Eski Ahit
| Eski Ahit |
|---|
 |
Eski Ahit, Eski Antlaşma veya Ahd-i Atîk, Hristiyan Kutsal Kitap kanonunun ilk bölümünü oluşturan, fakat esas olarak İbranice Kutsal Kitap'ın (veya Tanah) yirmi dört cildine dayanan; Hristiyanlığın, Yahudiler tarafından oluşumu ve İbrani halkının (veya Yahudilerin) Yahveh ile antlaşmasını içeren metinler bulundurur. Hristiyan Kutsal Kitap'ının ikinci kısmı ise Koine Yunancası ile yazılmış Yeni Ahit'tir. Yeni Ahit'le birlikte Kitab-ı Mukaddes'i oluşturur ve Hristiyanlarca kutsal, Yahudilerce ise Yeni Ahit olduğu için kutsal değil tam tersi Eski Ahit'e ihanettir.
Kitapların çoğu İbranice, bir kısmı Aramice olarak yazılmıştır. MÖ 1200 ile MÖ 100 yılları arasında, Yahudi din adamları ve alimleri tarafından yazıldığı kabul edilmektedir.[1]
İbrahimi dinlerde Tanrı'nın Musa[2] ile bir ahit yaptığı kabul edilir. Hristiyanlar Tanrı'nın İsa ile yeni bir antlaşma yaptığına inandıklarından Tanah'ı Eski Ahit olarak adlandırırlar. Yahudiler İsa'nın mesihliğini veya peygamberliğini kabul etmezler. Yeni Ahit'i kutsal kitap kabul etmez, Tanah'a Eski Ahit denmesini uygunsuz bulurlar. Eski Ahit ile Tanah arasındaki başlıca fark kitapların sıralanışı ve isimleridir.
Bölümleri
Eski Ahit, Kitab-ı Mukaddes'in[3] ilk bölümünü oluşturan 39 kitaba verilen isimdir. Tevrat ve Zebur'u da kapsar. Eski Ahit ve Yeni Ahit'in toplamı, Kitab-ı Mukaddes'i oluşturur. Eski Ahit'i oluşturan bölümler:
- Musa’nın Beş Kitabı (Tora veya Tevrat) [4]: Tekvin (Yaratılış), Çıkış (Mısır'dan Çıkış), Levililer, Sayılar (Çölde Sayım), Tesniye (Yasa'nın Tekrarı);
- Yeşu, Hakimler ve Rut kitapları;
- Samuel'in ve Krallar'ın ikişer kitapları;
- Paralipomenon ismi verilen iki adet Tarihler kitapları;
- Ezra (Üzeyir), Nehemya, Ester ve Eyüp (Eyub) kitapları;
- Davut'un Mezmurları (Zebur);
- Süleyman'ın üç kitabı: (Süleyman'ın) Özdeyişler (Süleyman'ın Meselleri), Vaiz ve (Süleyman'ın) Ezgiler Ezgisi (Neşideler Neşidesi veya Süleyman'ın Ezgisi);
- Büyük peygamberler: İşaya (Yeşaya), Yeremya, Ağıtlar Kitabı (Yeremya peygambere ait; Yeremya'nın Mersiyeleri), Hezekiel (Hezekyel), Daniel (Danyal) kitapları;
- Küçük peygamberler: Hoşea, Yoel, Amos, Obadya (Ovadya), Yunus, Mika, Nahum, Habakuk (Habakkuk), Sefanya, Hagay, Zekeriya, Malaki kitapları.
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ Oxford İngilizce Sözlük, Old Testament
- ^ Hristiyan ve Yahudi metinlerinde çoğunlukla Musa yerine Moşe ismi kullanılır. Ancak Musa ismi Türkçeye Arapça'dan geçmiş, Türkçe bir kelimedir.
- ^ İncil kelimesi, Türkçede yaygın bir şekilde hatalı olarak Kitab-ı Mukaddes anlamında kullanılır. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri Yeni Ahit'in bölümleridir ve Kitab-ı Mukaddes'in küçük bir kısmını oluştururlar.
- ^ Musa'nın beş kitabı diye bilinen, "Tora - Pentateuch" Türkçede Tevrat olarak bilinir.
Ayrıca bakınız
İlgili filmler
- The Ten Commandments (On Emir), (1923) Fragman5 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Samson and Delilah', (1923)
- 'Noah's Ark', (1928)
- 'Esther' (1948)
- 'Samson and Delilah', (1949)
- The Ten Commandments (On Emir), (1956) Fragman10 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Solomon and Sheba', (1959) Fragman30 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'David and Goliath', (1960)
- 'Esther with The King', (1960)
- 'Sodom and Gomorah', (1962)
- 'The Bible', (1966) Fragman30 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'The Thirteenth Day: The Story of Esther' (1979)
- 'King David', (1985)
- 'Esther' (1986)
- 'Abraham', (1994) Richard Harris
- 'Joseph', (TV, 1995) Ben Kingsley Fragman8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Moses', (TV, 1995) Ben Kingsley
- 'Samson and Delilah', (TV, 1996) Dennis Hopper
- 'The Prince of Egypt', (Anime, 1998) Fragman19 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Noah's Ark', (TV, 1999)
- 'Esther' (TV, 1999)
- 'Joseph: King of Dreams', (Anime, 2000) Fragman27 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'One Night With The King', (2006) Fragman1 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'The Ten Commandments' (Anime, 2007) Fragman30 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.