İçeriğe atla

Yüksek atlama

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Atletizm
Yüksek Atlama
2004 Yaz Olimpiyaında Yelena Slesarenko.
Erkek rekorları
DünyaJavier Sotomayor 2.45 (1993)
OlimpiyatCharles Austin 2.39 (1996)
Kadın rekorları
DünyaYaroslava Mahuçih 2.10 (2024)
OlimpiyatYelena Slesarenko 2.06 (2004)

Yüksek atlama atletizmin bir dalıdır. Koşarak hız kazandıktan sonra sağlam iki dik sehpanın arasındaki çıtanın üzerinden atlayarak yapılır. Bu atlamada prensip vücudun çıtanın üzerinden düşürmeden geçmesidir.

Yüksek atlamayı diğer yarışmalardan ayıran özellikler üç tanedir. Birincisi mesafe dikey olarak ölçülür, ikincisi başarı ve başarısızlık belirli bir yükseklikteki çıtayı aşmaya bağlıdır, üçüncüsü ise atlet başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptir. Bu spor dalında başarılı olmak için, bacak adelelerinin doğal bir yaylılık ve tempo kuvvetine sahip olması, vücudun dirençli ve uyumlu olması gerekir. Boy faktörü sanıldığının tersine avantaj oluşturmaz.

Atlama alanı olarak kullanılan, çıkış noktası ile yarım daire şeklinde olan hızlanma sahasının uzunluğu, 15 m'den az olamaz. Atlama sehpası, sert ve bükülmez ağaçtan veya madendendir. Aralarındaki mesafe 3.66 - 4.02 m'dir. Atlama çıtasının uçları kare, üçgen veya yuvarlak olabilir. Ağırlığı 2 kg'ı geçemez. Sehpa üzerindeki çıta, yarışmacının dokunduğu zaman kolayca düşecek biçimde yatay durumdadır. Çıtanın arkasında süngerle doldurulmuş düşme minderi, en az 5x4 m boyutunda ve yeterli kalınlıktadır. Kullanılan malzemelerin başında, topuğu korumak için plastik ve lastik çivili ayakkabıları sayabiliriz. Topuğun kalınlığı 6 mm'yi, taban kalınlığı da 13 mm'yi geçemez.

Atlamadan önce hız kazanabilmek için koşulması gerekir. Atlayıcı, 7 - 11 adım arası yaklaşma koşusunu, 30 - 40 derecelik bir açı ile giderek hızlanan bir koşu temposu ile yapar. Atlayıcı, çıtaya çok yakın basarak sıçramalıdır. Sıçrayış tek ayakla ve geriye alınmış vücudun gergin bacak üzerine alınmasıyla başlar. Çıta üzerine gelince vücudun ekseni etrafından dönmesi, başın göğüs hizasına alınması ile sürer. Önce dış kol ile savunma bacağının mindere değmesi, sonra da gövdenin kalça ile omuz üzerinde dönüşüyle atlama tamamlanır. Yüksek atlamada yarışmacının uyması gereken en önemli kural; sıçramada tek ayağını kullanmasıdır. Yüksek atlamada yarışmacılar ilk atlayacakları yüksekliği kendileri seçerler. Alt sınırın yukarısında olmak kaydıyla herhangi bir yüksekliği atlamadan geçebilirler. Başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptirler. Ancak birbirini izleyen üç başarısız atlama denemesi yaptıklarında .

Bunlardan en popüler olanları Straddle (binme) ve Fosbury Flash teknikleridir. Straddle'da atlet yüzü aşağıya bakar biçimde, vücudunu çıtanın etrafında döndürerek atlar. Fosbury Flash tekniğinde ise atletin çıtayı önce başı geçer ve omuzlar üzerine düşülür. Kısa zamanda öğrenilmesi ve göze hoş görünmesi Fosbury Flash tekniğini popüler kılmaktadır.

Yarışmacı atlama sırasında iki ayağının üzerinde sıçrarsa, çıtayı aşmadan düşerse, atlama anında çıtaya çarpar desteklerinden düşürürse başarısız sayılır.

Dünya Atletizm Şampiyonası'nda dereceler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Altın Gümüş Bronz
1928 Ethel Catherwood (CAN) Lien Gisolf (HOL) Mildred Wiley (ABD)
1932 Jean Shiley (ABD) Mildred Didrikson Zaharias (ABD) Eva Dawes (CAN)
1936 Ibolya Csák (HUN) Dorothy Odam (GBR) Elfriede Kaun (GER)
1948 Alice Coachman (ABD) Dorothy Tyler (GBR) Micheline Ostermeyer (FRA)
1952 Esther Brand (SAF) Sheile Lerwill (GBR) Aleksandra Chudina (URS)
1956 Mildred McDaniel (ABD) Thelma Hopkins (GBR)
Maria Pisareva (AUS)
-
1960 Iolanda Balas (ROM) Jarosława Jóźwiakowska (POL)
Dorothy Shirley (GBR)
-
1964 Iolanda Balas (ROM) Michele Brown (AUS) Taisia Tschentschik (URS)
1968 Miloslava Rezková (TCH) Antonina Okorokowa (URS) Walentina Kosir (URS)
1972 Ulrike Meyfarth (FRG) Jordanka Blagojewa (BUL) Ilona Gusenbauer (AUT)
1976 Rosemarie Ackermann (GDR) Sara Simeoni (ITA) Jordanka Blagojewa (BUL)
1980 Sara Simeoni (ITA) Urszula Kielan (POL) Jutta Kirst (GDR)
1984 Ulrike Meyfarth (FRG) Sara Simeoni (ITA) Joni Huntley (ABD)
1988 Louise Ritter (ABD) Stefka Kostadinowa (BUL) Tamara Bykowa (URS)
1992 Heike Henkel (GER) Alina Astafei (ROM) Ioamnet Quintero (CUB)
1996 Stefka Kostadinowa (BUL) Niki Bakogianni (GRE) Inga Babakova (UKR)
2000 Jelena Jelesina (Rus) Hestrie Cloete (RSA) Kajsa Bergqvist (SWE)
Oana Pantelimon (ROM)
2004 Jelena Slessarenko (RUS) Hestrie Cloete (RSA) Viktoriya Styopina (UKR)
Yıl Altın Gümüş Bronz
1983 Tamara Bykowa (URS) Ulrike Meyfarth (FRG) Louise Ritter (ABD)
1987 Stefka Kostadinowa (BUL) Tamara Bykowa (URS) Susanne Beyer (GDR)
1991 Heike Henkel (GER) Jelena Jelesina (URS) Inga Babakowa (URS)
1993 Ioamnet Quintero (CUB) Silvia Costa (CUB) Sigrid Kirchmann (AUT)
1995 Stefka Kostadinowa (BUL) Alina Astafei (GER) Inga Babakowa (UKR)
1997 Hanne Haugland (NOR) Olga Kaliturina (RUS)
Inga Babakowa (UKR)
-
1999 Inga Babakowa (UKR) Jelena Jelesina (Rus) Swetlana Lapina (Rus)
2001 Hestrie Cloete (RSA) Inga Babakowa (UKR) Kajsa Bergqvist (SWE)
2003 Hestrie Cloete (RSA) Marina Kuptsewa (Rus) Kajsa Bergqvist (SWE)
2005 Kajsa Bergqvist (SWE) Chaunte Howard (ABD) Emma Green (SWE)

Dünya Rekorları

[değiştir | kaynağı değiştir]

* : IAAF resmi sonuçları

Yükseklik İsim Ülke Tarih Şehir
2,45 m Javier Sotomayor CUB 27 Haziran 1993 Salamanca
2,44 m Javier Sotomayor CUB 29 Haziran 1989 San Juan
2,43 m Javier Sotomayor CUB 8 Eylül 1988 Salamanca
2,42 m * Carlo Thränhardt FRG 26 Ekim 1988 Berlin
2,42 m Patrik Sjöberg SWE 30 Haziran 1987 Stokholm
2,41 m Igor Paklin URS 4 Eylül 1985 Kobe
2,40 m Rudolf Powarnizin URS 11 Ağustos 1985 Donezk
2,39 m Dietmar Mögenburg FRG 24 Şubat 1985 Berlin
2,39 m Zhu Jianhua CHN 10 Haziran 1984 Eberstadt
2,38 m Zhu Jianhua CHN 22 Eylül 1983 Şanghay
2,37 m Zhu Jianhua CHN 11 Haziran 1983 Pekin
2,36 m Gerd Wessig GDR 1 Ağustos 1980 Moskova
2,35 m Dietmar Mögenburg FRG 26 Mayıs 1980 Rehlingen
2,35 m Jacek Wszola POL 25 Mayıs 1980 Eberstadt
2,34 m Wladimir Jaschtschenko URS 16 Haziran 1978 Tiflis
2,35 m * Wladimir Jaschtschenko URS 12 Mart 1978 Milano
2,33 m * Wladimir Jaschtschenko URS 12 Mart 1978 Milano
2,33 m Wladimir Jaschtschenko URS 3 Temmuz 1977 Richmond
2,32 m Dwight Stones ABD 4 Ağustos 1976 Philadelphia
2,31 m Dwight Stones ABD 5 Haziran 1976 Philadelphia
2,30 m Dwight Stones ABD 11 Temmuz 1973 Münih
2,29 m Patrick Matzdorf ABD 3 Haziran 1971 Berkeley
2,29 m * Ni Chih-Chin CHN 11 Ağustos 1970 Shangsha
2,28 m Valeri Brumel URS 21 Temmuz 1963 Moskova
2,27 m Valeri Brumel URS 29 Eylül 1962 Moskova
2,26 m Valeri Brumel URS 22 Temmuz 1962 Palo Alto
2,25 m Valeri Brumel URS 31 Ağustos 1961 Sofya
2,24 m Valeri Brumel URS 16 Haziran 1961 Moskova
2,23 m Valeri Brumel URS 18 Haziran 1961 Moskova
2,25 m * Valeri Brumel URS 28 Ocak 1961 Leningrad
2,22 m John Thomas ABD 1 Temmuz 1960 Palo Alto
2,19 m * John Thomas ABD 1 Temmuz 1960 Palo Alto
2,18 m John Thomas ABD 24 Haziran 1960 Bakersfield
2,17 m John Thomas ABD 21 Mayıs 1960 Cambridge
2,17 m John Thomas ABD 30 Nisan 1960 Philadelphia
2,16 m Juri Stepanow URS 13 Temmuz 1957 Leningrad
2,15 m Charles Dumas ABD 29 Haziran 1956 Los Angeles
2,12 m Walter Davis ABD 27 Haziran 1953 Dayton
2,11 m Lester Steers ABD 17 Haziran 1941 Los Angeles
2,10 m * Lester Steers ABD 24 Mayıs 1941 Los Angeles
2,10 m * Lester Steers ABD 26 Nisan 1941 Seattle
2,09 m * William Stewart ABD 26 Nisan 1941 Provo
2,09 m Melvin Walter ABD 12 Ağustos 1937 Malmö
2,07 m David Albritton ABD 12 Temmuz 1936 New York
2,07 m Cornelius Johnson ABD 12 Temmuz 1936 New York
2,06 m Walter Marty ABD 28 Nisan 1934 Palo Alto
2,04 m Walter Marty ABD 13 Mayıs 1933 Fresno
2,03 m Harold Osborn ABD 27 Mayıs 1924 Urbana
2,02 m Clinton Larsen ABD 1 Haziran 1917 Provo
2,01 m Edward Beeson ABD 2 Mayıs 1914 Berkeley
2,00 m George Horine ABD 18 Mayıs 1912 Palo Alto
1,98 m * George Horine ABD 29 Mayıs 1912 Palo Alto
1,96 m * Patrick Leahy IRL 24 Temmuz 1898 Limerick
1,97 m * Michael Sweeney ABD 21 Eylül 1895 New York
1,95 m * Michael Sweeney ABD 2. Eylül 1895 Bayone
1,95 m * Michael Sweeney ABD 28. Ağustos 1895 New York
1,94 m * James Ryan IRL 19. Ağustos 1895 Tipperary
1,93 m * Michael Sweeney ABD 8. Oktober 1892 New York
1,96 m * George Rowdon GBR 5. Ağustos 1890 Haytor Camp
1,93 m * William Page ABD 7. Oktober 1887 Philadelphia
1,91 m * William Page ABD 15. Ağustos 1887 Stourbridge
1,90 m * Patrick Davin IRL 5. Juli 1880 Carrick
1,89 m * Marshall Brooks GBR 7 Nisan 1876 Londra
1,83 m * Marshall Brooks GBR 17 Mart 1876 Oxford
1,80 m * Michael Glazebrook GBR 22 Mart 1875 Londra
1,80 m * Marshall Brooks GBR 30 Mart 1874 Londra
1,78 m * Tom Davin IRL 7 Temmuz 1873 Dublin
1,75 m * Ronald Mitchell GBR 3 Nisan 1871 Londra
1,75 m * Ronald Mitchell GBR 9 Nisan 1870 Londra
1,75 m * Thomas Little GBR 12 Nisan 1867 Londra
1,75 m * J. A. Harwood GBR 26 Kasım 1866 Londra
1,75 m * Herbert Brooks GBR 26 Kasım 1866 Londra
1,75 m * Thomas Little GBR 23 Mart 1866 Londra
1,75 m * John Roupell GBR 23 Mart 1866 Londra
1,72 m * John Roupell GBR 5. März 1866 Cambridge
1,70 m * Tom Mitchell GBR 9. Juli 1864 Liverpool
1,70 m * Robert Burton GBR 27 Mart 1860 Harrow
1,67 m * Henry Powel GBR 15 Mart 1860 Oxford
1,67 m * Hanmer Webb GBR 17 Mart 1857 Cambridge
1,67 m * Francis Temple GBR 21 Eylül 1850 Woolwich
1,67 m * Thomas Roper GBR 1 Nisan 1850 Newcastle
1,67 m * Richard Armstrong GBR 5 Ağustos 1839 Dalkeith
1,60 m * John Pattison GBR 6 Mayıs 1837 Mount Benger
1,60 m * Thomas Anderson GBR 24 Temmuz 1829 Innerleithen
1,57 m * Adam Wilson GBR 26 Eylül 1827 Innerleithen
Yükseklik İsim Ülke Tarih Şehir
2,10 m Yaroslava Mahuçih UKR 7 Temmuz 2024 Paris
2,09 m Stefka Kostadinowa BUL 30 Ağustos 1987 Roma
2,08 m Stefka Kostadinowa BUL 31 Mayıs 1986 Sofya
2,08 m Blanka Vlašić HIR 31 Ağustos 2009 Zagreb
2,07 m Stefka Kostadinowa BUL 20 Temmuz 1984 Berlin
2,07 m Ludmila Andonowa BUL 25 Mayıs 1986 Sofya
2,06 m Hestrie Cloete RSA 31 Ağustos 2003 Eberstadt
2,05 m Tamara Bykowa URS 22 Haziran 1984 Kiev
2,04 m Tamara Bykowa URS 25 Ağustos 1983 Pisa
2,03 m Tamara Bykowa URS 21 Ağustos 1983 Londra
2,03 m Ulrike Meyfarth FRG 21 Ağustos 1983 Londra
2,02 m Ulrike Meyfarth FRG 8 Ağustos 1982 Atina
2,01 m Sara Simeoni ITA 4 Ağustos 1978 Brescia
2,01 m Sara Simeoni ITA 31 Ağustos 1978 Prag
2,00 m Rosemarie Ackermann GDR 26 Ağustos 1977 Berlin
1,97 m Rosemarie Ackermann GDR 14 Ağustos 1977 Helsinki
1,97 m Rosemarie Ackermann GDR 26 Ağustos 1977 Berlin
1,96 m Rosemarie Ackermann (ex-Witschas) GDR 8 Mayıs 1976 Dresden
1,96 m Rosemarie Ackermann GDR 3 Haziran 1977 Dresden
1,95 m Rosemarie Witschas GDR 8 Eylül 1974 Roma
1,94 m Jordanka Blagojewa BUL 24 Eylül 1972 Zagreb
1,94 m Rosemarie Witschas GDR 24 Ağustos 1974 Berlin
1,92 m Ilona Gusenbauer AUT 4 Eylül 1971 Viyana
1,92 m Ulrike Meyfarth FRG 4 Eylül 1972 Münih
1,91 m Iolanda Balas ROM 16 Haziran 1961 Bükreş
1,90 m Iolanda Balas ROM 8 Haziran 1961 Bükreş
1,88 m Iolanda Balas ROM 18 Haziran 1961 Bükreş
1,87 m Iolanda Balas ROM 15 Nisan 1961 Bükreş
1,86 m Iolanda Balas ROM 10 Temmuz 1960 Bükreş
1,85 m Iolanda Balas ROM 6 Haziran 1960 Bükreş
1,84 m Iolanda Balas ROM 21 Eylül 1959 Bükreş
1,83 m Iolanda Balas ROM 18 Ekim 1958 Bükreş
1,82 m Iolanda Balas ROM 4 Ekim 1958 Bükreş
1,81 m Iolanda Balas ROM 31 Temmuz 1958 Poiana Stalin
1,80 m Iolanda Balas ROM 22 Haziran 1958 Kaloşvar
1,78 m Iolanda Balas ROM 7 Haziran 1958 Bükreş
1,77 m Cheng Feng-jung CHN 17 Kasım 1957 Pekin
1,76 m Mildred McDaniel ABD 1 Aralık 1956 Melbourne
1,76 m Iolanda Balas ROM 13 Ekim 1957 Bükreş
1,75 m Iolanda Balas ROM 14 Temmuz 1956 Bükreş
1,74 m Thelma Hopkins GBR 5 Mayıs 1956 Belfast
1,73 m Alexandra Tschudina URS 22 Mayıs 1954 Kiev
1,72 m Sheila Lerwill GBR 7 Temmuz 1951 Londra
1,71 m Fanny Blankers-Koen HOL 30 Mayıs 1943 Amsterdam
1,66 m Dorothy Odam GBR 29 Mayıs 1939 Brentwood
1,66 m Ilsebill Pfenning SUI 27 Temmuz 1941 Lugano
1,66m Esther van Heerden SAF 29 Mart 1941 Stellenbosch
1,65 m Jean Shiley ABD 7 Ağustos 1932 Los Angeles
1,65 m Mildred Didrikson ABD 7 Ağustos 1932 Los Angeles