Türkiye Rumları
| |||||||||
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Türkiye | 2.000-4.000[1][2][3] | ||||||||
| Diller | |||||||||
| Din | |||||||||
.jpg){kind=small}
Türkiye Rumları ya da Türkiye Yunanları, Rum Kırımı'ndan sonra Lozan Mübadelesi maddesiyle zorunlu göçten muaf tutulan, Gökçeada, Bozcaada ve İstanbul'da yaşayan ve Osmanlı Rumlarına dayanan Hellen kökenli azınlıktır. Türkiye'deki Rum kökenli bireylerin sayısını 2-4 bin, yurt dışında yaşayan Türkiye kökenli Rum sayısı ise 60 bin kadardır.[1][2][3][4] Türkiye ve Anadolu Rumlarının kökenleri Antik Çağ'a dayanmaktadır ve Bizans Riti'nin benimsedikleri için Rum adını kullanan Semitik-Arap kökenli Antakya Rumlarıyla karıştırılmamalıdır.
Dil[değiştir | kaynağı değiştir]
- Rumca: Bir kaynak Türkiye'deki Yunanca konuşan nüfusu 4.000 olarak vermektedir.[3][5] Fakat bu dili aktif olarak kullanan sayısı daha azdır. Aileler arasında bile Türkçe yaygınlaşmaktadır.[6] 1965 nüfus sayımında ise Yunancayı anadil olarak bilen sayısı 48.096 şeklinde çıkmıştır.[7] Rum nüfusun azalmasıyla beraber bu dili konuşan sayısı azalmıştır.
- Pontus Rumcası: Resmî olarak Türkiye'de konuşan Rum yoktur. Karadeniz Rumları, mübadeleye dahil edilip, Yunanistan'a gönderilmiştir. Genel olarak Rum kimliği üzerine görüş bildirmeyen Doğu Karadeniz Müslümanlarıdır. Bu dili konuşan nüfus UNESCO'ya göre 300.000'dir. Fakat bunun büyük bölümü Yunanistandır.[8]
- Kapadokya Rumcası: İç Anadolu Bölgesi'nde Kapadokya Rumlarınca konuşulan, günümüzde sadece Kayseri ve Niğde içlerinde sadece yaşlı Rum kesimin bildiği ve genç Rumların ise az oranda anlayabildiği, yok olmakla karşı karşıya olan bir dildir. Konuşanların Büyük Kısmı Müslümanlaşmış Rum'lardır. Ayrıca içerisinde bol miktarda Türkçe kelime barındırır.[8] (Kapadokya Rumcası, Karamanlılarca da konuşulan Türkçenin ağzı olan Karamanlıca ile karıştırılmamalıdır.)
Din[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu listede faal olan ve ibadete açık olan kiliseler dahil edilmiştir. Müze veya harabe olan kiliseler dahil değildir.
Ayrıca, çok küçük bir cemaat olsa da Türk Ortodoks Patrikhanesi vardır. Kilise Karamanlı Türkler tarafından kurulmuştur.
Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]
Genel dini kutlamalar dışında, azınlığın başlıca önemli kültürel aktiviteleri;
- Doğu Ortodoks Kilisesi Yeni Yılı çerçevesinde düzenlenen, Haliç'te[kaynak belirtilmeli] yapılan sudan haç çıkarma töreni
- Paskalya bünyesinde düzenlenen, Gökçeada'daki "Meryem Ana Panayırı"
- Türklerin de rağbet ettiği 23 Nisan günü kutlanan Aziz Yorgi (Katoliklerde George) günü. Kutlamanın yeri, Büyükadadaki Aya Yorgi Manastırıdır
- İstanbullu Rumlar tarafından kurulan Apoyevmatini, Türkiye'de yayın yapan tek Rumca gazetedir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Osmanlı Rumları
- Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi
- Fenerli Rumlar
- Bursa'daki gayrimüslimler
- Müslüman Yunanlar
- Yunanlar
- Karamanlılar
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
|
Vikisözlük'te tanımlar |
|
Commons'ta dosyalar |
|
Vikihaber'de haberler |
|
Vikisöz'de alıntılar |
|
Vikikaynak'ta belgeler |
|
Vikikitap'ta kitaplar |
|
Vikiversite'de eğitim kaynakları |
|
Vikitür'de taksonomi |
|
Meta-Wiki'de tartışma |
- Istanbul Rum Vakıfları Destek Derneği Yunanca / Türkçe 2 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Ecumenical Federation of Constantionopolitans - Report on the Minoirty Rights of the Greek-Orthodox Community of Istanbul September 2008" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2015.
- ^ a b OSCE Human Dimension Implementation Meeting 2014 Rights of Persons Belonging to National Minorities - Warsaw 29 September 2014 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c Hellenic Resources Network - Foreign Policy - Greece and Turkey - The Greek minority of Turkey 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. provided by the Ministry of Foreign Affairs of Greece
- ^ Today's Zaman, Foreign Ministry: 89,000 minorities live in Turkey 20 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (01.08.2013)
- ^ www.ethnologue.com, Greek 7 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(01.08.2013)
- ^ "Nüfus Azalınca Rum Aileler Aralarında Bile Türkçe Konuşur Oldu" 6 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bianet (01.08.2013)
- ^ Heinz Kloss & Grant McConnel, Linguistic composition of the nations of the world, vol,5, Europe and USSR, Québec, Presses de l'Université Laval, 1984, ISBN 2-7637-7044-4
- ^ a b UNESCO Tehlikedeki Diller Atlası 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(01.08.2013)