Aşina Şer
| Dubu Kağan 都布可汗 | |
|---|---|
| Batı Göktürk Kağanı | |
| Hüküm süresi | 628 - 634 |
| Önce gelen | Tong Yabgu Kağan |
| Sonra gelen | Şeguy |
| Doğum | Aşina Kağan 阿史那社爾 609 |
| Ölüm | 655 Chang'an |
| Defin | Zhao Mausoleum |
| Eş(ler)i | Princess Hengyang (衡陽公主) |
| Çocuk(lar)ı | Ashina Daozhen (阿史那道真) |
| Babası | Çula Kağan |
Aşina Şer (阿史那社爾), Tang ordusunda bulunan bir Türk prensi ve generaliydi. Ayrıca 628-634'te Batı Türk Kağanlığı'nın de-facto kağanıydı.
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
609'da Çula Kağan'ın ikinci oğlu olarak doğdu. 11 yaşındayken, Gobi Çölü'nün kuzeyindeki Tiele ve Seyanto kabilelerinin şadı oldu. Ancak amcası İllig Kağan, Tang'a karşı sefere çıktığında yerel asi kabileler tarafından tahttan indirildi. Sonuç olarak Batı Türklerine kaçtı ve Dubu Kağan unvanını alarak Beşbalık ve Karahoca'yı[1] ele geçirdi. Seyanto'yu Illig'in düşüşünün kaynağı olarak gördüğü için, Seyanto'dan intikam alacağına yemin etti ve 634 yılında veya civarında 50.000 güçlü orduyla Yinçü Kağan'a saldırdı ve sonuçsuz kaldı. Bununla birlikte, o sırada yeni bir Batı Göktürk hanı olan İşbara Teriş Tunga Kağan tahta yeni geçmişti ve Aşina Şer'in halkının büyük bir kısmı savaşmaya devam etmeye istekli değildi, Işbara, Seyantoların karşı saldırıya geçmesine ve Aşina Şeri yenmesine izin verdi. Bu nedenle kağan olma arayışından vazgeçti ve Karahocaya kaçtı.
Tang ordusunda[değiştir | kaynağı değiştir]
635'te yandaşlarıyla birlikte Tang'a boyun eğdi ve hemen Sol Muhafızların Generali olarak atandı. 636'da Taizong'un kız kardeşi Prenses Hengyang (衡陽公主) ile evlendi. 640 yılında Turfan'ın fethine komutan olarak katıldı. Daha sonra Goguryeo-Tang Savaşı'na (hareket sırasında yaralandı) ve Tang'ın Sir-Tarduş seferi'ne katıldı.
648'de 100.000 güçlü Tiele süvarisiyle Tang'ın Kuçar seferi'ni bizzat yönetti. Komutan yardımcıları Qibi Heli (Tang generali olan Tiele reisi) ve Guo Xiaoke idi. sefer başarılı oldu ama yardımcısı Guo Xiaoke, asi Kuçanlar tarafından öldürüldü. Aşina Şer, Guo Xiaoke'nin ölümünün cezası olarak 11.000 Karahocalının başlarının kesilmesini emretti. "Beş büyük kasabayı ve onlarla birlikte sayısız erkek ve kadını yok ettiği ... batı topraklarının terörle ele geçirildiği" kaydedildi.[2] Karahoca'nın düşüşü sonrası Şer, teğmen Xue Wanbei liderliğindeki küçük bir hafif süvari kuvvetini kral Yuchi Fushexin tarafından yönetilen Hotan'a gönderdi. Yuchi tehditler sonucu Tang sarayını ziyaret etti. Başarılarından dolayı Taizong tarafından Duke Bi (毕国公) olarak adlandırıldı
Sonraki yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Öldüğünde Taizong'un yanına gömülmeyi veya mezarının bekçisi olarak atanmayı talep etti. Ancak, onu Sağ Muhafız Generali yapan yeni İmparator Gaozong tarafından bundan caydırıldı. 655'te öldü ve Imparator Taizong'un yanına gömüldü. Ölümünden sonra adı Yuan (元) olarak değiştirildi.
Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Prenses Hengyang (衡陽公主) ile evlendi ve 670 yılında Tibet İmparatorluğu'na karşı savaşa Xue Rengui'nin yardımcısı olarak katılan bir general olan Ashina Daozhen (阿史那道真) adında bir oğlu oldu.
Popüler Medyada[değiştir | kaynağı değiştir]
2017 Çin kostüm draması " The World of Chang'an " da (天下长安) Qumuqu Huoqiufeng tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Di Cosmo, Nicola, (Ed.) (2009). Military culture in imperial China. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ss. 181. ISBN 0674031091. OCLC 225874251. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ The empire of the steppes : a history of central Asia. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press. 1970. ss. 100. ISBN 0813506271. OCLC 90972. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
- Eski Tang Kitabı, cilt. 59 10 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yeni Tang Kitabı, cilt. 35 10 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.