Akköprü (köprü)
| Akköprü | |
|---|---|
 Köprünün batıdan görünümü | |
 | |
| Taşınan | Yaya |
| Konum | Ankara, Türkiye |
| Koordinatlar | 39°57′14.05″K 32°49′56.54″D / 39.9539028°K 32.8323722°D |
| Türü | Kemer köprü |
| Malzeme | Kesme bazalt taş |
| Yapım | 1222 |
Akköprü; Ankara'nın Yenimahalle ilçesinde bulunan tarihi bir köprüdür. İstanbul Yolu güzergahında bulunan köprünün altından Ankara Çayı geçer.[1][2][3]
Tarihçe
1222 yılında dönemin Ankara valisi Kızıl Bey tarafından[4] yaptırılan köprü eskiden kullanılan Bağdat ticaret yolunun Ankara kavşağında yer almaktadır.[5][6] Osmanlı döneminde kervanların yanı sıra askere ve hacca giden insanların uğurlandığı ve yola çıktıkları nokta olmuştur. 8 Ağustos 1959 tarihinde kentsel sit alanı olarak tescillendikten sonra çeşitli dönemlerde tadilattan geçmiştir.[7] 1960'lı yıllarda Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan onarımlar sırasında beton dolgu ile yenilenmiş ve taşıt trafiğine kapanmıştır. Uzun yıllar boyunca önemli bir taşımacılık güzergahının parçası olan Akköprü günümüzde sadece yayaların kullanımına açıktır.[8]
Mimari özellikleri
Akköprü ağırlıklı olarak andezit taşından inşa edilmiştir. Yapılan çalışmalarda yer yer devşirme taşlar da kullanıldığı ve bazı dönemlerde çimento içerikli harçlarla yapıya müdahale edildiği anlaşılmıştır.[9] Yedi adet kemer gözden oluşan köprünün güney ucunda bulunan iki kemer belediye tarafından yapılan çalışmalar sonucunda toprak dolgusu altında kalarak kapanmıştır.[10] Gövde taşları büyük oranda yenilenmiş ve zemini betonla kaplanmıştır. Sonradan metal korkulukların da eklendiği köprünün batı kısmında çoğu silinmiş ve hasara uğramış olan iki yazıt bulunmaktadır.
Konum ve ulaşım
Akköprü, Ankara'nın Yenimahalle ilçesinde, Varlık mahallesinde bulunur. ANKAmall alışveriş merkezinin karşısındadır[11] ve 1997 yılında açılan Ankara metrosu'nun 1. aşamasının 12 durağından birinin önünde bulunur. Metronun 12 istasyonundan biri Akköprü olarak adlandırılmıştır. İstasyon hemzemin olup İvedik istasyonuna 1689, Atatürk Kültür Merkezi istasyonuna 1158 metre uzaklıktadır.[12]
Kaynakça
 |
Wikimedia Commons'ta Akköprü (köprü) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Faruk Pekin, Hayri Fehmi Yılmaz. 100 Köprü / Türkiye'nin Kültür Mirası. NTV Yayınları. ISBN 978-605-5813-10-9.
- ^ "Kentler ve Şehirler Rehberi - Ankara". Kentler.com. 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
- ^ Şenyapılı, Önder (Aralık 2004). Ne Demek Ankara; Balgat, Niye Balgat!*. Ankara: ODTÜ Yayıncılık. s. 14. ISBN 975-7064-87-4.
- ^ Sargın, Haluk (2012). Antik Ankara. Ankara: Arkadaş Yayınevi. s. 156. ISBN 978-975-509-719-0.
- ^ Muzaffer Erdoğan (1963). "Tarihi Köprülerimizden Ak-köprü", 150. Karayolları bülteni. s. 28.
- ^ Cevdet Çulpan (1975). 'Ortaçağdan Osmanlı Devri Sonuna Kadar' Türk Taş Köprüleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 60.
- ^ "Akköprü". envanter.gov.tr. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016.
- ^ "Yenimahalle Tarihçesi". T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Ankara/Yenimahalle İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü. Erişim tarihi: 10 Haziran 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Karl Humann, Otto Puchstein (1890). Reisen in Kleinasien un Nordsyrien (Almanca). I. s. 44.
- ^ Ali Akın Akyol; Bekir Eskici; Yusuf Kağan Kadıoğlu (Haziran 2013). "Ankara Akköprü Arkeometrik Çalışmaları" [Archaeometric Exploration at Akköprü in Ankara] (PDF). Ankara Araştırmaları Dergisi. 1 (1). ss. 1-19. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- ^ "İletişim". ANKAmall resmi sitesi. 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2013.
- ^ "İstasyonlar Arası Mesafe". Ankara Metrosu resmi sitesi. 30 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2013.