Adalet Bakanlığı (Azerbaycan)

Azerbaycan
Adalet Bakanlığı
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi	22 Kasım 1918
Türü	Bakanlık
Bağlılığı	Azerbaycan Cumhurbaşkanı
Adres	İnşaatçılar cad.Bakü, Azerbaycan
Yönetici(ler)	Farid Ahmedov, Azerbaycan Adalet Bakanı;
Web sitesi	justice.gov.az

Azerbaycan Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı (Azerice:Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi) Azerbaycan kabinesinde bulunan 17 bakanlıktan biridir. Hukuk sistemini, kamu düzenini korumak ve hukuk reformlarını tesis, adalet sisteminin düzenlenmesinde görevlidir.^[1]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Adalet Bakanlığı, Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilan ettiği 28 Mayıs 1918'de kurulan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk bakanlıklarından biridir. Tüzüğü 22 Kasım 1918'de Azerbaycan Milli Meclisi tarafından onaylandı. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Mayıs 1920'de Sovyet Rusya'nın 11. Ordusu tarafından işgal edilmesinden sonra Adalet Bakanlığı kaldırıldı ve Azerbaycan Devrim Komitesi'nin kararıyla onun yerine Halk Adalet Komiserliği kuruldu.

1930'da Komiserlik tasfiye edildi, tüm yetkileri Yüksek Mahkemeye, Merkez Yürütme Komitesine, savcılığa ve diğer organlara devredildi.

1933'te Halk Adalet Komiserliği yeniden düzenlendi ve yasa tasarılarının hazırlanması, yasaların yorumlanması, yargı personelinin eğitimi, nüfusa adli yardım sağlanması, ceza infaz sistemi yönetimi vb. işlerden sorumluydu.

1937'de Halkın Adalet Komiserliği'nin yeni statüsü onaylandı. Sonuç olarak, Halk Adalet Komiserliği'nin yetkileri önemli ölçüde sınırlıydı.

1959 yılında Adalet Bakanlığı yeniden kaldırılmış ve Yargının tüm işlemlerinin yönetimi Yargıtay'a devredilmiştir.

Azerbaycan SSC Adalet Bakanlığı'nın ikinci yılı, Haydar Aliyev'in cumhuriyette iktidara geldiği 27 Ekim 1970 olarak kabul edilir.

11 Kasım 2000 tarihli cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Adalet Bakanlığı'nın ilk Yönetmeliğinin onaylandığı gün (22 Kasım) yargı görevlileri için meslek günü ilan edildi.

Yeni "Adalet Bakanlığı Tüzüğü", bakanlığın hukuki temelini modernize etmek ve uluslararası standartlara uygun hale getirmek amacıyla 18 Nisan 2006 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile onaylanmıştır.

Yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bakanlık, hukuk uzmanlığı, kayıt tutma ve yasal işlemlerin devlet kaydı yoluyla adalet alanındaki devlet politikalarını ve yönetimini yönetir. Mevzuatın geliştirilmesi, kanunların hazırlanması, kanun tasarıları ile ilgili tekliflerin hazırlanması ve hukuk bilincinin sağlanması süreçlerinde de görev almaktadır. Bakanlık ayrıca, yayınların kaydını tutarak tüzel kişilerin devlet kaydını da denetler. Noterlik faaliyetleri, medeni hal kanunlarının tescili, evlat edinme ile ilgili hükûmetler arası meseleler, belgelerin yasallaştırılması da bakanlığın faaliyeti kapsamındadır. Ayrıca, kurum yargı kararlarının uygulanmasından, mahkemelerin teşkilatlandırılmasından, adli verilerin toplanmasından ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlara tahsis edilecek hibe sözleşmelerinin tescilinden sorumludur. Bakanlığa 27 Şubat 2024'de atanan Farid Ahmadov başkanlık ediyor.^[2]

Bakanlığın görev listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Adalet alanında tek tip devlet politikasının oluşturulmasına katılır ve bu politikanın uygulanmasını sağlar;
Yargının gelişmesini sağlar;
Kolluk kuvvetlerini yürütür;
Yasa tasarıları hazırlar, normatif yasal düzenlemelerin yasal incelemesini ve devlet kaydını yapar;
Noterlik faaliyetlerini sağlar;
Ticari olmayan tüzel kişilerin devlet tescilini, ticari olmayan yabancı tüzel kişilerin temsilciliklerini ve şubelerini gerçekleştirir;
Girişimcilik alanında yürütülen denetimlerin tek bir veri kaydını uygular;
Azerbaycan Cumhuriyeti nüfusunun Devlet Sicilini yürütür;
Mahkemelerin, ceza infaz kurumlarının ve belediyelerin faaliyetlerine mevzuata uygun olarak destek sağlar;
Yasal araştırma ve çalışmalar yürütür;
Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından üstlenilen ve Azerbaycan Cumhuriyetinin uluslararası anlaşmaları ile düzenlenen taahhütlerin yerine getirilmesini sağlar;
Mevzuat tarafından tanımlanan diğer yönlerde faaliyet göstermektedir.