Erich Hartmann

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Erich Hartmann
Erich Hartmann
LakabıBubi
Doğum19 Nisan 1922(1922-04-19)
Weissach, Württemberg
Ölüm20 Eylül 1993 (71 yaşında)
Weil im Schönbuch, Baden-Württemberg
Bağlılığı
Branşı Luftwaffe
Luftwaffe
Hizmet yılları 1940-1945
1956-1970
Rütbesi Yüzbaşı
Albay
KomutasıJG 52, JG 71
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı
ÖdülleriDemir Haç (2. Sınıf) Demir Haç (1. Sınıf) Meşe Yaprağı, Kılıç ve Pırlanta ilaveli Şövalye Demir Haçı Altın Alman Haçı

Erich Alfred 'Bubi' Hartmann (19 Nisan 1922; Weissach, Württemberg - 20 Eylül 1993; Weil im Schönbuch, Baden-Württemberg), II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası Hava Kuvvetleri'nde Luftwaffe avcı savaş uçağı pilotu ve Batı Almanya'da Luftwaffe'nin hava subayı (albay). Sadece Alman savaş tarihinin değil, dünya savaş tarihinin de en çok uçak düşüren pilotu ünvanına sahiptir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hartmann, 1922'de doktor Alfred Erich Hartmann ve eşi Elisabeth Wilhelmine Machtholf oğlu olarak doğdu. Babası I. Dünya Savaşı'nın yaralarını saran ve ekonomik olarak çöken Almanya'da iş imkânı bulamayınca Çin'e gitti. Hartmann'ın çocukluğunun bir kısmı burada geçti. 1928'de Çin'de iç savaş başlayınca tekrar Almanya'ya döndüler.

Sırasıyla; Weil im Schönbuch'taki Volksschule (1928 - 1932), Böblingen'deki Gymnasium (1932 - 1936), Rottweil'deki National Political Institutes of Education'da (1936 - 1937) ve Korntal'daki Gymnasium'da eğitim gördü. İlk uçuş tecrübesini de eğitim hayatı zamanında Luftwaffe'nin düzenlediği bir kursta planör kullanmayı öğrenerek yaşadı. 1939 yılında ise buradan pilotluk lisansını aldı.

Hartmann, Luftwaffe için pek çok cephede görev almıştır ki özellikle de Doğu Cephesi'nde savaşmıştır. Savaş tarihinin en fazla düşman uçağı düşüren pilotudur. Messerschmitt Bf 109'larda uçmuştur. Resmî olarak 352 düşman uçağı düşürmüştür. 1945 - 1956 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde savaş esiri olarak kaldı. 1956 yılında serbest bırakılıp Batı Almanya'ya döndü. 1959 yılında yeni kurulan Batı Alman Hava Kuvvetleri'nde görev alarak albaylığa kadar yükseldi.

Dostları tarafından "Bubi", "Almanya'nın sarışın şövalyesi" olarak anılırdı. Sovyet pilotlar tarafından "kara şeytan" diye adlandırılmıştı. Savaş tarihinde en çok uçak düşüren pilot olarak bilinir (352 hava çatışma zaferi). Savaşta 5'ten fazla uçağı düşüren pilotlara Ace pilot (iskambilde en büyük kâğıt "A") denir. Hartmann dünya tarihindeki 1 numaralı Ace pilot'tur. Hartmann'a atfedilen 352 zaferin büyük çoğunluğu bugünkü Ukrayna'da yaşanmıştır. Hemen tüm başarılı uçuşlarında Messerschmitt Bf 109 G-6 ("Karaya 1") uçağını kullanmıştır. 352 zaferin büyüklüğü şöyle anlatılabilir: Bugün orta ölçeğin üzerinde bir Avrupa ülkesinin 400 ila 500 arasında bir avcı uçağı filosu olacaktır. Bu da demektir ki Hartmann tek başına neredeyse bir hava kuvvetlerinin saldırı filosunu yok etmiş sayılabilir.

Fotoğrafta boynunda görülen madalya, 1. sınıf Alman Demir Haç nişanının Şövalye sınıfıdır, nişana ayrıca meşe yaprağı, kılıç ve pırlanta eklenmiştir ki II. Dünya Savaşı'nda Alman Ordusunda alınabilecek en yüksek madalyadan bir öncekidir ve sadece 27 tane verilmiştir.

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Hartman'ın kullandığı Messerschmitt Bf 109 G-6 uçağı

Hartman'ın askerî kariyeri, 1 Ekim 1940'ta Luftwaffe'nin Neukuhren'deki 10. Hava Alayı'na katılmasıyla başlamıştır. 1 Mart 1941'de ilk kez yardımlı uçuşunu, bundan altı hafta sonra da yardımsız solo uçuşunu gerçekleştirdi. Ekim 1941'de temel uçuş eğitimini tamamlayarak, 21 Kasım 1941'de avcı pilot eğitimi almak üzere Lachen-Speyerdorf'taki askerî birliğe katıldı. Burada hava mücadelesi teknikleri ve uçak silahları konusunda eğitim aldı. 31 Ocak 1942'de buradaki eğitimini de tamamlayan Hartmann, 1 Mart 1942 ile 20 Ağustos 1942 tarihleri arasında Zerbst'teki birlikte Messerschmitt Bf 109'un pilotluk eğitimini aldı.

II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Hartmann, Ekim 1942'de Doğu Cephesi'ne (Bknz. Barbarossa Harekâtı) gönderildi. Asıl uçağı Messerschmitt Bf 109 olmasına rağmen o da diğer pilotlar gibi bugün Ukrayna'da bulunan Mariupol'daki üsse Junkers Ju 87 Stuka sevkiyatına katıldı. Burada uçağındaki bir fren arızası nedeniyle savaştaki ilk kazasını yaptı. Daha sonrasında binbaşı Hubertus von Bonin komutasındaki bir birliğe atandı. Burada Alfred Grislawski, Hans Dammers ve Josef Zwernemann gibi pilotlarla birlikte uçtu. Alfred Grislawski, savaş taktikleri konusunda zayıf olsa da Hartmann'ın büyük bir yetenek olduğunu bu birlikte keşfetti. Diğer bir hocası Paule Roßmann ise ona kariyerinde zirveye ulaşacağı savaş taktiğini öğretti: Gör - Karar ver - Saldır - Yok et.

Savaş içindeki ilk uçuş görevini Paule Roßmann'ın refakatinde yerine getirdi. Bu uçuş esnasında on tane Rus uçağıyla karşılaşmışlar, Hartmann bunları vurabileceği hırsıyla uçuş lideri Roßmann'dan ayrılmış, bir düşman uçağının peşine takılmış ama bu Rus uçağını vuramadığı gibi çarpışmadan da son anda kurtulmuştur. Daha sonra ise azalan yakıtı nedeniyle üssüne geri dönmüştür. Bu emirsiz hareketi için ise 3 gün hapis cezası almıştır. Bu olaydan sonra ise Hartmann'a Almancada genç, toy ve acemi erkek anlamında Bubi takma adı verilerek as pilotlardan biri olan Walter Krupinski'nin emrine verildi. 25 Mayıs 1943'te bir hava muharebesi sırasında, bir Lavochkin La-5 ile çarpışmış fakat uçağını yere indirmeyi başarmıştır. 7 Mayıs'ta Kursk Muharebesi esnasında ise 7 Rus uçağını düşürdü. Ağustos 1943'e kadar ise Hatmann, 90 hava zaferi kazanmıştı. Ama 17 Ağustos 1943'te bir Rus İl-2 ile girdiği çatışmada yara alarak Rus cephesine inmek zorunda kaldı. Yaralı olarak Rus askerlerinin eline geçti. Fakat yaralı hâlde taşınırken kaçmayı başardı. 1943 Eylül ayında ise Staffelkapitän (Binbaşı) rütbesine terfi etti. Ekim 1943 tarihi itibarıyla kazandığı hava zaferi 148 iken yıl sonunda bu sayı 159'a ulaştı. Mart 1944'te hava zaferi sayısı 202 oldu ve Hartmann Alman komuta kademesinin olduğu kadar Rus komutanların da dikkatini çekmiş bulunuyordu. Kellesine 10.000 ruble ödül konulan Hartmann'ın Rus pilotlar arasındaki lakabı Kara Şeytan'dı ki bu lakabı uçağının kaputunda bulunan bir siyah lale resminden ötürü almıştır. Mart 1944'te Hartmann, Gerhard Barkhorn, Walter Krupinski ve Johannes Wiese ile birlikte Hitler'in Berghof adı verilen rezidansına davet edildi. Burada 1. sınıf Alman Demir Haç nişanıyla ödüllendirildi. Mayıs 1944'te ise Amerikanların Alman petrol sahası Ploeşti'ye saldırı planlaması üzerine Romanya'da görev aldı. Burada da Amerikan P-51 Mustang uçaklarına göz açtırmadı. Haziran ayında 7, Temmuz ayında ise 2 P-51 düşürdü. 17 Ağustos 1944 itibarıyla 274 zaferle Gerhard Barkhorn'u geride bırakarak Luftwaffe'nin en iyi pilotu ünvanına sahip oldu.

Savaş bittiğinde 352 hava zaferi ile dünyada en çok uçak düşürmüş avcı pilotu olma ünvanını ele geçirmiştir. Bu rekor hâlen kırılamamıştır.

Savaş sonrası ve esaret yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hartmann, savaşın sonunda JG 52 I. Gruppenkommandeur (Grup komutanı) olarak, ABD 90. Piyade Tümenine teslim olmayı seçmiştir.[1] Esareti sırasında Hartmann, 24 Aralık 1949 tarihinde tutuklandı ve üç gün sonra 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.[2] Haziran 1951 yılında anti-Sovyet grubunun sözde üyesi olarak mahkûm edildi. Sovyetler tarafından savaş suçlarıyla suçlandı. Özellikle Briansk köyünde "780 Sovyet sivilin kasıtlı öldürülmesi", 23 Mayıs 1943 tarihinde bir "ekmek fabrikasına" saldırısı ve 345 "pahalı" Sovyet uçağının yok edilmesi ile ilgili suçlandı.[3] Novoçerkassk'taki kampa transfer oldu ve tecritte beş ay geçirdi. Sonunda bir mahkemeye verildi, ancak cezası onaylandı. Daha sonra başka bir kampa, Ural Dağları'ndakiDiaterka'ya gönderildi.[4]

1955 yılında, Hartmann'ın annesi özgürlüğüne kavuşabilmesi için yeni Batı Almanya Şansölyesi Konrad Adenauer'e mektup yazdı. Batı Almanya ve Sovyetler Birliği arasında ticaret anlaşmasına varıldı ve Hartmann bir Heimkehrer olarak, 16.000 Alman askerî personel ile birlikte Sovyet savaş esiri kamplarında 10 buçuk yıl geçirdikten sonra serbest bırakıldı. Batı Almanya'ya döndü, eşi Ursula ile yeniden bir araya geldi.[5]

Esaretten sonraki yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Erich Hartmann, yeni Alman Hava Kuvvetlerinde görev alarak ilk avcı filosunun kurulmasında başrolü oynamıştır. Daha sonra F-104 alımına karşı çıkmasıyla (Hava Kuvvetlerinin bu jete hazır olmadığını düşünüyordu) üstleriyle arası açılmış, aileden gelen kalıtsal ciğer ve kalp rahatsızlıklarını bahane ederek görevinden ayrılmıştır. Askerlikten emekli olduktan sonra, 1971-1974 tarihleri arası Bonn yakınlarındaki Hangelar'da bir uçuş eğitmeni olarak çalıştı ve aynı zamanda "Dolfo" Galland ile bir akrobasi ekibi ile uçtu.

Kendisi ile yapılan bir söyleşide kendisine sorulan en iyi pilot kimdir sorusuna, ''En iyi pilot kesinlikle kendisinin olmadığı'' cevabını vermiştir. Manfred von Richthofen'a ise çok büyük bir hayranlık duyduğunu belirtmiştir. Hans-Joachim Marseille'nin ise kendisinden çok daha yetenekli olduğunu fakat disiplinsizliğinin kurbanı olduğunu söylemiştir.

Erich Hartmann, 1993'te 71 yaşında Weil im Schönbuch'ta ölmüştür.

Ocak 1997 yılında, Rusya hükûmeti, Sovyetler Birliği'nin yasal halefi olarak hareket ile, savaş suçlarından mahkûmiyetinin hukuka aykırı olduğunu kabul ederek Hartmann'ı temize çıkartmıştır.

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Erich Hartmann'ın uzun hapis hayatı sırasında, oğlu, Erich-Peter, 1945 yılında doğdu ve babasını hiç göremeden, 1948 yılında üç yaşındayken öldü. Hartmann'ın, daha sonra 23 Şubat 1957 doğumlu bir kızı oldu.[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Kaplan 2007, pp. 118–119.
  2. ^ Wagenlehner 1999, p. 36.
  3. ^ Kaplan 2007, p. 122.
  4. ^ Kaplan 2007, pp. 122–123.
  5. ^ Toliver and Constable 1986, pp. 255–256.
  6. ^ Kaplan 2007, p. 125.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]