Baryum klorür

Baryum klorür
	Diğer adlar Baryum müriat; Baritli Muryate; Baryum diklorür
Tanımlayıcılar
CAS numarası	10361-37-2 ; 10326-27-9 (dihidrat) ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChemSpider	23540;
ECHA InfoCard	100.030.704
EC Numarası	233-788-1;
PubChem CID	25204;
RTECS numarası	CQ8750000 (susuz) ; CQ8751000 (dihidrat);
UNII	0VK51DA1T2 ; EL5GJ3U77E (dihydrate) ;
UN numarası	1564
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID7044508 ;
	InChI InChI=1S/Ba.2ClH/h;21H/q+2;;/p-2 Key: WDIHJSXYQDMJHN-UHFFFAOYSA-L ; InChI=1/Ba.2ClH/h;21H/q+2;;/p-2 Key: WDIHJSXYQDMJHN-NUQVWONBAL;
	SMILES [Ba+2].[Cl-].[Cl-];
Özellikler
Molekül formülü	BaCl2
Molekül kütlesi	208.23 g/mol (susuz) ; 244.26 g/mol (dihidrat)
Görünüm	Beyaz katı
Yoğunluk	3.856 g/cm3 (susuz) ; 3.0979 g/cm3 (dihidrat)
Erime noktası	962 °C (960 °C, dihidrat)
Kaynama noktası	1560
Çözünürlük (su içinde)	31.2 g/100 mL (0 °C) ; 35.8 g/100 mL (20 °C) ; 59.4 g/100 mL (100 °C)
Çözünürlük	metanol'de çözünür, etanol, etil asetatta çözünmez
Manyetik alınganlık (χ)	-72.6·10−6 cm3/mol
Yapı
Kristal yapı	PbCl2-tipi ortorombik (susuz) ; monoklinik (dihidrat)
Termokimya
Standart molar entropi (S⦵298)	123.9 J/(k mol)
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	−858.56 kJ/mol
Tehlikeler
	İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	Son derece zehirli, aşındırıcı
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Tehlike
Tehlike ifadeleri	H301, H302, H332
Önlem ifadeleri	P261, P264, P270, P271, P301+P310, P304+P312, P304+P340, P312, P321, P330, P405, P501
NFPA 704; (yangın karosu)	3 0 0
Parlama noktası	Parlayıcı değil
	Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	78 mg/kg (sıçan, oral); 50 mg/kg (gine domuzu, oral)
LDLo (yayınlanan en düşük)	112 mg Ba/kg (tavşan, oral); 59 mg Ba/kg (köpek, oral); 46 mg Ba/kg (fare, oral)
	NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 0.5 mg/m3
REL (tavsiye edilen)	TWA 0.5 mg/m3
IDLH (anında tehlike)	50 mg/m3
Güvenlik bilgi formu (SDS)	NIH BaCl
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Baryum florür; Baryum bromür; Baryum iyodür
Diğer katyonlar	Berilyum klorür; Magnezyum klorür; Kalsiyum klorür; Stronsiyum klorür; Radyum klorür; Kurşun klorür
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Baryum klorür, Ba Cl₂ formüllü inorganik bir bileşik'tir. Bu bileşik baryum'un suda-çözünen en yaygın tuzlarından biridir. Diğer baryum tuzlarının çoğu gibi, baryum klorür beyaz toz halinde ve zehirlidir. Alevde sarı-yeşil renk verir. Ayrıca higroskopiktir, ilk önce dihidrat BaCl₂(H₂O)₂' ye dönüşür.

Laboratuvarda ve sanayide kullanımı sınırlıdır.^[5]

Hazırlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Endüstriyel ölçekte, baritten (baryum sülfat ) iki aşamalı işlemle hazırlanır:^[6]

Bu ilk adım yüksek sıcaklıklar gerektirir.

BaSO₄ + 4 C → BaS + 4 CO

İkinci adım, baryum sülfür ve hidrojen klorür arasında bir reaksiyon gerektirir:

BaS + 2 HCl → BaCl
2 + H
2S

veya baryum sülfür ile kalsiyum klorür arasında reaksiyon gerektirir:

BaS + CaCl
2 → CaS + BaCl
2^[7]

HCl yerine klor kullanılabilir.^[5] Baryum klorür su ile karışımdan ekstrakte edilir. Baryum klorürün su çözeltilerinden dihidratı (BaCl
2·2H₂O) renksiz kristaller halinde kristalleştirilebilir.^[7]

Baryum klorür prensip olarak baryum hidroksit veya baryum karbonatın hidrojen klorür ile reaksiyonuyla hazırlanabilir. Bu bazik tuzlar hidroklorik asitle reaksiyona girerek hidratlı baryum klorür verir.

Ba(OH)
2 + 2 HCl → BaCl
2 + 2 H
2O

BaCO
3 + 2 HCl → BaCl
2 + H
2O + CO
2

Yapısı ve özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

BaCl₂ iki biçimde kristalleşir. Birinde kübik florür (CaF₂) yapılı diğerinde ortorombik kotunnit (PbCl₂) yapılıdır. Her iki polimorfda, altıdan büyük koordinasyon sayıları için büyük Ba²⁺ iyon tercihini barındırır.^[8] Ba²⁺ 'nin koordinasyonu, florür yapısında^[9] 8 ve kotunit yapısında 9'dur.^[10] Kotunit-yapı BaCl₂, 7-10 GPa basınçlarına maruz kaldığında üçüncü bir yapı olan monoklinik post-kotunnit faza dönüşür. Ba²⁺'nin koordinasyon sayısı 9'dan 10'a çıkar.^[11]

Sulu bir eriyikte BaCl₂ basit bir tuz olarak davranır ve suda 1:2 elektrolittir ve çözeltisi nötr pH gösterir.

Çözeltileri, kalın beyaz baryum sülfat çökeltisi oluşturmak için sülfat iyonu ile reaksiyona girer.

BaCl
2 + Na
2SO
4 → 2 NaCl + BaSO
4

Bu çökeltme reaksiyonu, elektroliz için besleme tuzlu suyundaki sülfat konsantrasyonunu kontrol etmek amacıyla klor-alkali tesislerinde kullanılır.

Oksalat benzer bir reaksiyonu etkiler:

BaCl
2 + Na
2C
2O
4 → 2 NaCl + BaC
2O
4

Sodyum hidroksit ile karıştırıldığında suda orta derecede çözünen baryum hidroksit verir.

BaCl
2 + 2 NaOH → 2 NaCl + Ba(OH)
2

BaCl
2·2H₂O, oda sıcaklığında havada kararlıdır ancak 55 °C (131 °F) üzerinde kristalizasyon suyunu kaybederek BaCl
2·H₂O haline gelir ve 121 °C (250 °F) üzerinde susuz hale gelir.^[7]

BaCl
2·H₂O, dihidratın metanol ile çalkalanmasıyla oluşturulabilir.^[12]

BaCl
2, alkali metal klorürlerle kolayca ötektik oluşturur.

Ba²⁺ + SO₄²⁻ → BaSO₄

Okzalat benzer bir reaksiyonu etkiler:

Ba²⁺ + C₂O2-4 → BaC₂O₄

Sodyum hidroksit ile karıştırıldığında suda orta derecede çözünen dihidroksit verir.

Kullanımları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ucuz olmasına rağmen baryum klorürün laboratuvarda ve endüstride sınırlı uygulaması vardır.

Sanayide, baryum klorür esasen kostik klor tesislerinde tuzlu su çözeltisinin saflaştırılmasında ve ayrıca ısıl işlem tuzlarının imalatında, çeliğin^[13] sertleştirilmesinde kullanılır.

Ayrıca Lithol red ve Red Lake C gibi kırmızı pigmentleri yapmak için kullanılır.

Zehirliliği kullanımını sınırlar.

Zehirlilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Baryum klorür, diğer suda çözünür baryum tuzları ile birlikte oldukça toksiktir.^[14]

Gözleri ve cildi tahriş ederek kızarıklık ve ağrıya neden olur. Böbreklere zarar verir.

Bir insan için ölümcül baryum klorür dozunun yaklaşık 0,8-0,9 g olduğu rapor edilmiştir.

Akut baryum klorür zehirlenmesinin sistemik etkileri arasında karın ağrısı, ishal, bulantı, kusma, kardiyak aritmi, kas felci ve ölüm vardır.

Ba²⁺ iyonları, K+
iyonlarıyla rekabet ederek kas liflerinin elektriksel olarak uyarılamaz olmasına neden olur, dolayısıyla vücutta halsizlik ve felce neden olur.^[12] Sodyum sülfat ve magnezyum sülfat potansiyel panzehirlerdir çünkü suda çözünmedikleri için nispeten zehirsiz baryum sülfat BaSO₄ oluştururlar.

Baryum klorür insanlar için kanserojen olarak sınıflandırılmamıştır.^[12]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Chemical Recreations: A Series of Amusing and Instructive Experiments, which May be Performed with Ease, Safety, Success, and Economy ; to which is Added, the Romance of Chemistry : An Inquiry into the Fallacies of the Prevailing Theory of Chemistry : With a New Theory and a New Nomenclature. R. Griffin & Company. 1834. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.
^ Handbook of Chemistry and Physics, 71st edition, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, 1990.
^ ^a ^b ^c NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0045". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
^ ^a ^b "Barium (soluble compounds, as Ba)". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
^ ^a ^b "Barium and Barium Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH. 2007. doi:10.1002/14356007.a03_325.pub2. ISBN 978-3527306732.
^ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. bas.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.
^ ^a ^b ^c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; sciencedirect isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Wells, A. F. (1984) Structural Inorganic Chemistry, Oxford: Clarendon Press. 0-19-855370-6
^ Haase (1978). "Hydratstufen und Kristallstrukturen von Bariumchlorid". Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 441: 181-195. doi:10.1002/zaac.19784410120.
^ Brackett (1963). "The Crystal Structures of Barium Chloride, Barium Bromide, and Barium Iodide". The Journal of Physical Chemistry A. 67 (10): 2132. doi:10.1021/j100804a038.
^ Léger (1995). "The Post-Cotunnite Phase in BaCl₂, BaBr₂ and BaI₂ under High Pressure". Journal of Applied Crystallography. 28 (4): 416. doi:10.1107/S0021889895001580.
^ ^a ^b ^c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; pubchem isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Kresse, Robert; Baudis, Ulrich; Jäger, Paul; Riechers, H. Hermann; Wagner, Heinz; Winkler, Jocher; Wolf, Hans Uwe (2007). "Barium and Barium Compounds". Ullman, Franz (Ed.). Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a03_325.pub2. ISBN 978-3527306732.
^ The Merck Index, 7th edition, Merck & Co., Rahway, New Jersey, 1960.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı 0614 28 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . (susuz)
Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı 0615 28 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . (dihidrat)
Baryum klorürün endüstride kullanımı .
ChemSub Çevrimiçi: Baryum klorür 12 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .

[1] Chemical Recreations: A Series of Amusing and Instructive Experiments, which May be Performed with Ease, Safety, Success, and Economy ; to which is Added, the Romance of Chemistry : An Inquiry into the Fallacies of the Prevailing Theory of Chemistry : With a New Theory and a New Nomenclature. R. Griffin & Company. 1834. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.

[2] Handbook of Chemistry and Physics, 71st edition, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, 1990.

[PGCH-3] NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0045". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[IDLH-4] "Barium (soluble compounds, as Ba)". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).

[Ullman2005-5] "Barium and Barium Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH. 2007. doi:10.1002/14356007.a03_325.pub2. ISBN 978-3527306732.

[6] Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. bas.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.

[sciencedirect-7] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; sciencedirect isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[8] Wells, A. F. (1984) Structural Inorganic Chemistry, Oxford: Clarendon Press. 0-19-855370-6

[9] Haase (1978). "Hydratstufen und Kristallstrukturen von Bariumchlorid". Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 441: 181-195. doi:10.1002/zaac.19784410120.

[10] Brackett (1963). "The Crystal Structures of Barium Chloride, Barium Bromide, and Barium Iodide". The Journal of Physical Chemistry A. 67 (10): 2132. doi:10.1021/j100804a038.

[11] Léger (1995). "The Post-Cotunnite Phase in BaCl₂, BaBr₂ and BaI₂ under High Pressure". Journal of Applied Crystallography. 28 (4): 416. doi:10.1107/S0021889895001580.

[pubchem-12] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; pubchem isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[Ullman20052-13] Kresse, Robert; Baudis, Ulrich; Jäger, Paul; Riechers, H. Hermann; Wagner, Heinz; Winkler, Jocher; Wolf, Hans Uwe (2007). "Barium and Barium Compounds". Ullman, Franz (Ed.). Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a03_325.pub2. ISBN 978-3527306732.

[14] The Merck Index, 7th edition, Merck & Co., Rahway, New Jersey, 1960.

[1]

[2]

[4]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]