15094 Polymele

Vikipedi, özgür ansiklopedi
15094 Polymele
Hubble Uzay Teleskobu tarafından elde edilen görüntüsü, 2018
Keşif[1]
KeşfedenCatalina Sky Survey
Keşif yeriCatalina İstasyonu
Keşif tarihi17 Kasım 1999
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(15094) Polymele
Telaffuz/pɒlɪˈmiːliː/[2]
Adın kaynağı
Polymele
(Yunan mitolojisi)[1]
Alternatif adlandırma
1999 WB2 · 1997 WR57
Jüpiter truvalısı[1][3]
(Yunan kampı)[4]
Yörünge özellikleri[3]
Dönem 13 Eylül 2023 (JD 2460200,5)
Belirsizlik parametresi 0
İlk önkeşif tarihi30 Kasım 1951[1]
Günöte5,682 AU
Günberi4,680 AU
5,182 AU
Dış merkezlik0,0968
11,79 y (4.309 g)
60,82 °
0° 5d 0.765s / gün
Eğiklik12,981°
50,314°
4,991°
Jüpiter MOID0,2462 AU
TJüpiter2,940
Fiziksel özellikler
P[5]
B–V = 0,652±0,065[6]
V–R = 0,477±0,065[6]
V–I = 0,799±0,068[6]
11,81[1][3][7][8][9]
11,691±0,002 (S/R)[10]
Boyutlar27,0 × 24,4 × 10,4 km[11]
(± 2,0 × 1,6 × 1,6 km)
Ortalama çap
21,075±0,136 km[12][7]
Ortalama yoğunluk
0,7–1 g/cm3 (assumed)[11]
5,8607±0,0005 sa[10]
170,9° (wrt ecliptic)[11]
-80,9°±2,1°[11]
231,8°±4,5°[11]
0,073[10]
0,091±0,017[3]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

15094 Polymele /pɒlɪˈmiːliː/ Jüpiter truvalarının Yunan kampına mensup olan, yaklaşık 21 kilometre (13 mil) çapında ilkel bir truva asteroididir. Eylül 2027'de yakın geçiş uçuşu yapılması planlanan Lucy misyonunun hedeflerinden birisidir.[5][13] 17 Kasım 1999'da Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Arizona Mount Lemmon Gözlemevinde Catalina Gökyüzü Araştırması kapsamında gözlemler yapan gök bilimciler tarafından keşfedilmiştir. P-tipi asteroitin dönüş süresi 5,9 saattir ve oldukça düz bir şekle sahiptir.[14][15] Adını Yunan mitolojisindeki Menoetius'un karısı ve Patroclus'un annesi Polymele'den almıştır.[1] 2022 yılında yaklaşık 5 kilometre (3,1 mil) çapında doğal bir uyduya sahip olduğu belirlenmiştir.[16]

Yörünge ve sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Polymele, Jüpiter'in L4 Lagrange noktasında gezegenin yörüngesine göre önünde seyreden cisimlerin bulunduğu Yunan kampı bölgesinde dönen bir Jüpiter truva asteroitidir. Güneş'in etrafındaki yörüngesini, Güneş'ten 4,7-5,7 AU uzaklıkta her 11 yıl ve 9 ayda bir (4.289 gün; yarı büyük eksen 5,17 AU) tamamlamaktadır. Yörüngesinin ekliptiğe göre 0,09'luk bir dışmerkezliği ve 13°'lik bir eğikliği vardır.[3] Asteroidin gözlem yayı, Lemmon Dağı'ndaki resmi keşif gözleminden 48 yıl önce; 1951'de Palomar Gözlemevi'nde yapılan ve daha sonra Digitized Sky Survey tarafından yayınlanan bir ön keşif ile başlamaktadır.[1]

Adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu küçük gezegene Yunan mitolojisindeki Peleus'un kızı Polymele'nin adı verilmiştir. Latin yazar Gaius Julius Hyginus'a (y. 64 – MS 17) göre, ünlü Truva Savaşı'nın anlatıldığı İlyada destanında geçen Argonaut Menoetius'un eşi ve Patroclus'un annesidir.[1] Polymele aynı zamanda "Philomela" olarak da bilinir; bu isim daha önce asteroit 196 Philomela için tercih edilmiştir. Resmi adlandırma referansı Küçük Gezegen Merkezi tarafından 22 Şubat 2016'da yayımlanmıştır (M.P.C. 98711 ).[17]

Fiziksel özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Polymele, Lucy misyonunun araştırmacıları tarafından ilkel bir P-tipi asteroit olarak nitelendirildi. P-tipi asteroitler düşük albedolara sahiptir.[5] 0,799'luk bir V-I renk indeks değeri bulunmaktadır.[6] Bu değer, daha büyük Jüpiter truvalarının çoğundan daha düşüktür.

Boyut, şekil ve albedo[değiştir | kaynağı değiştir]

NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Gezgini'nin NEOWISE misyonu tarafından yapılan gözlem ve araştırmalara göre, Polymele'nin çapı 21,075 kilometre, yüzey albedosu ise 0,091'dir.[12][7][8] 2018'de Marc Buie tarafından S- ve/veya R bandında 0,073'lük bir albedo ile 11,691'lik mutlak parlaklık değeri olduğuna ilişkin bir çalışma yayımlanmıştır.[10] İşbirliğine Dayalı Asteroit Işık Eğrisi Bağlantısı ise, karbonlu C tipi bir asteroit için standart albedo değerini 0,057 olarak varsayar ve 11,6 mutlak büyüklüğüne dayanarak 26,64 kilometrelik daha büyük bir çap hesaplar.[9]

27 Mart 2022'de çok sayıda gök bilimci, Polymele tarafından bir yıldız örtülmesini gözlemlemiştir. Bunun sonucunda, cismin öngörülen boyutları 262 km × 128 km (163 mi × 80 mi) olmak üzere, uzun bir şekle sahip olduğu sonucunu ortaya çıkarmıştır.[14] 2020-2023 yılları arasında Polymele'nin ek örtülme gözlemleri, Polymele'nin gerçek şeklinin 270 km × 244 km × 104 km (168 mi × 152 mi × 65 mi) boyutlarında oldukça düz şekilli bir disk olduğunu göstermiştir. Kuiper kuşağı nesnesi 486958 Arrokoth'un büyük olan düz parçasına benzer bir şekilde, Polymele'in bu olağandışı düz şekli, onun birikimle oluştuğu andan itibaren orijinal şeklini koruduğuna işaret etmektedir.[15]

Dönüş[değiştir | kaynağı değiştir]

Mart 2016'da, Marc Buie ve ekibi tarafından gerçekleştirilen fotometrik gözlemlerden Polymele'nin dönme ışık eğrisi elde edilmiştir. Işık eğrisi analizi neticesinde, 0,09±0,03 büyüklüğünde (U=2- ) küçük bir parlaklık genliği ile 5,8607±0,0005 saatlik bir dönüş süresi sonucu elde edilmiştir.[10] Bu veriler, cismin doğrudan görüntülenebildiğini göstermektedir. Daha önce Lucy misyonu ekibi sırasıyla 6,1 ve 4 saatlik dönüş hızları verilerini yayınlamıştır.[5][13]

Çoklu örtülme olayları göz önüne alınarak Polymele'in çözümlenmiş şekil gözlemi, Lucy ekibinin Polymele'in dönme kutbunun yönünü belirlemesine olanak tanımıştır. Polymele'nin kuzey kutbunun ekliptik enlemine göre –80,9°'lik dönüşü ekliptiğe göre 170,9°'lik bir eksenel eğime karşılık gelmekte olup, buna göre Polymele ters yönde dönen bir asteroittir.

Uydusu[değiştir | kaynağı değiştir]

26 Mart 2022 örtülmesinde Polymele bir uydusu bulunduğunun keşfi

26 Mart 2022'de bir tutulma gözlemlerinin ardından Lucy misyonu ekibi, Polymele çevresinde dönmekte olan doğal bir uydunun keşfedildiğini duyurmuştur. Uydu, 4 Şubat 2023'te bir örtülme sırasında yeniden gözlemlenmiştir.[15] Uydu, çapı yaklaşık 5-6 kilometre (3,1-3,7 mil) olan daha küçük bir asteroittir ve neredeyse Polymele'nin ekvator düzleminde 2.044 ± 26 km (1.270 ± 16 mi) uzaklıkta yörüngede dönmektdir.[14] Polimelin yoğunluğunun 0,7–1 olduğunu varsayarsak 0,7–1 durumunda uydunun yörünge periyodunun 14,4 ile 16,6 gün arasında olduğu hesaplanmaktadır. Yapılacak ilave gözlemler neticesinde yörüngesin tam olarak belirlenmesine dek herhangi bir resmi adlandırma yapılmayacaktır.[18] Lucy ekibi, bu eşlikçiye, Aardman Animations'ın animasyonlu koyunlarından esinlenerek, geçici olarak resmi olmayan "Shaun" adını vermiştir.[16]

Keşif görevi[değiştir | kaynağı değiştir]

Lucy görevi hedefi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cismin 2021 yılında uzaya fırlatılan Lucy uzay aracı tarafından yakın geçiş uçuşuyla ziyaret edilmesi planlanmaktadır. Bu geçişin 15 Eylül 2027 tarihinde gerçekleşeceği öngörülmektedir. Bu geçiş esnasında Lucy asteroide 6 km/s (13.000 mph) bağıl hızla 415 km (258 mi) mesafeye yaklaşacaktır.[5]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h "15094 Polymele (1999 WB2)". Minor Planet Center. 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. 
  2. ^ 'Polymela' in Noah Webster (1884) A Practical Dictionary of the English Language
  3. ^ a b c d e "JPL Small-Body Database Browser: 15094 Polymele (1999 WB2)" (2015-06-10 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2018. 
  4. ^ "List of Jupiter Trojans". Minor Planet Center. 20 Haziran 2016. 18 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. 
  5. ^ a b c d e Levison, H. F.; Olkin, C.; Noll, K. S.; Marchi, S.; Lucy Team (March 2017). "Lucy: Surveying the Diversity of the Trojan Asteroids: The Fossils of Planet Formation" (PDF). 48th Lunar and Planetary Science Conference (1964): 2025. Bibcode:2017LPI....48.2025L. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2017. 
  6. ^ a b c d Hainaut, O. R.; Boehnhardt, H.; Protopapa, S. (October 2012). "Colours of minor bodies in the outer solar system. II. A statistical analysis revisited". Astronomy and Astrophysics. 546: 20. arXiv:1209.1896 $2. Bibcode:2012A&A...546A.115H. doi:10.1051/0004-6361/201219566. 
  7. ^ a b c Mainzer, A. K.; Bauer, J. M.; Cutri, R. M.; Grav, T.; Kramer, E. A.; Masiero, J. R.; Nugent, C. R.; Sonnett, S. M.; Stevenson, R. A.; Wright, E. L. (June 2016). "NEOWISE Diameters and Albedos V1.0". NASA Planetary Data System: EAR-A-COMPIL-5-NEOWISEDIAM-V1.0. Bibcode:2016PDSS..247.....M. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2018. 
  8. ^ a b Mainzer, A.; Grav, T.; Masiero, J.; Hand, E.; Bauer, J.; Tholen, D.; McMillan, R. S.; Spahr, T.; Cutri, R. M.; Wright, E.; Watkins, J.; Mo, W.; Maleszewski, C. (November 2011). "NEOWISE Studies of Spectrophotometrically Classified Asteroids: Preliminary Results". The Astrophysical Journal. 741 (2): 25. arXiv:1109.6407 $2. Bibcode:2011ApJ...741...90M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/90.  (catalog 2 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  9. ^ a b "LCDB Data for (15094) Polymele". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2018. 
  10. ^ a b c d e Buie, Marc W.; Zangari, Amanda M.; Marchi, Simone; Levison, Harold F.; Mottola, Stefano (June 2018). "Light Curves of Lucy Targets: Leucus and Polymele" (PDF). The Astronomical Journal. 155 (6): 11. Bibcode:2018AJ....155..245B. doi:10.3847/1538-3881/aabd81. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Eylül 2018. 
  11. ^ a b c d e Levison, H. F.; Buie, M. W.; Keeney, B. A.; Mottola, S. (June 2023). Interpreting the Stellar Occultations of (15094) Polymele – a Lucy Target (PDF). Asteroids, Comets, Meteors Conference 2023. Lunar and Planetary Institute. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023. 
  12. ^ a b Grav, T.; Mainzer, A. K.; Bauer, J. M.; Masiero, J. R.; Nugent, C. R. (November 2012). "WISE/NEOWISE Observations of the Jovian Trojan Population: Taxonomy". The Astrophysical Journal. 759 (1): 10. arXiv:1209.1549 $2. Bibcode:2012ApJ...759...49G. doi:10.1088/0004-637X/759/1/49.  (online catalog 23 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  13. ^ a b Buie, Marc W.; Zangari, Amanda Marie; Marchi, Simone; Mottola, Stefano; Levison, Harold F. (October 2016). "Ground-based characterization of Leucus and Polymele, two fly-by targets of the Lucy Discovery mission". American Astronomical Society. 48: 208.06. Bibcode:2016DPS....4820806B. 
  14. ^ a b c Buie, Marc; Keeney, Brian; Levison, Harold; Olkin, Catherine (December 2022). Shape and duplicity of Lucy Mission target Polymele from occultation observations. 54th Annual DPS Meeting. 54. American Astronomical Society. Bibcode:2022DPS....5451203B. 512.03. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 
  15. ^ a b c Buie, M. W.; Keeney, B. A.; Levison, H. F. (June 2023). Occultation results for the (15094) Polymele system – a Lucy Target (PDF). Asteroids, Comets, Meteors Conference 2023. Lunar and Planetary Institute. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023. 
  16. ^ a b Clark, Stephen (14 Haziran 2022). "Ninth asteroid added to Lucy mission; optimism grows on solar array issue". Spaceflight Now. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  17. ^ "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. 5 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. 
  18. ^ "NASA's Lucy Team Discovers Moon Around Asteroid Polymele". NASA. 16 Ağustos 2022. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=15094_Polymele&oldid=32474681" sayfasından alınmıştır