Çinko bromür

Çinko bromür
Adlandırmalar
	IUPAC adı Zinc bromide
	Diğer adlar Çinko (II) bromür,; Çinko dibromür
Tanımlayıcılar
CAS numarası	7699-45-8 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChemSpider	22790;
ECHA InfoCard	100.028.836
PubChem CID	24375;
RTECS numarası	ZH1150000;
UN numarası	OO7ZBU9703
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID8052512 ;
	InChI InChI=1/2BrH.Zn/h2*1H;/q;;+2/p-2;
	SMILES Br[Zn]Br;
Özellikler
Molekül formülü	ZnBr2
Molekül kütlesi	225.198 g/mol
Görünüm	beyaz kristal toz higroskopik
Yoğunluk	4.20 g/cm3 (20 °C) ; 4.22 g/cm3 (25 °C)
Erime noktası	394
Kaynama noktası	697
Çözünürlük (su içinde)	311 g/100 mL (0 °C) ; 447 g/100 mL (20 °C)
Patlayıcı verileri
REFaktörü	1.5452
Tehlikeler
NFPA 704; (yangın karosu)	3 0 0
Parlama noktası	Alev almaz
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Çinko florür,; Çinko klorür,; Çinko iyodür
Diğer katyonlar	Kadmiyum bromür,; Cıva(II) bromür,; Kalsiyum bromür
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Çinko bromür (Zn Br₂)_, Zn Br₂ kimyasal formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Renksiz bir tuzdur ve çinko klorür (ZnCl₂) ile pek çok ortak özellik taşır; organik çözücüler içinde çözünürler ve asiditesi yüksek çözeltiler oluşturmak üzere, su içinde yüksek çözünürlüğe sahiptirler. Higroskopiktir ve 2H₂O·ZnBr₂ dihidratını oluşturur.

Üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

ZnBr₂·2H₂O çinko oksit veya çinko metalinin hidrobromik asit ile işlenmesiyle hazırlanır.

ZnO + 2 HBr + H2O → ZnBr₂·H₂O

Susuz malzeme, dihidratın sıcak CO₂ ile dehidre edilmesiyle ya da çinko metali ve bromun reaksiyonu yoluyla üretilebilmektedir.^[2]

Yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kristal ZnBr₂, Znl₂ ile aynı yapıyı benimser: {Zn₄Br₁₀}^2- “süper tetrahedral” norminal formunu oluşturmak üzere üç köşesini ortak kullanan dört dörtyüzlü Zn merkezi, üç boyutlu bir yapı oluşturacak şekilde köşelerinden bağlanır.^[3] Dihidrat olan ZnBr₂·2H₂O de olağan bir yapıya sahiptir ve (H₂O)₆Zn₂Br₆ olarak tarif edilmelidir, Zn₂Br₆^2- iyonu çinko atomlarına bağlanan brom köprülerine sahiptir. Benzer bir yapı dimerik formda bulunan alüminyum bromür (Al₂Br₆) bileşiğinde de görülür.^[4]

Gaz ZnBr₂ VSEPR teorisine uygun olarak doğrusal doğrusaldır ve Zn-Br bağ uzunluğu 221 pm'dir.^[5]

Kullanım Alanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Çinko bromür aşağıdaki uygulamalarda kullanılır:^[4]

Bir Lewis asidi olarak organik kimyada.
Çinko bromür bataryadaki elektrolit olarak.
Petrol ve doğal gaz kuyularında, çinko bromür içeren çözeltiler, delme fazından bitirme aşamasına geçerken veya kuyu workover işlemlerinde sondaj çamurunun yerini almak için kullanılır. Son derece yoğun tuzlu su çözeltisi, sıvıya 20 kilo/galon ağırlığını verir, bu da özellikle yanıcı yağ ve gaz parçacıklarını yüksek basınçlı kuyularda tutmada faydalıdır. Bununla birlikte, yüksek asitlik ve ozmolarite, korozyon ve kullanım problemlerine neden olur. Mürettebata daha yumuşak kıyafetler ve lastik çizmeler verilmesi gerekir, çünkü akışkan çok dehidre olur.^[6]
Çinko bromür çözeltileri radyasyona karşı şeffaf bir kalkan olarak kullanılabilir. İki cam bölme arasındaki boşluk, sıcak bir hücrede pencere olarak kullanılmak üzere çok yüksek yoğunluklu, güçlü bir sulu çinko bromür çözeltisi ile doldurulur. Bu pencere türü, radyasyona maruz kalmanın bir sonucu olarak kararmayacağı için kurşun cama göre avantajlıdır. Tüm cam radyasyon nedeniyle zamanla yavaşça kararır, ancak bu özellikle istisnai radyasyon seviyeleri bulunan sıcak bir hücrede geçerlidir. Sulu bir tuz çözeltisinin avantajı, radyasyon hasarının milisaniyeden daha az dayanması ve bu yüzden ekranın kendiliğinden onarılacağıdır.^[7]

Emniyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Güvenlikle ilgili konular, insanlar için toksik dozun 3-5 g olduğu çinko klorür ile aynıdır.^[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Patnaik, P. (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill Professional. ISBN 0-07-049439-8.
^ Patnaik, P. (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill Professional. ISBN 0-07-049439-8.
^ "Zinc Bromide 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Chemicalland21.
^ ^a ^b ^c Rohe, D. M.; Wolf, H. U. (2005). "Zinc Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a28 537
^ Chieh, C.; White, M. A. (1984). "Crystal structure of anhydrous zinc bromide". Zeitschrift für Kristallographie. 166 (3-4): 189-197. doi:10.1524/zkri.1984.166.3-4.189
^ "Zinc Bromide - drilling fluids 4 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Oilfield Glossary. Schlumberger.
^ Blaylock, D. P.; Abu-Jawdeh, E. (January 1999). "The Georgia Institute of Technology High-Dose Gamma Irradiation Facility". 32nd Annual Midyear Meeting - Creation and Future Legacy of Stockpile Stewardship Isotope Production, Applications, and Consumption. Poster Session. Albuquerque, NM: Health Physics Society.

[1] Patnaik, P. (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill Professional. ISBN 0-07-049439-8.

[ullmanns-2] Patnaik, P. (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill Professional. ISBN 0-07-049439-8.

[3] "Zinc Bromide 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Chemicalland21.

[:0-4] Rohe, D. M.; Wolf, H. U. (2005). "Zinc Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a28 537

[5] Chieh, C.; White, M. A. (1984). "Crystal structure of anhydrous zinc bromide". Zeitschrift für Kristallographie. 166 (3-4): 189-197. doi:10.1524/zkri.1984.166.3-4.189

[6] "Zinc Bromide - drilling fluids 4 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Oilfield Glossary. Schlumberger.

[7] Blaylock, D. P.; Abu-Jawdeh, E. (January 1999). "The Georgia Institute of Technology High-Dose Gamma Irradiation Facility". 32nd Annual Midyear Meeting - Creation and Future Legacy of Stockpile Stewardship Isotope Production, Applications, and Consumption. Poster Session. Albuquerque, NM: Health Physics Society.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]