PTT İstanbul Müzesi
| PTT İstanbul Müzesi | |
|---|---|
 PTT İstanbul Müzesi girişi | |
 | |
| Açılış | 6 Mayıs 2000 |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°00′53″K 28°58′25″D / 41.01472°K 28.97361°D |
| Tür | Posta müzesi |
| PTT bünyesindeki diğer müzeler | |
PTT İstanbul Müzesi, Türkiye'nin İstanbul kentinde bulunan bir posta müzesidir. Müze, 6 Mayıs 2000 tarihinde PTT tarafından kurulmuş olup Sirkeci'deki Büyük Postane binasında yer almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de posta ve telekomünikasyon hizmetlerinin tarihsel gelişimine adanmış olan sergide, ilgili ekipman ve araçların yanı sıra bir posta pulu koleksiyonu da sergilenmektedir.
Müze binası
[değiştir | kaynağı değiştir]
Müzenin bulunduğu Büyük Postane, Mimar Vedat Tek tarafından Birinci Ulusal Mimarlık Akımı üslubunda tasarlanan dört katlı tarihi bir yapıdır. Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde 1905-1909 yılları arasında Posta ve Telgraf Nezâreti binası olarak inşa edilmiştir. Daha sonra postaneye dönüştürüldü.[1][2]
Müzenin ayrı bir girişi var ve binanın batı kısmında dört kat bulunuyor. Ziyaretçilere, 23 Ekim 1840'ta Osmanlı Posta Nezareti'nin kuruluşuyla resmen başlayan ülkenin haberleşme ve telekomünikasyon hizmetleri tarihi hakkında bilgi vermektedir.[3] 6 Mayıs 2000 tarihinde Türk Postası tarafından kurulan müze, posta, telgraf, telefon ve posta pullarına yönelik dört bölümden oluşmaktadır.[1][2] Binanın inşaatı sırasında çekilen fotoğraflar da sergide yer almaktadır.[4]
Posta
[değiştir | kaynağı değiştir]20. yüzyılın başındaki Meşrutiyet döneminden ve 1923 sonrasındaki Cumhuriyet döneminden günümüze kadar askeri kurye ve postacıların giydiği çeşitli üniformaların örneklerini oyuncak bebek ve mankenlerin üzerinde görmek mümkün. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait posta çantaları, posta keseleri, posta çuvalları, posta kutuları, yer bulma haritaları, ödeme makineleri gibi tarihi posta hizmet eşyaları sergilenmektedir.[2][4]
Telgraf
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk telgrafhanenin kitabesinde 1855 yılı gösterilir. Osmanlı İmparatorluğu'nda telgrafın ilk kez kullanıldığı 9 Eylül 1855 ile Kırım Savaşı'na bağlı birliklerin savaş sahnesini gösteren tablo bulunmaktadır. Şumnu'dan başkent İstanbul'a Edirne'ye gönderilen bir telgrafta Osmanlılarla birlikte Müttefik birliklerinin Kırım Savaşı sırasında Sivastopol Kuşatması'nı sona erdiren zaferini bildirildiği[2][4] "Asâkir-i müttefika Sivastopol'a girmişlerdir." yazmaktadır.[1]
Üçüncü katta Manastır Kâtibi Hamdi Bey'in telgraf odası tüm tarihi donanımıyla o günden bugüne değişmeden korunmuştur. Mondros Mütarekesi'nin ardından 16 Mart 1920'de I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri birliklerinin İstanbul'u işgal etmesi sırasında görevdeydi. Postane binasına giren düşman askerleri tarafından durduruluncaya kadar Ankara'daki Mustafa Kemal'e (Atatürk) Mors telgrafıyla İstanbul'daki durum hakkında mesajlar gönderdi.[2]
Daha sonraki döneme ait teledaktilolar ve orijinal bir teleks makinesi de sergilenmektedir.[2]
Telefon
[değiştir | kaynağı değiştir]İkinci kat, çeşitli eski telefon aletlerine ve ilgili ekipmanlara ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye'deki PTT fabrikalarında üretilen, el kranklı manyeto jeneratörlü veya pille çalışan, döner hatlı ve tuşlu telefonların hem duvar hem de masa versiyonları, telefon santralleri, elektromekanik otomatik telefon santralleri bulunmaktadır.[4]
Ayrıca Alexander Graham Bell'in 1882 tarihli orijinal telefonunun birebir kopyası da burada sergilenmektedir. 1990 yılında PTT'nin kuruluşunun 150. yılında Alcatel-Lucent firmasının hediyesiydi. Telefon abonelerinin manuel olarak bağlanmasını sağlayan bir telefon santrali örneği görülmektedir. Türkiye'nin ilk elektromekanik otomatik telefon santralinin kurulumu 23 Ekim 1931'de tamamlandı ve santral operatörlerine gerek kalmadı.[2][4]
Posta pulları
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk Türk posta pulu, 13 Ocak 1863'te Posta Nazırı Agâh Efendi tarafından bastırılmıştır. Osmanlı Darphanesi'nde ince sigara kağıdına basılmıştır. Sergide Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi pullarının yanı sıra 1950'lerden sonra basılan ilk gün zarflarının yanı sıra Dünya Posta Birliği'ne üye ülkelerin posta pulları da sergilenmektedir.[2][4]
Konum ve erişim
[değiştir | kaynağı değiştir]Müze, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı Sirkeci Mahallesi'nde Yeni Postane Caddesi 25'teki Büyük Postane binasında yer almaktadır. Sadece iş günlerinde 08:30-17:30 saatleri arasında açıktır. Giriş ücretsizdir. Müzenin ziyareti bir çalışan tarafından yönlendirilmektedir.[2][5]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
PTT İstanbul Müzesi cephe kısmı -
PTT İstanbul Müzesi merkez salonu -
PTT İstanbul Müzesi tavanı -
PTT İstanbul Müzesi mimarisi -
PTT İstanbul Müzesi -
PTT İstanbul Müzesi posta küresi -
PTT İstanbul Müzesi telefonu -
PTT İstanbul Müzesi santrali -
PTT İstanbul Müzesi telgrafı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Sirkeci Grand Post Office With its 100 year old architecture and decorations" (PDF). Seramik Türkiye. Cilt 102. Mayıs-Haziran 2005. 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
- ^ a b c d e f g h i Ünal, Ertan (2005). "The PTT Museum". Skylife. Türk Hava Yolları. 19 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
- ^ "Osmanlı İmparatorluğunda Posta TeşkilatıThis is a featured page". Ottoman & Turkish Philatelic Digest. 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
- ^ a b c d e f "Edirne'den Kars'a kadar tüm detaylarıyla Türkiye'nin müze haritası". Zaman. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
- ^ "İstanbul'daki Müzeler-PTT İstanbul Müzesi". İstanbul Valiliği. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.