İbrahim ibn Edhem

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İbrahim bin Edhem (Arapça: إبراهيم بن أدهم) (718-782),[1] sufi muhaddis.

Horasan' ın Belh şehrinde doğdu. Ailesi Arap kabilelerinden Benî İcl’e veya Temîm’e mensup olan İbrahim, varlıklı ailesiyle genç yaşına kadar Horasan'da bulundu. Horasan’dan ayrılan İbrahim bin Edhem; Şam, Irak, Hicaz ve Anadolu' ya seyahatler yaptı. Mekke’de bulunduğu sırada babasının vefat ettiğini haber alınca ülkesine giderek babasının vasiyeti üzerine, malını gerekli yerlere dağıttıktan sonra kendi payını da diğer vârislere bırakıp tekrar Mekke’ye dönmüştür. İbrahim bin Edhem, Bizanslılar’a karşı yapılan bir deniz seferi sırasında ismi günümüzde bilinemeyen adada öldü.

Değişiminin hikâyesi Sufi menkıbelerin en meşhurlarından biridir. Tahtını bırakıp zühtü ve derviş olmayı seçen prensin hikâyesi, Gotama Buda'ninkine benzer.[2] Ebu Nuaym'e göre, İbrahim bin Edhem tasavvufta hareketsizliği ve rabıta'yı vurgulamıştır.[kaynak belirtilmeli] Mevlânâ Celaleddin Rumi Mesnevi'sinde geniş bir şekilde menkıbesini anlatmıştır. İbrahim bin Edhem'in en meşhur talebelerinden biri Şakik-i Belhî'dir (ö. M. 810).

Türkmenistan'ın Daşoğuz vilayetinde İbrahim bin Edhem adıyla adlandırılmış mezar kutsal mekanların biridir. Marmariste Fenerci Dede adıyla mezar yeri bulunuyor.[3]

Bir kıssa[değiştir | kaynağı değiştir]

Tasavvufi hayat bakışıyla ilgili şöyle yazılır: İbrahim Edhem'in arkadaşı sorar; "Senelerdir arkadaşız, söyle bakalım bende hoşuna gitmeyen şeyleri." İbrahim Edhem cevap verir; "Ben sana hiç o gözle bakmadım ki."[4][5]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Richard Nelson Frye, The Cambridge History of Iran: The period from the Arab invasion to the Saljuqs, CUP, 1975, s. 450.
  2. ^ Muslim Saints and Mystics, Attar, trans. A.J. Arberry intro. on Ebrahim ibn Adham; Encyclopedia of Islam, Ibrahim ibn Adham
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2022. 
  4. ^ "İbrahim Ethem - mutasavvıf, tabiin". 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  5. ^ "MENKIBE - İBRAHİM BİN ETHEM". 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.