Mehmet Nâzım

Mehmet Nâzım Bey; 1323-P. 3
Doğum	1886; Kayseri, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	15 Temmuz 1921 (35 yaşında); Afyon, Osmanlı İmparatorluğu
Defin yeri	Devlet Mezarlığı
Bağlılığı	Osmanlı (1899-1919) ; Türkiye (1919-1921)
Hizmet yılları	1899-1921
Rütbesi	Miralay
Komutası	16. Tümen Kurmay Başkanı, 19. Tümen Kurmay Başkanı, Mackensen Ordular Grubu Delegasyonu, Rumeli Bölüğü, 7. Süvari Alayı; Geçici Tümen, 4. Tümen
Çatışma/savaşları	Balkan Savaşları; I. Dünya Savaşı; Kurtuluş Savaşı
Ödülleri

Mehmet Nâzım (1886, Kayseri - 15 Temmuz 1921, Afyon), Türk asker.

Yaşamı

1886'da Cemal Bey'in oğlu olarak dünyaya geldi. Beşiktaş Askeri Rüştiyesi ve Bursa Askeri İdadisi'ni bitirdi. 14 Ocak 1904’te Harp Okulu’na girdi. 20 Eylül 1907'de Harbiye'den teğmen rütbesiyle (1323-P.3) piyade sınıfı üçüncüsü olarak mezun oldu. 13 Ağustos 1910'da Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'den Kurmay Yüzbaşı rütbesinde mezun oldu. 13 Şubat 1911’de gönüllü olarak Yemen Kuvvetleri Komutanlığı’nda hizmet verdi. 8 Ocak 1914 yılında 6. Kolordu Kurmay heyetinde yer aldı. Aynı yıl 16. Fırka kurmay başkanlığına ve ardından 19. Fırka kurmay başkanlığına atandı. 12 Şubat 1914’te 3. Kolordu’da görev yaptı. 25 Nisan 1915’te 16. Tümen Kurmaylığı'nda, 1 Ağustos 1915’te ise 6. Kolordu Kurmaylığı'nda, 15 Temmuz 1916’da ise 19. Kolordu Kurmaylığı'nda görev yaptı. 14 Eylül 1916’da Binbaşı rütbesine terfi edildi. 15 Kasım 1916’da Makedonya Cephesi’nde 177. Alay Komutanı olarak görev yaptı. 18 Temmuz 1917'de Romanya'da Alman Mareşal August von Mackensen'in karargâhında görevi aldı. 1917-1918 yılları arası Osmanlı Rumeli Müfrezesi (takviyeli 177. Alay) komutanlığına getirildi.

25 Ağustos 1918’de Kafkas İslâm Ordusu’nda görevliyken, muamelât-ı zatiye emrinde bırakıldı. 27 Ocak 1919’da 12. Kolordu görevinde, 27 Mart 1919‘da geçici olarak 7. Süvari Alay Komutanı Vekili olarak görev yaptı. 1919 Mayıs’ında İngilizlerin kendisini tutuklayacağını öğrenince, Kuvâ-yi Milliye'ye katılmak üzere İstanbul'dan ayrılarak Anadolu'ya geçti. 10 Ocak 1921’de 4. Piyade Tümen Komutanı olarak hizmet verdi.^[2] Birinci İnönü Muharebesi'nde kumandanı olduğu 4. Piyade Fırkası'na komuta ederek Yunanlar ile savaştı ve başarılarından ötürü Yarbay rütbesine terfi ettirildi. İkinci İnönü Muharebesi'ne katıldı. Dumlupınar Meydan Muharebesi'nde yaralandı. Tedavisiyle Mustafa Kemal bizzat ilgilendi, o dönem Garp Cephesi Komutanlığı yapan İsmet Paşa (İnönü) da ziyaretine geldi.

Tedavisinin ardından cepheye döndü. 10 Ocak 1921’de Yarbay rütbesine terfi ettirildi. Kütahya-Eskişehir Muharebeleri sırasında Yumruçal sırtlarında ateş hattına ilerlerken, yakınlara kadar sokulmuş bir Yunan ağır makineli tüfek müfrezesinin açtığı ateş sonucu ağır yaralandı. 15 Temmuz 1921 günü öldü.

Naaşı, Ankara'ya getirilerek Ankara Şehitliği'nde toprağa verildi. Ölümünden bir gün sonra TBMM tarafından Miralay rütbesine terfi ettirilerek "Şehit Miralay Nazım Bey" adıyla anıldı.

Ödülleri

Mecidi Nişanı, Kılıçlı Mecidi Nişanı, Alman Demir Haç Nişanı (1. ve 2. rütbeden), Avusturya-Macaristan Liyakat ve Demir Taş Nişanı ve Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası sahibiydi.

Hatırası

İstiklal Mücadelesi Araştırmaları Derneği (Mürettep Müfreze) tarafından, Mehmet Nazım Bey'in isminin, öldürüldüğü yer olan Çöğürler Tren İstasyonu'na verilmesi konusunda ve halktan gelen talepler üzerine TCDD Çöğürler İstasyon Şefliği'nin adı TCDD'nin aldığı kararla "Çöğürler Nazım Bey" olarak değiştirilmiştir. Çöğürler Nazım Bey" istasyonu ile Ahiler arasındaki caddeye de Dr. Selim Erdoğan'ın önerisi ile "Şehit Miralay Mehmet Nazım Bey" ismi verilmiştir.^[3]

Ayrıca bakınız

Kütahya-Eskişehir Muharebeleri

Kaynakça

^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 234.
^ "Türk İstiklâl Harbi'ne Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri" (PDF). Genelkurmay Basımevi. T.C. Genelkurmay Başkanlığı. 19 Şubat 1989. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Kurtuluş Savaşı komutanlarından Miralay Nazım Bey'in adının şehit olduğu tren istasyonuna verilmesi talebi reddedildi". Independent Türkçe. 3 Temmuz 2021. 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021.

[Genelkurmay234-1] T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 234.

[2] "Türk İstiklâl Harbi'ne Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri" (PDF). Genelkurmay Basımevi. T.C. Genelkurmay Başkanlığı. 19 Şubat 1989. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[3] "Kurtuluş Savaşı komutanlarından Miralay Nazım Bey'in adının şehit olduğu tren istasyonuna verilmesi talebi reddedildi". Independent Türkçe. 3 Temmuz 2021. 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021.

[1]

[2]

[3]