Lazika Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

Lazika Savaşı
	Bizans-Sasani savaşları
	; Lazika Haritası
Tarih	541-562
Bölge	Lazika (Batı Gürcistan)
Sebep	Persliler ile Bizanslılar arasında Lazika'nın kontrol mücadelesi
Sonuç	Sasani zaferi Dara (50 Yıllık Barış) Antlaşması;
Coğrafi; Değişiklikler	Status quo ante bellum
Taraflar
Bizans İmparatorluğu; Lazika (548 sonrası)	Sasani İmparatorluğu ; Lazika (541-548)
Komutanlar ve liderler
I. Justinianus,; Dagisthaios,; Bessas,; Martinus,; Bouzes,; Belisarius,; Justinus,; Valerian,; II. Gubaz (548 sonrası)	I. Hüsrev,; Mihr-Mihroe,; Nachoragan,; Nabed; Farroxan; İzadguşasp; Fariburz; II. Gubaz (541-548)

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 09.20, 3 Temmuz 2019 tarihindeki hâli

Lazika Savaşı, aynı zamanda Colchidian Savaşı ya da Gürcü tarih yazımında, Egrisi'nin Büyük Savaşı (Gürcüce: ეგრისის დიდი ომი, Egrisis Didi Omi) olarak bilinir, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında Lazika'nın antik Gürcistan bölgesinin kontrolü için yapılan mücadeledir. Lazika Savaşı, 541'den 562'ye kadar yirmi yıl boyunca, değişen başarılarla sürdü ve savaşın sona ermesi karşılığında yıllık bir haraç elde eden Persler için bir zaferle sona erdi. Lazika Savaşı, Prokopius ve Agathias'ın eserlerinde ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

Lazika

Karadeniz'in doğu kıyısında bulunan ve Kafkasya ile Hazar Denizi arasındaki önemli dağ geçitlerini kontrol eden Lazika, her iki imparatorluk için de önemli bir stratejik öneme sahipti. Bizanslılar için, Sasanilerin İberya üzerinden Karadeniz kıyılarına kadar ilerlemesine engel teşkil ediyordu. Diğer taraftan Sasaniler denize ulaşmayı ve şimdiye kadar sıkı egemenlikleri altında olan İberya'nın tehdit edilebileceği bir bölgeyi kontrol etmeyi umuyorlardı.^[3]

Arka Plan

Sasanilar Lazika'yı (Egrisi) 532 tarihli "Sürekli Barış" Antlaşması ile Roma/Bizans etki alanının bir parçası olarak tanıdılar. O zamanlar yerel monarşi üzerindeki etkisini artırmak için için Bizanslılar, Kral I. Tsate'nin din değiştirmesi konusunda ısrar ettiler: 522/3'de Konstantinopolis'te hem vaftiz oldu hem de İmparator I. Justinus'tan (I. Justinianus'un öncülü) kraliyet yetkileri aldı.^[4] Bizans garnizonları, Lazika ve komşu Abasgia'da, çoğunlukla Poti, Sebastopolis ve Pityus sahil kentlerinde konuşlandırılmıştı. Petra'da (modern Batum'un kuzeyindeki Tsikhisdziri) bulunan krallığın güney girişi olan sahil yolu ile beraber, krallığın başkenti Archaeopolis güçlendirmişti. Ancak, 536'da, Bizans'ın varlığı tam bir manda yönetimine dönüştü; zira kral, yeni magister militum per Armeniam İoannis Tzibus'a karşı çok güç kaybetti. Tzibus, Lazik tüccarlarının Bizans çıkarları lehine özgürlüğünü kısıtladığında, halkın hoşnutsuzluğu 541'de tam ölçekli bir ayaklanmaya yol açtı ve zayıflayan Kral II. Gubaz, Bizanslılara karşı Sasaniler'den gizlice yardım istedi.

Savaş

Lazika'ya girip ve Bizans ana kalesi Petra'yı ele geçiren ve ülke üzerinde bir başka manda yönetimi kuran Sasani Şahı I. Hüsrev, bu çağrılara o yıl cevap verdi.^[5]

543 yılında Anglon'da Ermenistan'ın Bizans istilası, küçük bir Sasani kuvveti tarafından engellendi. Bununla birlikte, Şah’ın ülke üzerinde doğrudan bir Sasani hakimiyeti kurma teşebbüsü ve Zerdüşt rahiplerinin misyonerlik çabası kısa bir süre sonra Hristiyan Lazika'da hoşnutsuzluğa neden oldu ve Kral Gubaz bu kez Sasanilere karşı 548’de isyan etti. II. Gubaz, İmparator I. Justinianus'tan yardım istedi ve Alanlar ve Sabirler ile bir ittifak kurdu. Justinianus, Gubaz'a yardım etmek için Dagisthaios komutasında 7.000 Bizans ve 1.000 Tzani (Lazların akrabaları) destek kuvvetleri gönderdi ve Petra kalesini kuşattı. Mihr-Mihroe yönetimindeki Pers takviyeleri, dağ geçitlerini koruyan küçük bir Bizans kuvveti yendi ve kuşatılmış Petra'yı rahatlattı. Mihr-Mihroe, kaleye 3.000 kişi bıraktı ve Lazika'yı yağmalamak için 5.000 asker bırakarak Ermenistan'a yürüdü. Bu güç, 549 yılında Fasis Nehri'nde Dagisthaios tarafından yok edildi. Bir sonraki Sasani saldırısı da, Hippis Nehri'nde (modern Tskhenistlerkali) komutan Chorianes'in öldürülmesiyle mutlak bir mağlubiyetle sonuçlanan bir muharebede başarısız oldu. Yeni Bizans komutanı Bessas, Abazg kabilesinin Sasani yanlısı isyanını bastırdı, Petra'yı aldı ve 551'de Archaeopolis'te Mihr-Mihroe'yi yendi. Ancak, Mihr-Mihroe, Scymnia ve Souania yayla bölgelerine giden önemli yolları kontrol eden Cotais'i ve Uthimereos kalelerini ele geçirmeyi başardı. 555 yazında Telephis'te etkileyici bir zafer kazandı ve Bizans-Lazik kuvvetlerini Nesos'a çekilmeye zorladı.

Mihr-Mihroe'nun ölümünden sonra 555 yılında Nachoragan, Sasani kuvvetlerinin baş komutanı olarak atandı.

Sonuç

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel

^ The Persian Empire: A Historical Encyclopedia (2 volumes): A Historical... "Savaş nihayet sona erdiğinde, Lazika zafer kazandılar, Bizans imparatoru'nu yılda 400 altın pound ödemeye zorladılar."
^ Alemany 2003, s. 5.
^ Salia 1980, s. 113
^ Salia 1980, s. 114
^ Martindale, Jones & Morris 1992, ss. 559, 639; Bury 1958, ss. 101-102.

Genel

Alemany, Agustí (2003). "Sixth Century Alania: Between Byzantium, Sasanian Iran and the Turkic World" (PDF). Transoxiana: Journal Libre de Estudios Orientales (Transoxiana Webfestschrift Series): 1-8.
Salia, Kalistrat (1980). Histoire de la nation géorgienne. Nino Salia.
Bury, John Bagnell (1958). History of the Later Roman Empire: From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian, Volume 2. Mineola, New York: Dover Publications, Inc. ISBN 0-486-20399-9.
Hughes, Ian (2009). Belisarius: The Last Roman General. South Yorkshire: Pen & Sword Military. ISBN 9781844158331.
Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J., (Ed.) (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: A.D. 527-641. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20160-5.

Dış bağlantılar

[1] The Persian Empire: A Historical Encyclopedia (2 volumes): A Historical... "Savaş nihayet sona erdiğinde, Lazika zafer kazandılar, Bizans imparatoru'nu yılda 400 altın pound ödemeye zorladılar."

[2] Alemany 2003, s. 5.

[3] Salia 1980, s. 113

[4] Salia 1980, s. 114

[5] Martindale, Jones & Morris 1992, ss. 559, 639; Bury 1958, ss. 101-102.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 34. satır: / 34. satır: @@
 yılında Anglon'da [[Anglon Muharebesi (543)|Ermenistan'ın Bizans istilası]], küçük bir Sasani kuvveti tarafından engellendi. Bununla birlikte, Şah’ın ülke üzerinde doğrudan bir Sasani hakimiyeti kurma teşebbüsü ve [[Zerdüştlük|Zerdüşt]] rahiplerinin misyonerlik çabası kısa bir süre sonra [[Hristiyanlık|Hristiyan]] Lazika'da hoşnutsuzluğa neden oldu ve Kral Gubaz bu kez Sasanilere karşı 548’de isyan etti. II. Gubaz, İmparator [[I. Justinianus]]'tan yardım istedi ve [[Alanlar]] ve [[Sabirler]] ile bir ittifak kurdu. Justinianus, Gubaz'a yardım etmek için [[Dagisthaios]] komutasında 7.000 Bizans ve 1.000 Tzani ([[Lazlar]]ın akrabaları) destek kuvvetleri gönderdi ve Petra kalesini [[Petra Kuşatması (549)|kuşattı]]. [[Mihr-Mihroe]] yönetimindeki Pers takviyeleri, dağ geçitlerini koruyan küçük bir Bizans kuvveti yendi ve kuşatılmış Petra'yı rahatlattı. Mihr-Mihroe, kaleye 3.000 kişi bıraktı ve Lazika'yı yağmalamak için 5.000 asker bırakarak [[Ermenistan]]'a yürüdü. Bu güç, 549 yılında [[Rioni Nehri|Fasis Nehri]]'nde Dagisthaios tarafından yok edildi. Bir sonraki Sasani saldırısı da, Hippis Nehri'nde (modern [[Tskhenistlerkali]]) komutan Chorianes'in öldürülmesiyle mutlak bir mağlubiyetle sonuçlanan bir muharebede başarısız oldu. Yeni Bizans komutanı [[Bessas]], [[Abazglar|Abazg]] kabilesinin Sasani yanlısı isyanını bastırdı, Petra'yı aldı ve 551'de Archaeopolis'te Mihr-Mihroe'yi yendi. Ancak, Mihr-Mihroe, [[Lechkhumi|Scymnia]] ve [[Svaneti|Souania]] yayla bölgelerine giden önemli yolları kontrol eden [[Kutaisi|Cotais]]'i ve Uthimereos kalelerini ele geçirmeyi başardı. 555 yazında [[Telephis-Ollaria Muharebesi|Telephis]]'te etkileyici bir zafer kazandı ve Bizans-Lazik kuvvetlerini Nesos'a çekilmeye zorladı.
+Mihr-Mihroe'nun ölümünden sonra 555 yılında [[Nachoragan]], Sasani kuvvetlerinin baş komutanı olarak atandı.
 <!--
-After the death of Mihr-Mihroe, [[Nachoragan]] was appointed the Persian commander-in-chief in 555. He repulsed the Byzantine attack on the Persian positions at [[Onoguris]] and forced the enemy out of [[Archaeopolis]], a city which Mihr-Mihroe had twice tried and failed to take. These defeats caused a bitter feud between the Lazic and Byzantine generals. King Gubazes quarreled with Byzantine commanders [[Bessas (general)|Bessas]], [[Martin (general under Justinian I)|Martin]], and Rusticus, complaining to emperor Justinian. Bessas was recalled, but Rusticus and his brother John eventually murdered Gubazes. The [[Laz people|Lazi]] people got the Emperor to nominate [[Tzath II of Lazica|Tzathes]], the younger brother of Gubazes, as their new king, and Senator Athanasius investigated the assassination. Rusticus and John were arrested, tried, and executed. In 556, the allies retook Archaeopolis and routed Nachoragan in his abortive [[Siege of Phasis|attack on Phasis]]. In the autumn and winter of the same year, the Byzantines suppressed a rebellion staged by the mountain tribe of the [[Misimians]], and finally expelled the Persians from the country.
+He repulsed the Byzantine attack on the Persian positions at [[Onoguris]] and forced the enemy out of [[Archaeopolis]], a city which Mihr-Mihroe had twice tried and failed to take. These defeats caused a bitter feud between the Lazic and Byzantine generals. King Gubazes quarreled with Byzantine commanders [[Bessas (general)|Bessas]], [[Martin (general under Justinian I)|Martin]], and Rusticus, complaining to emperor Justinian. Bessas was recalled, but Rusticus and his brother John eventually murdered Gubazes. The [[Laz people|Lazi]] people got the Emperor to nominate [[Tzath II of Lazica|Tzathes]], the younger brother of Gubazes, as their new king, and Senator Athanasius investigated the assassination. Rusticus and John were arrested, tried, and executed. In 556, the allies retook Archaeopolis and routed Nachoragan in his abortive [[Siege of Phasis|attack on Phasis]]. In the autumn and winter of the same year, the Byzantines suppressed a rebellion staged by the mountain tribe of the [[Misimians]], and finally expelled the Persians from the country.
 -->
 == Sonuç==
 {{Ayrıca bakınız|Dara Antlaşması}}