâr Eyaleti Hüdavendigâr 26 yıl (1841-1867)
Karesi Eyaleti Karesi 02 yıl (1845-1847)
Niş Eyaleti Niş 18 yıl (1846–1864)
Vidin Eyaleti Vidin 18 yıl (1846–1864)

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]