Tartışma:Kürt dilleri

Zazaca Dilinin madde de ne işi var Dil biliminde Zazaca Başlı başına dil olarak kabul edilmiş iken neden ?

Zazaca, Zazalar tarafından konuşulan, coğrafya bakımından Türkiye'nin doğusunda, Tunceli, Palu, Bingöl, Siverek, Erzincan ve Varto'dan oluşan üçgende ve Bitlis'in batısında Mutki civarındaki köylerde de konuşulan dildir. Zazaca maddesinde bu şekilde yazıyor ama buraya geldiğimizde bazı dil bilimcilerin geçmişteki iddalarıyla Zazaca Dilini kürtçe maddesi içine yerleştirmesini görüyoruz. Ama Zazaca Dili O. Mann’ın attığı yeni batı irani dillerin tarihi sınıflandırma temeli iranistikte günümüze kadar geçerlidir. Geçmişte bazıları tarafondan yanlış olarak sanıldığı gibi, Zazaca’nın katiyen Kürtçe olmadığını başta O. Mann bilimsel olarak ispat etti ve kuzeybatı diller grubuna dahil olduğunu ortaya koymuştur. Neden algı yapılıyor kürtçülük yapılıyor resmen. Dil Biliminde geçmişte yanlış olarak kürtçe dilini Farsça lehçesi olarak sınıflandırmalar da mevcut neden onlar sayfada yoktur.. lütfen başlı başına dil olan Zazaca ve Goranice maddelerini sayfadan çıkaralım... 188.57.17.75 03.58, 17 Mart 2020 (UTC)

@Neribij, üçüncü göz olarak maddeyi tartışmalı içerikten önceki hale getirdim. Fikir birliğinin sağlanması ve tartışmayı ilerletmek adına sizi de davet edelim mi buraya? Eminim diğer kullanıcılardan da ilgi görecektir. Chansey 08.53, 17 Mart 2020 (UTC)

Esasında bu konuda "dilbilimi" diye gösterebileceğimiz genel-geçer bir kurum yoktur, dilbilim ekolleri ve dilbilimciler vardır. Klasik dönem dilbilimcileri P. Lerch, F. Justi, Socin, A.V.Le Coq vb dilbilimciler Zazaca'yı (Kırdî/Kırmanckî) Kürt lehçeleri arasında saymışlardır. O. Mann'ın Zazaca ile ilgili çalışmaları hayattayken yayımlanmamıştır, öğrencisi Karl Hadank hocasının notlarından da yararlanarak 1932'de yayımladığı çalışmasında ilkin Zazaca Kürtçe dışında sınıflandırılmıştır. Ancak, bu klasik çizginin terk edildiği anlamına gelmemektedir. I. Smirnova (1998), G. Aygen (2010) vb Zazaca üzerine müstakil incelemeler yayımlayan dilbilimciler Zazaca'yı Kürtçe içinde sınıflandırmışlardır. Öte yandan, Zazaca üzerine ilk doktora tezi hazırlamış olan T. L. Todd (1985) sınflandırma konusunda tüm görüşleri aktarmakla yetinir ancak "Zazaların her yönden kendini Kürt olarak gördüğünü" de belirtir. Zazaca üzerine doktorasını vermiş olan L. Paul (1998) Zazacayı Kürt lehçeleri dışında sınıflandırır, ancak "Kürt Dili" olarak görülebileceğini ifade etmiştir. Bu alanda yapılan yeni çalışmaların çoğu da gittikçe Kürt lehçeleri değil de "Kürt Dilleri" teorisine ağırlık vermekte ve Zazaca-Goraniceyi de Kürt Dilleri içinde sınıflandırma eğilimindedir. (bkz. İ. Fattah, 2000; G. Hayig, E. Öpengin, 2014). Son olarak, Zazacayı Kürt lehçeleri dışında sınıflandıran dilbilimciler de Zazacanın Kürtler tarafından konuşulan bir Kuzeybatı İrani Dil şeklinde sınıflandırır. (bkz. "Zazaki, also known as Dimili, is an Indo-Iranian language spoken mostly in southeast Anatolia, the Turkish section of Kurdistan, by 2-4 million ethnic Kurds."; P. Anand & A.Nevins [2003]; "Zazaki, also known as Dimili, is an Indo-Iranian language spoken mostly in Turkey by 2-4 million ethnic Kurds." Pranav Anand [2006, Doktora Tezi]). Bu sebeple Zaza-Gorani kısmı asıl maddelerine zaten referans verilip, aksi görüşün olduğu da ifade edilerek, kısa bir açıklama ile yetinilmiştir. Maddeyi herhangi bir görüşe "kesin" üstünlük sağlayarak düzenlemek, maddenin taraflı olmasına neden olur. Neribij (mesaj) 09.52, 19 Mart 2020 (UTC)

"Zazaca da Kürtçe'nin diğer lehçeleri gibi Kuzeybatı İrani diller grubundadır." cümlesinin maddeden kaldırılması lazım. Bu yazıda Zazacanın Kürtçenin bir lehçesi olduğu kesin gibi gözüküyor. Ayrıca kaldırılan kaynakların maddeye geri eklenmesi gerekli. Cem 53 mesaj 10.24, 19 Mart 2020 (UTC)

O şekilde anlaşılmıyor. Ama yine de istiyorsanız farklı bir şekilde ifade edilebilir. Konu, Kürt Dilleri olduğu için Kürtçe ile olan bağlantısına vurgu yapılmalı. Kaldırılan kaynak yok, kullanıcı şahıs, kopyala-yapıştır mantığı ile çalışıyor. O kaynakların hiçbirini görmüş değil, ispatlayabilirim. Mesele basit, uzamasını istemiyorum. Neribij (mesaj) 11.12, 19 Mart 2020 (UTC)

goranî ve Zazakî Kürtçenin en yskin lehçelerinden. Kurmanci. Badinî ve bir çok kürtçe lehçe zazakiden türediler. Kürtlerden bahsederken Zazayi, Gorani, Sorani. Ayri tutarsan gülerler… 2001:9E8:B300:B500:C9D5:E45B:5D98:A737 21.18, 8 Ocak 2024 (UTC)

Acaba Neribij farklı bir dünyada mı yaşıyor. Zazaca nın dil biliminde yeri bellidir kürtçe(kurmanci,sorani,kelhuri) içinde değildir ve hala değişmedi ama güçlenen kürt ırkçıları diyecem afedersiniz kendi düşüncelerini ve geçmişte yapılan yanlışları baskı yoluyla benimsetmeye çalışıyor. Zazacanın dil biliminde ki yeri 1905-1906 yılında O. Mann yaptığı çalışmalar sonucu Zazaca nın başlı başına bir dil olduğunu ispatlamıştır Oscar Mann 'ın yeni batı irani dillerin tarihi sınıflandırma temeli iranistikte günümüze kadar halen geçerlidir. O zamana kadar yanlış olarak sanıldığı gibi, Zazaca’nın katiyen Kürtçe olmadığını başta O.Mann bilimsel olarak ispat etti ve kuzeybatı diller grubuna dahil olduğunu ortaya koydu. Zaza Dili’nin dil tarihindeki yeri O. Mann’dan sonra, K. Hadank (1926-32), P. Tedesco (1921), G. Morgenstierne (1958), I. M. Oranskij (1963) ... sayısız diğer bilimciler tarafından incelenmiş ve aynen tespit edilmiştir. Zazaca nın dil biliminde başlı başına dil olduğu aşikardır Zazaca dil bilimcilerin de dediği gibi kürtçeden daha eski arkaik bir dildir. Yok eğer geçmişte yapılan yanlış araştırmalar kabul edilecekse bende yanlış olsa da, kürtçeyi türkçe yada diğer dillerin alt kökeni parçası olarak kabul eden gören çalışmaları maddede paylaşacağım. Zazalar (mesaj) 20.18, 20 Mart 2020 (UTC)

• İran dilleri diye bir madde var. Orada Zazaca'nın İrani dillerin Kuzeybatı grubunda, Kürtçe'den ayrı bir dil olduğu belirtilmiş.Zazalar'ı da Kürtlerden ayrı İrani bir halk olarak biliyoruz. Burada dil bilimci Sevan Nişanyan aslında konuyu ifade etmiş. Olay dönüp dolaşıp Zazalar'ın Kürttür tezini işlemeye dönüyor gibi. ""Zazaca da Kürtçe'nin diğer lehçeleri gibi Kuzeybatı İrani diller grubundadır." demek mevcut maddelerimizdeki ifadelere göre de yanlış oluyor.--Muratero 08.22, 21 Mart 2020 (UTC)

Sevan Nişanyan'ın Zazaca veya genel olarak Kürtçe üzerine hiçbir çalışması, yayınlanmış tek bir ilmi makalesi yok. Kurmanci'de eril-dişil ayrımı olmadığını zannedecek kadar da konuya yabancı. Zazaca üzerine doktora yazan Ludwig Paul da burada Zazacayı Kürtçe'nin lehçeleri arasında görmüyor ama hepsine Kürt Dilleri denilebileceğini söylüyor. Ayrıca yukarıda izah ettik, farklı görüşlerin olduğunu. Ayrıca, yukarıdaki şahısın iddia ettiği gibi P.Tedesco, G.Morgenstierne, I.M.Oranskij'in Zazaca üzerine bir çalışması yoktur. Kullanıcı şahıs sağdan-soldan kopyala-yapıştırla maalesef tüm maddeleri doldurmaktadır. Son olarak, Zazaların Kürtlerden ayrı bir İrani halk olduğuna dair ciddi bir kaynak yok, aksine bilinen bütün tarihi kayıtlar Zazaları Kürdler içinde gösteriyor, modern etnologların da çoğu bu şekilde sınıflandırıyor. Yukarıda birkaç örnek verdiğimiz adı geçen dilbilimclerden de K.Hadank hariç tümü Zazaları Kürtler içinde görür. Neribij (mesaj) 14.20, 24 Mart 2020 (UTC)

zazaca'yı bir lehçe olarak gösteren içeriğin kalması doğru değil. ne ölçüde yer alır, bu tartışmalara ne kadar yer verilir onları konuşmak gerek. --kibele 12.06, 21 Mart 2020 (UTC)

@Zazalar tartışma devam ederken tartışmalı kısım öncesine dönülmelidir. Dolayısıyla tartışmanın bitmesini bekleyiniz. Chansey 13.25, 21 Mart 2020 (UTC)

"Lehçe" olarak belirtilmemiş, ancak o şekil anlaşılıyorsa da bir "Kürt Dili" olduğuna dair görüşle birlikte Kürt Dilleri içinde yer almalıdır. İfadeler o şekilde düzeltilebilir. Ayrıca tartışma bitene kadar eski şekle dönülsün. Bu şekilde birçok madde kopyala-yapıştır ile boşaltılıyor. Buna izin verilmesin. Neribij (mesaj) 14.20, 24 Mart 2020 (UTC)

Zazaca yeni bir değil ki yeri belli olmasın çoğu dil bilimcinin de dediği gibi kürtçeden(kurmanci,sorani,kelhuri) daha eski arkaik bir dildir bunlara kalsa tüm irani dilleri kürt dilleri adı altında toplayacaklar. Maddede Zazaca ve Goranice olmamalıdır bu sayfayı bu hale getirenler ırkçı hedeflerini sergileyenler objektif olmayan kullanıcılar vikipedia dan engellenmelidir. Kullanıcı:Chansey Zazaca ve goranice alt başlıkları maddeden çıkana kadar değiştirdiğim halde olması ve acilen tartışmanın sonuçlanması yanlış dillerin çıkarılması gerekir. Zazalar (mesaj) 14.08, 21 Mart 2020 (UTC)

Kalsın, kalmasın, çıksın, çıkmasın doğrusu ilgi ve daha önemlisi bilgi alanımda olan bir husus değil. Ben üçüncü göz olarak üzerime düşeni yaptım ki Vikipedi teamülü bunu gerektirir; geri kalanla diğer kullanıcılarımız ilgilenecektir. Chansey 14.29, 21 Mart 2020 (UTC)

Zazaca ve Goranice dillerinin kürt dileri, lehçeleri, türevleri vs. altında olması büyük bir algıdır bu dillerin yerlerini değiştirdim ve şimdilik maddeden çıkarılmadılar. Zazalar (mesaj) 08.13, 24 Mart 2020 (UTC)

@Zazalar burada algı operasyonu filan yok. Örneğin Gernot Windfuhr'a göre zazaca ve hewramancaya en yakın diller diğer kürt dilleridir (kuzey, orta ve güney kürtçe). Gernot Windfuhr bu dilleri 'kuzey zagros dilleri' diye sınıflandırıyor. Zaza milliyetçileri bu kaynakları görmemezlikten gelir, yada zazacayı soranca ile karşılaştırır yada kurmancca gramerinin zazacaya olan yakınlığı hakkında bilgileri yoktur. Rojan98 (mesaj) 08.39, 2 Temmuz 2020 (UTC)

Bu sayfanın hatalı olduğunu ve yaptığım büyük değişiklerin yapıcı olmadığını düşünüyorum. Makaleyi 30 Eylül 2019‎ tarihine geri dönüştürmek mümkünmü? Bu konu hakkında yardımcı olabilecek arkadaşlar varmı? Rojan98 (mesaj) 08.39, 2 Temmuz 2020 (UTC)

Kullanıcı:Zazalar şu an tek söylediğiniz şey Zazalar şöyle böyle farklıdır. Zazaların millet olarak tanımlanan tek bir kaynak yoktur aksine tüm kaynaklar Kürt olduğuna dairdir. Zazaki ise dilbilimcilerin bir çoğu tarafından Kürt "Dili" olarak görülüyor. Bazı kesimler tarafından da Kuzey Batı İrani dili olarak görülüyor Resource sharing (mesaj) 14.28, 19 Eylül 2020 (UTC)

• Yukarıda maddeden Zazaca ve Goranice'yi kaldıran "Zazalar" isimli kullanıcı kuklacılıktan yasaklandı. Birçok yerde şahsın kopyala yapıştır ile maddeyi bozduğunu dile getirmeme ve her seferinde haklı çıkmama rağmen maddeleri bozup gidiyor. Maddeden Zaza ve Gorani bölümünün çıkarılması doğru değil, içeriği düzenlenerek son hali verilebilirdi. İniglizce wikipediada da "Zaza-Gorani" bölümü yer almaktadır. Kaldı ki yukarıda belirttiğim gibi güncel dilbilimde bu dilleri Kürtçe dilleri veya lehçeleri içinde sınıflandıran dilbilimciler olduğu gibi; ayrı sınıflandıranlar bile Kürtler tarafından konuşulan irani dilller diye tanımlarlar. Yukarıdakilerine ek olarak; İranolog Bo Utas ve Finn Thiesen de Zazaca ve Gorani'yi Kürt dilleri içinde sınıflandırır. Uzun bir tarihsel arkaplanı olan bu bölümün çıkarılmasını doğru bulmuyorum. Eski sürüme düzenlenerek dönülmesi gerekiyor. Neribij (mesaj) 06.42, 13 Nisan 2021 (UTC)
• Yukarıda da denmiş yakında İrani halk yoktur hepsi Kürdi halktır denirse şaşırmayacağız. bende daha önce yukarıda örnek vermiştim.,Burada dil bilimci Sevan Nişanyan aslında konuyu ifade etmiş. Olay dönüp dolaşıp gene Zaza diye bir millet yoktur Zazalar Kürttür tezini işlemeye dönüyor. Okunamayan bir çok kaynak ya kendi işine gelince ekleniyor ya da kendi işine gelmeyince siliniyor. burada İlkehaber sitesi kaynak gösterilmiş ve Ludwig Paul adına "Zazalar Kürd, Zazakî Kürdî bir dildir" dediği yazılmış. Ancak aynı Ludwig Paul'un “Zaza” başlığıyla The Encyclopaedia of Islam da yayımlanan maddesinin [Türkçe çevirisinde]; Zazalar ve dilleri hakkında 1980’lere kadar çok az şey bilindiğinden, sürekli onların Kürt oldukları ve dillerinin de Kürtçenin bir diyalekti olduğu şeklinde bir genel kabul olduğu, Zazacanın Kurmanci Kürtçesinden önemli ölçüde etkilenmesine rağmen genetik olarak Kürtçe ile o kadar da yakın bir akrabalık bağı olmadığı yazılmış. Şimdi Ludwig Paul'un yazdıkları ortada iken nasıl ilkehaberdeki açıklama dikkate alınabilir? Diğer kaynakları da okuyabilsek neler çıkacak kim bilir!!!--Muratero 09.19, 13 Nisan 2021 (UTC)

L. Paul'un bir seminer videosunda belirttiği hususları bir makaleye dönüştürmediği için madde içinde atıf yapmadım, ama bilinmesini istedim. Çünkü ayrı sınıflandıran dilbilimciler bile Zazaca konuşanlar Kürt değildir demiyor. Çoğu Kürtler tarafından konuşulan irani bir dil diyor. Bunları zamanında aktardım. Tekrara lüzum yok. Eklediğim kaynakların neredeyse tümünde PDF linklerini vermiştim. Ama kaynakları maddelerden çıkarınca onlar da gitti. Yani buraya tekrardan yazmamış olmam, okunamadığı anlamına gelmez. Hangilerini okuyamadıysanız veya merak ettiyseniz eski tartışmalara veya katkılara bakın veya söyleyin liste olarak ekleyeyim. Son söylediğim kaynaklar için ise şuraya 1 (Finn Thiesen) şuraya 2 (Finn Thiesen) ve şuraya 3 (Bo Utas) bakabilirsiniz; ikisi de iranologdur. Son kaynağa 7 gün için ücretsiz erişilebiliyor. Bu sebeple ilgili kısmı alıntılyorum: "Skriftspråket finns i två huvudformer: den sydliga–centrala, som i regel kallas sorani och skrivs med modifierat arabiskt alfabet, och den nordliga, som kallas kurmandji och som skrivs med latinskt, kyrilliskt och arabiskt alfabet. Runt dessa skriftspråksformer grupperar sig ett stort antal talade dialekter, som i många fall skiljer sig avsevärt från varandra. Till de sydliga dialekterna hör kermanshahi och lakki i Iran, till de centrala sorani, sulaimani och garmiyani i Irak och mukri i Iran och till de nordliga buhtani, hakkari och bayazidi i Turkiet. Gorani-haurami i Iran och zaza (eller dimli) i Turkiet skiljer sig markant från övriga dialekter. Nordkurdiskan har bevarat fler arkaiska drag (bl.a. distinktionen maskulinum–femininum och en mer utvecklad ergativ struktur) än syd- och centralkurdiskan. Google Translate yardımıyla Çeviri: Yazı dili iki ana biçimde mevcuttur: genellikle Sorani olarak adlandırılan ve değiştirilmiş Arap alfabesi ile yazılan güney-orta Kürtçesi ve Kurmandji adı verilen ve Latin, Kiril ve Arap alfabesi ile yazılan Kuzey Kürtçesi. Bu yazı dilinin etrafında, birçok durumda birbirinden önemli ölçüde farklılık gösteren çok sayıda sözlü lehçeler gruplanmıştır. Güney lehçeleri arasında İran'da Kermanshahi ve Lakki, Irak'ta merkezi Sorani, Süleymani ve Garmiyani ve İran'da Mukri ve Türkiye'de kuzey Buhtani, Hakkari ve Bayazidi bulunur. İran'daki Gorani-Hawrami ve Türkiye'deki Zaza (veya Dımli) diğer lehçelerden önemli ölçüde farklıdır. Kuzey Kürtçesi, güney ve orta Kürtçe'den daha arkaik özelliklerini (eril-dişil ayrımı ve daha gelişmiş ergatif yapıyı dahil) korumuştur. Neribij (mesaj) 11.40, 13 Nisan 2021 (UTC)

O kadar kendinizi kaptırmışsınız ki. sizin gibi düşünen kaynak oldu mu Dünya bunu kabul ediyor diyorsunuz. Ludwig Paul'un sizin açıklamasınızın aksini söylediğini ortaya koyduğumda hemen geçiştiriyorsunuz. Adam aksini yazmış bana seminer videosu diyorsunuz. Bunu ortaya koydum bu seferde bunu görmezden gelip başka kişilerden açıklamalar eklediniz. Verdiğiniz tercüme neyi ispat ediyor? Finn Thiesen kendi görüşünü ortaya koymuş. Böyle bir sürü kendi tezinizi destekleyen ya da reddeden iranolog bulursunuz. --Muratero 14.01, 13 Nisan 2021 (UTC)

Bir şey ispatlamaya çalışmıyorum, dünya bunu kabul etmiş de demiyorum; sizin neye itiraz ettiğinizi anlamıyorum, farklı görüşler yansıtılmalı diyorum. Ben L.Paul'un videosunu hiç madde kaynağında kullandım mı? Hayır. Video yeni, yazıları daha eski. Kişilerin görüşleri değişebilir-gelişebilir. Ama L.Paul hiçbir zaman "zazalar Kürt değildir" demedi zaten. Dil ile etnisitenin aynı olmadığını söyler her zaman. Kendim de birkaç kez onu dinledim. Örneği onun için verdim. Diğer kullanıcıların da fikrini belirtmesi iyi olurdu. Neribij (mesaj) 14.26, 13 Nisan 2021 (UTC)

Lekçenin statüsü

@Resource sharing: Maddeyi ileri geri yapmaktansa konuyu burada konuşmak daha sağlıklı. Maddeyi VP:CGT uyarınca önceki sürüme alıyorum.

Ethnologue ve Glottolog'un aynı sınıflandırmayı yapmıyor olması bile dilin tam olarak nasıl sınıflanacağı konusunda fikir birliği olmadığının göstergesi. Bunun dışında Iranicaonline kaynağı da bu sorundan söz ediyor.

Dolayısıyla herkes aynı fikirde mi? Hayır değil. Farkındaysan İngilizce Vikipedi de bu durumu "The classification of Laki as a sub-dialect of Southern Kurdish or as a fourth dialect of Kurdish is unsettled" diye veriyor. Dolayısıyla fikir birliği varmış gibi bir ibare kullanmak kesinlikle yanlış.

Vito Genovese 17.53, 22 Eylül 2020 (UTC)

Ethnologue Tam olarak Kürt lehçesi olarak gösteriyor. Glottolog ta Kürt dili olarak. Resource sharing (mesaj) 19.21, 22 Eylül 2020 (UTC)

Orda belirtmek istediği "kararsız olan konu" Kürtçe olup olmaması değil, Kürt dili mi ? Yoksa Kürt lehçesi mi. ? Konu bu yöndedir. Dil bilimcilerin çoğu Kürt lehçesi olarak sınıflandırılır bir kısmında Kürt dili olarak. Resource sharing (mesaj) 19.23, 22 Eylül 2020 (UTC)

Bkz: Kazak dilini farklı bir dil olarak ve başka dil ailelerinden sınıflandıran dil bilimciler var yahut Zazakiyi Kurdic olarak sınıflandıran dil bilimciler var ama geneli Ayrı bir dil olarak sınıflandırıyor. Resource sharing (mesaj) 19.29, 22 Eylül 2020 (UTC)

Ve zaten o sitelere bakarsanız Kurdic olarak sınıflandırılıyor yani, Kürt dili ya da Kürt lehçesi olarak sınıflandırılıyor. Ayrıca Gorani de Kürtçe olarak sınıflandırılıyor bir çok dil bilimci tarafından Kürt Dili olarak sınılandırılıyor ama "Genel" e bakılıyor. Burada da göreceğiniz üzere: Gorani or Hawrami (also Gurani[2], Kurdish: گۆرانی ,Goranî‎, lit. song)[5] is a language spoken by ethnic Kurds[6] and which with Zazaki constitute the Zaza–Gorani languages.[2] All the Gorani dialects are influenced by Kurdish lexically and morphologically.[6] Gorani is considered a Kurdish dialect by many researchers.[6][7][8][9] Resource sharing (mesaj) 19.34, 22 Eylül 2020 (UTC)

Bir konuyu netleştirelim. Bunların tamamının dilbilimsel statüsü dil. Lehçe değil. Ethnologue Kürt lehçesi olarak göstermiyor, Kürt dilleri adlı kolun altındaki 4 dil olarak gösteriyor. Glottolog ise Kürt dilleri altında 3 dil var, bir de onlara yakın Lekçe var diyor. Konumuz dillik lehçelik değil, hiyerarşik sınıflandırma, yani hangi dilin hangi kolun altında kabul edildiği. Bu konuda da fikir birliği var mı? Yok. Fikir birliği yokken varmış gibi gösteriyor değişikliğin, sorun burada.

Vito Genovese 19.34, 22 Eylül 2020 (UTC)

Bu konuda kessinlikle size katılıyorum Lekçe'nin tartışması Kürt dili mi ? Lehçesi mi ? Budur. Parantez olarak eklenmesi gereken bu. Yoksa genel anlamda Kürt sınıfındadır, 4.dil ya da bir lehçe. Dediğim gibi aynı şey bir çok dilde var Bkz: Zaza,Bkz:Gorani,Bkz:Kazakça. Resource sharing (mesaj) 19.38, 22 Eylül 2020 (UTC)

Elbette dilin ilgisiz olduğunu kimse iddia etmiyor. Ancak dilbilimciler tarafından hazırlanan Glottolog'un, ki en önemli kaynağımız, bu dili Kürt dilleri koluna çok yakın ama onlardan biraz ayrı olarak değerlendirmesi bu dilin Kürt dilleri kolunun 4. dili olduğu yönünde dilbilimcilerin fikir birliğinin olmadığını, bir tür 3+1 durumunun olduğunu gösteriyor. İşbu madde de o +'nın öncesindeki kısmı konu aldığı için, maddedeki mevcut ibare bu durumu daha iyi anlatıyor. Eğer "Bu konuda tartışma yoktur, Lekçe bu kolun 4. dilidir" dersek, genelgeçer kabul gören olgusal bir bilgi vermemiş oluyoruz. Bu arada 3GD kuralına dikkat.

Vito Genovese 19.40, 22 Eylül 2020 (UTC)

Ortak bir dilde iyileştirme yapıldı. Resource sharing (mesaj) 19.49, 22 Eylül 2020 (UTC)

Aynısını yine eklemişsin? Bu arada VP:3GD'yi kesinlikle okuman gerekiyor, çünkü engellenmeyi gerektiren bir şey yaptın sayfayı 4 kez geri alarak. Lütfen dikkat. Madde bir yere kaçmıyor.

Vito Genovese 19.51, 22 Eylül 2020 (UTC)

Aynısını mı yapmışım ahahahahahha. (...) dahada uğraşmicam bunun en güzel sebebi de şah İsmail'in Türkmen ailesinden olduğunu yazıp verilen kaynaklarda ise Kürt aileden geldiğinin yazılı olması ahahahahha. Bu da bir ikinci oldu teşekkürler Resource sharing (mesaj) 19.57, 22 Eylül 2020 (UTC)

Öncelikle VP:KSY ihlali nedeniyle uyarıyorum. Tekrarı bir hizmetlinin gelip erişimini engellemesi olur.

Sonrasında şu değişiklik ile şu değişikliğin aynı olmadığını iddia ediyorsan diyebilecek bir şeyim yok. Alttaki ufak tümceyi farklı yazmış olsan üstteki ana anlaşmazlık noktamızda aynı değişikliğin yapılmış olduğu gerçeğini değiştirmiyor.

Vito Genovese 20.01, 22 Eylül 2020 (UTC)

Neresi aynı ? Senin görmek istemediğin bir şey olduğu için aynı değildir. Verilen tüm kaynaklarda "Kürt" olarak geçiyor Glottolog'ta ki hali :▼Laki-Kurdish (4)

▼Kurdish (3) ►Central Kurdish ▼Northern Kurdish ►Northern Kurmanji ►Southeastern Kurmanji ►Southern Kurmanji ►Western Kurmanji ▼Southern Kurdish ►Ilami ▼Lakic Southern Kurdish Kermanshahi Kordali ►Peripheral Kermanshahic Laki. Yaptığım düzenlemenin neresi aynı ? Orda ekledim Kürt dili ya da lehçesi olarak geçiyor dedim düzenleme olarak. Ayrıca yaptığım her değişiklikte sizi görmem tesadüf olmasa gerek.Diyecek bir şeyin olmaması çok normaldir. Resource sharing (mesaj) 20.04, 22 Eylül 2020 (UTC)

Yeni bir argüman gelmediği müddetçe bu son yorumum olacak şimdilik: Maddenin adı "Lek-Kürt dilleri" değil, "Kürt dilleri". Yani parantez içinde 4 sayısının olduğu kolu değil, 3 sayısının olduğu kolu konu alıyor. Sonra bu üç dil Lekçeyi de yanlarına alıp bir daha gruplanıyor.

Yani matematiksel olarak ifade edecek olursak {A, B, C, D} değil, { {A, B, C}, D} durumu söz konusu.

Ayrıca şunu özellikle belirteyim. Kürt dilleri demek Kürtlerin konuştuğu diller anlamına gelmiyor. "Kürt" bu dil ailesindeki bir kolun adı. Yani teknik, dilbilimsel bir kolun adı bu, Kürtlerin konuştuğu diller maddesi değil. Yoksa ben de biliyorum Lekçeyi Kürtlerin konuştuğunu. Sanırım yanlış anlaşılmanın önemli bir boyutu da bu.

Vito Genovese 20.11, 22 Eylül 2020 (UTC)

Yok merak etme, biliyorum. Leklerin aynı şekilde Kürt milleti olarak sınıflanfırıldığını ve Kürt aşireti olduğunu hatta adanada Lek Kürtçeyi konuşanların olduğunu biliyorum. Aynen katılıyorum Kürt dillerinden bahsediyoruz, Zazaca dilini konuşanlarda etnik olarak Kürt milleti olarak sınıflandırılıyor yani sadece Kürtçe konuşanlar değil... Ha ayrıca haklısınız Lek-ce değilde genellikle Kürtçenin bir lehçesi olarak sınıflandırılıyor, ayrıca Glottolog'ta n bahsediyorsunuz ve bu sayfa diller sayfası diyorsunuz ya şunu da belirteyim Glottolog'ta lekçe yani Kürt dili olarak sınıflandırılıyor, yani bu sayfaya eklenmesi gereken bir Kürt dili olarak.... Resource sharing (mesaj) 20.27, 22 Eylül 2020 (UTC)

Tek bir sorum var o zaman: Şurada neden Laki 3 dil arasında değil?

Vito Genovese 20.33, 22 Eylül 2020 (UTC)

Niye mi 3 dil arasında değil ? (...) Orda Kurmanji yazdığını görmen gerek orda genellikle ağızlar sıralanmış lehçeler değil. Lakiyi bir Kürt dili olarak 4.katmana koymuş. Ayrıca neden geriye alınan sürümde Gorani ile ilgili kaynak ve bilgiler silindi ? Bu konu hakkında tartışma bile yok. Resource sharing (mesaj) 20.45, 22 Eylül 2020 (UTC)

Bu sefer de nezaket ihlali söz konusu. Bunu son kez görmezden geleceğimi belirtiyor, kaynakların desteklemediği bu değişikliği aksi yönde fikir birliği sağlamadan yapamayacağını not düşerek konuyu kendi adıma kapatıyorum. Son sorduğum soruyu iyi okumak bu konuda doğru yönde atılmış yararlı bir adım olabilir.

Vito Genovese 21.06, 22 Eylül 2020 (UTC)

Kaynakların desteklemediği derken ? Kitapların birine bile bakmadınız, ayrıca kaynakların yarısını ben ekledim, ki kaynakların hepsi bu dediğimi destekliyor Glottolog'ta dahil. Son sorduğunuz sorunun cevabını iyi anlamak bu konu hakkında atılmış yararlı olarak en büyük adım olacaktır. Bahsettiğiniz liste de Kürt dili olduğunu söylüyor sadece. Lehçe olduğunu deil ! Bunu da belirtmek isterim son kez söylüyorum. Resource sharing (mesaj) 21.38, 22 Eylül 2020 (UTC)

┌────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘ Az önce son değişikliklerde tesadüfen görerek tartışmayı okudum. Vito Genovese'nin 22 Eylül, 20.11 ve 20.33 zaman damgalı mesajlarına ek olarak daha ne denilebilir, gerçekten bilemiyorum. Özellikle 20.11 damgalı metin çok açık; bu maddede yer alan 3'lü bir gruplandırma, sonra bu gruba Lekçe de dahil olarak başka ve üst bir grup oluşturuyor. Zaten burada da açıkça gösterilmiş. Resource sharing'in iddiası "yanlış" değil fakat o iddianın konusu bu madde değil, diğer bir deyişle. Dr. Coal^mesaj 22.04, 22 Eylül 2020 (UTC)

Ortada bir iddia olduğunu düşünmüyorum sadece bir kaynak üzerinden gidilmesi oldukça yanlış. O kaynaktada alt başlıklara bakılırsa zaten Kürtçe ağızlarını sınıflandırmış ekstra Lak'ıda 4.Dil olarak eklemiştir bence sizin göremediğiniz konu bu. Bir çok etimolojide Kürt lehçesi olarak sınıflandırılıyor[1] yine burada Kurdic olarak sınıflanmış[2] Resource sharing (mesaj) 22.30, 22 Eylül 2020 (UTC)

Ayrıca Lekçenin Kürt dili olduğu konusunda fikir birliği yoktur denilip eklenen kaynaklara bakarmısınuz yarısını ben ekledim ve bu kaynaklarda Kürt dili ya da lehçesi olduğu yazıyor. Benim değişikliğimden öncekilerdede ya Kürt dili ya da Kürt lehçesi olarak sınıflandırılıyor. Bu yüzden fikir birliği yoktur yerine "Kürt dili ya da Kürt lehçesi olarak sınıflandırılır" daha mantıklı. Resource sharing (mesaj) 22.34, 22 Eylül 2020 (UTC)

Lekçeye Eklenilen Kaynaklar

Dördüncü bir değişke olan Lekçenin üç Kürt dilinden biri olarak mı yoksa ilişkili bir dil mi sayılması gerektiği konusunda fikir birliği bulunmamaktadır[7][8][9][10][11][12][13][3] burda eklenen kaynakların birinde bile Kürt dili olmadığı yazmıyor, ya da Fikir birliğinin olmadığı yazmıyor. Resource sharing (mesaj) 20.51, 22 Eylül 2020 (UTC)

Ayrıca bu olay vikipedi.tr de hep tekrarlanıyor[4] bahsettiğim olayı en net özetleyen durum. Resource sharing (mesaj) 21.44, 22 Eylül 2020 (UTC)

Madde adı

Hafızam beni yanıltmıyorsa -ki yanılıyor da olabilirim- @Kibele, senin girişimin ya da sonuçlandırmanla birlikte madde adı Kürtçeden Kürt dillerine taşınmıştı. Bu kararla neticelenen tartışmanın nerede gerçekleştiğini gösterebilir misin? Oradaki argümanları incelemek isterim, konuyu biraz daha öğrenme adına.--Nanahuatl^? 20.29, 26 Nisan 2023 (UTC)

İçerik anlaşmazlığı

Hiroşi, Neribij, ikinize de merhaba!
Son içerik anlaşmazlığı üzerine görüşlerinizi burada paylaşabilir misiniz?
İyi çalışmalar dilerim.
Dr. Coal^mesaj 23.31, 15 Şubat 2024 (UTC)

Ben de yazacaktım ki bildiriminiz geldi. Görüşüm özetle şu: Kürtçenin lehçeleri veya Kürt dillerinin kapsamı ile ilgili bütün dilbilimcilerin üzerinde uzlaştığı noktalar olduğu gibi, uzlaşamadıkları noktalar da var. Ben Wikipediayı bir okur olarak okuduğumda bilgilenmek isterim, bilginin sansür edildiği değil, paylaşıldığı bir yer olmalı. Şimdi Zaza-Gorani dillerinin epeydir giderek artan şekilde Kürtçe dışında sınıflandırıldığını biliyoruz. Ancak, bu tartışmalar bitmiş değil ve Kürtçe içinde sınıflandıran veya sınıflandırma için yeni öneriler görüşler vs de var. Maddede bir cümle ile buna değinilmesinde nasıl bir zarar olabilir? Okuyucunun, "Kürt dilleri kolu altında Kurmançça veya Kuzey Kürtçesi, Soranice veya Orta Kürtçe ve Kelhurice veya Güney Kürtçesi olmak üzere üzerinde fikir birliği sağlanmış üç grup bulunmaktadır. Dördüncü bir değişke olan Lekçenin üç Kürt dilinden biri olarak mı yoksa ilişkili bir dil mi sayılması gerektiği konusunda fikir birliği bulunmamaktadır" paragrafını okuduktan sonra "Aynı şekilde, Goranice ve Zazaca da bazı dilbilimciler tarafından Kürt Dilleri içinde sınıflandırılmaktadır." Burada sırasıyla, önce üzerinde fikir birliği olan kısım, sonra fikir birliği olmayan kısım azalan sırayla yazılmış oluyor. Okuyucu eksiksiz bilgi almış oluyor.

Not: Maddenin önceki halinde bu bilgiler daha genişçe alt başlık olarak vardı ve ana maddelere yönlendiriyordu; sonra altbaşlıklar kaldırılıp buna benzer bir-iki cümle halinde yer verildi, sonra o da bir ara kaşla göz arasında uzlaşmaya aykırı olarak çıkarılmış. Neribij (mesaj) 23.57, 15 Şubat 2024 (UTC)

+ Geçen yıl yayımlanmış iki önemli makalede Goranların yüzlerce yıllık eski metinlerinde kendilerini Kürd ve Gorani dilini de Kürdçe olarak adlandırdığı ispat ediliyor.

Dr. Modares Saeedi, Goran, Kurd, and Hewramani Relations at the Heart of the Manuscripts (makale Goranice yazılmış ama geniş bir ingilizce summary var)

Dr. Shahab VALİ, Yarsan Dini Metinlerinde "Kurd" ve "Goran" Kelimelerinin Anlamı (Wateya Peyvên “Kurd” û “Goran” di Metnên Dînî yên Yarsan De) Shahab VALİ (makale Kurmancca yazılmış, kısa bir ingilizce abstract var)

Yani bu konular, öyle bir kaç dilbilimcinin sadece belli bir grup Kürt Dillerine "Kürtçe" deyip geri kalanı dışlamasıyla bitecek gibi durmuyor; giderek interdisipliner anlayışlar devreye giriyor, mesela şuradaki "Kurdic" sınıflandırması gibi.

Xanay Qubadî (d. 1704) "Goranice" yazdığı Şîrîn û Xesrew mesnevisinin sebeb-i elif kısmında eserini neden Kürtçe olarak yazdığını şu mısralarla ifade etmiş:

"Rasten mewaçan Farsî şekeren / Kurdî ce Farsî bell şîrînteren..."

"Be lefzê Kurdî Kurdistan temam / Pêş biwan mehzûz, baqî wesselam"

Yanî: "Doğrudur, Farsça şekerdir diyorlar / ama Kürtçe Farsçadan daha tatlıdır" veya "Kurdistan'ın Kürd diliyle (sözüyle) [bu eser] tamamlandı" derken Kürtçe ismiyle kastettiği Gorani'dir. Şimdi bütün bu bilgilerin yani bu dillerin Kürtçe ile bağlantısının ilgili maddelere bir şekilde işlenmesi gerekmiyor mu? Ama bu maddelerde tersine Kürtçe ile olan bağlantılarına dair tek kelime bile geçmesine izin verilmiyor, bir tek bana mı tuhaf geliyor bu durum? :) Neribij (mesaj) 00.21, 16 Şubat 2024 (UTC)

Katılımınız için teşekkürler Neribij.

Bir de Hiroşi geri almasının nedenini biraz daha detaylandırabilir ve sizin sunduğunuz bilgilere karşılık gelen yanıt verir ya da öneri sunarsa bu bilgilerin maddenin neresine, nasıl eklenebileceği biraz daha netlik kazanır zannediyorum.

Ek olarak, mesaj sayfanızda 2021 yılındaki bir tartışmaya atıfta bulunmuştunuz. O tartışma da şu an sayfanın en üstünde bulunan başlık, zannediyorum. Faydası olursa diye not düşmüş olayım.

İyi çalışmalar dilerim.
Dr. Coal^mesaj 00.30, 16 Şubat 2024 (UTC)

• Değişiklik savaşı yapmadan, değişiklik reddederken yaptığım açıklamayı biraz detaylandırayım. Burada tartışmaya açık bilgiler olmamalı, Zazaca'yı Kürt dil grubu içerisinde tanımlayan görüşler varsa (bu görüşleri sunanların dünya dilbilimcileri arasında kabul görmüş olmaları lazım, günümüzde birçok kişi yayın yapabiliyor) bunu Zazaca maddesinde ilgili bölümde veririz, zaten veriliyor da. Bu nedenle burada doğrudan tartışmaya açık olmayan bilgilere yer verilmelidir. Zazacanın Kürt dilinden bağımsız dil olduğunu ifade eden tanınmış dilbilimcilere yer vermeyip sadece Zazacayı Kürt dilleri içerisinde gösteren bazı!! yayınlara yer verirsek olay başka yerlere gidiyor, yani okuyucuları belli bir bakış açısına göre yönlendirmiş oluyoruz. Bazı dilbilimciler denirse bende hangi dilbilimciler!? derim. Erik Anonby'e atfedilen kaynağa bakıyorum, bu kişinin google akademikte Zazaca konusunda bir yayınını görmedim. Kendisi araştırma yapmadan İrani diller konusunda kimi dilbilimci kimi dilbilimci olmayan, hatta isimsiz iki Kürtçe konuşan hakem ile sınıflandırma şemasını yapmış ardından da bazı dilbilimcilere göre Zazaca ve Goranicenin ilişkisi ve bazı dilbilimcilere göre de bunların Kürtçeyle ilişkisine yönelik bazı değerlendirmelerini vermiş. Dr. Shahab Vali kaynağını okuyamıyorum, Neribij "makale Kurmancca yazılmış, kısa bir ingilizce abstract var" demiş, ona baktığımızda da Goranicenin Kürtçe dili olduğu ya da Goraniler'in Kürt olduğu yönünde bir bilgi yok, okuyabilenler açıklayabilir. Zazaca ile ilgili bir bilgi herhalde yoktur. Bu arada bahsi geçen akademisyenin ne kadar bu konularda sözü geçen bir dilbilimci akademisyen olduğunu bilemiyorum. Dr. Modares Saeedi kaynağında Zazaca irdelenmiyor, Goraniceyi nasıl tanımlamış bilemiyorum, kendisi ne kadar sözü geçen bir dilbilimci?, bunu kaynak gösterenler açıklamalı. Hana Kubadi'nin şiirinden yola çıkmak ne kadar ansiklopedik onu size bırakıyorum Dr Coal. Sonuç olarak tartışmaya açık bilgiler Zazaca ya da Goranice maddelerinde uygun bölümlerde işlenebilir, öbür türlü olay farklı amaçlarla kullanılmaya başlanıyor. Mesela bu maddede giriş bölümünün son paragrafında ve diller başlığı altında Lekçe konusuna değiniliyor, 11. ve 16. maddeler aynı. Ben görüşümü belirttim, size kolay gelsin Dr. Coal, çünkü bu burada bitmeyecek. Siz kısmi engel yapınca burada görüldüğü üzere olay etraftan dolanmaya dönüyor. Sonuçta burayla bağlantılı birçok madde var ve hepsinde ona göre, buna göre tartışmaları olacak.--Hiroşi 20.52, 17 Şubat 2024 (UTC)

  Geri aldığınız değişklikleri okumamışsınız sanırım. Orada bu dediğiniz kaynaklardan E.Anonby hariç hiçbiri yok. Ona bakılırsa sınıflandırma sitelerini oluşturanlar da Zaza-Gorani üzerinde çalışmış kişiler değil, yayınlara referans veriyorlar. Ama asıl anlatmak istediğim bağlam anlaşılmamış, Zaza-Gorani dilbilimde genelde birlikte ele alınıyor; Zazaca ilk kitabın yazarı diline "Kırdî" demiş, Gorani metinler ise çok eski ve onlar da diline "Kurdî" demiş. Buradan bir tarihi arkaplan çizip diyorum ki: Klasik dilbilimciler bu dilleri Kürtçe içinde sınıflandırıyordu; modern dilbilimcilerde ise ayrı sınıflandırma eğilimi var ama bugün de dilbilimciler arasında Kürtçe içinde sınıflandıranlar var. yani güçlü bir tarihi arkaplan ve dilbilimcilerin görüşü birleşiyor ama maddede tek cümle yok. Zazaca maddesinde de geri alındı ve şu an yok.

  Maddede verilen kaynaklar şunlardı:

  Müller, Friedrich (1865), Zaza-Dialekt der Kurdensprache,(Aus dem November-Hefte des Jahrganges 1864 der Sitzungsberichte der phil.-hist. Classe der kais. Akademie der Wissenschaften, XLVIII. Bd., besonders abgedruckt) , cîld: 3

  Yusupova Z. A; ''The Gorani Dialect of Kurdish as Represented in the Literary Monuments from the 18th to 19th Centuries''. St Petersburg, Nauka Publishers 1998.

  Ayyoubi, Kerim Rakhmanovich  & Smirnova, Iraida Anatolʹevna / Ed. Yusupova, Zare Aliyevna (1998), ''The zaza dialect of the Kurdish Language (Dersim)'', Moscow: Center for Kurdish Studies, 102 sayfa.

  Aygen, Gülşat (2010). Zazaki/Kirmanckî Kurdish. Volume 479 of Languages of the World. Lincom Europa.

  Mehemed Malmîsanij, Kurmancca İle Karşılaştırmalı Kırmancca (Zazaca) Dilbilgisi, Vate yay, İstanbul 2015, s. 293 (doktora tezi)

  + "The Kırmanjki (Zazaki) Dialect of Kurdish Language and the Issues It Faces"], The Cambridge History of the Kurds, Cambridge University Press, 2021.

  Elbette kaynaklar bunlarla sınırlı değil, en az 40 tane kaynak ekleyebilirim; ama amaç kaynak vagonu değil, bu görüşlerin olduğunu okuyucuya aktarmak. Yoksa mesela, dilbilimci Bo Utas'ın görüşü de bu yönde:

  Utas, Bo (1986), "Kurdiska dialekter och skriftspråk", Svensk–kurdisk journal 1986. p.8-9.

  Utas, Bo & Parkvall, Mikael (1993 ?), "Kurdiska", Nationalencyklopedin (The National Encyclopedia), [Online]:

  Veya diğerleri:

  Bordie, John G.  (1978), "Kurdish Dialects in Eastern Turkey", Linguistic and Literary Studies, Vol: 2 Descriptive Linguistics, Ed. Mohammad A Jazayery, TiLSM, Mouton De Gruyter, The Hague, Netherlands, 1978, p. 205-212);

  Fattah, Ismaïl Kamandâr (2000), Les dialectes kurdes méridionaux: Étude linguistique et dialectologique, Collection Acta Iranica, éditions Peeters, Louvain, p. 65

  Kenstowicz, Michael J. (2004), Studies in Zazaki Grammar, MITWPL, s.1-2, 10

  Walter, Mary Ann (2004), "Vowel Adaptation in Zazaki", Workshop on theoretical approaches to language contact 27th Generative Linguistics in the Old World, Thessaloniki, 18-21 April 2004

  Jügel, Thomas (2014), “On the linguistic history of Kurdish”, Kurdish Studies, vol.2, 2014, pp. 123 – 142, ISSN: 2051-4883

  Jaffer Sheyholislami (2015), "The language varieties of the Kurds", published by Wolfgang Taucher & Mathias Vogl & Peter Webinger, The Kurds: History - Religion - Language - Politics, Austrian Federal Ministry of the Interior / BFA, ISBN 978-3-9503643-6-1, p. 33-36

  Buraya birçok kaynağı yazmadım. Yıllar önce tartışma sayfasında kısmi bir liste yayınlamıştım. Gerekirse tekrar toparlar onlarca kaynak yazarım buraya. Ama iki cümle ansiklopedik bilgi için bu kadar yorulmaya değer mi bilmiyorum, bunlar bilinen şeyler.

  Ayrıca ilave edeyim: Zazacayı farklı şekillerde sınıflandıran dilbilimcilerin bile ezici çoğunluğu Zazaları etnik olarak Kürtlerin bir parçası olarak ele alıyor. Ama Zazalar maddesinde buna da hiç atıf yok. Özetle, benim kanaatim bunun nedeni bu bilgilerin bilinmesinin istenmemesidir. Maddeler tek taraflı ve azınlık görüşlere göre düzenlenmesine rağmen, çoğunluk görüşünü iki cümle ile bile ekletemiyoruz, vehameti düşünebiliyor musunuz? :)

  Limbert, John (1968), "The origins and appearance of the Kurds in pre‐Islamic Iran", Iranian Studies, Vol. 1, No. 2 (Spring, 1968), pp. 41-51: “Within the Kurdish areas there are linguis tic minorities such as the Gurani of Iran and the Zaza of Turkey who consider themselves Kurdish, but whom linguists insist speak a non-Kurdish Iranian language.”

  Todd, Terry Lynn (1985), A Grammar of Dimili (also known as Zaza), Michigan 1985, p. vi: "Speakers of Dimili are Kurds psychologically, socially, culturally, economically, and politically."

  Pierre Lecoq (1993), “Hevpeyvinek bi Prpfesor Pierre Lecoq re: “Bı nêrina mın, bıla zımaneki kurdi bı zaravayên xwe ve hebe: Kurmanci, Sorani û Zazaki”, Rojnameya Azadî, Hejmar: 45, Îstanbul, 21-27. 04. 1993, p. 12  & Hejmar: 49, , Îstanbul, 18-24.05.1993, p. 5. & Pierre Lecoq (2006), “The place of Kurdish among the Iranian Languages”, World Congress of Kurdish Studies, Irbil, 6-9 September 2006.

  Thiesen, Finn (2003), "Kurdisk(e) språk", Språknytt 2003 / 3–4, p. 43: “"Det finnes nemlig fem innbyrdes uforståelige varianter av kurdisk:.. Zaza i Kurdistan, som snakkes i det nordvestlige hjørnet rundt Erzincan og Elazig i Tyrkia. Gorani, som tales i to enklaver i iransk Sør-Kurdistan, nær grensen til Irak"

  Pranav Anand & Andrew Nevins (2003), "On Indexicals in Zazaki Reported Speech", University of Texas, Austin: October 10, 2003 "Zazaki, also known as Dimili, is an Indo-Iranian language spoken mostly in southeast Anatolia, the Turkish section of Kurdistan, by 2-4 million ethnic Kurds.";

  Pranav Anand (2006), De De Se, Thesis (Ph. D.), Massachusetts Institute of Technology, Dept. of Linguistics and Philosophy, 2006, r.67 "Zazaki, also known as Dimili, is an Indo-Iranian language spoken mostly in Turkey by 2-4 million ethnic Kurds.");

  Dr. Orville Boyd Jenkins (2005), "The Kurdish Peoples": http://orvillejenkins.com/peoples/kurds.html Archive: https://web.archive.org/web/20190910144429/http://orvillejenkins.com/peoples/kurds.html

  Tamina C. Stephenson (2007), Towards a theory of subjective meaning, Thesis (Ph. D.) Massachusetts Institute of Technology, Dept. of Linguistics and Philosophy, 2007, p.134: "Zazaki is an Indo-Iranian language spoken by ethnic Kurds in Turkey";

  McCarus, Ernest N. (2009), “Kurdish”, The Iranian Languages, Ed: Gernot Windfuhr, Routledge, 2013, p.589 (Psychology Press, 2009, p. 589)

  Ferdinand Hennerbichler (according to: Prof. Dr. Gernot L. Windfuhr), "Kurdish Complex" Onlîne: 29 Mart 2013);

  Jacques Leclerc  (2014) , Université Laval, Québec/Canada. (Jacques Leclerc est un linguiste, un sociolinguiste et un ancien professeur à la retraite. Il est spécialiste en aménagement linguistique) https://web.archive.org/web/20190128182252/http://www.axl.cefan.ulaval.ca/asie/turquie_1general.htm Neribij (mesaj) 06.49, 19 Şubat 2024 (UTC)