Çıldır
Çıldır | |
---|---|
Çıldır'ın Konumu | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Tamer Kılıç |
• Belediye başkanı | Kemal Yakup Azizoğlu (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1082 km² |
Rakım | 1950 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 9,833 |
• Kır | 6,616 |
• Şehir | 2.631 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
Posta kodu | 75400 |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Resmî site YerelNET |
Çıldır Ardahan ilinin bir ilçesidir.
Tarihçe
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Çıldır 8. yüzyıl tarihçisi Gevond'da Çeld, Gürcü kaynaklarında Çandır, Osmanlı kaynaklarında Çıldır diye geçer. 1064’te Çıldır ve havalisinin Oğuzlarca fethinden önce bölgede Çinçavat adı verilen Kıpçak-Saka boyundan Türkler yaşamaktaydı.[3] Daha sonra bölgede yerleşik bulunan Gürcü, Ermeni ve Kıpçak Türkleri ile birlikte Oğuzlar da yerleşmiştir.Osmanlı döneminde Çıldır Sancağı kurulur. 14 Temmuz 1878’de yapılan Berlin Anlaşması sonucu savaş borcu olarak Kars ve Batum ile birlikte Ruslara verilir. 25 Şubat 1921’de düşman işgalinden kurtarılarak önce Kars’a; il olmasının ardından da Ardahan’a bağlanmıştır.[4]
Coğrafi Yapı
İlçe merkezi, ortalama 1950 m. yükseklikte düz bir alana kurulmuş, köyleri ise kısmen düz ve kısmen de engebeli bir arazi üzerine yerleşmiştir. İlçenin toplam yüzölçümü 1163 km² dir. Bunun 1016 km²’ lik kısmı kara, geri kalan kısmı ise göllerle oluşmaktadır. Bu göllerden Çıldır Gölü 120 km², Aktaş Gölü ise 27 km² alana sahiptir. Bölgemizin en yüksek dağı Keldağ ve Gökdağ dır, her iki dağın yüksekliği’ de 3000 m. dir. İlçede 2 adet akarsu bulunmaktadır, bunlar Kura ve Karasu isimleriyle bilinmektedir.Kura nehri üzerinde bulun Kayabeyi Barajı ve Hidroelektrik Santrali inşasına 2010 yılında başlanmış ve şubat 2015 yılında tamamlanmıştır.
Kışları çok sert ve soğuk, yazları ise ılık ve yağışlı geçen bir kara iklimine sahiptir. En soğuk ayın sıcaklık ortalaması –30 derecedir. En sıcak ayın sıcaklık ortalaması ise +25 derecedir.
Nüfus Yapısı
Halkının demografik yapısı; Terekeme ve Ahıska Türklerinden oluşur. Halkın geçim kaynağı hayvancılık ve tarımdır.
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
Çıldır ilçesi (Kars) | |||
1927[5] | 18.667 | 540 | 18.127 |
1935[6] | 19.551 | 669 | 18.882 |
1940[7] | 20.326 | 1.307 | 19.019 |
1945[8] | 22.886 | 1.106 | 21.780 |
1950[9] | 25.174 | 1.118 | 24.056 |
1955[10] | 27.851 | 1.427 | 26.424 |
1960[11] | 30.173 | 1.420 | 28.753 |
1965[12] | 33.384 | 2.040 | 31.344 |
1970[13] | 35.644 | 2.637 | 33.007 |
1975[14] | 36.680 | 2.260 | 34.420 |
1980[15] | 34.987 | 2.391 | 32.596 |
1985[16] | 32.485 | 2.366 | 30.119 |
1990[17] | 24.296 | 2.119 | 22.177 |
Çıldır ilçesi (Ardahan) | |||
2000[18] | 14.869 | 2.415 | 12.454 |
2007[19] | 11.901 | 1.730 | 10.171 |
2008[20] | 11.800 | 1.915 | 9.885 |
2009[21] | 10.833 | 1.502 | 9.331 |
2010[22] | 10.546 | 1.522 | 9.024 |
2011[23] | 10.675 | 1.737 | 8.938 |
2012[24] | 10.753 | 1.683 | 9.070 |
2013[25] | 10.476 | 2.870 | 7.606 |
2014[26] | 10.134 | 2.765 | 7.369 |
2015[27] | 9.759 | 2.660 | 7.099 |
2016[27] | 9.539 | 2.598 | 6.941 |
2017[27] | 9.361 | 2.573 | 6.788 |
2018[27] | 9.833 | 2.855 | 6.978 |
2019[27] | 9.343 | 2.642 | 6.701 |
2020[27] | 9.247 | 2.631 | 6.616 |
Turizm
İlçe, Turizm açısından önemli potansiyele sahip olup, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekecek gezip görmeye değen tarihi eserleri bulunmaktadır.İlçede 2 km mesafede bulunan Şeytan Kalesi, İlçenin Övündü köyü yakınlarında bulunan 7 katlı mağaralar ve bu mağaralara 600 m uzaklıkta bulunan Gürcistan sınırı bitişiğindeki Kurt Kalesi, Çıldır Gölü içerisinde bulunan Kuş Adası, Akçakale köyü içerisinde bulunan Alpaslan Adası ve adanın içerisinde bulunun yer altı mağaraları ile kiliseler bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ 2/11
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s19/osmanuyanik.pdf
- ^ http://www.turkiyatjournal.com/Makaleler/2050904125_2.pdf
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çıldır Nüfusu - Ardahan". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Ardahan Çıldır Nüfusu". nufusune.com.