Symbian (işletim sistemi)

Symbian

Dosya:Symbian logo.png
Geliştirici(ler)	Nokia
İşletim sistemi ailesi	Mobil İşletim Sistemi
Kaynak türü	Açık Kaynak
Çekirdek türü	Mikrokernel
Güncelleme yöntemi	OTA
Platform desteği	ARM
Web sitesi	symbian.nokia.com
Dil sayısı	Çoklu

Symbian OS, Symbian şirketi tarafından mobil cihazlar (PDA'lar ve akıllı telefonlar) için geliştirilmiş bir işletim sistemidir. Symbian OS, Psion şirketinin geliştirdiği EPOC işletim sistemine dayanmaktadır.

Symbian OS'in bugünkü tek sahibi ve geliştiricisi Nokia'dır. Nokia Symbian'ın tüm hisselerini 2008'de satın almış ve Symbian Vakfı'nı kurarak işletim sistemini açık kaynak hale getirmiştir. Ancak Android OS çıktıktan sonra vakfa üye firmalar Symbian'ı bir bir terk etmişlerdir. En sonunda vakıfta sadece Nokia ve Japonya dışına çıkmayan Fujitsu kalmıştır. Bu yüzden Nokia Symbian Vakfı'nı kapatmış ve işletim sisteminin açık kaynak kalacağını açıklamıştır ancak 5 Nisan 2011 tarihinde Symbian'ın kaynağını kapatmıştır. Kaynak kodun son açık sürümünün arşivleri gönüllüler tarafından Symbian Dump ve Symbian Incubation Projects gibi Nokia'dan bağımsız sitelerde barındırılmaktadır.

Symbian işletim sistemini kullanan birkaç farklı arayüz bulunmaktadır. Bunlar arasında, Sony Ericsson'un UIQ ve Nokia'nın Series 60, Seri 80 ve Series 90 ara birimleri bulunur. Bu arayüzlerden günümüzde sadece Series 60 varlığını sürdürmektedir.

Geçmiş

Symbian, geçmişte oldukça popülerdi ve oldukça büyük bir pazar payına sahipti. Bunun nedeni ise, karşısında yeteri kadar gelişmiş rakibinin bulunmamasıdır. Ancak, 2008 yılı ve sonrasında Symbian pazar payını kaybetmeye başlamış ve yerini Android almıştır. Symbian yerine Android akıllı telefonlarının tercih edilmesinin nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Eski Symbian sürümlerinin donanımı yeteri kadar iyi kullanamaması,
• S60v5'e geçişin yeterli olmaması ve dokunmatik arayüzün, tuşlu arayüz kadar kullanışlı geliştirilememesi,
• Yeni uygulamalara ve teknolojilere uygun akıllı telefonlarda kullanılmaması,
• Gelişmiş akıllı telefonlarda kullanılmaması sebebiyle; oldukça gelişmiş akıllı telefonlarda kullanılan Android için uygulamaların hazırlanması

Symbian akıllı telefonların çabucak ününü kaybetmesine neden olmuştur.

Google, Android ile birlikte Open Handset Alliance'ı kurduğunda, Açık Kaynak ve Linux geliştiricilerinin büyük bir bölümünün ilgisini çekmiş oldu. Nokia ise Symbian Vakfı ile birilikte Symbian'ın kaynak kodunu açık hale getirmeye çalıştı. Ancak daha sonra kaynak kod yalnızca belli bir kesim için açık hale getirildi ve Symbian Vakfı Nokia'nın Symbian'ın tüm hisselerini ve lisanslarını alması sonucu kapatıldı. Symbian Vakfı yerine http://symbian.nokia.com adresi açıldı. Bu sırada S60.com da kapatıldı. Symbian Vakfı'ndan kalan kaynak kod hâlâ internette paylaşılmaktadır ancak Nokia Belle kaynak kodu Nokia tarafından açılmamaktadır.

Nokia, mobil geliştiricilerin dikkatini çekebilmek ve eğitim verebilmek amacıyla Forum Nokia'yı duyurdu. Çok geçmeden Forum Nokia kapatıldı ve yerine Nokia Developer hizmete sunuldu. Şu an Nokia Developer hala hizmet vermektedir ve Türkçe desteği de kazandırılmaktadır.

Nokia, Symbian işletim sistemi için gerekli uygulamaların bir adresten indirilebileceği WGZ tabanlı bir Mağaza geliştirdi ve N97 ile birlikte tüm S60v5 cihazlar için kullanıma soktu. Çok geçmeden Mağaza'nın ismi (Ovi) Nokia'nın internet servisleri için kullanılan genel bir isim haline geldi. (Ovi Mail, Ovi Müzik gibi) Ancak Microsoft ile yapılan anlaşma sonrası Nokia'nın internet servislerinin ismi değiştirildi. Fince'de "kapı" anlamına gelen Ovi yerine Nokia getirildi. Bu sayede Ovi Mağaza Nokia Mağaza, Ovi Mail de Nokia Mail ismini aldı. Çok geçmeden bazı internet servislerinin kapatılacağı duyuruldu..

Nokia, Symbian'a verdiği desteği keseceğini ve tüm odağını Windows Phone'a yönelteceğini duyurdu. Duyuruya göre Symbian'a verilen destek 2016 senesine kadar sürecek, bu tarihten sonra güncelleme desteği olmayacak veya yeni bir Symbian cihaz üretilmeyecekti. Bu duyuru üzerine Nokia, Nokia Mağaza ve Symbian platformu geliştiricilerinin büyük bir ksımını kaybetmiştir.

Symbian S60v5

Bu sürüm ile Symbian akıllı telefonlar büyük bir çağ atlamışlardır. Normalde tuşlu arayüz üzerinde kullanılan Symbian, Nokia tarafından ilk olarak Nokia 5800 Xpress Music altında kullanılmak üzere dokunmatik arayüze uyarlanmıştır. Ancak bu arayüzün, tuşlu arayüzden pek bir farkının olmaması nedeniyle; dokunmatik arayüzdeki parmak hareketlerini çok daha iyi inceleyen ve kullanıcılarına sunan iOS ve Android, öne geçmişlerdir.

Şu anda Symbian S60v5, birçok Nokia akıllı telefonda kullanılmaktadır. En son çıkan S60v5 akıllı telefon Nokia C5-03'tür.

Symbian^3

Symbian^3 tamamen Nokia tarafından geliştirilen, ve geliştirilmesi devam eden bir Symbian platofrmudur. S60v5'ten sonra gelen platform, 200'den fazla yeni özelliği barındırmaktadır. Bu özelliklerin en bilinenleri yeni geliştirilmiş ana ekran ve menü düzeni, geliştirilmiş Coverflow özelliğine sahip müzik çalar ve USB On The Go'dur.

Symbian^3, şu anda yalnızca Nokia akıllı telefonlarda kullanılmaktadır. Bu akıllı telefonlar, N8, C7, Oro, C6-01, E6, E7, X7, 500, 600, 603, 700 ve 701'dir.

Nokia, Symbian Anna güncellemesinden sonra gelen Symbian Belle yazılımının ismini Nokia Belle olarak değiştirmiş ve bundan sonraki ürünlerinde Symbian ismini kullanmayacağını göstermiştir. Kullanıma sunulmuş en güncel Symbian OS sürümü Nokia Belle Feature Pack 1 olup şu an için Nokia 808 PureView, Nokia 701, Nokia 700 ve Nokia 603'te kullanılabilmektedir. Gelecek güncellemenin ismi ise Nokia Belle Feature Pack 2'dir.

Aynı zamanda Nokia tarafından düzenlenen geliştirici konferansında Symbian OS'in (Belle sürümden sonra) gelecek iki sürümünün isimleri verilmiş (Symbian Carla ve Symbian Donna) ancak sonradan isimler Feature Pack olarak değiştirilmiştir.

Symbian OS sürümleri

İşletim sistemi Symbian ismini almadan önceki dönemlerde EPOC OS ismi ile daha çok PDA'larda kullanılmaktaydı. Bugün ise Symbian OS adını almıştır ve çoğunlukla akıllı telefonlarda kullanılmaktadır.

Symbian OS sürümleri şunlardır: EPOC16, EPOC OS R1, EPOC OS R2, EPOC OS R3, EPOC OS R4, EPOC OS R5, ER5U, Symbian OS 6.0, Symbian OS 6.1, Symbian OS 7.0 ve 7.0s, Symbian OS 8.0, SymbianOS 8.1, Symbian OS 9.0, Symbian OS 9.1 Symbian OS 9.2, Symbian OS 9.4 (S60v5), Symbian^3, Symbian Anna ve Symbian Belle.

S60 Platformu

Symbian Series 60 (kısaca S60) platformu, Nokia tarafından geliştirilmiştir ve bugün Symbian'a sahip Akıllı telefonların çoğu S60 platform'una dayalıdır. Bunlara örnek olarak Nokia X6, Nokia 5800 ve Nokia C5-03 verilebilir. Ancak, Symbian^3 serisi çıkınca; Nokia S60'ın tüm orijinal internet bağlantılarını kesmiştir. Bunun en büyük örneği ise resmi s60 sitesi www.s60.com'un kapatılmasıdır. Ancak Symbian S60 serisine dayalı telefonlar hâlâ Nokia tarafından piyasaya sürülmektedir.