İçeriğe atla

Tretinoin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İzotretinoin ile karıştırılmamalıdır.
Tretinoin
Klinik verisi
TelaffuzSee pronunciation note
Ticari adlarVesanoid, Avita, Renova, Retin-a, others
AHFS/Drugs.comMonografi
MedlinePlusa682437
Lisans veri
Uygulama
yolu		topikal
ATC kodu
Hukuki durum
Hukuki durum
Farmakokinetik veri
Protein bağlanma> 95%
Eliminasyon yarı ömrü0.5-2 saat
Tanımlayıcılar
  • (2E,4E,6E,8E)-3,7-Dimetil-9-(2,6,6-trimetilsikloheksen-1-il)nona-2,4,6,8-tetraenoik asit
CAS Numarası
PubChem CID
IUPHAR/BPS
DrugBank
ChemSpider
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.005.573 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC20H28O2
Mol kütlesi300.4412
3D model (JSmol)
Erime noktası180 °C (356 °F)
  • O=C(O)\C=C(\C=C\C=C(\C=C\C1=C(\CCCC1(C)C)C)C)C
  • InChI=1S/C20H28O2/c1-15(8-6-9-16(2)14-19(21)22)11-12-18-17(3)10-7-13-20(18,4)5/h6,8-9,11-12,14H,7,10,13H2,1-5H3,(H,21,22)/b9-6+,12-11+,15-8+,16-14+ 
  • Key:SHGAZHPCJJPHSC-YCNIQYBTSA-N 

Tretinoin, all-trans retinoik asit (ATRA) olarak da bilinen, akne ve akut promyelositik löseminin tedavisi için kullanılan bir ilaçtır.[1][2][3] Akne için cilde krem veya merhem olarak uygulanır.[3] Lösemi için üç aya kadar ağızdan alınır.[1]

Oral olarak kullanıldığında yaygın yan etkiler arasında nefes darlığı, baş ağrısı, uyuşukluk, depresyon, cilt kuruluğu, kaşıntı, saç dökülmesi, kusma, kas ağrıları ve görme değişiklikleri sayılabilir.[1] Diğer ciddi yan etkilerin arasında yüksek akyuvar kan hücresi sayımı ve tromboz bulunur.[1] Krem olarak kullanıldığında yan etkileri, cilt kızarıklığı, peeling ve güneşe karşı hassasiyeti içerir.[3] Hamilelik sırasında kullanılmasının bebeğe zarar verdiği bilinmektedir.[1] Retinoid ilaç ailesindedir.[2]

Tretinoinin 1957 yılında patenti alınmıştır ve 1962 yılında tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[4] Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[5] Tretinoin geniş kullanımlı bir ilaçtır.[3][6]

Sentezi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tretinoin, all-trans retinolün oksidasyonuyla elde edilebilen all-trans retinalin oksidasyonu ile üretilir:

Tıbbi kullanımları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ciltte kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tretinoin, en yaygın olarak akne tedavisinde kullanılır.[7] Ayrıca, dermiste kollajen üretimini artırarak cilt çatlaklarının görünümünü tedavi etmek ve azaltmak için reçetesiz olarak kullanılır.[8]

Topikal formda, ilacın hamilelik kategorisi C'dir ve hamile kadınlar tarafından kullanılmamalıdır.[7]

Topikal formu kullanan kişiler, aynı zamanda, tretinoin ile etkileşime girebileceği veya yan etkilerini şiddetlendirebileceğinden, güçlü bir kurutma etkisi olan, alkol, kanama kesici ilaçlar, baharat, kireç, kükürt, rezorsinol veya aspirin içeren herhangi bir krem veya losyonu kullanmamalıdır.[7]

Lösemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tretinoin, bir mutasyona (t (15; 17) translokasyon 160 ve / veya PML / RARa geninin varlığı) sahip olan ve antrasiklinlere cevap vermeyen veya bu ilaç sınıfını alamayan akut promiyelositik lösemi hastalarında remisyon oluşturmak için kullanılır.[9][10][11]

Oral formda, bu ilaç hamilelik kategorisi D'dir ve fetuslara zarar verebileceğinden hamile kadınlar tarafından kullanılmamalıdır.[9]

Yan etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ciltte kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Topikal tretinoin sadece cilt üzerinde kullanım içindir ve gözlere veya mukozal dokulara uygulanmamalıdır. Yaygın yan etkiler arasında ciltte tahriş, kızarıklık, şişme ve kabarma bulunur.[7]

Lösemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlacın oral formunda retinoik asit sendromu ve lökositoz riskleri ile ilgili uyarılar vardır.[9]

Diğer önemli yan etkiler tromboz, yüksek lipid (hiperkolesterolemi ve/veya hipertrigliseridemi) ve karaciğer hasarı riskidir.[9]

Bu ilacın, titreme (% 60), kanama (% 58), periferik ödem (% 52), ağrı (% 37), göğüs rahatsızlığı (% 32), ödem (% 29), dissemine intravasküler koagülasyon (% 26), kilo artışı (% 23), enjeksiyon bölgesi reaksiyonları (% 17), anoreksi (% 17), kilo kaybı (% 17) ve miyalji (% 14) gibi birçok önemli yan etkisi vardır.[9]

Solunum yan etkileri genellikle retinoik asit sendromunu simgelemekte ve üst solunum yolu rahatsızlıkları (% 63), dispne (% 60), solunum yetmezliği (% 26), plevral efüzyon (% 20), zatürree (% 14), raller (% 14) içermektedir.[9]

İlacı alan insanların yaklaşık% 23'ü kulaklarında kulak çınlaması veya dolgunluk hissi bildirmiştir.[9]

Gastrointestinal bozukluklar arasında kanama (% 34), karın ağrısı (% 31), diyare (% 23), kabızlık (% 17), dispepsi (% 14) ve şişmiş karnı (% 11) ve% 10'dan daha azında şişkinlik vardır.[9]

Kardiyovasküler sistemde yan etkiler arasında aritmiler (% 23), kızarma (% 23), hipotansiyon (% 14), hipertansiyon (% 11), flebit (% 11) ve kalp yetmezliği (% 6) ve% 3 hastalar: kardiyak arrest, miyokard enfarktüsü, genişlemiş kalp, kalp üfürüm, iskemi, inme, miyokardit, perikardit, pulmoner hipertansiyon, sekonder kardiyomiyopati.[9]

Sinir sisteminde yan etkiler arasında baş dönmesi (% 20), paresteziler (% 17), anksiyete (% 17), uykusuzluk (% 14), depresyon (% 14), konfüzyon (% 11) ve % 10'dan daha azında diğer pek çok faktör yer alır.[9]

Üriner sistemde, yan etkiler renal yetmezlik (% 11) ve% 10'dan daha az sıklıkta diğerlerini içerir.[9]

Etki Mekanizması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kanserde kullanımında, etki mekanizması bilinmemektedir, ancak hücresel düzeyde, laboratuvar testi, tretinoinin APL hücrelerinin farklılaşmasını ve çoğalmasını engellediğini göstermektedir. Son çalışmalar, ATRA'nın aktif PIN1'i inhibe ettiğini ve azalttığını göstermektedir.[9][12]

Akne kullanımında, mekanizma bilinmemektedir. Epitel hücrelerinin daha hızlı bölünmesini sağlar ve siyah noktaların dışarı itilmesine neden olur.[7]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tretinoin, James Fulton ve Albert Kligman tarafından 1960'ların sonlarında Pennsylvania Üniversitesi'ndeyken aknelerde kullanımı için birlikte geliştirildi.[13][14] Pennsylvania Üniversitesi, Retin-A'nın patentini aldı.[14]

Toksikolojisi

[değiştir | kaynağı değiştir]
LD50 Değerleri
Fareler(oral) 1,100 mg · kg −1
Fareler(iv) 92 mg · kg −1
Fareler(deri) 253 mg · kg −1
Fareler(karın boşluğu) 208 mg · kg -1

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e "Tretinoin". The American Society of Health-System Pharmacists. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2016. 
  2. ^ a b Tivnan, Amanda (2016). Resistance to Targeted Therapies Against Adult Brain Cancers (İngilizce). Springer. s. 123. ISBN 9783319465050. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018. 
  3. ^ a b c d British national formulary : BNF 69 (69 bas.). British Medical Association. 2015. ss. 627, 821-822. ISBN 9780857111562. 
  4. ^ Fischer, Janos; Ganellin, C. Robin (2006). Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. s. 476. ISBN 9783527607495. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018. 
  5. ^ "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. Nisan 2015. 13 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2016. 
  6. ^ "Tretinoin topical". The American Society of Health-System Pharmacists. 16 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2016. 
  7. ^ a b c d e "Topical Cream Gel Liquid Label". 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018. 
  8. ^ Arthur W. Perry (2007). Straight talk about cosmetic surgery. Yale University Press. ss. 63. ISBN 978-0-300-12104-9. 
  9. ^ a b c d e f g h i j k l "Oral Label" (PDF). 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018. 
  10. ^ Huang M, Ye Y, Chen S, Chai J, Lu J, Zhoa L, Gu L, Wang Z (1988). "Use of all-trans retinoic acid in the treatment of acute promyelocytic leukemia" (PDF). Blood. 72 (2). ss. 567-72. PMID 3165295. 
  11. ^ Castaigne S, Chomienne C, Daniel M, Ballerini P, Berger R, Fenaux P, Degos L (1990). "All-trans retinoic acid as a differentiation therapy for acute promyelocytic leukemia. I. Clinical results" (PDF). Blood. 76 (9). ss. 1704-9. PMID 2224119. 
  12. ^ Wei, Shuo; Kozono, Shingo; Kats, Lev; Nechama, Morris; Li, Wenzong; Guarnerio, Jlenia; Luo, Manli; You, Mi-Hyeon; Yao, Yandan (Mayıs 2015). "Active Pin1 is a key target of all-trans retinoic acid in acute promyelocytic leukemia and breast cancer". Nature Medicine (İngilizce). 21 (5). ss. 457-466. doi:10.1038/nm.3839. ISSN 1546-170X. 
  13. ^ Vivant Pharmaceuticals, LLC Press Release. July 10, 2013, Vivant Skin Care Co-founder James E. Fulton, MD, Loses Colon Cancer Battle
  14. ^ a b Denis Gellene for the New York Times. Feb 22, 2010. Dr. Albert M. Kligman, Dermatologist, Dies at 93 5 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tretinoin&oldid=33410780" sayfasından alınmıştır