Uğur Şahin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Uğur Şahin
Doğum19 Eylül 1965 (58 yaşında)
İskenderun, Hatay, Türkiye
MilliyetTürk-Alman
Etnik kökenTürk
Vatandaşlık Almanya[1]
 Türkiye[2]
EğitimKöln Üniversitesi
Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi
Tanınma nedeniPfizer-BioNTech COVID-19 aşısı, kanser aşıları
Evlilik
Özlem Türeci (e. 2002)
Çocuk(lar)1
ÖdüllerAlmanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı
Kariyeri
Dallarıİmmünoloji, kanser immünoterapisi, onkoloji, hematoloji
Çalıştığı kurumlarKöln Üniversitesi
Saarland Üniversitesi
Zürih Üniversite Hastanesi
Mainz Üniversitesi
Ganymed İlaç
BioNTech
Doktora
danışmanı		Michael Pfreundschuh
İmza

Uğur Şahin (d. 19 Eylül 1965, İskenderun, Hatay), Türk-Alman immünolog, onkolog, akademisyen, bilim ve iş insanı. Mainz merkezli biyoteknoloji şirketi BioNTech'in kurucu ortağı ve CEO'su olan Şahin aynı zamanda Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi Tıp Merkezi'nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır.

Şahin ve eşi Özlem Türeci, 2019 yılında Çin'in Vuhan şehrinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan koronavirüs salgınının etmeni SARS-CoV-2'ye karşı geliştirilen Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısının geliştirildiğine dair haberlerin ardından uluslararası medyanın ilgi odağı oldu. Fransız LCI kanalı, Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahibi Pierre ve Marie Curie çiftine benzettiği Şahin-Türeci çiftinin, aşı çalışmalarının başarıya ulaşması halinde Nobel Ödülü almalarına kesin gözüyle bakıldığını bildirdi.

Piyasa değeri 87 milyar dolar olan BioNTech şirketinin sahibi olan Uğur Şahin, Özlem Türeci ile birlikte Almanya'nın en zengin 10 insanı arasında 8. sırada yer almaktadır. Pandemi döneminde Bloomberg Business'ın "Dünyanın en zengin 500 insanı" listesinde 15.3 milyar dolar kişisel servetiyle 137. sıraya kadar yükselen Şahin, Nisan 2023 itibarıyla 5.3 milyar dolar ile aynı listede 465. sırada yer almaktadır. Şahin bu sıralama ile "Dünyadaki en zengin Türk" unvanını da elinde bulundurmaktadır.

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Uğur Şahin 19 Eylül 1965'te Hatay'ın İskenderun ilçesinde Alevi bir ailede doğdu.[3] Dört yaşında annesi ile birlikte, Almanya'nın Köln şehrindeki Ford Motor Company fabrikasında çalışan babasının yanına göç etti. Lise eğitiminin ardından 1984 yılında Köln Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tıp eğitimi almaya başladı ve 1992 yılında mezun oldu.[4][5] 1993 yılında aynı üniversitede Michael Pfreundschuh danışmanlığında tümör hücrelerinde immünoterapi üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı doktora derecesini aldı.[6] Aynı zamanda, 1992-94 arasında Hagen Üniversitesi'nde matematik okudu.[4] 1999'da moleküler tıp ve immünolojide habilitasyon aldı.[4] Şahin, 2000-2001 yılları arasında Zürih Üniversite Hastanesi'ndeki laboratuvarda 1996 Nobel Tıp Ödülü sahibi Rolf M. Zinkernagel ve Hans Hengartner ile birlikte çeşitli araştırmalarda yer aldı. 2006 yılında Mainz Üniversitesi'nde profesörlük unvanını aldı.[7]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Şahin, 20 yaşında henüz öğrenci iken bir laboratuvarda çalışmaya başladı. 1990'ların başında önce Köln Üniversitesi'nin lösemi bölümünde, ardından sekiz yıl Saarland Üniversitesi'nde iç hastalıkları ile hematoloji-onkoloji doktoru olarak çalıştı.[8] Yüksek verimli immünolojik yöntemler ve biyoenformatik yaklaşımlar kullanarak kanser hedefi keşfinde öncü olan Şahin, yeni kanser biyobelirteçlerini ve hedeflenen tedavi platformlarını kapsayan 70'ten fazla bağımsız patent başvurusuna sahiptir.[9] Çalışmalarında sık sık immünolog eşi Özlem Türeci ile işbirliği yaptı ve 2001'de birlikte kansere karşı monoklonal antikorlar geliştirmek için Ganymed İlaç'ı kurdular. Ganymed, 2016 yılında Japon ilaç şirketi Astellas Pharma tarafından 1.4 milyar dolarlık bir anlaşmayla satın alındı.[10] Şahin; 2008 yılında yine milyarder Strüngmann kardeşlerin desteğiyle, Haziran 2021 itibarıyla piyasa değeri 57.7 milyar $ olan BioNTech'i kurdu.[11] Ganymed'i yöneten Türeci, yıllarca şirketin bilimsel danışmanı olarak görev aldı ve Ganymed'in satılmasının ardından BioNTech'e baş tıp sorumlusu olarak katıldı. Şu anda 1.300 çalışanı olan BioNTech ile çift, insan vücudunun kendi antijenini üretmesini sağlamak için mRNA adı verilen genetik materyali kullanarak bireyselleştirilmiş kanser immünoterapisi tedavi yöntemleri geliştirmeye başladı.[12] Amaç, bağışıklık sisteminin karşılık gelen bir reaksiyonunu tetikleyerek tümörlerin inhibisyonuna ve gerilemesine yol açan genetik bilgi içeren haberci bir madde olan ribo nükleik asit'e (RNA) dayalı bir kanser aşısı geliştirmektir. Ekibiyle birlikte, özellikle her hastanın kanser mutasyon profiline göre uyarlanmış mRNA bazlı aşıların geliştirilmesine öncülük etti. Şahin aynı zamanda Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi Tıp Merkezi'ndeki Translasyonel Onkoloji ve Immünoloji Merkezi (TRON)'un 2010 yılından beri direktörlüğünü yapmaktadır. Bundan önce ise 2010'dan Eylül 2019'a kadar TRON'un bilimsel genel müdürlüğünü yürüttü. Kanser ve yüksek tıbbi gereksinimi olan diğer ciddi hastalıkların tedavisi için yeni teşhis ve ilaçların bulunmasını misyon edinen bir biyofarmasötik araştırma kuruluşu olan TRON'un kurucu ortağı ve hissedarı olan Şahin, aynı zamanda burada araştırma ve geliştirmeler için doktora öğrencilerine bilimsel danışmanlık yapmaktadır.[13]

2019 yılında Çin'de ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan COVID-19 pandemisinin ardından şirket koronavirüs aşısı geliştirmeye yoğunlaştı. 9 Kasım 2020'de Amerikan ilaç firması Pfizer ve BioNTech yaptığı ortak açıklamada, Dr. Şahin ve ekibi tarafından SARS-CoV-2'ye karşı geliştirilen Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısının etkinlik oranının yüzde 90'ın üzerinde olduğunu belirtti. Yapılan açıklamada, geliştirilen aşının güvenliğine ilişkin ciddi kaygı yaratacak bir bulgunun şimdilik söz konusu olmadığı, aşının acil kullanım ruhsatı alması için bu ay içinde Amerika Birleşik Devletleri makamlarına başvuru yapılmasının beklendiği kaydedildi.[6] COVID-19 aşısı haberleri sonrası Fransız La Chaîne Info (LCI) haber kanalı yaptığı yorumda Türk kökenli çifti, radyoaktivite'yi bulan Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahibi çift Pierre Curie ve Marie Curie'ye benzetti.[14]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Özlem Türeci ve Uğur Şahin, Köln Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından verilen fahri doktora töreni sırasında, 2021

2006 ve 2010 yıllarında Almanya Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından "GO-Bio Ödülü" tevcih edildi.[15] Almanya Kanser Derneği tarafından her yıl verilen ve Almanca konuşulan ülkelerde klinik, çeviri ve deneysel kanser araştırmaları alanındaki olağanüstü başarıları onurlandırmak için verilen "Alman Kanser Ödülü"'ne 2019 yılında Uğur Şahin layık görüldü.[16] Şahin eşi Özlem Türeci ile birlikte koronavirüs aşısını bir yıldan kısa sürede geliştirmelerinden dolayı, her yıl kayda değer etki yaratan kişileri "Yılın Kişisi" olarak seçen Londra merkezli Financial Times tarafından "2020 Yılın Kişisi" seçildiler.[17] 10 Mart 2021'de Bilkent Üniversitesi rektörü Abdullah Atalar, "mRNA tabanlı aşı geliştirme çabaları ve örnek oluşturan girişimcilik başarıları" sebebiyle üniversite mütevelli heyeti ve senatosunun da onayıyla Uğur Şahin ve Özlem Türeci'ye onursal doktora tevcih edileceğini duyurdu.[18]

Aralık 2020'de Axel Springer SE tarafından Covid-19'a karşı geliştirdikleri mRNA aşısı ve çalışmalarından dolayı eşi Özlem Türeci ile birlikte "2021 Onur Ödülü"'ne layık görüldüğü açıklandı.[19] 18 Mart 2021'de Berlin'de düzenlenen törene Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz bizzat katılırken, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise video-konferans yöntemiyle katıldı ve çifti çalışmalarından dolayı tebrik etti.[20][21] 19 Mart 2021'de eşi Özlem Türeci ile birlikte aşı çalışmaları sebebiyle Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı'na layık görüldü. Bellevue Sarayı'nda düzenlenen törene, Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Şansölye Angela Merkel'de katıldı.[22]

Uğur Şahin; Özlem Türeci, Drew Weissman ve Katalin Karikó'nun da yer aldığı altı bilim insanı ile birlikte "Teknik ve Bilimsel Araştırmalar" alanında 2021 Asturias Prensliği Ödülü'ne layık görüldü. Jüri, COVID-19 aşıları'nın bulunmasına katkılarından, yeni bir teknoloji olan RNA'nın geliştirilmesi hem de adenovirüsler bazlı aşıların üretilmesi ve diğer hastalıklara karşı kullanımları konusunda öncü ve yenilikçi rolleri dolayısıyla verildiğini açıkladı.[23][24] Eylül 2021'de, Şahin ve Türeci'ye Köln Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından "RNA aşısı alanında, bilimin gelişmesine yaptıkları katkılar" nedeniyle fahri doktora unvanı verildi.[25][26] Şahin, Türeci ve Katalin Karikó, Almanya'nın en prestijli tıp ödülü olarak kabul edilen 2022 Paul Ehrlich ve Ludwig Darmstaedter Ödülü'ne layık görüldü. Paul Ehrlich Vakfı tarafından yapılan açıklamada, "üç ismin mesajcı RNA (mrNA) teknolojisinin geliştirilmesine yaptıkları katkılardan dolayı" ödüle değer görüldüğünü ve toplam 120 bin euro tutarındaki ödülün 14 Mart 2022'de düzenlenecek törenle sahiplerine takdim edileceği belirtildi.[27] 13 Ekim 2021'de Özlem Türeci ile birlikte Yunanistan'ın "İmparatoriçe Theophano Ödülü"'ne değer görüldü. Çiftin, aşı keşifleri ile milyonlarca hayatı kurtardıkları ve tüm dünyaya umut verdikleri için 2021 İmparatoriçe Theophano Ödülü'ne layık görüldüğü açıklandı. Selanik'te düzenlenen törende ödül, Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu tarafından takdim edildi.[28][29]

Şahin ve Türeci, Aydın Doğan Vakfı tarafından 2021 Aydın Doğan ödülüne layık görüldü. Sağlık kategorisinde ödülü kazanan çiftin "biyoteknoloji ve Covid-19 aşısının geliştirilmesi konularındaki özverili ve ilham verici çalışmaları ile bu yolla insanlığa yaptıkları olağanüstü ve benzersiz hizmetleri" gerekçe olarak gösterildi.[30] Almanya'nın Mainz şehrinde düzenlenen törende ödülü Vakfın Onursal Başkanvekili Sema Doğan takdim etti.[31] Şahin ve Türeci, 2022 yılında Vehbi Koç Vakfı tarafından düzenlenen Vehbi Koç Vakfı İnsanlığa Üstün Hizmet Ödülü'nün de ilk sahipleri oldular.[32]

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Üniversite eğitimi sırasında, İstanbul'dan Almanya'ya göç eden bir doktorun kızı olan Özlem Türeci ile tanıştı. Şahin, Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi Tıp Merkezinde çalışan Türeci ile 2002 yılında evlendi. Dört yıl sonra kızları dünyaya geldi.[12] Eylül 2021 itibarıyla, Bloomberg Business'ın yayınladığı "Dünyanın En Zengin 500 İnsanı" listesinde 15.3 milyar dolar kişisel servetiyle 137. sırada yer alan Şahin, aynı zamanda “Dünyadaki en zengin Türk” unvanını elinde bulundurmaktadır.[33][34] Bunun yanı sıra, Özlem Türeci ile birlikte 14 milyar euroluk servetleri ile “Almanya'nın en zengin 10 insanı” arasında 8. sırada yer aldılar.[35][36] Şahin, ekonomi dergisi Forbes'in yayınladığı "2020'de milyarder statüsünü kazanan sağlık sektöründeki 50 kişi" listesinde 4.2 milyar dolar servetiyle birinci sırada yer aldı.[37]

Şahin, eşi ile birlikte "Aşı Devrimi" manşetiyle; Amerika Birleşik Devletleri merkezli TIME dergisinin Ocak 2021'de yayınlanan kapağında yer aldı.[38] Ayrıca ikiliye, Almanya'da haftalık olarak yayınlanan Der Spiegel'in Ocak 2021'deki ilk sayısının kapağında da yer verildi.[39] 2023 yılında Özlem Türeci ile birlikte Time dergisinin Dünyanın En Etkili 100 Kişisi listesinde yer aldı.[40][41]

Uğur Şahin'in, yönetim kurulu toplantılarına bazen spor kıyafet, bisiklet kaskı ve sırt çantasıyla girdiği belirtilmektedir.[42] Şahin ayrıca, akıcı derecede Almanca, Türkçe ve İngilizce konuşabilmektedir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Akyün, Hatice (26 Nisan 2020). "Über zwei Wissenschaftler, die nicht nur Hoffnung gegen das Virus machen". Der Tagesspiegel Online (Almanca). Tagesspiegel. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021. Beide sind Kinder türkischer Einwanderer, deutsche Staatsbürger und weltweit angesehene Wissenschaftler. [Both are children of Turkish immigrants, German citizens, and internationally respected scientists] 
  2. ^ "UNITED STATES SECURITIES AND EXCHANGE COMMISSION Washington, D.C. 20549". Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2022. 
  3. ^ Rauscher, Hans (18 Aralık 2020). "Migration und Qualifikation - derStandard.at". Der Standard (Almanca). 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 
  4. ^ a b c "Prof. Dr. Ugur Sahin" (PDF). Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  5. ^ "German researchers advance coronavirus vaccine". Deutsche Welle. 9 Kasım 2020. 14 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  6. ^ a b Gelles, David (10 Kasım 2020). "The Husband-and-Wife Team Behind the Leading Vaccine to Solve Covid-19". The New York Times. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  7. ^ "Prof. Dr. med. Ugur Sahin". SFB. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  8. ^ Wright, Bob (1 Haziran 2020). "How One Professor Built Two Billion-Dollar Biotechs". Life Science Leader. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  9. ^ "Uğur Şahin". ORCID. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  10. ^ Vardi, Nathan (1 Haziran 2020). "Ugur Sahin Becomes A Billionaire On Hopes For Technology Behind COVID-19 Vaccine". Forbes. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  11. ^ "BioNTech SE Market Value". Bloomberg Business. 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  12. ^ a b Oltermann, Philip (10 Kasım 2020). "Uğur Şahin and Özlem Türeci: German 'dream team' behind vaccine". The Guardian. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  13. ^ "Management: Scientific Advisor Ugur Sahin, M.D." Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 
  14. ^ Çakır, Arzu (11 Kasım 2020). "Corona Aşısını Bulan Türk Çifte 'Pierre-Marie Curie' Benzetmesi". Amerika'nın Sesi. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  15. ^ "Erfolge" (Almanca). Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020. 
  16. ^ "Ugur Sahin receives German Cancer Award". Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020. 
  17. ^ "FT People of the Year: BioNTech's Ugur Sahin and Ozlem Tureci". Financial Times, 16 Aralık 2020. 16 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  18. ^ Kasap, Selma (10 Mart 2021). "Bilkent Üniversitesi, Özlem Türeci ve Uğur Şahin'e onursal doktora tevcih edecek". Anadolu Ajansı. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  19. ^ "Covid-19 aşısını geliştiren Şahin ve Türeci, 2021 Axel Springer Ödülü'nün sahibi oldu". Euronews. 24 Aralık 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  20. ^ Gülen, Ali (19 Mart 2021). "Şahin ve Türeci'ye ödül: Yardım etmek Allah'ın bir lütfu". Sözcü. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  21. ^ "Livestream on March 18: Özlem Türeci and Uğur Şahin receive Axel Springer Award". Axel Springer SE. 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  22. ^ "Türeci ve Şahin'e liyakat nişanı verildi". Deutsche Welle. 19 Mart 2021. 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  23. ^ "2021 PRINCESS OF ASTURIAS AWARD FOR TECHNICAL & SCIENTIFIC RESEARCH". Prenses Asturias Vakfı. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  24. ^ "İspanya'nın en büyük bilim ödülü, Uğur Şahin ve Özlem Türeci ile bir grup bilim insanına verildi". Hürriyet. 24 Haziran 2021. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  25. ^ "Özlem Türeci und Uğur Şahin im Historischen Rathaus zu Köln geehrt" (Almanca). Köln Üniversitesi. 17 Eylül 2021. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021. 
  26. ^ "Köln Üniversitesinden Özlem Türeci ve Uğur Şahin'e "fahri doktora" unvanı". TRT Haber. 17 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021. 
  27. ^ "Türeci ve Şahin'e prestijli tıp ödülü". Deutsche Welle. 21 Eylül 2021. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021. 
  28. ^ "The Empress Theophano Prize Honours the Contribution of Science to Humankind". Theophano Vakfı. 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  29. ^ "Yunanistan Cumhurbaşkanı, Uğur Şahin ile Özlem Türeci'ye 'İmparatoriçe Theophano' ödülünü verdi". Euronews. 14 Ekim 2021. 14 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  30. ^ "Aydın Doğan Ödülü: Dr. Özlem Türeci ve Prof. Dr. Uğur Şahin". Doğan Holding. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 
  31. ^ "25. Aydın Doğan Vakfı ödülü Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci'ye verildi". Sputnik. 1 Aralık 2021. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 
  32. ^ "Vehbi Koç Vakfı İnsanlığa Üstün Hizmet Ödülü'nün İlki Prof. Dr. Özlem Türeci ve Prof. Dr. Uğur Şahin'in Oldu". Koç Holding Resmi Web Sitesi. 25 Haziran 2022. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ "Bloomberg Billionaires Index: Profile Uğur Şahin". Bloomberg Business. 5 Aralık 2020. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020. 
  34. ^ "Uğur Şahin 'dünyadaki en zengin Türk' oldu: Serveti 5,1 milyar dolar". Sözcü. 5 Aralık 2020. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020. 
  35. ^ Ali Mercimek (11 Ağustos 2021). "Şahin-Türeci çifti en zengin ilk 10'a girdiler". Münih: Hürriyet. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021. 
  36. ^ "Uğur Şahin ve Özlem Türeci: Koronavirüs aşısını bulan BioNTech'in Türk-Alman kurucuları". BBC Türkçe. 10 Kasım 2020. 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  37. ^ "Forbes'in "milyarder doktorlar" listesine BioNTech'in kurucu ortağı Uğur Şahin de girdi". The Independent. 29 Aralık 2020. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020. 
  38. ^ "Türeci ve Şahin bu kez de Time dergisinin kapağında". The Independent. 9 Ocak 2021. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  39. ^ "Özlem Türeci ve Uğur Şahin Der Spiegel'in kapağında". Cumhuriyet. 2 Ocak 2021. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  40. ^ "Ozlem Tureci and Ugur Sahin: The 100 Most Influential People of 2023". Time (İngilizce). 13 Nisan 2023. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023. 
  41. ^ "TIME en etkili 100 ismi açıkladı". Habertürk. 13 Nisan 2023. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023. 
  42. ^ Wim De Maeseneer (10 Kasım 2020). "Van Turks-Duitse migrantenkinderen tot uitvinders coronavaccin: wie zijn Uğur Şahin en Özlem Türeci?" (Almanca). Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Uğur_Şahin&oldid=30631498" sayfasından alınmıştır