İçeriğe atla

Çin-Kazakistan ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çin-Kazakistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Çin Halk Cumhuriyeti ve Kazakhstan

Çin

Kazakistan

Kazakistan ve Çin arasındaki ikili ilişkiler, iki ülke arasındaki büyümekte olan reklam ve stratejik ortaklığa dayalıdır.

Han Hanedanlığı - Çin Hanedanlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihçiler, Çin'in M.Ö. 2. yüzyılın başlarından beri Kazakistan bölgesi ile temasa girdiğini söylüyor. Kazakistan bölgesi Çin ile Batı arasında çok yararlıydı.

Kazakistan atalarının biri olan Wusun, Han Hanedanlığı döneminde Çinli bir ile evlendi ve ilişkilerin başlangıcını bu oldu. Han İmparatoru Wu'nun yönetimi sırasında Zhang Qian, Xiongnu'ya karşı Wusun'a yardım etmek için Batı Bölgelerine gönderilen bir resmiydi. Wusun Xiongnu ile işbirliği yapmak istemediğinden Xiongnu'yu yenmek için Han hanedanına müttefik oldular.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından önce, Çin Halk Cumhuriyeti ve Kazakistan (daha önce Sovyetler Birliği'ndeyken) daha önce komünist devletlerdi.

Çin Halk Cumhuriyeti ve Kazakistan, 3 Ocak 1992'de diplomatik ilişkiler kurdu. İki ülke ilk sınır anlaşması Nisan 1994'te, Eylül 1997'de ek bir anlaşma imzaladı ve Temmuz 1998'de ikinci sınır sınır sözleşmesi 1700 kilometresini (1,100 mil) ortak sınır.[1] 1993 yılında Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, o zamanki Çin Cumhurbaşkanı Jiang Zemin'in daveti üzerine Pekin'e resmi bir ziyarette bulundu. O zamandan beri, Çin ve Kazakistan liderleri sıklıkla üst düzey resmi ziyaretlerde bulunmuşlardır. 1996'da iki ülke de Şanghay İşbirliği Örgütü'nün kurucularından oldu.

İkili İlişkilerin Geliştirilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin ve Kazakistan, özellikle Kazakistan'ın petrolü, doğalgazı, mineralleri ve diğer büyük enerji kaynaklarını kullanmada ekonomik kalkınma üzerindeki ticaret ve ortaklığın hızla genişlemesini teşvik etmiştir.[2][3] Hızlı bir şekilde artan ev enerji ihtiyaçları nedeniyle Çin, Kazakistan'daki enerji endüstrilerinin geliştirilmesi ve geliştirilmesinde öncü bir rol üstlenmeye çalışmıştır. Çin Ulusal Petrol Şirketi, dört küçük petrol sahasının işletilmesinin yanı sıra, 2005 yılında eski Sovyetler Birliği'ndeki en büyük bağımsız petrol şirketi olan Petrokazakistan'ı 4.18 milyar dolar karşılığında satın aldı ve petrolü Çin'e taşıyacak bir boru hattı için 700 milyon dolar daha harcadı Sınır. Petrokazakistan, Çinli bir şirketin şimdiye kadarki en büyük yabancı alımını gerçekleştirdi.[2]

2009'da Çin, Kazakistan'a 10 milyar dolar borç vermiş ve MangistauMunaiGas'ta bir ilçe almıştır.[4]

16 Ekim 2013'te Kazakistan Meclisi ve Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi (KGKM) bir mutabakat imzaladı. Anlaşma, iki ülke arasındaki ilişkilerin ilerletilmesi için imzalanan en önemli mevzuat. Mevzuat, iki parlamentonun birbirleriyle ikili meseleleri görüşmek üzere bir araya gelmelerine yardımcı oluyor.[5]

Bir Kuşak, Bir Yol

[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsan hakları sorunları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Brief introduction to relations between China and Kazakhstan". China Daily. 27 Mayıs 2003. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2008. 
  2. ^ a b Pala, Christopher (17 Mart 2006). "China Pays Dearly For Kazakhstan Oil". New York Times. 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2008. 
  3. ^ Marat Yermukhanov (9 Temmuz 2004). "China's relations with Kazakhstan are warming, but to what end?". Association for Asian Research, Jamestown Vakfı. 11 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2008. 
  4. ^ "China's Hu Kicks Off Central Asian Energy Tour". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.