Altay SK

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Altay Spor Kulübü sayfasından yönlendirildi)
Altay
AltaySKlogo.png
Tam ad Altay Spor Kulübü
Takma ad Büyük Altay
Renkler          Siyah-Beyaz
Kuruluş 16 Ocak 1914 (109 yıl önce) (1914-01-16)
Stadyum Alsancak Mustafa Denizli Stadyumu
(Kapasite: 15.000)
Başkan Türkiye Ayhan Dündar
Teknik direktör Türkiye Dilaver Mutlu
Lig 1. Lig
2022-23 1. Lig, 12.
Resmî site altay.org.tr
Şu anki sezon
10 Ocak 1926 tarihli Gol Spor dergisinde Altay futbol takımı
15 Mart 1930 tarihli Havacilik ve Spor dergisinde Altay futbol takımı.
13 Haziran 1934 tarihli Gol Spor dergisinde Altay futbol takımı
26 Eylül 1934 tarihli Cumhuriyet gazetesinde 1934 yılı İzmir şampiyonu Altay
Mayıs 1935 tarihli Gol Spor dergisinde Altay futbol takımı
14 Temmuz 1941 tarihli Ulus gazetesinde 1941 İzmir Şampiyonu Altay takımı.

Altay Spor Kulübü, 16 Ocak 1914'te İzmir'de Altay İdman Yurdu adıyla kurulan, özellikle futbol dalında etkinlik gösteren spor kulübüdür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Altay, 16 Ocak 1914'te Altay İdman Yurdu adı altında kurulmuştur.[1] O devirde; İzmir'de Rum, Ermeni ve İtalyanların etkisi önemli bir sorundu. Devrin Valisi Rahmi Bey, Vasıf Çınar Bey ile Necati Beye "Şark İdadisi" isminde bir okul açtırdı. Amaç, Rumların ve diğer azınlığın etkinliğini kırmaktı. Bu amaç uğruna 16 Ocak 1914 yılında Altay İdman Yurdu sportif faaliyetlere başladı. Yunan, Ermeni ve İtalyan takımlarıyla yaptığı maçlarda başarılı sonuçlar aldı.

14 Ekim 1925 günü Mustafa Kemal Atatürk İzmir'e gelir ve kulübü ziyaret eder. Altay'ın 9 Eylül kupasını gören Atatürk, "Aferin çocuklar, kupa da kazanmışlar" der. Altay'ın spor faaliyetlerini dinledikten sonra Atatürk kulüp defterine şunları yazarak imzalar: ‘‘Altay Spor Kulübünde tanıdığım gençlik iftihara şayandır. Bu gençlik müvacehesinde istikbalin kuvveti ve saadeti en bariz görülmektedir.’’[1]

Kurucular

  • Muharrir Rauf Nezih
  • Şimendiferci Rıfat İyison
  • Dr. Kemal Tahsin Soydam
  • Enver Esat Tekant
  • Tayyareci Mazlum
  • Kemal Çakırel
  • Nuri Sıtkı Erboy
  • Dr. Fikret Tahsin Soydam
  • Mazlum Öksüz
  • Tüccar Sürreyya
  • Çiftçi Necati
  • Fethi Özalp
  • Sıhhıyeci Kemal İstanbullu
  • Halil Zeki Osam

Lig Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • İzmir Futbol Ligi

Altay Spor Kulübü İzmir Futbol Ligi'nde büyük varlık göstermiş ve ezeli rakipleri Altınordu'nun 6, Göztepe ve İzmirspor'un 5 ve Karşıyaka'nın 4 şampiyonluğuna karşı 14 şampiyonlukla İzmir futbolunun en büyüğü olmuştur.

İzmir Futbol Ligi'nde 1923-24, 1924-25, 1927-28, 1928-29, 1930-31, 1933-34, 1936-37, 1940-41, 1945-46, 1947-48, 1950-51, 1953-54 yıllarında 12 şampiyonluk alan Altay, İzmir futbolunda profesyonelliğe geçildikten sonra da 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında şampiyonluklarını sürdürmüştür.[2] İzmir Ligi'nin 1937-38 sezonunun şampiyonu Üçok takımı Millî Küme'de İstanbul takımlarına karşı daha başarılı olunabilmesini teminen birleştirilen Altay, Altınordu ve Bucaspor kulüplerinden oluşmuştur.

  • Türkiye Futbol Birinciliği'nde Altay

Türkiye'deki ilk millî futbol şampiyonası olan Türkiye Futbol Birinciliği, 1924 yılında ilk kez düzenlendiğinde İzmir şampiyonu olan Altay İdman Yurdu katılmıştır.[3] 1934 ile 1951 yıllarında Final Grubu'nda ikinci olarak Türkiye ikincisi olma başarısı göstermiştir.[4]

  • Profesyonel liglerde Altay

Profesyonel liglerdeki en iyi derecesi 3 kez elde ettiği 3.lüktür. 41 sezonla lige en çok katılan 6. takımdır. 1959 yılında düzenlenen ilk profesyonel millî ligde A Grubu 3.'sü olan Altay 1961-62 sezonunda üç büyüklerin ardından dördüncü olmuş, 1969-70 sezonunda ise sekizinci ve dokuzuncu sıralarda kalan Beşiktaş ve Galatasaray'ı geride bırakarak üçüncü olmuş; 1976-77 sezonunda yine bu iki takımı gerisinde bırakarak aynı dereceye ulaşmıştır.

1980'li yılların başında bunalıma giren Altay 1982-83 sezonunda ligdeki 25. sezonunda ilk kez küme düşmüş, 1983-84 sezonunda 1. Ligde Şampiyon olarak bir yıl aradan sonra tekrar Süper Lige yükselmiştir. 1989-90 sezonunda ikinci kez küme düşen Altay yine bir sezon aradan sonra 1990-91 sezonunda 1. Ligde Şampiyon olarak Süper Lige yükselmiştir. 1990'lı yılların sonunda İzmir takımlarının futbolda girdikleri kriz Altay'ı da etkilemiş ve siyah-beyazlı takım 1999-2000 sezonunda küme düşmüştür. 2001-02 sezonunda 1. Ligde 3. kez Şampiyon olarak Süper Lige yükselmiştir. 2002-03 sezonunda bir kez daha 1. Ligde boy gösteren takım aynı sezon küme düşmüş ve bir daha yükselememiştir. 2010-11 sezonunda 1. Ligden 2. Lige düşen takım, 2014-15 sezonunda 3. Lige düştü.

2016-17 sezonunda 3. Ligde grubunu 2. sırada tamamlayan Altay, 2. Lige yükselmek için Play Off oynamaya hak kazandı. Play Off yarı finalinde Çorum FK'yı geçen Altay, final maçında Kocaelispor'u penaltılarla yenerek 2. Lige yükseldi.

2017-18 sezonunda 2. Lig Beyaz Grupta Şampiyon olarak 1. Lige yükseldi. 3 sezon boyunca 1. Ligde mücadele eden Altay 2020-2021 sezonunu 5. sırada bitirdi ve play-off turunda yarı finalde İstanbulspor'u final maçında ise Altınordu'yu 1-0 mağlup ederek 18 sezon aradan sonra Süper Lige şampiyon olarak yükseldi.

Altay, profesyonel liglerin kurulduğundan bu yana (1959) 62 sezon boyunca profesyonel liglerde mücadele eden 7 takımdan biridir.

Kupa Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Türkiye Kupası'nda Altay

Türkiye Kupası'nda 7 kez final oynayıp 2 kez kazanan Altay Spor Kulübü aynı zamanda bu kupayı Anadolu'ya taşıyan ilk takımdır. 1963-64 sezonunda oynanan Türkiye Kupası final maçının ilk ayağında Galatasaray ile 0-0 berabere kalan Altay, ikinci maçın tarihinin Futbol Federasyonu tarafından değiştirilmesine tepki göstererek rövanş maçına çıkmamış ve Galatasaray'a hükmen mağlup olmuştur. 1966-67 yılında ikinci kez finale yükselen takım ezeli rakiplerinden Göztepe ile 2-2 berabere kalmasına rağmen, dönemin uygulaması nedeniyle kura ile ilk şampiyonluğunu kazanmıştır. Bir sonraki sezon da finale yükselen Altay rövanşta Fenerbahçe'yi 1-0 yenmesine karşın, ilk maçı 2-0 kaybettiği için ikinci olmuştur. 1971-72 sezonunda finalde Eskişehirspor'a kaybeden Altay, 1978-79 sezonunda bir kez daha Fenerbahçe'yle karşı karşıya gelip ilk maçı 2-1 kazandıysa da, rövanşı 2-0 kaybederek yine ikincilikte kalmıştır. Bir sezon sonra Galatasaray'ı 1-0 ve 1-1 ile geçerek hem tarihinde ikinci kez Türkiye Kupası şampiyonu olmuş, hem de 1964 sezonundan kalma hesabı da kapatmıştır. 1985-86 sezonunda 7. kez final oynayan siyah beyazlılar Bursaspor'a 2-0 yenilmişlerdir.

Altay, Türkiye Kupası'nın en başarılı 5. takımı olma unvanını korumaktadır.

  • Cumhurbaşkanlığı Kupası'nda Altay

1966-67 sezonunun Türkiye Kupası şampiyonu Altay aynı sezonun Lig şampiyonu Beşiktaş'a 29 Haziran 1967'de 1-0 yenildi. 1979-80 sezonunda aynı unvanla çıktığı kupada bu defa Trabzonspor'a 3-0 yenildi.

  • Başbakanlık Kupası'nda Altay

1971-72 sezonunda finalde Türkiye Kupası'nı kaptırdığı Lig ikincisi Eskişehirspor'a bu kupada da yenilen Altay 1978-79 ve 1985-86 sezonlarında ise Galatasaray'a karşı kaybetti.

  • TSYD Kupası'nda Altay

TSYD İzmir şubesi tarafından düzenlenen kupada, 2012 yılında aldığı son kupa ile bu kupayı 18 kez müzesine götürmüştür. Bu kupayı en fazla kazanan İzmir takımıdır.[5]

Avrupa Kupaları Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • UEFA Kupası'nda Altay

UEFA Kupası'nda ilk kez mücadele eden Türk takımı Altay'dır. Aynı zamanda Kupa Galipleri Kupası'na katılan ilk Anadolu kulübü yine Altay Spor Kulübü'dür. UEFA Kupası ve Kupa Galipleri Kupası'nda üçer kez, Balkan Kupası'nda 2 kez ve Inter-Toto Kupası'nda 1 kez olmak üzere, 9 sezon Türkiye'yi Avrupa'da temsil etmiştir. 1918 yılında Altay, İtalyan kulübü Garibaldi'ye karşı yaptığı karşılaşmayı 10-0 gibi bir skorla kazanınca buna çok sinirlenen İtalyan General Konsolosluğu, Garibaldi Futbol Kulübü'nün faaliyetine son verir.

Sezon Kupa Tur Kulüp Skor
1962-63 Fuar Şehirleri Kupası 1.Tur AS Roma 2-3, 1-10
1967-68 UEFA Kupa Galipleri Kupası 1.Tur R. Standard de Liège 2-3, 0-0
1968-69 Kupa Galipleri Kupası 1.Tur SFK Lyn Oslo 3-1, 1-4
1969-70 Fuar Şehirleri Kupası 1.Tur Carl Zeiss Jena 0-1, 0-0
1977-78 UEFA Kupası 1.Tur Carl Zeiss Jena 1-5, 4-1
1980-81 Kupa Galipleri Kupası 1.Tur SL Benfica 0-0, 0-4
1998 UEFA Intertoto Kupası 1.Tur Shamrock Rovers 3-1, 2-3 nv
2.Tur Diósgyőri VTK Miskolc 1-1, 1-0
3.Tur Bastia 0-2, 3-2 nv

Ayrıca bakınız

Kadro[değiştir | kaynağı değiştir]

16 Eylül 2022 itibarıyla[6]
№ Mevki Futbolcu
1 Türkiye KL Ozan Evrim Özenç
2 İran DF Mohammad Naderi
3 Türkiye DF Yusuf Tekin
4 İsveç DF Eric Björkander
5 Türkiye DF Sefa Özdemir
6 Türkiye OS Ceyhun Gülselam
7 Türkiye FV Eren Erdoğan
8 Türkiye OS Zeki Yıldırım
9 Türkiye FV Nurettin Küçükdeniz
11 Türkiye FV Murat Uluç
14 Türkiye DF Tolga Ünlü
15 Türkiye DF Kutay Yokuşlu
17 Türkiye DF Salih Sarikaya
19 Portekiz FV Marco Paixão
21 Türkiye OS Ali Kızılkuyu
№ Mevki Futbolcu
22 Türkiye DF Onur Efe
23 Türkiye OS Murat Berkan Demir
24 Türkiye FV Erdem Özcan
25 Türkiye DF Tugay Gündem
26 Türkiye OS Ege Parmaksiz
28 Türkiye OS Mehmet Gündüz
32 Türkiye OS Arda Gezer
33 Türkiye DF Efe Sarıkaya
34 Türkiye OS Enes Öğrüce
35 Türkiye KL Eren Karataş
38 Türkiye DF İbrahim Öztürk
45 Türkiye KL Mustafa Çalışkan
63 Türkiye FV Deniz Kadah
88 Türkiye DF Özgür Özkaya

Teknik Direktör: Dilaver Mutlu

Başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynak:[2][4][7][8]

Lig Mücadeleleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1959-1983, 1984-1990, 1991-2000, 2002-2003, 2021-2022

1983-1984, 1990-1991, 2000-2002, 2003-2011, 2018-2021, 2022-

2011-2015, 2017-2018

2015-2017

Kardeş ve Dost Takımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Karşıyaka-Altay Kardeşliği

İzmir'in iki köklü kulübü arasında başlarda büyük rekabet olsa da zamanla dostluk bağları güçlenmiş, kardeş iki kulüp haline gelmişlerdir. Altay'ın kurucuları ile Karşıyaka'nın kurucularının arasındaki benzerlik bu duruma en büyük sebeptir.[9] Altay'ın önemli maçlarında bazı Karşıyaka'lılar Altay'ı desteklemek için maçlara gelmişlerdir.[10][11] Altay ve Karşıyaka Derbilerinde karşılıklı tezahüratlar ve taraftarların birbirlerini dost görmesi ön plana çıkar.[12]

  • Kocaelispor-Altay Dostluğu

Marmara'nın köklü kulüplerinden olan Kocaelispor'un ezeli rakibi olan Sakaryaspor'un kardeş takımının Göztepe olması sebebiyle Altay ve Kocaeli taraftarları arasında resmi olmayan doğal bir dostluk oluşmuştur. Altay ve Kocaelispor taraftarları futbol forumları Youtube maç özetleri başta olmak üzere birbirlerine destek olmaktadırlar. 2017 yılında oynanan 3. Lig Play-Off finalinde Altay ve Kocaelispor karşı karşıya gelmiş, maç süresinde taraftarlar arasında tartışma ya da karşılıklı küfürlü tezahürat yaşanmamıştır. Maçın Youtube'da yayınlanan özetinde yorumlarda Kocaelispor'lular Altay'ı tebrik etmiş ve "körfezaltay" sloganı atmışlardır.[13][14]

  • Altay-Aydınspor Kardeşliği

Altay'ın renktaşı ve bir nevi hemşerisi olarak tanımlanan Aydınspor, Altay'ın en büyük kardeş takımıdır. Hem renk benzerliği hem de karşılıklı misafirperverlik bu kardeşliği sağlamıştır. 2 takımın taraftarı uzun süre boyunca maçlarda birbirlerini desteklemiş, "AltAydın" sloganı ile birbirlerine destek çıkmışlardır. 2 kulübün resmi hesaplarında ise karşılıklı tebrik ve iyi dilek mesajları dile getirilmiştir.[15][16][17]

Geçmiş Sezonlardaki Performansı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Altay SK sezonları listesi

Sezon Lig Poz. Maç G B M AG YG P Kupa En Golcü Teknik Direktör
2011/12 2. Lig 7. 32 15 6 11 48 31 51 2. Kademe Yunus Altun (15) Mehmet Altıparmak / Ekrem Al / Toprak Kırtoğlu
2012/13 7. 34 10 12 10 33 33 42 5. Tur Abdulkadir Kuzey (8) Beyhan Çalışkan / Turgut Uçar
2013/14 12. 34 11 9 14 50 52 42 3. Tur Emrah Kaya (9) Ümit Kayıhan / Bekir Küçükşahal / Feyyaz Uçar / Nedim Akgül
2014/15 18. 34 5 12 17 25 51 27 3. Tur Emrah Kaya (7) Mesut Toros / Serhat Güller / Yalçın Koşukavak
2015/16 3. Lig 11. 36 10 15 11 45 45 45 1. Eleme Hüsamettin Yener (10) Serdar Sabuncu
2016/17 2. 36 17 13 6 67 41 64 1. Eleme Murat Uluç (19) Serdar Sabuncu / Özgür Doğramacı / Ümit Turmuş / Cüneyt Biçer
Play Off Ş 3 1 1 1 5 3 4 Cüneyt Biçer
2017/18 2. Lig 1. 34 19 9 6 62 32 66 3. Tur Murat Uluç (14) Cüneyt Biçer / İsmet Taşdemir / Özden Töraydın
2018/19 1. Lig 10. 34 12 11 11 52 40 47 5. Tur Marco Paixao (29) Alper Avcı / Özden Töraydın / Dilaver Mutlu / Sait Karafırtınalar
2019/20 7. 34 14 12 8 48 37 54 5. Tur Marco Paixao (23) Sait Karafırtınalar / Ali Tandoğan / Yalçın Koşukavak
2020/21 5. 34 20 3 11 66 39 63 3. Tur Marco Paixao (22) Yücel İldiz / Osman Özköylü / Mustafa Denizli
2021/22 Süper Lig 18. 38 9 7 22 39 57 34 5. Tur Daouda Bamba (7) Mustafa Denizli / Mert Nobre / Sinan Kaloğlu
2022/23 1. Lig
Not: Tablo son 10 sezonu göstermektedir. Ayrıntılar ve geçmiş sezonlar için Ana Maddeye bakınız.

Basketbol Takımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Altay basketbol takımı, 1967-72 sezonları arasında Altay ve 2000-01 sezonunda Egepen Altay adıyla toplam altı sezon Basketbol Süper Ligi'nde mücadele etmiştir.[18] Altay Spor Kulübü'nün basketbol şubesi aktif değildir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Kuruluş Öyküsü". altay.org.tr. Altay SK. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 
  2. ^ a b "Turkey - List of İzmir League Champions". rsssf.com (İngilizce). RSSSF. 2 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 
  3. ^ "Turkey 1924". rsssf.com (İngilizce). RSSSF. 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 
  4. ^ a b "Turkey - List of Champions". rsssf.com (İngilizce). RSSSF. 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2012. 
  6. ^ "A TAKIM". Altay. Erişim tarihi: 12 September 2020. 
  7. ^ "TSYD İzmir". altaylist.com. 1 Mayıs 2013. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  8. ^ "Turkey - List of Regional Shield and Cup Finals". www.rsssf.com. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  11. ^ "Karşıyaka'ya Altay desteği". 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  15. ^ "Altay Aydınspor kardeşliği". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  17. ^ "Altay Aydın kardeşliği". 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  18. ^ "Altay Basketbol Takımı Profili". TBLStat.net. 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Altay_SK&oldid=29772494" sayfasından alınmıştır