Kral Faysal Ödülü
| Kral Faysal Ödülü | |
|---|---|
| Sponsor | Kral Faysal Vakfı |
| Tarih | 1979 |
| Ülke | Suudi Arabistan |
| Kazanç | Sertifika, 24 ayar altın madalya, 750 bin SAR tutarında çek (200 bin ABD dolarına eşdeğer) |
| Resmî sitesi | kingfaisalprize.org |
Kral Faysal Ödülü (Arapça: جائزة الملك فيصل, eski adıyla Kral Faysal Uluslararası Ödülü), Kral Faysal Vakfı tarafından desteklenen ve "katkılarıyla olumlu bir fark yaratan kadın ve erkeklere" verilen yıllık bir ödüldür.[1][2] Vakıf beş kategoride ödül vermektedir: İslam'a hizmet; İslami çalışmalar; Arap dili ve edebiyatı; bilim; ve tıp. Ödül, Suudi Arabistan'ın üçüncü kralı olan Faysal bin Abdülaziz'in anısına verilmektedir.
1977 yılında oluşturuan Kral Faysal Ödülü, İslam'a hizmetlerinden dolayı ilk kez 1979 yılında Pakistanlı alim Ebu'l-A'lâ Mevdudî'ye verilmiştir. Aynı ödülü 1981 yılında Kral Halid aldı. 1984 yılında ise Kral Fehd ödülün sahibi oldu. 1986 yılında bu ödül Ahmed Deedat ve Fransız Roger Garaudy'ye ortaklaşa verildi.
İslami çalışmalar kategorisindeki ilk ödülü ise "Müslüman alimlerin Avrupa medeniyeti üzerindeki etkisini ele alan çalışmalar" konusu ile Fuat Sezgin almıştır.[3]
Ödül süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Konuların belirlenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Seçici kurul her yıl İslami çalışmalar, Arap edebiyatı ve tıp alanlarında konular belirlemektedir. İslami çalışmalar kategorisinde seçilen konular, Müslüman toplumlarda önemli olan alanları vurgulamayı amaçlamaktadır. Arap edebiyatı konuları, disiplin içindeki uzmanlık alanlarıyla ilgilidir. Tıp alanındaki konuların, uluslararası ilgi alanlarını yansıtması beklenmektedir. Bilim kategorisi fizik, matematik, kimya ve biyoloji gibi geniş bir alt kategori yelpazesini kapsamaktadır.[2]
Adaylık
[değiştir | kaynağı değiştir]İslam enstitüleri, üniversiteler ve Kral Faysal Ödülü'nün önceki sahipleri ödül için bir kişiyi aday gösterebilir. Vatandaşlar veya siyasi partilerin adaylıkları kabul edilmez.[7] Aday gösterilen kişi veya kurum(lar), İslam ve Müslümanların hizmetinde önde gelen pratik veya entelektüel rolleriyle tanınmalıdır.[4] Aday gösterilen eserler yayınlanmalı, insanlığa fayda sağlamalı ve insan bilgisini zenginleştirmelidir.[4]
Seçim
[değiştir | kaynağı değiştir]"İslam'a hizmet" kategorisinde ödül kazananlar doğrudan ilgili seçici kurul tarafından seçilir. Diğer ödül kategorileri için ise hakemler tarafından ön eleme yapılmakta ve bunu her disiplinden seçilmiş hakemler tarafından değerli adayların eserlerinin incelenmesi takip etmektedir. Özerk, uluslararası, uzman seçici kurullar daha sonra nihai kararlarını vermek üzere her ocak ayında Kral Faysal Vakfı'nın Riyad'daki merkezinde toplanır.[2]
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Beş kategorinin her birinin ödülü şunlardan oluşmaktadır:[5]
- Arapça Divanî hattıyla yazılmış ve Ödül Kurulu Başkanı Prens Halid bin Faysal tarafından imzalanmış, üzerinde kazananın adı ve ödüle hak kazanmasını sağlayan çalışmasının bir özetinin yazılı olduğu deriden bir cilt içinde bir sertifika.
- 24 ayar 200 gram altın madalyanın bir yüzünde Kral Faysal'ın resmi ve ödül kategorisi Arapça olarak, diğer yüzünde ise ödülün logosu ve ödül kategorisi İngilizce olarak yazılıdır.
- Birden fazla olması halinde kazananlar arasında eşit olarak dağıtılan 750 bin SAR (200 bin ABD Doları eşdeğeri) tutarında çek.
Herhangi bir kategoride eş kazananlar para ödülünü paylaşırlar. Ödüller, Suudi Arabistan kralının himayesinde Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da düzenlenen bir törenle sahiplerini bulur.[2]
Konuya göre kazananlar
[değiştir | kaynağı değiştir]İslam'a hizmet
[değiştir | kaynağı değiştir]
İslami çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Konu | Ülke | Kazanan | Kazananın ünvanı |
|---|---|---|---|---|
| 1979 | Müslüman alimlerin Avrupa medeniyeti üzerindeki etkisini ele alan çalışmalar |  Almanya |
Fuat Sezgin | Profesör |
| 1980 | Hadisler üzerine çalışmalar |  Suudi Arabistan |
Muhammed Mustafa Azmi | Doktor |
| 1981 | Toplumun restorasyonunda şeriatın rolü üzerine çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1982 | İslami bir perspektiften çağdaş ekonomik sorunlar |  Hindistan |
Muhammed Necetullah Sıddık | Profesör |
| 1983 | Kur'an üzerine çalışmalar |  Mısır |
Muhammad A. Odaimah | Profesör |
| 1984 | Fıkıhta genel teoriler |  Suriye |
Mustafa A. AI-Zarka'a | Şeyh |
| 1985 | İslami doktrin üzerine çalışmalar ve yayınlar | Suudi Arabistan |
Muhammed Raşid Salim | Profesör |
 Mısır |
Farouk A. Oesouki | Doktor | ||
| Mısır |
Mustafa M. Suliman | Doktor | ||
| 1986 | İslam tarihi ile ilgili çalışmalar |  Irak |
Abd AI-Aziz AI-Duri | Profesör |
| 1987 | İslam'da uluslararası ilişkilerin ilkeleri ve uygulamaları | - | Ödül verilmedi | - |
| 1988 | İslami eğitim ile ilgili çalışmalar | Mısır |
Muhammad Kotb Shathly | - |
 Türkiye |
Mikdat Yalçın | Profesör | ||
| 1989 | İslam şehri ile ilgili çalışmalar | Irak |
Saleh Ahmad AI-Ali | Profesör |
| 1990 | İslam şeriatında finansal işlemler |  Sudan |
Al-Seddiq M. Al-Darir | Profesör |
| Suudi Arabistan |
Umer Chapra | Doktor | ||
| 1991 | İslam'ın İslam dünyasının mevcut sınırları dışındaki bir bölgeye yayılmasıyla ilgili çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1992 | Çağdaş araştırma metodolojilerinin kökenleri | - | Ödül verilmedi | - |
| 1993 | Müslümanların sosyoloji alanındaki başarıları | Mısır |
Hasan As-Sa'ati Abd AI Aziz | Profesör |
| 1994 | İslam hukuku ile ilgili çalışmalar | Mısır |
EI-Sayyid Sabiq At-Tihami | Şeyh |
 Katar |
Yusuf el-Karadavi | Doktor | ||
| 1995 | Kur'an'ın tematik tefsiri ile ilgili çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1996 | Muhammed'in hayatı |  Irak |
Akram Dia'a AI-Umari | Profesör |
| 1997 | İslam'da kadının statüsü üzerine çalışmalar | Irak |
Abd AI-Karim Zedan Biej | Profesör |
| 1998 | Kütüphaneler üzerine çalışmalar ya da İslami kitap zanaatının evrimi | Mısır |
Abd AI-Sattar Al-Halwaji | Profesör |
| Suudi Arabistan |
Yahia M. bin Junaid | Profesör | ||
| 1999 | Hadislerin incelenmesi, doğrulanması ve onaylanmasına katkılar |  Arnavutluk |
Muhammed Nâsırüddin el-Elbânî | Şeyh |
| 2000 | İslam'ın Arap coğrafyası dışında yayılması ve kültürel etkilerini ele alan çalışmalar |  Bangladeş |
Muhammed Mohar Ali | Profesör |
| 2001 | İslam hukukunda emsali bulunmayan konularda çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 2002 | İslami kanunun amaçları üzerine çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 2003 | İslam iktisat tarihi ile ilgili çalışmalar | Sudan |
Izz EI-Din Omar Mousa | Profesör |
 Fas |
Ibrahim Abu Bakr Harakat | Profesör | ||
| 2004 | İslam hukukunun temelleri | Suudi Arabistan |
Yacoub Abd AI-wahab AIBahussain | Doktor |
| Hindistan |
Ali Ahmad Ghulam Muhammad Nadvi | Doktor | ||
| 2005 | HS 5. ve 6. yüzyıllarda İslam devletinin savunulması |  Birleşik Krallık |
Carole Hillenbrand | Profesör |
| 2006 | İslam hukukunun kökenleri | - | Ödül verilmedi | - |
| 2007 | Müslümanların saf veya uygulamalı bilimlere katkısı |  Fransa |
Roshdi Hifni Rashed | Profesör |
| 2008 | İslam'da barış ve savaş sırasında uluslararası ilişkileri düzenleyen kurallar | - | Verilmedi | - |
| 2009 | Müslüman alimlerin "imran" (medeniyet döngüleri) kavramı üzerine çalışmaları | Fas |
Abdessalam M. Cheddadi | Profesör |
| 2010 | İslam'da dini vakıflar ile ilgili çalışmalar | - | Verilmedi | - |
| 2011 | H. 10-13. yüzyıllar boyunca İslam dünyasında sosyoekonomik yönler | Türkiye |
Halil İnalcık | Profesör |
 Ürdün |
Muhammad Adnan Bakhit Al-Sheyyab | Profesör | ||
| 2012 | İslam'da insan hakları | Suudi Arabistan |
Adnaan bin Muhammad Al-Wazan | - |
| 2015 | Medine'nin kültürel mirası | Suudi Arabistan |
Abdulaziz Bin Abdulrahman Kaki | Doktor |
| 2016 | Müslüman coğrafya mirası |  Kuveyt |
Abdullah bin Yousif Al-Ghunaim | Profesör |
| 2018 | İslam tarihi ve biyografi metinlerinin eleştirel edisyonları | Ürdün |
Bashar Awad | Profesör |
| 2020 | Kudüs'ün İslami mirası | Ürdün |
Mohammed Hashim Ghosheh | Doktor |
| 2021 | İslam'da bağış | - | Verilmedi | - |
| 2022 | Endülüs'ün İslami mirası | - | Verilmedi | - |
| 2023 | İslami mimari | Birleşik Krallık |
Robert Hillenbrand | Profesör |
| 2024 | İslami kanunlar ve çağdaş uygulamaları |  ABD |
Wael Hallaq | Profesör |
Arap dili ve edebiyatı
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Konu | Ülke | Kazanan | Kazananın ünvanı |
|---|---|---|---|---|
| 1979 | Çağdaş Arap şiiri üzerine çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1980 | Çağdaş Arap şiiri üzerine çalışmalar |  Filistin |
Ihsan Abbas | Profesör |
| Mısır |
Abd Al-Qadir Al-Qit | Profesör | ||
| 1981 | Hicretten sonra 2. ve 3. yüzyıllara ait edebi el yazmalarının düzenlenmesi | Mısır |
Abd Al Salam Harun | Profesör |
| 1982 | İslam öncesi dönemden HS 1. yüzyılın sonuna kadar eski Arap edebiyatı üzerine çalışmalar | Ürdün |
Nasir Al-Din Al-Asad | Profesör |
| 1983 | İkinci ve üçüncü yüzyıllarda eski Arap edebiyatı üzerine çalışmalar | Mısır |
Ahmad Shawqi Daif | Profesör |
| 1984 | HS 4. yüzyılda Arap edebiyatı üzerine çalışmalar | Mısır |
Mahmoud Mohamed Shaker | - |
| 1985 | Eski Arap edebiyatı eleştirisi üzerine çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1986 | HS 5. ve 6. yüzyıllarda Arap edebiyatı üzerine çalışmalar | Irak |
Muhammad Bahjat Athari | - |
| 1987 | Modern Arap nesri üzerine edebi çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1988 | Endülüs'teki Arap edebiyatı üzerine çalışmalar | Fas |
Mohammad Bin Sharifah | Profesör |
| Mısır |
Mahmoud Y. Makki | Profesör | ||
| 1989 | HS 3. yüzyılın sonuna kadar önde gelen Arap yazar ve şairlerini ele alan çalışmalar | Mısır |
Yousef A. Khulaif | Profesör |
| Suriye |
Shaker Al-Fahham | Profesör | ||
| 1990 | Kısa romanlar | Mısır |
Yahia M. Haqqi | - |
| 1991 | Çocuk edebiyatı | Fas |
MAli Abd Al-Qadir Al Siqilli | - |
| Mısır |
Abd Al Tawwab Yousef | - | ||
| Mısır |
Ahmed M. Najeeb | - | ||
| 1992 | Edebi ve eleştirel çalışmaların Arapçaya çevirileri |  Lübnan |
Mohammad Yousef Najm | Profesör |
| Mısır |
Abd Alfattah Shukri Ayyad | Profesör | ||
| Mısır |
Mohammad Mustafa Badawi | Profesör | ||
| 1993 | Vezinli veya düzyazı Arapça ile yazılmış oyunlar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1994 | Eski Arap nesri ile ilgili çalışmalar | ABD |
Wadad Afif Kadi | Profesör |
| Mısır |
Aisha Abd Al Rahman "Bint ash shati" | Profesör | ||
| 1995 | Önde gelen çağdaş Arap yazarlarla ilgili çalışmalar | Mısır |
Mohammad Abu Al-Anwar Mohammad Ali | Profesör |
| Mısır |
Hamdi Sayyid Ahmed El Sakkout | Profesör | ||
| Suriye |
Salma Kuzbari | - | ||
| 1996 | Erken dönem Arap gezginlerin yazılarını analiz eden literatür | Suudi Arabistan |
Hamad Bin Mohamad Al Jasir | Şeyh |
| 1997 | Modern Arap romanı üzerine çalışmalar | - | Ödül verilmedi | - |
| 1998 | Çağdaş Arap yazarların otobiyografileri | - | Ödül verilmedi | - |
| 1999 | Arap ve diğer edebiyatlar arasında karşılaştırmalı çalışmalar: teorik ve uygulamalı yönler | Fas |
Said Abd Al-Salam Allouche | - |
| Mısır |
Makarim Ahmed Al-Ghamri | Profesör | ||
| 2000 | Erken dönem Arap edebiyat eleştirmenlerine ilişkin çalışmalar | Mısır |
Izz Ad-Din Ismail Abd-Al Ghani | Profesör |
| Sudan |
Abd Allah Al-Tayyeb | - | ||
| 2001 | Modern Arap nesri ile ilgili çalışmalar | Suudi Arabistan |
Mansour Ibrahim Al Hazmi | Profesör |
| Ürdün |
Ibrahim Abd Al-Rahim Al Saafin | Profesör | ||
| 2002 | Modern Filistin edebiyatı üzerine çalışmalar | Ürdün |
Husni Mahmoud Hussein | Profesör |
| Suriye |
Husam Aldin Al-Khatib | Profesör | ||
| 2003 | Arap edebiyatının edebi ve eleştirel terimlerinin tanımları | - | Ödül verilmedi | - |
| 2004 | Klasik Arapçanın HS 5. yüzyılın sonuna kadar korunması | Mısır |
Hussain M Nassar | Profesör |
| 2005 | HS 4. ve 5. yüzyıllarda Arapça düzyazı | - | Ödül verilmedi | - |
| 2006 | Modern dilbilimde Arap dili | Fas |
Abdelkader Fassi Fehri | - |
| Mısır |
Tammam Hassan Omar | Profesör | ||
| 2007 | Eski Arap retoriği üzerine çalışmalar | Mısır |
Mustafa A. Nasif | Profesör |
| Fas |
Muhammad A. Al-Omari | Profesör | ||
| 2008 | Arap dilinin terminoloji sorunları |  Tunus |
Muhammad Rachad Hamzaoui | Profesör |
 Irak |
Ahmed Matloob Al-Nasir | Profesör | ||
| 2009 | Şiir, düzyazı ve antolojinin Hicri 300-700 arasında doğrulanması | Suudi Arabistan |
Abd Al-Aziz Bin Nasir Al-Manie | Profesör |
| 2010 | Arapça gramer düşüncesini ele alan çalışmalar | Lübnan |
Ramzi Mounir Baalbaki | Profesör |
 Cezayir |
Abderrahmane Hadj-Salah | Profesör | ||
| 2011 | Hicri 7. yüzyılın sonuna kadar Arap şiirinde yenileşme eğilimleri | - | Ödül verilmedi | - |
| 2012 | Arap dilinin bilgisayarda işlenmesi: bireysel ve kurumsal çabalar | Mısır |
Nabil Ali Mohamed | Profesör |
| Mısır |
Ali Helmy Ahmed Moussa | Profesör | ||
| 2013 | Arapça sözlük yazımında bireysel ve kurumsal çabalar | Mısır |
Kahire Arapça Dil Akademisi | - |
| 2015 | Bilimsel ve tıbbi konuların Araplaştırılmasına yönelik girişim | - | Verilmedi | - |
| 2016 | Arapça şiirsel metin analizi | Mısır |
Mohamed Abdalmotaleb Mostafa | Profesör |
| Fas |
Mohammed El-Ghazouani Miftah | Profesör | ||
| 2018 | Arap edebiyatında otobiyografi ile ilgili çalışmalar | Tunus |
Shukri Mabkhout | Profesör |
| 2019 | Arap dili ve çağdaş zorluklar | Fas |
Abdelali Mohamed Oudrhiri | Doktor |
| Mısır |
Mahmoud Fahmy Hegazi | Doktor | ||
| 2020 | Diğer dillerde Arapça üzerine dilbilimsel çalışmalar |  Avustralya |
Michael G. Carter | Profesör |
| 2021 | Yeni retorik | Fas |
Mohamed Mechbal | Profesör |
| 2022 | İngilizce Arap edebiyatı çalışmaları | ABD |
Suzanne Stetkevych | Profesör |
| ABD |
Muhsin Al-Musawi | Profesör | ||
| 2023 | Klasik Arap anlatısı ve modern kuramlar | Fas |
Abdelfattah Kilito | Profesör |
| 2024 | Arap olmayan kurumlar ve Arapçayı yaygınlaştırma çabaları | - | Verilmedi | - |
Tıp
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bilim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Homepage KFP". 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013.
- ^ a b c d "Selection Procedure". 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2012.
- ^ "Professor Fuat Sezgin". kingfaisalprize.org. 25 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2024.
- ^ a b "Nominations: Medicine". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013.
- ^ "King Faisal Prize | About KFP". 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2021.
- ^ "Shaikh Mohammad Bin Saleh Al-Uthaimin". King Faisal Prize. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2019.
- ^ "Saleh bin Humaid wins King Faisal Prize for Service to Islam". 20 Ocak 2016. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.