Brom

Başlığın diğer anlamları için Brom (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Brom (Br)
H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Temel özellikleri
Atom numarası	35
Element serisi	Halojenler
Grup, periyot, blok	17, 4, p
Görünüş	Kızıl sıvı/gaz Koyu kırmızı katı
Kütle numarası	79,904 g/mol
Elektron dizilimi	[ Ar ] 3d10 4s2 4p5
Enerji seviyesi başına Elektronlar	2, 8, 18, 7
CAS kayıt numarası	7726-95-6
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli	Sıvı
Yoğunluk	? g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu	3,1028 g/cm³
Ergime noktası	265,8 °K -7,3 °C
Kaynama noktası	332 °K 58.8 °C
Ergime ısısı	10,57 kJ/mol
Buharlaşma ısısı	29,96 kJ/mol
Isı kapasitesi	75,69 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı	Ortorombik
Yükseltgenme seviyeleri	-1, 1, 5
Elektronegatifliği	2,96 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi	1. İ.E.: 1139,9 2. İ.E.: 2103 3. İ.E.: 3470 kJ/mol
Atom yarıçapı	115 pm
Atom yarıçapı (hes.)	94 pm
Kovalent yarıçapı	114 pm
Van der Waals yarıçapı	185 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci	7.8×1010 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik	0.122 W/(m·K)
Isıl genleşme	? µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı	? m/s ({{{Ses_hızı_derecesi}}}'de)
Mohs sertliği	{{{Mohs_sertliği}}}
Vickers sertliği	? MPa
Brinell sertliği	? MPa

Brom (Br), Antoine Balard tarafından 1826 yılında keşfedilen halojen ametal. Yunanca dışkı gibi koku anlamındaki bromosdan gelmiştir.

Doğada Na, K, Be, Mg bromürler halinde bulunur. Deniz suyunda az miktarda bulunan bromürlere deniz bitkilerinde, bazı maden yataklarında rastlanır. Oda koşullarında koyu kızıl renkli sıvıdır.

Sıvı brom

Brom

Brom, yaygın olarak deniz sularında elde edilen bromürlerin Cl₂ ile reaksiyonundan elde edilir.

2 Br^- + Cl₂ → 2 Cl^- + Br₂

Diğer bir elde edilişi ise, katı sodyum bromürün sülfürik asit ile reaksiyonu sonucunda elde edilen gaz formdaki HBr’in yine sülfürik asit ile yükseltgenmesi ile gerçekleşir.

NaBr (k) + H₂SO₄ (s) → HBr (g) + NaHSO₄ (k)

2 HBr (g) + H₂SO₄ (s) → Br₂ (g) + SO₂ (g) + 2 H₂O (s)

Bundan başka, laboratuvarda çeşitli bileşiklerinin bozunması ile veya yan ürün olarak da elde edilmesi mümkündür.

Bileşikleri

Brom bileşikleri, sanayide ve laboratuvarda geniş kullanım alanına sahiptir.

Elektronegatif yapısı nedeniyle, brom elektropozitif elementlerle kolayca tuz oluşturur. Doğada da en çok alkali ve alkali toprak metallerinin tuzları olarak bulunur.

Brom, elektronegatif yapısı sayesinde organik sentezlerde de kullanılmaktadır.

Önlemler

Moleküler brom oldukça reaktif olduğu için, sıvı halde cilde temasından kesinlikle kaçınılmalıdır. Ete temas halinde kısa bir süre içinde temas bölgesi tamamen erir ve bölgedeki tüm dokular geri dönüşümsüz olarak kaybolur.

Gaz haldeki bromun solunmasından kaçınmak gerekir. Solunum sistemini tahriş eder. Ölümcül olabilir.

Kaynakça

HBr

He

LiBr

BeBr2

BBr3 +BO3

CBr4 +C

NBr3 BrN3 NH4Br +N

Br2O BrO2 Br2O3 Br2O5

BrF BrF3 BrF5

Ne

NaBr

MgBr2

AlBr AlBr3

SiBr4

PBr3 PBr5 PBr7 +P

S2Br2 SBr2

BrCl

Ar

KBr

CaBr2

ScBr3

TiBr2 TiBr3 TiBr4

VBr2 VBr3

CrBr2 CrBr3

MnBr2

FeBr2 FeBr3

CoBr2

NiBr2 NiBr42−

CuBr CuBr2

ZnBr2

GaBr3

GeBr4

AsBr3 +As

SeBr2 SeBr4

Br2

Kr

RbBr

SrBr2

YBr3

ZrBr4

NbBr5

MoBr2 MoBr3 MoBr4

TcBr4

RuBr3

RhBr3

PdBr2

AgBr

CdBr2

InBr InBr3

SnBr2 SnBr4

SbBr3 +Sb

Te2Br TeBr4 +Te

IBr IBr3

XeBr2

CsBr

BaBr2

*

LuBr3

HfBr4

TaBr5

WBr5

ReBr3

OsBr3

IrBr3

PtBr2

AuBr AuBr3

Hg2Br2 HgBr2

TlBr

PbBr2

BiBr3

PoBr2

AtBr

Rn

Fr

RaBr2

**

Lr

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

*

LaBr3

CeBr3

PrBr3

NdBr2, NdBr3

PmBr3

SmBr2, SmBr3

EuBr2, EuBr3

GdBr3

TbBr3

DyBr3

HoBr3

ErBr3

TmBr3

YbBr3

**

AcBr3

ThBr4

PaBr5

UBr4 UBr5

NpBr4

PuBr3

AmBr2 AmBr3

CmBr3

Bk

CfBr3

EsBr3

Fm

Md

No