Faik Kırımlı
Faik Kırımlı (1935, İstanbul -2011, İstanbul), gravür sanatçısı, çini ustası.
Unutulmuş olan Osmanlılar dönemi İznik çini üretim tekniğini yeniden keşfeden kişidir. Çalışmaları sonucu, İznik çinilerinde en son 16. yüzyılda kullanılan mercan kırmızısı rengini yeniden elde etmeyi başarmıştır.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1935 yılında İstanbul'da doğdu.[1] Sanata gravürle başladı. Kapalıçarşı'daki dükkanında gravür sanatını icra etti ve antika eser koleksiyonculuğu yaptı. 1960'larda çini sanatına yöneldi.
İznik çinisi ile tanışması ilk defa, Kuledibi'nde, gravür sanatçısı arkadaşının ona tarihî bir İznik parçasını göstermesi ile oldu.[1] O günlerde çini sanatı unutulmuştu ve sadece Avrupa'daki bazı koleksiyonlarda birkaç parça eser biliniyordu. Kırımlı, çiniciliği öğrenmeye karar verdi ve çininin 16. yüzyıldaki orijinal tekniğini iki yıl Topkapı Sarayı ve Osmanlı arşivlerinden araştırdı. İlk atölyesini Mevlanakapı'da kurdu.[ne zaman?]
Çini ile ilgili çalışmalarını yaklaşık 10 yıl boyunca yürüttü ve unutulmuş olan İznik çini sanatını yeniden canlandırmaya çalıştı. İznik çinilerinde en son 16. yüzyılda kullanıldığı düşünülen “mercan kırmızısı” rengini bulmak için uğraştı ve bu renge en çok yaklaşan kişi oldu. Eserlerini Amel'i Faik ismiyle imzaladı.
1980'li yıllarda İznik'te bir atölye kurdu ve çini ustaları yetiştirdi. Çini ustaları Eşref Eroğlu ve Güvenç Güven'i yetiştirdi. 1989 yılının Kültür Bakanlığı tarafından Uluslararası İznik Yılı ilan edilmesinde emeği geçti.[2]
Kırımlı, çiniciliğin 20. yüzyıldaki en önemli isimlerinden biri oldu ve sanatında ''Ustaların Ustası'' olarak anıldı. Hayatı ve çinicilik çalışmaları hakkında Kırmızıyı Arayan Adam (2001) adlı bir belgesel yapıldı.[3]
Kırımlı 2011'de, 76 yaşındayken İstanbul'da öldü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Demirel, Zeyneb. "Çiniyi geçmişten geleceğe taşıyan isimdir Faik Kırımlı". Dunyabizim.com/. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023.
- ^ Büşra Göksu (11 Nisan 2021). "Kırmızıyı arayan adam: Faik Kırımlı". gzt.com web sitesi. 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023.
- ^ "Selim Evci". www.kameraarkasi.org. 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023.