İçeriğe atla

Kemiriciler

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kemiriciler
Yaşadığı dönem aralığı: 59,2-0 myö
Tanesiyen-Günümüz[1] 
Sol üstten saat yönünde: sırasıyla Hystricomorpha, Anomaluromorpha, Sciuromorpha, Myomorpha ve Castorimorpha alt takımlarını temsil eden kapibara , bahar tavşanı, Callospermophilus lateralis, ev faresi ve Yeni Dünya kunduzu.
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Rodentia
Bowdich, 1821[2]
Alt takımlar
Kemirgenlerin yaşadıkları bölgeler.

Kemiriciler (LatinceRodentia), yaşadıkları çevreye uyum bakımından çok başarılı olan bir memeli takımıdır.[1]

Alt ve üst çenelerinde ikişer tane sürekli büyüme eğiliminde olan kesici dişler bulunur ve köpek dişleri yoktur. Gözler başın her iki yanında toplandığından hem önlerini hem arkalarını aynı derecede görebilirler. Çok iyi koşar, tırmanır, sıçrar ve yüzerler. Yılda birkaç kere ve her batında 1-18 yavru doğurabilirler.

Çoğu kemirici, sağlam gövdeli, kısa uzuvları ve uzun kuyrukları olan küçük hayvanlardır. Keskin kesici dişlerini yiyecekleri kemirmek, yuvaları kazmak ve kendilerini savunmak için kullanırlar. Genellikle tohum veya diğer bitki materyallerini yerler. Sosyal hayvanlardır ve birçok tür, birbirleriyle karmaşık iletişim yolları olan toplumlarda yaşar.

Hint kırmızı sincabı

Türkiye'nin kemiricileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de 11 familyaya bağlı, 75 tür kemirici bulunur.

  • Familya: sincapgiller (LatinceSciuridae): Kuyruk uzun ve kıllıdır. Gündüzleri aktiftirler.
  • Familya: kunduzgiller (LatinceCastoridae): Kuyrukları geniş ve üstten basıktır. Gözler ve kulaklar küçük, bacaklar kısadır. Uzun süre su altında kalabilirler.
  • Familya: Hamster (Latincehamsterler LatinceCricetidae): Tahılları yuvalarına taşıyarak biriktirirler.
  • Familya: koşar fareler (LatinceGerbillinae): Fare-sıçan benzeri türlerce zengin bir gruptur. Orta Asya'nın ve Afrika'nın steplerinde ve çöllerinde yaşarlar.
  • Familya: kör fareler (LatinceSpalacidae): Gözler, körelerek deri altına çekilmiştir. Toprak altında yaşarlar, geceleri aktiftirler.
  • Familya: Yediuyuklayangiller (LatinceGliridae): Kuyruk oldukça uzun, kulaklar büyüktür. İşitme duyuları çok iyi gelişmiştir.
  • Familya: sıçanlar (LatinceMuridae): Kuyruk gövdeden uzundur ve üzeri kıllarla ya da halka şeklindeki pullarla kaplıdır.
  • Familya: sıçrayan fareler (LatinceZapodinae): Bir kısmı sıçrayıcı türdendir. İyi koşar, iyi tırmanırlar. Kış uykusuna yatarlar.
  • Familya: Arap tavşanıgiller (Latince(Dipodidae): Vücutları kanguruya benzer. Sıçrayarak hareket ederler. Görme ve işitme duyuları iyi gelişmiştir. Kuyruk uzundur.
  • Familya: ağaç sıçanıgiller (LatinceCapromyidae): Karayipler'e özgü, hutia adıyla da bilinen kemiriciler
  • Familya: kobaygiller (LatinceCaviidae) + Myocastoridae: Toprak üzerinde veya ağaçlarda yaşarlar, nutrialar iyi yüzerler.
  • Familya: oklu kirpiler (LatinceHystricidae): Sırtları diken şeklini almış uzun kıllarla kaplıdır. Tehlike anında yumak şeklini alır ve dikenlerini oynatarak ses çıkarır. Gececildir.

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaşayan kemirici familyaları arası akrabalık ilişkilerini gösteren aşağıdaki kladogram, Fabre vd.'nin 2012'deki çalışmasından alınmıştır.[3]

  1. ^ a b "Mindat.org". www.mindat.org. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  2. ^ "ITIS". Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  3. ^ Fabre (2012). "A glimpse on the pattern of rodent diversification: a phylogenetic approach". BMC Evolutionary Biology. 12: 88. doi:10.1186/1471-2148-12-88. PMC 3532383 $2. PMID 22697210.