İçeriğe atla

Akira Yoshino

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Akira Yoshino
Doğum30 Ocak 1948 (76 yaşında)
Suita, Osaka Prefektörlüğü, Japonya
MilliyetJapon
Ödüller Nobel Kimya Ödülü (2019)
Kariyeri
DalıElektrokimya
Çalıştığı kurumlarAsahi Kasei
Meijo Üniversitesi
EtkilendikleriKenichi Fukui Nobel Kimya Ödülü
John B. Goodenough Nobel Kimya Ödülü

Akira Yoshino, (吉野 彰, Yoshino Akira, 30 Ocak 1948) Nobel Kimya Ödüllü Japon kimyagerdir. Asahi Kasei şirketinin bir çalışanı ve Nagoya'daki Meijo Üniversitesi'nde profesördür. Dünyada ilk defa olarak cep telefonları ve dizüstü bilgisayarlarda kullanılacak olan güvenli, üretilebilir lityum iyon pili icat etti. Yoshino, 2019 yılında M. Stanley Whittingham ve John B.Goodenough ile Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

İlk yılları ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yoshino, 30 Ocak 1948'de Japonya'nın Suita kentinde doğdu.[1] Osaka Şehrindeki Kitano Lisesi'nden mezun oldu (1966).[2] Kyoto Üniversitesi'nden mühendislik alanında lisans (1970) ve yüksek lisans (1972), 2005 yılında Osaka Üniversitesi'nden mühendislik doktorası yaptı.[3][4]

Yoshino, üniversite yıllarında, Nobel Kimya Ödülü alan ilk Asyalı Kenichi Fukui tarafından verilen bir kursa katıldı.[5]

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yoshino, akademik olmayan tüm kariyerini Asahi Kasei'de geçirdi.[6] 1972 yılında yüksek lisans derecesi ile mezun olduktan hemen sonra Yoshino, Asahi Kasei'de çalışmaya başladı. 1982 yılında Kawasaki Laboratuvarında çalışmaya başladı ve 1992 yılında iyon piller için ürün geliştirme müdürlüğüne terfi etti. 1994 yılında, Asahi Kasei ve Toshiba'nın bir ortak girişim şirketi olan lityum-iyon pil üreticisi A&T Battery'de, teknik gelişim müdürü oldu. Asahi Kasei onu 2003 yılında ve 2005'te kendi laboratuvarının genel müdürü yaptı. 2017'den beri Meijo Üniversitesi'nde profesörlük yapıyor ve Asahi Kasei'deki statüsü fahri üyelik olarak devam etmekte.

1981 yılında Yoshino, poliasetilen kullanan şarj edilebilir piller üzerinde araştırma yapmaya başladı.[7] Poliasetilen, daha sonra (2000'de) keşfi için Nobel Kimya Ödülü'nü alacak olan Hideki Shirakawa tarafından keşfedilen elektrokondüktif polimerdir.[8]

1983 yılında Yoshino, katot olarak lityum kobalt oksit (LiCoO 2) ve anot olarak poliasetilen kullanılarak prototip şarj edilebilir bir pil üretti (1979 yılında Stanford Üniversitesi'nde Godshall ve arkadaşları tarafından,[9][10][11] ve Oxford Üniversitesi'nden John Goodenough ve Koichi Mizushima ile birlikte).[8] Bu prototip, anot malzeme lityum ihtiva etmediği ve şarj sırasında LiCoO 2 katottan anota lityum iyonları geçtiği için modern lityum-iyon pilin (Li-ion) doğrudan habercisi oldu.

Poliasetilen, yüksek kapasite gerektiren büyük pil hacmi anlamına gelen düşük gerçek yoğunluğa sahipti ve ayrıca instabilite ile ilgili problemleri vardı, bu yüzden Yoshino anot olarak karbonlu malzemeye geçti ve 1985'te Li-ion'un ilk prototipini üretti ve temel patenti aldı.[8][12]

Bu yapılandırmadaki Li-ion 1991 yılında Sony ve 1992 yılında A&T Battery tarafından ticarileştirildi.[13] Yoshino, 2014 yılında bu buluş sürecini ve zorlukları bir kitapta anlattı.[14]

Yoshino, belirli bir kristal yapıya sahip karbonlu malzemenin anot malzemesi olarak uygun olduğunu keşfetti[12] ve bu, birinci nesil ticari Li-ion'larda kullanılan anot malzemesidir. Yoshino, düşük maliyetle yüksek hücre voltajını sağlamak için bir pasivasyon tabakası oluşturan alüminyum folyo akım toplayıcısını[15] fonksiyonel ayırıcı membranı[16] ve ve ek olarak bir pozitif sıcaklık katsayısı (PTC) cihazını[17] fazladan emniyet sağlamak için geliştirdi.[8]

Li-ion'un bobin sargısı yapısı, Yoshino tarafından geniş elektrot yüzey alanı sağlamak ve organik elektrolitin düşük iletkenliğine rağmen yüksek akım deşarjını sağlamak için tasarlanmıştır.[8]

1986'da Yoshino, bir grup Li-ion prototipi üretimi için yetkilendirildi.[8] Bu prototiplerden alınan güvenlik testi verilerine dayanarak, Birleşik Devletler Ulaştırma Bakanlığı (DOT), pillerin metalik lityum pilden farklı olduğunu belirten bir mektup yayınladı.[18]

Tanınırlık

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1998 Japonya Kimya Derneği'nden Kimyasal Teknoloji Ödülü[6]
  • 1999: Elektrokimya Derneği Pil Bölümü Teknoloji Ödülü
  • 2001: Endüstride Ichimura Ödülleri — Değerli Başarı Ödülü
  • 2003: Bilim, Teknoloji, Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanı tarafından Bilim ve Teknoloji - Bilim ve Teknoloji Ödülü, Geliştirme Kategorisi
  • 2004: Japonya Hükûmeti'nden Mor Kurdele Madalyası
  • 2011: Japonya'nın Malzeme Bilimi ve Teknolojisini Geliştirme Vakfı'dan Yamazaki-Teiichi Ödülü[19]
  • 2011: NEC C&C Vakfı'ndan C&C Ödülü [20]
  • 2012: IEEE'den Çevre ve Güvenlik Teknolojileri için IEEE Madalyası[21]
  • 2013: Küresel Enerji Ödülü[22]
  • 2014: Charles Stark Draper Ödülü[23]
  • 2018: Japonya Ödülü[24]
  • 2019: Avrupa Mucit Ödülü[25]
  • 2019: Nobel Kimya Ödülü[26]
  • 2019: Kültür Nişanı[27]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "経歴書" (PDF). 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  2. ^ "ニュース | 78期吉野彰氏 ノーベル化学賞受賞 -六稜WEB" (Japonca). 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 
  3. ^ "Akira Yoshino: Inventing The Lithium Ion Battery". 1 Haziran 2018. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  4. ^ "Profile of Akira Yoshino and Overview of His Invention of the Lithium-ion Battery" (PDF). 10 Eylül 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  5. ^ "＜あの頃＞　リチウムイオン電池開発の研究者・吉野彰さん". Chunichi Shimbun. 30 Eylül 2018. 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2019. 
  6. ^ a b "Profile of Dr. Akira Yoshino" (PDF). Asahi Kasei. 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  7. ^ Fehrenbacher (26 Nisan 2018). "A conversation with a lithium-ion battery pioneer". GreenBiz. 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. It was over 35 years ago, in 1981, when I started my research on batteries....This research initiative started not fully focused on batteries. It started from the study on polyacetylene 
  8. ^ a b c d e f "Profile of Akira Yoshino, Dr.Eng., and Overview of His Invention of the Lithium-ion Battery" (PDF). Asahi Kasei. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  9. ^ N. A. Godshall, I. D. Raistrick, and R. A. Huggins, Journal of the Electrochemical Society, Abstract 162, Vol. 126, p. 322C; "Thermodynamic Investigations of Ternary Lithium-Transition Metal-Oxide Systems for Lithium Batteries" (August 1979).
  10. ^ N. A. Godshall, I. D. Raistrick, and R. A. Huggins, Journal of the Electrochemical Society, Extended Abstract 162, Vol. 79-2, pp. 420-422; "Thermodynamic Investigations of Ternary Lithium-Transition Metal-Oxide Systems for Lithium Batteries" (October 1979).
  11. ^ Ned A. Godshall, "Electrochemical and Thermodynamic Investigation of Ternary Lithium -Transition Metal-Oxide Cathode Materials for Lithium Batteries: Li2MnO4 spinel, LiCoO2, and LiFeO2", Presentation at 156th Meeting of the Electrochemical Society, Los Angeles, CA, (17 October 1979).
  12. ^ a b "JP 2642206". 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020. , by USPTO PATENT FULL-TEXT AND IMAGE DATABASE
  13. ^ "Introduction: Development of Lithium-Ion Batteries" (PDF). Springer. 2009. s. xvii. 26 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ekim 2019. 
  14. ^ Pistoia, Gianfranco (2014). Lithium-Ion Batteries: Advances and Applications. ISBN 978-0-444-59513-3. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Article of Tech-On". 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. , JP 2128922, Yoshino; Akira, "Nonaqueous secondary Battery", Application date 28 May 1984, issued 2 May 1997, assigned to Asahi Kasei
  16. ^ "JP 2642206". 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. , Yoshino; Akira, "Battery", Application date 28 May 1989, issued 2 May 1997, assigned to Asahi Kasei
  17. ^ "JP 3035677". 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. , Yoshino; Akira, " Secondary battery equipped with safety element", Application date 13 September 1991, issued 25 February 2000, assigned to Asahi Kasei
  18. ^ Lithium-ion secondary battery (Japanese) 2nd edition, chapter2 "History of development of lithium-ion secondary battery", P27-33, Nikkan Kogyo Shimbun (1996)
  19. ^ "MST　山崎貞一賞　-　トップページ". www.mst.or.jp. 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. 
  20. ^ "NEC C&C Foundation". www.candc.or.jp. 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. 
  21. ^ The reason for the award-winning of the IEEE Medal and prize winners, John B. Goodenough ve Rachid Yazami birlikte ödüllendirildi.
  22. ^ "Russia honors lithium-ion scientist". 23 Haziran 2013. 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020 – Japan Times Online vasıtasıyla. 
  23. ^ "UT Austin's John B. Goodenough Wins Engineering's Highest Honor for Pioneering Lithium-Ion Battery". 6 Ocak 2014. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2018. 
  24. ^ "10 Lessons On How To Innovate From This Year's Japan Prize Winners". 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. 
  25. ^ "Akira Yoshino (JP)". www.epo.org. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. 
  26. ^ Specia (9 Ekim 2019). "Nobel Prize in Chemistry Honors Work on Lithium-Ion Batteries - John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham and Akira Yoshino were recognized for research that has "laid the foundation of a wireless, fossil fuel-free society."". The New York Times. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2019. 
  27. ^ "'Mario Bros.' creator Shigeru Miyamoto to be given one of Japan's highest honors". CNN. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Akira_Yoshino&oldid=34001262" sayfasından alınmıştır