Idaho: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k Küçük yazım yanlışları giderildi ve iç bağlantılar eklendi |
Erenhatirnaz (mesaj) tarafından yapılmış 1 değişiklik geri alındı. (TW) Etiket: Geri al |
||
41. satır: | 41. satır: | ||
== Coğrafya == |
== Coğrafya == |
||
Idaho, birbirine benzemeyen iki coğrafik bölüme ayrılır. Bir kısmı kayalık dağlara bağlanan ve tortul dağ zincirleri 3500 metreyi bulan yükselmiş |
Idaho, birbirine benzemeyen iki coğrafik bölüme ayrılır. Bir kısmı kayalık dağlara bağlanan ve tortul dağ zincirleri 3500 metreyi bulan yükselmiş batolit kapsayan orta ve kuzey kesimi ve diğer bir kısmı Snake ovasının oluşturduğu güney kesmidir. Bu yarı çorak ovalarda yaygın yöntemlerle koyun yetiştiriciliğine elverişli bir miskotu bozkırı uzanır. Ne var ki burada sulu tarım yapılabilir. |
||
[[Kurşun]], [[Çinko]], [[Gümüş]] yatakları [[Coeur d'Alene]] yakınlarında işletilmektedir. Eyalette önemli orman kaynakları bulunur. Genellikle nüfus Snake ovasında ve maden yataklarında toplanmıştır. |
[[Kurşun]], [[Çinko]], [[Gümüş]] yatakları [[Coeur d'Alene]] yakınlarında işletilmektedir. Eyalette önemli orman kaynakları bulunur. Genellikle nüfus Snake ovasında ve maden yataklarında toplanmıştır. |
||
== Tarih == |
== Tarih == |
||
Bölgeye 19. yüzyıl başında, kürk ticareti yapan avcılar ve Lewis ile Clark'ın araştırma heyeti girdi |
Bölgeye 19. yüzyıl başında, kürk ticareti yapan avcılar ve Lewis ile Clark'ın araştırma heyeti girdi( 1805). İlk süreli yerleşme mormonların [[Franklin]]'e yerleşmesidir(1855); ama bölge ancak 1860'tan sonra altın yataklarının bulunması üzerine gelişme göstermiştir. 1890'da ise Amerika'nın 43. Amerikan Eyaleti olmuştur. |
||
[[İspanya]]'dan göç eden [[Basklar]] da yaşamaktadır. |
[[İspanya]]'dan göç eden [[Basklar]] da yaşamaktadır. Boise şehrinde bir [[Bask]] Müzesi ve Kültür Merkezi bulunmaktadır.{{Kaynak belirt}} |
||
== Demografi == |
== Demografi == |
||
[[Dosya:Idaho_population_map.png|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Idaho_population_map.png|alt=|sol|küçükresim|Idaho nüfus yoğunluğu haritası]] |
[[Dosya:Idaho_population_map.png|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Idaho_population_map.png|alt=|sol|küçükresim|Idaho nüfus yoğunluğu haritası]] |
||
[[Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu]]'nun 2018 tahminlerine göre Idaho'nun nüfusu 1,787,065 kişidir ve 2010'a göre nüfus %14 artmıştır. Bu, |
[[Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu]]'nun 2018 tahminlerine göre Idaho'nun nüfusu 1,787,065 kişidir ve 2010'a göre nüfus %14 artmıştır. Bu, eylaeti ABD içerisindeki en hızlı büyüyen eyaletlerden bir yapmaktadır.<ref name="PopEstUS">{{Web kaynağı|url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/id,US/PST045218|başlık=QuickFacts Idaho; UNITED STATES|erişimtarihi=10 Mart 2019|arşivtarihi=21 Ocak 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190121064053/https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/id,US/PST045218|tarih=10 Mart 2019|biçim=|website=2018 Population Estimates|yayıncı=[[United States Census Bureau]], Population Division|url-status=live}}</ref> |
||
2017 tahminlerine göre Idaho etnik açıdan %91 [[Beyaz Amerikalılar|Beyaz Amerikalılardan]] oluşur. [[Asyalı Amerikalılar]] toplumun %1.4'ünü, [[Amerika yerlileri]] %1.3'ünü, [[Afroamerikalılar]] ise %0.7'sini oluşturur. Geri kalan kişiler diğer etnik gruplara veya birden fazla ırka mensuptur.<ref name="ACS2017DEMO">{{Web kaynağı | url = https://www.census.gov | başlık = 2017 American Community Survey—Demographic and Housing Estimates | erişimtarihi = 25 Mart 2020 | yayıncı = United States Census Bureau | arşivurl = https://web.archive.org/web/19961227012639/https://www.census.gov | arşivtarihi = 27 Aralık 1996}}</ref> Herhangi bir ırka mensup [[Hispanik]] ve [[Latinolar]] ise toplumun yaklaşık %12'sini oluşturmuştur.<ref name="ACS2017DEMO2">{{Web kaynağı | url = https://www.census.gov | başlık = 2017 American Community Survey—Demographic and Housing Estimates | erişimtarihi = 25 Mart 2020 | yayıncı = United States Census Bureau | arşivurl = https://web.archive.org/web/19961227012639/https://www.census.gov | arşivtarihi = 27 Aralık 1996}}</ref> |
2017 tahminlerine göre Idaho etnik açıdan %91 [[Beyaz Amerikalılar|Beyaz Amerikalılardan]] oluşur. [[Asyalı Amerikalılar]] toplumun %1.4'ünü, [[Amerika yerlileri]] %1.3'ünü, [[Afroamerikalılar]] ise %0.7'sini oluşturur. Geri kalan kişiler diğer etnik gruplara veya birden fazla ırka mensuptur.<ref name="ACS2017DEMO">{{Web kaynağı | url = https://www.census.gov | başlık = 2017 American Community Survey—Demographic and Housing Estimates | erişimtarihi = 25 Mart 2020 | yayıncı = United States Census Bureau | arşivurl = https://web.archive.org/web/19961227012639/https://www.census.gov | arşivtarihi = 27 Aralık 1996}}</ref> Herhangi bir ırka mensup [[Hispanik]] ve [[Latinolar]] ise toplumun yaklaşık %12'sini oluşturmuştur.<ref name="ACS2017DEMO2">{{Web kaynağı | url = https://www.census.gov | başlık = 2017 American Community Survey—Demographic and Housing Estimates | erişimtarihi = 25 Mart 2020 | yayıncı = United States Census Bureau | arşivurl = https://web.archive.org/web/19961227012639/https://www.census.gov | arşivtarihi = 27 Aralık 1996}}</ref> |
||
58. satır: | 58. satır: | ||
Idaho nüfusunun %67'si Hristiyandır. Hristiyanlar içerisinde en büyük grubu [[Protestanlık]], [[Mormonluk]] ve [[Katolik Kilisesi|Katolikler]] oluşturmaktadır. %27'si dinsiz olan toplumun %4'ünü [[Müslüman|Müslümanlar]], [[Yahudiler]], [[Budizm|Budistler]], [[Hindular]] gibi azınlık dinleri oluşturur. Geriye kalan kişiler din sorusuna cevap vermemiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.pewforum.org/religious-landscape-study/state/idaho/|başlık=Religious Landscape Study|erişimtarihi=12 Nisan 2017|arşivtarihi=27 Nisan 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170427093723/http://www.pewforum.org/religious-landscape-study/state/idaho/|yayıncı=[[Pew Research Center]]|url-status=live}}</ref> |
Idaho nüfusunun %67'si Hristiyandır. Hristiyanlar içerisinde en büyük grubu [[Protestanlık]], [[Mormonluk]] ve [[Katolik Kilisesi|Katolikler]] oluşturmaktadır. %27'si dinsiz olan toplumun %4'ünü [[Müslüman|Müslümanlar]], [[Yahudiler]], [[Budizm|Budistler]], [[Hindular]] gibi azınlık dinleri oluşturur. Geriye kalan kişiler din sorusuna cevap vermemiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.pewforum.org/religious-landscape-study/state/idaho/|başlık=Religious Landscape Study|erişimtarihi=12 Nisan 2017|arşivtarihi=27 Nisan 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170427093723/http://www.pewforum.org/religious-landscape-study/state/idaho/|yayıncı=[[Pew Research Center]]|url-status=live}}</ref> |
||
== |
== Kaynkaça == |
||
{{Kaynakça}}{{Idaho}} |
{{Kaynakça}}{{Idaho}} |
||
{{ABD'nin en üst düzey idari birimleri}} |
{{ABD'nin en üst düzey idari birimleri}} |
Sayfanın 19.21, 15 Ağustos 2020 tarihindeki hâli
Idaho | |
---|---|
Ülke | ABD |
ABD'ye katılışı | 3 Temmuz 1890 (43'üncü) |
En büyük şehir | Boise |
İdare | |
• Vali | Dirk Kempthorne (Cum.) |
• Üst meclis | {{{Upperhouse}}} |
• Alt meclis | {{{Lowerhouse}}} |
ABD senatörleri | Jim Risch (Cum.) Mike Crapo (Cum.) |
Nüfus | |
• Toplam | {{{2.010Pop}}} |
• Yoğunluk | 10,04/km² |
Dil | |
• Resmî dil | İngilizce |
ISO 3166 kodu | [[ISO 3166-2:US|]] |
Traditional abbreviation | ID |
Enlem | 42° K ile 49°K arası |
Boylam | 111° B ile 117° B arası |
Idaho (/ˈaɪdəhoʊ/ (yardım·bilgi)), ABD'nin ülkenin kuzeybatısında yer alan bir eyaleti. Doğuda Montana ve Wyoming, güneyde Nevada ve Utah, batıda Washington ve Oregon ile komşudur, kuzey ucunda ise Kanada ile küçük bir sınırı bulunur. Nüfusu yaklaşık 1.7 milyon, yüz ölçümü ise 216,440 km2 olmaktadır. Eyalet başkenti Boise şehridir.
Coğrafya
Idaho, birbirine benzemeyen iki coğrafik bölüme ayrılır. Bir kısmı kayalık dağlara bağlanan ve tortul dağ zincirleri 3500 metreyi bulan yükselmiş batolit kapsayan orta ve kuzey kesimi ve diğer bir kısmı Snake ovasının oluşturduğu güney kesmidir. Bu yarı çorak ovalarda yaygın yöntemlerle koyun yetiştiriciliğine elverişli bir miskotu bozkırı uzanır. Ne var ki burada sulu tarım yapılabilir.
Kurşun, Çinko, Gümüş yatakları Coeur d'Alene yakınlarında işletilmektedir. Eyalette önemli orman kaynakları bulunur. Genellikle nüfus Snake ovasında ve maden yataklarında toplanmıştır.
Tarih
Bölgeye 19. yüzyıl başında, kürk ticareti yapan avcılar ve Lewis ile Clark'ın araştırma heyeti girdi( 1805). İlk süreli yerleşme mormonların Franklin'e yerleşmesidir(1855); ama bölge ancak 1860'tan sonra altın yataklarının bulunması üzerine gelişme göstermiştir. 1890'da ise Amerika'nın 43. Amerikan Eyaleti olmuştur.
İspanya'dan göç eden Basklar da yaşamaktadır. Boise şehrinde bir Bask Müzesi ve Kültür Merkezi bulunmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Demografi
Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu'nun 2018 tahminlerine göre Idaho'nun nüfusu 1,787,065 kişidir ve 2010'a göre nüfus %14 artmıştır. Bu, eylaeti ABD içerisindeki en hızlı büyüyen eyaletlerden bir yapmaktadır.[1]
2017 tahminlerine göre Idaho etnik açıdan %91 Beyaz Amerikalılardan oluşur. Asyalı Amerikalılar toplumun %1.4'ünü, Amerika yerlileri %1.3'ünü, Afroamerikalılar ise %0.7'sini oluşturur. Geri kalan kişiler diğer etnik gruplara veya birden fazla ırka mensuptur.[2] Herhangi bir ırka mensup Hispanik ve Latinolar ise toplumun yaklaşık %12'sini oluşturmuştur.[3]
Idaho nüfusunun %67'si Hristiyandır. Hristiyanlar içerisinde en büyük grubu Protestanlık, Mormonluk ve Katolikler oluşturmaktadır. %27'si dinsiz olan toplumun %4'ünü Müslümanlar, Yahudiler, Budistler, Hindular gibi azınlık dinleri oluşturur. Geriye kalan kişiler din sorusuna cevap vermemiştir.[4]
Kaynkaça
- ^ "QuickFacts Idaho; UNITED STATES". 2018 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. 10 Mart 2019. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2019.
- ^ "2017 American Community Survey—Demographic and Housing Estimates". United States Census Bureau. 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
- ^ "2017 American Community Survey—Demographic and Housing Estimates". United States Census Bureau. 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
- ^ "Religious Landscape Study". Pew Research Center. 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.