Mizah teorileri
Mizahın ne olduğunu, hangi sosyal işlevleri gördüğünü ve neyin mizahi olarak değerlendirilebileceğini açıklamaya çalışan birçok mizah teorisi vardır. Mizahın varlığını açıklamaya çalışan yaygın teori türleri arasında, büyük çoğunluğu mizahın çok sağlıklı bir davranış olduğunu düşünen psikolojik teoriler ve mizahı mistik bir deneyime çok benzeterek açıklanamaz bir gizem olarak gören manevi teoriler vardır.[1] Mizah ve gülmeye ilişkin çeşitli klasik teoriler bulunmasına rağmen, günümüz akademik literatüründe üç mizah teorisi tekrar tekrar karşımıza çıkmaktadır: rahatlama teorisi, üstünlük teorisi ve uyumsuzluk teorisi.[2] Mevcut mizah araştırmacıları arasında bu üç mizah teorisinden hangisinin en geçerli olduğu konusunda bir fikir birliği yoktur.[2] Her birinin savunucuları, başlangıçta teorilerinin tüm mizah durumlarını açıklayabildiğini iddia etse de,[2] artık her teorinin genel olarak kendi odak alanını kapsamasına rağmen birçok mizah örneğinin birden fazla teoriyle açıklanabileceğini kabul ediyorlar.[2][3][4][5] Benzer şekilde, bir görüş teorilerin birleştirilebilir bir etkiye sahip olduğunu savunur: Jeroen Vandaele, uyumsuzluk ve üstünlük teorilerinin birlikte mizah yaratan tamamlayıcı mekanizmaları tanımladığını iddia eder.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Smullyan, Raymond (1980). "The Planet Without Laughter". This Book Needs No Title: A Budget of Living Paradoxes. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. ISBN 978-0671628314.
- ^ a b c d Valkenburg, P. M. (2004). "Developing a Typology of Humor in Audiovisual Media". Media Psychology. Oxfordshire, England: Taylor & Francis. 6 (2): 147-167. doi:10.1207/s1532785xmep0602_2. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Humor as a Double-Edged Sword: Four Functions of Humor in Communication". Communication Theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Wiley-Blackwell. 10 (3): 310-331. 2000. doi:10.1111/j.1468-2885.2000.tb00194.x. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Berger, A. A. (1993). An Anatomy of Humor. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers.
- ^ "A theory of humor". Humor. 11 (2): 161-215. 1998. doi:10.1515/humr.1998.11.2.161. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Humor Mechanisms in Film Comedy: Incongruity and Superiority". Poetics Today. 23 (2): 221-249. 2002. doi:10.1215/03335372-23-2-221. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
Daha fazla okuma[değiştir | kaynağı değiştir]
- Clewis, Robert. Kant'ın Mizahi Yazıları: Resimli Bir Kılavuz. Londra: Bloomsbury, 2020.
- Weems, Scott (2014). Ha!: The Science of When We Laugh and Why. ISBN 978-0465031702.
- Rod Martin, Thomas Ford (2018) Mizahın Psikolojisi: Bütünleştirici Bir Yaklaşım (2. Baskı) ISBN 9780128135099 . https://www.elsevier.com/books/the-psychology-of-humor/martin/978-0-12-812143-6