Janet Jackson

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Janet Jackson
Jackson, 2015
DoğumJanet Damita Jo Jackson
16 Mayıs 1966 (57 yaşında)
Gary, Indiana, ABD
Meslek
Özvarlık$190 milyon (2019)[1]
Evlilik
Partner(ler)Jermaine Dupri
(2002–2009)[2]
Çocuk(lar)1
Ebeveyn(ler)
AileJackson
ÖdüllerKazandığı ve aday gösterildiği ödüller listesi
Müzikal kariyeri
Tarzlar
Çalgılar
  • Vokal
  • klavye
Müzik şirketi
İlişkili hareketlerJermaine Dupri
Resmî sitejanetjackson.com

Janet Damita Jo Jackson (d. 16 Mayıs 1966), veya bilinen adıyla Janet Jackson, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı, aktris ve dansçı. Popüler kültürün önde gelen isimlerinden biri olan sanatçı, sonik olarak yenilikçi, toplumsal bilinci yüksek ve cinsel olarak kışkırtıcı kayıtlarının yanında özenli sahne gösterileriyle bilinir.

Jackson ailesinin onuncu ve son çocuğu olarak, kariyerine 1976 yılında The Jacksons isimli varyete şovlarında başladı. Daha sonra Good Times, Diff'rent Strokes, Fame gibi televizyon programlarında yer almaya devam etti. 1982'de A&M Records adlı kayıt şirketiyle anlaşma imzalayan sanatçı, özellikle 1986'da yayımlanan Control adlı üçüncü stüdyo albümünü izleyen süreçte bir pop ikonu haline geldi.[3] Yapımcı ikili Jimmy Jam ve Terry Lewis ile beraber çalıştığı albümlerde rhythm and blues, funk, disko, rap ve endüstriyel müzik bileşenlerini bir araya getirerek pop müzikte kayda değer başarılar elde etti.

1991 yılında Virgin Records ile milyon dolarları bulan bir anlaşma imzalayan Jackson, piyasada en çok kazanan isimlerden biri oldu. 1993'te yetmişlerin dans kayıtlarından esinlenen albümü janet.'ta, cinselliği keşfettiği temalar sayesinde bir seks sembolü haline geldi. Aynı yıl Sadece Justice filminde başrol oynayarak oyunculuk kariyerine adım attı. Doksanların ortasında panik atak ile mücadele eden sanatçı, 1997'de müzikal açıdan yenilikçi, söz yazımı açısından karanlık yapısıyla göze çarpan The Velvet Rope'u piyasaya sürdü. 1990'ların sonuna gelindiğinde Billboard dergisi tarafından Mariah Carey'nin ardından 1990'ların en başarılı ikinci kadın şarkıcısı olarak gösterildi. 2001'de All for You adlı albümünü yayımladığı süreçte MTV Icon serisinin de ilk sanatçısı oldu. Virgin Records ile yollarını ayırdıktan sonra 2008'de Island Records aracılığıyla Discipline albümünü yayımladı. 2015 yılında BMG Rights Management ile ortaklaşarak Rhythm Nation adını verdiği kendi kayıt şirketini kurdu ve aynı yıl on birinci stüdyo albümü Unbreakable'ı piyasaya sürdü.

100 milyonu aşan satış oranıyla,[4][5][6] Jackson dünyanın en çok satan isimlerindendir. "Nasty", "Rhythm Nation", "That's the Way Love Goes", "Together Again" ve "All for You" gibi şarkılardan oluşan repertuarının yanında, 18 ardışık teklisini ABD Billboard Hot 100 müzik listesinde ilk ona sokmayı başararak bu kulvardaki en başarılı kadın sanatçı durumundadır. Billboard, sanatçıyı "Tüm Zamanların En Başarılı Hot 100 Sanatçıları" (2008) listesinde yedi numarada, "Son 25 Yılın En Başarılı R&B/Hip-Hop Sanatçıları" (2010) listesinde beş numarada, "Tüm Zamanların En Başarılı Dance Club Sanatçıları" (2016) listesinde Madonna'nın ardından iki numarada gösterdi.[7] Birçok sanatçı ve grubun ilham kaynağı olarak gösterdiği Jackson, 2019'da Rock and Roll Hall of Fame'e dahil edildi.[8]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Çocukluk ve ilk kayıtlar (1966-1984)[değiştir | kaynağı değiştir]

1966 yılında Jackson ailesinin on çocuğundan en küçüğü olarak dünyaya gelen Janet Damita Jo Jackson'ın annesi Katherine Esther (evlilik öncesi soyadı Scruse), babası Joseph Walter Jackson'dır. Aile orta sınıftan sıkı bir Yehova Şahidi olduğu halde Jackson daha sonraları bu topluluktan ayrıldı.[9] Ağabeylerinin kurduğu Jackson 5'ın başarısını izleyen süreçte, Mart 1969'da Motown ile yapılan bir kayıt anlaşmasının ardından ailesiyle birlikte Encino'ya taşındı.[10] Gelecekte at yarışı jokeyi, eğlence dünyası avukatı ya da oyuncu olma planlarına karşın, stüdyodaki bazı kayıtlarından sonra ailesinin ona sıkça önerdiği kayıt sanatçısı olma fikrinde karar kıldı.[10] 1974 yılında Las Vegas'ta kardeşleriyle birlikte katıldığı bir konserde adını duyuran Jackson, 1976'da CBS televizyonunun hazırladığı The Jacksons adlı varyete dizisinde rol aldı. Dokuz yaşındayken ilk bestelerini yazmaya başlayan Janet Jackson'ın ilk şarkısı 1978 yılında kardeşi Randy ile beraber seslendirdiği Love Songs for the Kids oldu.[10] 1977 yılında Good Times adlı dizide rol aldı.[10] Bunun ardından A New Kind of Family ve Diff'rent Strokes gibi dizilerde çeşitli rollerde yer aldı.[10] 1981 senesinde ablası La Toya Jackson'ın solo albümü My Special Love'da "Camp Kuchi Kaiai" parçasında vokalistlik yaptı.

Jackson on altı yaşındayken, babası ve menajeri Joseph Jackson aracılığıyla A&M Records ile bir kayıt anlaşması imzaladı.[10] En sonunda, 1982 senesinde, babasının yönetiminde hazırladığı ilk albümü Janet Jackson'ı satışa çıkardı.[10][11] Çok düşük promosyonla Amerikan albüm listesinde altmış üç, Amerikan R&B listelerinde altı numaraya kadar yükseldi.[11][12][13] 1983 yılının Billboard En İyi Siyahi Albümleri listesinde beliren albümle Jackson, aynı klasmanda yıl sonu listelerinde en iyi kadın vokalist konumundaydı.[14] Sanatçı ilk albüme atmış olduğu deneyimsiz adımı, şu şekilde yorumlamıştır:

« Kimse bana gösteri hayatında yer almak isteyip istemediğimi sormadı, ... bu bir zorunluluktu.[10] »

Aynı şekilde, Jane Cornwell'ın 2002 yılında sanatçı hakkında yayımlamış olduğu biyografiye göre, babası Joseph Jackson, sanatçıya kendisi hakkında 'baba' hatbını kullanmamasını tembihlemişti.[10] Bu tarihten itibaren Jackson, babasıyla sadece yapımcı-sanatçı olarak ilişkisini sürdürdü.[10]

Küçük çaptaki başarıların ve ilk stüdyo albümüne gelen olumlu eleştirilerin ardından, 1984 yılında kardeşleri tarafından yapımı üstlenilen ikinci stüdyo albümü Dream Street'i yayımlayan Janet Jackson, albümden çıkan "Don't Stand Another Chance" ile R&B/Hip-Hop listelerinde dokuz numaraya kadar yükseldi.[15] Albüm Amerikan albüm listelerinde 147 numarada kaldı ve uluslararası açıdan ses getirmedi.[12] Bütün bu süreçte Fame dizisinin dördüncü sezonunda Cleo Hewitt rolüyle ekranlarda görülen sanatçı, özellikle R&B şarkıcısı James DeBarge ile yaşadığı gizli birlikteliğin ve DeBarge'ın uyuşturucu bağımlılığının getirdiği duygusal yükten dolayı bu projeye karşı ilgisini kaybetti. Jackson bu konuda daha sonraları Anderson Cooper ile yaptığı bir röportajda, dizi ekibinin kendisine bazen kaba şakalar yaptığını ancak kendisinin onlara şefkatle yaklaştığını anlattı.[16][17][18]

"Control" dönemi ve ilk adımlar (1986-1989)[değiştir | kaynağı değiştir]

Önceki albümlerin elde ettiği beklenenin altındaki başarıların ardından Jackson, babası ve ailesiyle olan ilişkilerini kesmeye karar verdi ve bu dönemi şu şekilde yorumladı:

« Babama onu daha fazla beni gütmemesini söylemek istediğimi ama bunun o kadar kolay olmadığını hatırlarım. Bu durumu annem aracılığıyla benim yerime söylemek daha kolayken, bunu kendim söylemek çok daha önemliydi. Bu işi kendim yapmalıydım.[3] »

Jackson buna ek olarak,

« Ben sadece ailemden, evimden, babamın otoritesinden kurtulmak istedim. Bunu babama bildirmek, yapmak zorunda olduğum en zor şeylerden biriydi. »

şeklinde beyanat verdi.[17] Kısa süre sonra sanatçı, yapımcısı olan babası Joseph Jackson ile olan bağını kesti ve ünlü yapımcılar Jimmy Jam ve Terry Lewis ile anlaşma imzaladı.[3] Böylece ilk albümü için çalışmaya başlayan Jackson, albümünün adını "Control" (İngilizce: Kontrol) koyarak, babasının buyruklarından kurtulduğunu ve kendi başına daha başarılı olacağını kanıtlamak istemişti.[3]

O sıralarda Minneapolis'te, kaldığımız otelin önünde iki adam yolda beni takip ediyordu. Tehlikenin kapıya dayandığını anladığım anda yapımcılarım Jimmy Jam ve Terry Lewis'e koşup beni korumalarını istemek yerine, onlara sırtımı dönüp cesurca oradan uzaklaştım. Bu, "Nasty" ve "What Have You Done for Me Lately"nin doğuş öyküsüdür.

Janet Jackson, [3]

Jackson, bu sürecin ardından, 1985 ve 1986 yılı boyunca çalışıp ünlü isimleri işe alarak, 1986'da Control albümünü yayımladı. Albüm, eleştirmenlere göre Jackson için bir milat olarak kabul gördüğü gibi, seksenler müziğinde önemli bir yer edinmeyi başardı.[19] Beş hafta boyunca Amerika listelerinde bir numarada kalan albüm, Janet Jackson'a beş kez platin plak kazandırdı.[19]

Albümden çıkan ilk tekli "What Have You Done for Me Lately", bir disko hiti olarak kabul edilmektedir.[19] Şarkı, ABD listelerinde ilk ona girdiği gibi, dans listeleri ve Hollanda başta olmak üzere kimi Avrupa ülkelerinde zirveye oturdu. Jackson, kendi yorumuna göre artık istediğini elde etmeye başlamıştı. Ardından çıkan teklilerden "Control", "kendi kararlarını verebilen Jackson" imajı çiziyordu, "Nasty" ise başlı başına bir hit oldu.[3] Albümden eleştirmenlerce seksenlerin en başarılı baladlarından kabul edilen "Let's Wait Awhile" da yayımlandı.[19] 1986'nın sonlarına doğru çıkan "When I Think of You" ise ABD'de bir numarayı görerek, sanatçının ilk bir numaralı teklisi oldu. Bu tarihten itibaren, Janet Jackson, çoğu çevrede giderek tanınmaya, listelerde ağabeyi Michael Jackson ile yarışmaya başladı.[17] Control albümü, satışlara ve listelere bakıldığında Jackson'ın aile torpilli imajını sorgulatıyordu.[20]

"Rhythm Nation 1814" ve ilk ödüller (1989-1993)[değiştir | kaynağı değiştir]

Control albümünün getirdiği uluslararası başarıdan sonra, yine aynı yapımcılarla çalışmalara devam etti. Albümün kayıtları sürerken, kayıt şirketi A&M, Jackson'a albümün Control tarzında daha kadınsı bir albüm olmasında baskı uyguladı. Jackson ise, böyle bir ikinci albümün kendi kariyerine gölge düşüreceğini belirterek, dünya sorunları ve ilişkiler üzerine odaklı bir albüm yapma konusunda ısrar etti.[21] Jackson bu durumla ilgili,

« Saf değilim–Bir albüm veya bir şarkı hiçbir zaman dünyayı değiştiremez. Ben sadece müziğimin ve dansımın, dinleyicilerde ilgi uyandırmasını ve bu ilginin uzun süre kalması için uğraştım. Bu ilgi ne kadar uzun sürerse, insanların dönüp ne söylediğimize kulak verme ihtimali artmış olacaktı. »

şeklinde beyanat verdi.[22] Aynı doğrultuda yapımcılardan Jimmy Jam, "The Boston Globe"a,

« Yapım sırasında çoğunlukla CNN'i gösteren bir televizyonumuz vardı... Bu, bize "Rhythm Nation", "State of the World" ve "The Knowledge" gibi şarkılar için ilham kaynağıydı. »

şeklinde bilgi verdi.[23] Jackson, o sıralarda oldukça popüler bir müzik türü olan new jack swing'den ilham aldı.[21] Ayrıca albüme, kendi deyimiyle "ruhlu R&B ve isyankar rock" da katan Jackson, dördüncü stüdyo albümü Rhythm Nation 1814 için geri sayıma başladı.[21]

Jackson, arka plandaki dansçılarla beraber bir konserde dans ederken

1989 yılının üçüncü çeyreğinde ilk tekli "Miss You Much" yayımlandı. Şarkı ABD'de dört hafta boyunca bir numarada kalarak, Madonna'nın "Like a Prayer" şarkısına rağmen, 1989'un en uzun bir numarada kalan şarkısı oldu.[24] Sonra satışa sunulan Rhythm Nation 1814 albümü, Amerikan albüm listelerinde bir numara oldu. Jackson, daha sonra "Rhythm Nation" adlı şarkıyı yayımladı. Bu şarkıda toplumsal mesajlar vermeyi amaçlayan sanatçı, new jack swing merkezli müzik çevresinde de saygı kazandı.[23] "Rhythm Nation" iki numaraya ulaşarak ve "En İyi Koreografi" ödülü kazanarak Jackson'ın adını duyurmaya devam etti.[22][25] Ardından "Escapade" şarkısını satışa sunan sanatçı, bu şarkıyla 1990 yılının başlarında tekrar bir numaraya oturup üç hafta zirvede kalarak, hem seksenlerde hem doksanlarda bir numara şarkısı olan ilk sanatçı oldu.[12] "Escapade", Jackson kariyerinin kilometre taşları arasında yer aldığı gibi, klibiyle ve müzikal başarısıyla Jackson'a ödüller ve olumlu eleştiriler kazandırdı.[12]

"Escapade"in başarısının ardından Janet, "Alright"ı piyasaya sürdü. İlk üçte yer alan önceki üç şarkıdan farklı olarak, şarkı dört numarada kaldı.[12] Şarkının klibi için "When I Think of You" için çalıştığı yönetmenle tekrar çalıştı. Şarkı, Jackson'a 1990'da ve 1991'de çeşitli video ödülleri kazandırdı.[22] 1990 yazında, Rolling Stone dergisi tarafından dokunaklı bir balad olarak tanıtılan ve yavaş tempolu R&B bir şarkı olan[19] "Come Back to Me" yayımlandı ve iki numaraya kadar yükseldi. Videosu ise Paris'te çekildi. Bu şarkının ardından sanatçı, "Black Cat" adlı rock şarkısını yayımladı. Şarkı, Amerikan listelerinde bir haftalığına bir numaraya yükseldi. Şarkı, Jackson'ın müzikal çok yönlülüğünün bir göstergesi olarak kabul edilmektedir.[26]

"Black Cat"in ardından, 1990 yılının sonlarında "Love Will Never Do (Without You)" adlı eserini satışa sunan Jackson, 1991'in ilk haftalarında, Madonna'nın "Justify My Love" teklisini geçerek bir numaraya yerleşti. Bu tekliden sonra yayımlanan sekizinci tekli "State of the World", ABD'de resmi olarak yayımlanmasa da Güney Afrika listelerinde kendisini gösterdi.[26]

  • Rhythm Nation 1814'ün kırdığı rekorlar şunlardır:[26][27][28]
  • Rhythm Nation 1814 albümü Amerikan müzik tarihinde, yedi adet ilk ona giren şarkı çıkaran üç albümden biridir.
  • Albüm, Amerikan müzik tarihinde, yedi adet ilk beşe giren şarkı çıkaran tek albümdür.
  • Albüm, üç takvim yılı içinde bir numaraya ulaşabilen şarkı çıkarmış tek albümdür. (1989-1990-1991)

"janet." ve yetmişlere dönüş (1993-1997)[değiştir | kaynağı değiştir]

Eylül 1993 Rolling Stone dergisi kapağı

Sanatçı, kısa bir sessizliğin ardından 31 Mart 1991'de uzun süredir nişanlı olduğu Rene Elizondo Jr. ile evlendi ancak bu evliliği bir süre gizli tuttu.[29] 1992'de elli milyon dolarlık bir anlaşmayla Virgin Records ile anlaştı[30] ve 1993 senesinde janet. ("Janet, period" olarak okunmaktadır) adlı beşinci stüdyo albümünü piyasaya sürdü.[31] Yirmi iki ülkede bir numara olmayı başaran Jackson, sonraları,

« Çoğu insan benim soyadımla ayakta kaldığımı düşünmüştü ... Albüme soyadımı vermeyip sadece "janet."ı kullanıp yanına nokta koymamın sebebi, benim onlarsız da ayakta kalabileceğimi göstermekti[31] »

şeklinde bir beyanatta bulundu. Jackson, albümünün ilk teklisi için 1993 yazında "That's the Way Love Goes"u seçti. Ancak, Virgin Records, ilk teklisinin "If" olmasını istedi.[32] Uzun süren tartışmaların ardından, "That's the Way Love Goes", ilk tekli olarak piyasaya sürüldü. Şarkı beklenenin aksine, çıkar çıkmaz sekiz hafta listelerin zirvesine oturarak, Jackson'ın bugüne kadar çıkardığı teklilerden en uzun süre zirvede kalan şarkısı oldu.[12] Albüm de aynı şekilde bir numarayı gördü. Şarkının klibinde o zamanlar ünlü olmayan Jennifer Lopez de oynadı. O sıralardaki Jackson'ın uyandırdığı etkiye bakarak Rolling Stone dergisi,

« Amerika'nın siyahi krallığının prensesi olarak, Janet Jackson'ın yaptığı her şey önem taşıyor. Jackson yeni albümüyle, Control'deki gibi kendinden bahsetmek veya Rhythm Nation'daki gibi toplumsal sorunlarla boğuşmak yerine, bu sefer cinsel olgunluğa eriştiğini açıkça göstermektedir. Bu yüzden örnek alınmalıdır. Jackson'ın yeni albümü müzikte tarihsel bir dönüm noktasıdır. »

şeklinde bir açıklamada bulunmuştur.[33]

Satışlardan tatmin olan Virgin Records, sonra ikinci tekli olan If'e klip çekti. Ancak şarkı, şirketin diretmelerine rağmen ABD listelerinde dört numarayı geçemedi.[32][34] Bu sıralarda, Jackson, Eylül 1993'teki Rolling Stone dergisi kapağı için üstsüz biçimde, kocasının elleri tarafından göğüsleri kavranmış biçimde poz verdi.[35] Bu resim için, albümün kapak resminin kesilmemiş sürümünü kullanan sanatçı, kısa bir süre sonra, Tupac Shakur ile beraber Sadece Justice filminde belirdi. Bunun ardından Jackson, bir balad ve piyano pop olan, ayrıca Sadece Justice filminin müziklerinde de kullanılan "Again"i piyasaya sürdü. Again, 1993'ün son haftalarında zirveye erişerek iki hafta bir numarada kaldı.[36] Aynı şekilde, Jackson'ın oyunculuğu da, başlangıç için kayda değer bulundu.[36]

Bu başarıların ardından, "Because of Love", "Any Time, Any Place", "You Want This" gibi ilk onda yer alan şarkılar yayımlandı. Bunlardan "Any Time, Any Place", Jackson'ın kendi deyimiyle kendi cinsel fantezileriyle örülüydü.[36] Elde ettiği büyük başarıların ardından, 1995'te sadece Avustralya ve Yeni Zelanda'ya özel "Whoops Now" ve bir punk-pop parçası olan "What'll I Do"yu piyasaya sürdü. Her iki şarkı Yeni Zelanda'da zirveye oturdu.[37] janet. albümüyle 1994 Grammy Ödülleri'nde "That's the Way Love Goes" şarkısıyla "En İyi R&B Parçası" ödülünü kazandı. Kasım 1993'te on iki ay devam edecek olan "Janet. Tour" turnesine çıkarak 1995 senesine kadar konserlerini sürdürdü.[38] Ekim 1995'te ilk derleme albümü Design of a Decade 1986/1996'de iki yeni parçaya yer veren sanatçı, bu albümle iki kez platin plak kazandı.[39][40] Bu başarılarının ardından, 1995'te ağabeyi Michael Jackson ile ilk ve tek düeti olan "Scream"i kaydetti.[37][38][41][42]

"The Velvet Rope" ve bunalımlar (1997-2001)[değiştir | kaynağı değiştir]

Jackson bir konserinde

Tüm bu ses getiren dönemin ardından müzikal açıdan kısa bir sessizliğe gömülen Jackson, 1997 yılında, tekrar albümü için çalışmalara başladı. Ancak eleştirmenlere ve Jimmy Jam'e göre bu sıralarda yaşadığı bunalımlar, müziğine yansımıştı.[17] Müzik eleştirmenleri, albümdeki fısıldamalı konuşmaların, trip hop'ı andıran şarkıların, olağandışı enstrümanların Jackson'ın bunalımını tanımlamaya yettiğini beyan etti.[17] Albümün kayıt aşamasındaki durumu için Jackson,

« Kimi özel yerlerin kapısında, kimin girip kimin giremeyeceğini gösteren kadife halatlar vardır. Albümdeki "The Velvet Rope" (Kadife Halat) ismiyle bu ayrımı ve bu ayrılmışlığın verdiği hisleri ortaya koymak istedim. Tüm hayatım boyunca, ben bu halatın her iki tarafında da yer aldım. Özellikle çocukluğumda, kendimi çok yalnız, yanlış anlaşılmış ve terk edilmiş hissettim. »

şeklinde bir demeç verdi.[43] Sonunda, 1997 senesinde The Velvet Rope isimli altıncı stüdyo albümünü yayımladı. Bu albümle, müziğiyle aynı doğrultuda, verdiği pozlar ve cinselliği ifade ediş tarzıyla da dikkat çekti. Albümde 'cinsellik' ile ilgili birçok konuyu sözlerine yansıtan sanatçı, bu albümle Amerika listelerinde yine bir numaraya yükseldi.[12][44]

İlk tekli, Joni Mitchell'ın "Big Yellow Taxi" şarkısından sözler içeren ve rapçi Q-Tip ile yapımı üstlenilen "Got 'Til It's Gone" oldu. Albümden çıkan sonraki teklilerden "Together Again", uluslararası bir başarı elde ederek bir numara oldu. "I Get Lonely", ABD listesinde üç numaraya kadar yükseldi.[45] Jackson, bu başarıların ardından, dönemin dans hitleri arasında gösterilen "Go Deep" adlı tekliyi yayımladı ancak şarkı listelerde yüksek bir başarı gösteremedi.[45] Ardından "You" ile gündeme gelen Jackson, en son olarak da piyano pop şarkısı "Every Time"ı yayımladı. Ancak son teklilerin beklenenin altındaki başarısı yüzünden, albümle adını taşıyan Vanessa Mae düeti "Velvet Rope" adlı şarkı planlananın aksine piyasaya sürülmedi.[46] Sanatçı, 1998 içinde Afrika, Asya, Avrupa ve Güney Amerika'yı da kapsayan "The Velvet Rope Tour" turnesine çıktı. Turne sonunda Elton John, Busta Rhymes, Shaggy ve Blackstreet ile birlikte düetler yaptı. 1999 yılının bitiminde Billboard dergisi tarafından yapılan araştırmaya göre, Madonna, Boyz II Men ve Whitney Houston gibi yıldızları geride bırakarak, Mariah Carey'in ardından "1990'ların en başarılı ikinci sanatçısı" unvanını aldı.[47] 2001 senesinde Amerikan Müzik Ödülleri'nce "Onur Ödülü"ne layık görüldü.[47]

1998'de "Together Again" adlı şarkıdan elde edilen tüm gelirleri "Birleşik Devletler AIDS ile Savaş Derneği"ne bağışladı.[45] The Daily Telegraph gazetesinden Neil McCormick, Jackson'ın AIDS ile verdiği savaş ve cinsel yönelimlere duyduğu saygıyı kendi köşesinde övdü.[46] Aynı doğrultuda Rolling Stone, albümdeki Free Xone adlı şarkıyı, yakaladığı müzikal tarz ve homofobi karşıtı sözleriyle albümün en iyi şarkısı olarak nitelendirdi.[48] The Velvet Rope yakaladığı bu AIDS bilinci taşıyan homofobi karşıtı tutumuyla, Amerikan LGBT Forumu tarafından ödüle layık görüldü.[49]

"All for You" ile R&B'ye dönüş (2001-2004)[değiştir | kaynağı değiştir]

2000 yılında Çatlak Profesör filminde "Profesör Denise Gaines" rolüyle yer alan Jackson, yine aynı filmin müzikleri için yaptığı "Doesn't Really Matter" adlı çalışmasıyla beraber Amerikan listelerinde zirveye oturdu. Sanatçı, içinde hip hop ve R&B müzik ögeleri içeren bu şarkısıyla zirvede üç hafta kaldı.[50][51] Bu şekilde, Jackson, Madonna'dan önce, "1980'lerde, 1990'larda ve 2000'lerde bir numara şarkısı olan ilk sanatçı" unvanını kazandı.[51] "Doesn't Really Matter"ın başarısının ardından sanatçı, şarkıyı 2001 çıkışlı sonraki albüme de ekledi. Bu şekilde hem filmde rol alırken, hem de film müzikleri albümünün en ses getiren şarkısına imza attı.[51] Film, ilk haftasında 42.7 $ elde etti. Jackson, kısa süre sonra eşi Rene Elizondo'dan boşandı.[52]

Sinema kariyeri için ayırdığı bir yılın ardından, Nisan 2001'de yedinci stüdyo albümünü yayımladı. Albüm, ilk haftada 605 binlik bir satış elde ederek sonrasında sanatçıya üç kez platin plak kazandırdı. Albümden çıkan tekli "All for You" henüz satışa sürülmemiş olmasına rağmen on dört numaradan Billboard Hot 100 listesine giriş yaptı. Böylece, o zamana kadar satışa sürülmediği halde en üst sıradan listeye giriş yapan şarkı oldu.[53] Şarkı daha sonra yedi hafta boyunca Amerika listelerinde bir numaraya yerleşerek, Jackson'ın en uzun zirvede kalan ikinci parçası oldu. Bunun yanında Grammy'lerden yılın sonunda ödülle döndü.[38] Albümle ilgili Allmusic dergisinden Stephen Thomas Erlewine,

« Jackson'ın albümü tamamen arzularınızı açığa çıkarıyor, yetmiş dakika boyunca içinizde yavaşça yayılıyor, özellikle albüm hakkında bir şeyler biliyorsanız kesinlikle sizi daha çok çekiyor »

şeklinde bir yorumda bulundu.[54] The New York Times gazetesinden Jon Pareles de buna ek olarak,

« Jackson, diğer birkaç usta gibi hip hop'ın değişkenliğini rahatça kullanmayı becermiş, Ms. Jackson ezgilerdeki dokuyla eğlenerek rahatça başınızı döndürmeyi sağlıyor. »

dedi.[55] Bu başarılardan sonra, "Someone to Call My Lover" üç numaraya yükseldi.[39][40] 2002'de Missy Elliott, P. Diddy ve Carly Simon düeti "Son of a Gun (I Betcha Think This Song Is About You)" ile Amerikan müzik listelerinde on üç numarada kendini gösteren Janet Jackson, bu şarkıyı eski eşi Rene Elizondo Jr. için yazdığı iddialarını inkar etti.[39][40] 2002'de Beenie Man ile beraber "Feel It Boy" adlı reggae şarkısında düet olarak yer aldı. Aynı dönemde Jermaine Dupri ile tanıştı.

"Damita Jo", skandallar ve ticari sarsılmalar (2004-2006)[değiştir | kaynağı değiştir]

Janet Jackson, Şubat 2004'te "Super Bowl XXXVIII" gösterisinde, "Rhythm Nation" ve "All for You" adlı şarkılarını tek başına söyledikten sonra, Justin Timberlake'in yanına gidip gösteriye başladı. Justin Timberlake ile "Rock Your Body" şarkısını söylerken Timberlake aniden, Jackson'ın büstiyerini indirerek onun göğsünün açılmasına sebebiyet verdi.[56] Canlı yayında binlerce kişiye yansıyan olay sonrası ikili, olayı kaza olarak değerlendirdi. Bu olaydan sonra Jackson'ın adı bir süre boyunca, Google arama motorunun en çok aranan ismi oldu.[56]

Birilerinin duygularını bir şekilde istismar ettiysem çok özür dilerim. Bu olay benim isteğim ve bilgim dahilinde gerçekleşmedi. ... MTV, CBS ve NFL'nin herhangi bir şekilde bu olaydan haberi yok, maalesef sonunda her şey kötüye gitti.

Janet Jackson, [57]

Bir ay sonra, Mart 2004'te yeni stüdyo albümü Damita Jo'yu çıkardı. Albümün yayımlandığı dönemde, Jackson,

« Albüm aşk ve sevgi hakkında ... Damita Jo da bunun baş oyuncularından biri. »

yorumunda bulundu.[58] Aynı sıralarda USA Today'deki gazetecilerden Stevie Jones, köşesinde ismini Jackson'ın göbek adından alan albümün, sanatçının farklı yönlerinden bahsettiğini yazdı.[58] Bu olumlu eleştirilere rağmen albüm, 1986'daki Control albümünden beri sanatçının bir numaraya ulaşamayan ilk albümü oldu.[59] Her ne kadar Damita Jo ile Amerika listelerinde iki numara olsa da, satışların pek iyi gitmemesi ve teklilerin listelerin alt sıralarında yer alması nedeniyle Virgin Records ile sanatçının arası açılmaya başladı.[60] Albümden çıkan tekli "I Want You" ile "En İyi R&B Kadın Performansı" adaylığına gösterildi.[56] Aynı günlerde, ağabeyi Michael Jackson'ın çocuk tacizi suçlamaları yüzünden bunalıma giren Jackson, kendi yorumuna göre, iki kötü durumu beraber yaşamak zorunda kaldı. Ancak Michael Jackson, daha sonra aklandı.[60] Yine aynı dönemlerde, İnsan Hakları Derneği ve Los Angeles AIDS Vakfı'na yaptığı katkılardan ötürü "İnsanlık Ödülü" ile şereflendirildi.[56]

"20 Y.O." ve maddi sıkıntılar (2006-2008)[değiştir | kaynağı değiştir]

2006'da çıkması planlanan dokuzuncu stüdyo albümünün tanıtımı için Us Weekly dergisinin kapağında yer alan Jackson, bunun peşi sıra Eylül 2006'da dokuzuncu albümü 20 Y.O.'u ("Twenty Years Old" olarak okunmaktadır) yayımladı. Bu albümle, önceki albüm Damita Jo gibi Amerika listelerinde iki numara oldu.[61] Jackson, albümün hem kırkıncı yaşını, hem de milat albümü Control'ün yirminci yılını kutlamaya yönelik olduğunu söyledi.[61] Rolling Stone dergisi, albümün çıkışıyla ilgili:

« Jackson'ın son albümünün adına bakarak, sanatçının 1986'da Control ile yapmış olduğu etkiden günümüze kadar geçen yirmi yılın karşılaştırılmış olduğu görülüyor. Onun yerinde olsak bu şekilde bir kaşılaştırma yolunu seçmezdik. »

şeklinde yorum yaptı.[62] Buna rağmen Newsday'in Glenn Gamboa'sı albüm hakkında olmulu eleştirilerde bulundu ve

« '20 Y.O.' adlı albümde Jackson, kendi tavırlarıyla değil, tamamen kendisiyle, kendi benliğiyle, kendi tarzıyla yer alıyor. Bu albümle Jackson'ın dans ve R&B'ye olan geri dönüşü görülebiliyor. »

şeklinde yorum yaptı.[63]

İlk haftada 300 binlik bir satış yakalayan Jackson, albümden çıkan ilk tekli "Call on Me"de Nelly ile düet yaparak R&B listelerinde bir numara olmayı başarırken, ikinci tekli "So Excited" ile beklenen başarıyı elde edemedi.[64] Son iki albümde ABD listelerinde zirveye oturamayan Jackson'ın, sonuç olarak şirketi Virgin Records ile arası iyice açıldı ve çareyi Mariah Carey'in de bulunduğu Island Records'a geçmekte buldu.[64][65]

"Discipline" dönemi ve yeni yapımcılar (2008 - )[değiştir | kaynağı değiştir]

Jackson'ın Eylül 2008'deki bir konseri

2007'de Island Records ile anlaşma imzalayan sanatçı, aynı sene Tyler Perry'nin Neden Evlendim? adlı filminde başrol oynadı. Aynı yıl Forbes dergisi tarafından, eğlence dünyasının en zengin yedinci kadını ilan edildi.[66] Daha sonra, 2008 yılının Şubat ayında onuncu stüdyo albümü Discipline'i yayımladı. Jackson bu albümle beraber, yirmi dört yıldır ilk defa yapımcıları Jimmy Jam ve Terry Lewis ile çalışmadı.[67] Bu yapımcıların yerine albümde Rodney Jerkins, D'Mile, Jermaine Dupri, Stargate, Ne-Yo, Tricky Stewart ve The-Dream gibi ünlü yapımcılarla çalıştı. Albüm, böylelikle, sonunda Jackson'ın yedi yıldır elde edemediği zirveyi elde etti.[12][67] Allbümün Amerikan albüm listelerinde zirveye çıkmasıyla beraber Jackson, altı tane bir numara albüm elde etmiş oldu ve ağabeyi Michael Jackson'ı geçti.[68]

12 Aralık 2007 tarihinde internete sızan "Feedback" teklisi resmi olarak yayımlanmadan önce internet ortamında en fazla paylaşılan şarkı oldu.[69] Dijital ortama sızdığı gün beş saat içerisinde 1,34 milyon bloga yayıldı.[69] Şarkı daha sonra, ABD listelerinde on dokuz numaraya çıkarak Jackson'ın 2001'den beri ilk yirmiye giren ilk parçası oldu.[70] Bunun ardından "Rock With U" adlı şarkıya klip çekti. Şarkı, beklenenin aksine ABD'de listelee giremedi. Bu hayal kırıklığının ardından "LUV" ve "Can't B Good" adlı diğer teklileri yayımladı. Ancak, bu şarkılara video-klip çekilmedi.[71] Jackson, 10 Eylül 2008'de başlaması planlanan beşinci dünya turu "Rock Witchu Tour"un haberini verdi.[72] Bu turun bir ayağı olan Montreal'de 29 Eylül 2008'de bir konserin başlamasından kısa bir süre önce birden hastalanıp hastaneye kaldırıldı. Bu nedenle konser iptal edildiyse de, sanatçı bu konseri yeniden düzenlemeyi istediğini beyan etti.[73] Sanatçı hastaneye götürüldükten iki saat sonra çıktı.[74]

13 Eylül 2009 tarihinde düzenlenen 2009 MTV Video Müzik Ödülleri töreninde Janet Jackson, 25 Haziran 2009'da ölen ağabeyi Michael Jackson'ın anısına "Scream" adlı şarkıyı seslendirdi.[75] Ödül törenini izleyen süreçte de "Make Me" adlı şarkısını tekli olarak yayımladı. Bir süre sonra yayımlanan Number Ones adlı ikinci derleme albümünün tek yeni çalışması olan şarkı, başta sanatçının resmî sitesinde ücretsiz olarak dinlenebilirken, sonrasında dijital yükleme olarak da satışa sunuldu.[76] "Make Me", Michael Jackson'ın 1979 yılı şarkısı olan "Don't Stop 'Til You Get Enough" şarkısına atfen kaydedilen bir şarkıydı. Sanatçının önceki stüdyo albümü olan "Discipline" için de dört şarkı bestelemiş olan Rodney 'Darkchild' Jerkins'in ve Jackson'ın yapımını üstlendiği şarkı, sanatçının yeni bir stüdyo albümü öncesinde yayımladığı bir ara eser olarak nitelendirilmektedir.[77]

Müzikal tarz ve performans[değiştir | kaynağı değiştir]

Müzikal eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Mezzo-soprano sese sahip olan Jackson,[78] eleştirmenlerce ABD'deki en çok yönlü sanatçılardan biri olarak görülmektedir.[79] Rolling Stone dergisine göre, Jackson'ın sesi, ağabeyi Michael Jackson'ın sesinin inceltilmiş ve yankılı bir başka sürümüdür. Ancak Slant Magazine'a göre, ince sesli olması onu "cırtlak" kılmaktadır.[78][79] Rolling Stone'dan David Ritz, onun müzikal tarzını sembolik olarak Marvin Gaye ile karşılaştırmış ve

« Marvin gibi, Jackson da özgün müzik kalitesine sahiptir. Jackson'ın sanatı Marvin Gaye'inki gibi kişisel sıkıntılarla birikime sahne olmuştur.  »

şeklinde yorum yapmıştır.[80] Jackson bunların dışında, kendine kardeşlerinden Michael'ı ve Jermaine'i örnek aldığını söylemiştir.[80] Rolling Stone'na göre, Jackson'ın diğer açıkça örnek aldığı sanatçılar; The Ronettes, Dionne Warwick, Tammi Terrell ve Diana Ross gibi 70'lerin simgeleridir.[81]

Eleştirmenlere göre Jackson'ın müzikal görünüşü, içinde R&B, pop, soul, rap, rock ve dans gibi birbirine zıt olabilecek türlerle çevrilmiştir.[82] Jackson'ın resmi menajeri Quadree El-Amin, Jackson'ı Barbra Streisand ile karşılaştırmış ve

« Jackson, kuşkusuz Barbra Streisand'dan daha büyük, çünkü Streisand, Jackson'ın yaptığı gibi sokaktaki kalabalığa yeterince enerji veremiyor. Tabii Streisand daha zengin. Yine de Jackson, kalabalığa hitap ediyor. şeklinde yorum yapmıştır."[83] »

Ayrıca yapımcılar Jimmy Jam ve Terry Lewis, Jackson'ın, zamana ayak uydurarak, funk, disko, new jack swing gibi farklı müzik türlerinin üstesinden gelmeyi bildiğini belirtmiştir.[82]

She's a Rebel: The History of Women in Rock & Roll (2002) adlı kitabın yazarı Gillian G. Gaar, Control albümünü "otobiyografik kurtuluş, özgürlük, evlilik, ayılık gibi temellere kurulu bir albüm" olarak değerlendirdi.[84] Aynı bağlamda Funk: The Music, The People, and The Rhythm of The One (1996) adlı kitabın yazarı Rickey Vincent da Rhythm Nation 1814'i

« Albüm, Jackson ailesi tarihinin en kalın harflerle gösterilmesi gereken, yoğun sosyal mesaj içerikli bir pop simgesidir. Bu doğrultuda ailede bununla yarışacak tek albüm ağabeyi Michael'ın Bad albümüdür. »

şeklinde tanıttı.[85] Joshua Klein'a göre janet. albümü "bir sanatçının olması gereken en doğru şekilde, saflıktan cinsel doygunluğa ulaşmışlığı; aşkı ve arzuyu aynı anda hissettirebilen nadir gelişimlerden biri" olarak gösterilmiştir.[86]

Koreografi[değiştir | kaynağı değiştir]

2008'de bir gösteride Janet Jackson

Sanatçının kliplerinde, konserlerinde veya gösterilerde uyguladığı koreografik stili, ağabeyi Michael Jackson ile benzerlik gösterse de, Jackson'ın dans stili genel olarak daha kadınsı olarak ifade edilmektedir.[85] Kendi düzeni dışında, Paula Abdul, Michael Kidd ve Tina Landon gibi ünlü koreograflarla çalışmıştır. Landon, ayrıca 1995 yılı Michael Jackson ve Janet Jackson düeti "Scream"de de koreograf olarak görev almıştır.[87]

Jackson'ın koreografi adına daha ayrıntılı bilgiler edinilmesi için, birkaç farklı gösterisinin ayrı ayrı incelenmesi gerekmektedir.[88] Çoğu eleştirmene göre, onun koreografileri en açık biçimde, "The Pleasure Principle", "Rhythm Nation", "Miss You Much", "If", "Together Again", "Doesn't Really Matter", "All for You" ve "Feedback" gibi kliplerinde görülmektedir.[3][85][88] Jackson'ın eski eşi, yönetmeni ve koreografi öğretmeni René Elizondo Jr., sanatçının genel performansı hakkında, "Janet eğer bir tabureye oturup gitarını tıngırdatmaya başlarsa, 8 saatlik bir gösterinin rahatlıkla üstesinden gelebilir." demiştir.[87]

Kalıt[değiştir | kaynağı değiştir]

Janet Jackson, eleştirmenlerce, belirgin bir biçimde Michael Jackson ve geri kalan Jackson kardeşlerden farklı bir mesafede ilerlemiştir.[89] Joshua Klein, sanatçı hakkında

« Müzik hayatının ilk yarısında, Jackson'ın açık bir biçimde bir şeyleri kanıtlamanın peşinde olduğu görülmektedir. Ağabeyinin dünya çapında ses getirdiği dönemde, Jackson 1982'de kariyerine ağabeyinin çok gerisinde başlamıştı. Jackson asla genel yargı klişelerini ilk yıllarında kullanmadı. Bu, onu kesinlikle farklı kılıyordu. »

dedi.[86] Klein ayrıca "Bir sanatçının yıldızlığını kestirmek akıl işi değildir. Ancak Jackson'ın "It's Janet-Miss Jackson-If you're nasty" şeklindeki basit kalıptaki öbeklerinin ardında yer alan parıltıyı herkes rahatça gördü." şeklinde ekleme yaptı."[86]

2006 yılında yayımlanan American Popular Music: The Rock Years kitabının yazarları Larry Starr ve Christopher Alan Waterman'a göre, Amerikan müzik endüstrisinin yeniden toparlanmaya başladığı 80'li yılların ortalarında, Janet Jackson, tüm diğer milyon dolarlık satışa erişen sanatçılardan farklı olarak, müzik piyasasının nabzını tutmayı ve buna göre pazarlama politikalarını geliştirmeyi çok ustaca becerdi.[90] Mart 2008'de, Business Wire, Janet Jackson'ı modern müzik tarihinin en çok satan on sanatçısı arasında göstererek onun rock'n'roll tarihinin en başarılı dokuzuncu oluşumu, en başarılı ikinci bayan sanatçısı olarak addetti.[91]

Her ne kadar eğlence dünyasının lideri olan bir ailede doğmuş olsa da, Janet Jackson daima, sadece kendi başına bir "süperstar" olmayı başardı. Bu konuda Jackson'ın tek rakibi Madonna ve Whitney Houston'dır. Jackson, kendi başına nasıl saf bir kızdan seksi olgunluğa ulaşmış bir kadına dönüşüldüğünü en açık şekilde göstermiştir.

Allmusic dergisinden Steve Huey, [92]

Jackson'ın müzikal görünüşü, çoğu yeni nesil modern sanatçıya da örnek oldu. R&B sanatçısı Cassie, kendisini "fanatik Jackson hayranı" olarak tanımladı ve bunu:

« Kariyerimi Janet Jackson'ınkine benzetmeye bayılıyorum ... O inanılmaz, tavırlarından sesine kadar tam bir tanrıça »

şeklinde ayrıntıya indirgedi.[93] Chicago Tribune Cassie'nin Jackson'ı seven tek şarkıcı olmadığını ve büyük bir ihtimalle de son olmayacağını vurguladı.[93] 2001'de bir uçak kazasında hayatını kaybeden R&B şarkıcısı Aaliyah'nın, ölümünden sonra 2005 yılında çekilen Aaliyah Remembered adlı belgeselde, Janet Jackson'ın en büyük hayranlarından biri olduğu ortaya çıktı. Aaliyah, bunu kendi sözleriyle,

« Her zaman Jackson ile beraber çalışmayı istemişimdir. O gerçek bir sanatçı ... Umarım bir gün bir düette beraber anılırız. »

şeklinde ifade ediyordu.[94] Ciara da Jackson hakkında

« "Daha dün Janet Jackson'ı televizyonda izlemiştim; şimdi ise onunla karşılaştırılıyorum.»

şeklinde demeç verdi.[95] The Atlanta Journal and Constitution'dan Sonia Murray, Beyoncé'nin de sanatçıya saygı duyduğunun altını çizdi. Beyoncé bu durumu

« Janet Jackson'a aşığım! ... Söyleyecek bir şeyim yok ancak şu bilinsin ki her zaman onun hakkında söyleyecek olumlu şeylerim vardır. »

şeklinde açıklıyordu.[96] Yine The Seattle Times'tan Pam Sitt

« Britney Spears ve Christina Aguilera gibi yeni nesil yıldızlar, kendilerine daima Jackson'ın en az bir bölümünü örnek almıştır. »

şeklinde yorum yaptı.[97]

Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bulunduğu diğer çalışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ DiLallo, Matthew (21 Haziran 2015). "What Is Janet Jackson's Net Worth?". The Motley Fool. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2017. Add it all up, and Jackson has created $1.2 billion in entertainment value throughout her career [...] After stripping out all the expenses associated with those earnings, not to mention Jackson's personal expenses, she's left with an estimated $175 million net worth. 
  2. ^ "Jermaine Dupri Reveals His Relationship Status With Janet Jackson". Bet.com. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2019. 
  3. ^ a b c d e f g Ritz, David (16 Eylül 1993), "Sexual healing", Rolling Stone (665), s. p. 38, ISSN 0035-791X 
  4. ^ Golding, Shenequa (20 Mayıs 2018). "Janet Jackson Proves Why She's An Icon At The 2018 Billboard Music Awards". Vibe. 31 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018. 
  5. ^ Levine, Nick (24 Haziran 2019). "Culture - Why Janet Jackson is pop's most underrated legend". BBC. 28 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  6. ^ "Janet Jackson to be honoured at 2018 Black Girls Rock! awards". MSN. 24 Ağustos 2018. 2 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018. 
  7. ^ "Greatest of All Time Top Dance Club Artists". Billboard. Prometheus Global Media. 4 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2017. 
  8. ^ Ben Sisario (13 Aralık 2018). "Janet Jackson and Radiohead Lead Rock & Roll Hall of Fame Class of 2019". New York Times. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018. 
  9. ^ Norment, Lynn (Kasım 2001). "Janet: On her sexuality, spirituality, failed marriages, and lessons learned". Jet. 57 (1). s. 104. ISSN 0012-9011. 
  10. ^ a b c d e f g h i j Cornwell, Jane (2002), Janet Jackson, Carlton Books, ss. 2, 10, 24, ISBN 1842224646 
  11. ^ a b Janet Jackson, Allmusic, 2006, 17 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Nisan 2008 
  12. ^ a b c d e f g h "Janet Jackson – Chart History: Billboard 200". Billboard. 27 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  13. ^ "Janet Jackson – Chart History: R&B/Hip-Hop Albums". Billboard. 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  14. ^ "A Billboard Spotlight: Billboard Talent Almanac — 1984 Year-End Charts" (PDF). Billboard (Special Double). Billboard Publication. 24 Aralık 1983. ss. TA-14, TA-15, TA-20, TA-23. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  15. ^ "Hot R&B/Hip-Hop Songs "Don t Stand Another Chance"", Top Music Charts-Hot 100-Billboard 200-Music Genre Sales, Billboard, 2007, 5 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Eylül 2008 
  16. ^ Fox, Norman. "Indian Summer". TV.com. CBS Interactive. 8 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2010. 
  17. ^ a b c d e Saunders, Michael (3 Ekim 1996). "The 3 Divas Janet Jackson turns her focus inward". Boston Globe. s. D13. 
  18. ^ Anderson. "Janet Jackson on TV Show 'Fame': 'I Didn't Enjoy It At All'". 5 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020 – YouTube vasıtasıyla. 
  19. ^ a b c d e Cohen, Jonathan (15 Aralık 1999), "Billboard Feature: Janet Jackson: Still In Control", Billboard, 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Nisan 2008 
  20. ^ Control, Recording Industry Association of America, 1989, 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Haziran 2008 
  21. ^ a b c Cocks, Jay (28 Mayıs 1990), "Dancing on the charts", Time, 135 (22), s. p. 87, ISSN 0040-781X 
  22. ^ a b c Graham, Jefferson (15 Aralık 1989), "Janet in command; Jackson rules her own 'Nation'; Highlights of a rhythmic life", USA Today, s. p. 01.D 
  23. ^ a b Morse, Steve (20 Kasım 1989), "Changing Her Tune Janet Jackson's New Conscience", The Boston Globe, s. p. 30 
  24. ^ ABD 1989 yılı 1 numara şarkıları
  25. ^ Aletti, Vince (19 Ekim 1998), Rhythm Nation 1814: Janet Jackson: Review: Rolling Stone, Rolling Stone, 24 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Mart 2008 
  26. ^ a b c Dowell, Dowell (2006), Heritage Signature Entertainment Memorabilia Auction #622, Heritage Capital Corporation, s. 139, ISBN 1599670364 
  27. ^ Bronson, Fred (21 Aralık 2007), "Chart Beat Chat", A 'CLUMSY' TRIP, Billboard, 29 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Mart 2008 
  28. ^ "Janet Jackson Biography", Billboard, 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Mart 2008 
  29. ^ "Biography of Jackson". 12 Eylül 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2008. 
  30. ^ Wild, David (27 Mayıs 1993), "Jackson's Double Play", Rolling Stone (657), s. p. 18, ISSN 0035-791X 
  31. ^ a b Gundersen, Edna (18 Şubat 1994), "All About Janet", USA Today, s. p. 1 
  32. ^ a b Poetic Justice, Rolling Stone, 8 Aralık 2000, 9 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Haziran 2008 
  33. ^ Janet: Janet Jackson: Review: Rolling Stone, Rolling Stone, 24 Haziran 1993, 30 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Temmuz 2008 
  34. ^ Howe, Desson (23 Temmuz 1993), Poetic Justice, Washington Post, 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Haziran 2008 
  35. ^ Janet Jackson, Rolling Stone, 30 Eylül 2004, 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Temmuz 2008 
  36. ^ a b c Biddle, Frederic M. (22 Mart 1994), "Fashion and fame team on Oscar night", The Boston Globe, s. p. 61 
  37. ^ a b Norment, Lynn (Eylül 1993), "Grown-up Janet Jackson talks about racism, sensuality and the Jackson family", Ebony, 48 (11), s. p. 36, ISSN 0012-9011 
  38. ^ a b c Grammy Winners Seach, The Recording Academy, 2008, 11 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Temmuz 2008 
  39. ^ a b c Pick, Steve (12 Temmuz 1994), "Janet Jackson Offers Hits, Larger-Than-Life Persona", St. Louis Post-Dispatch, s. p. 6d 
  40. ^ a b c Snyder, Michael (18 Şubat 1994), "Janet Jackson Makes All The Right Moves / Singer brings extravaganza to San Jose", San Francisco Chronicle, s. p. C1 
  41. ^ Corliss, Richard; Sachs, Andrea (6 Eylül 1993), "Society: Who's Bad? An age of innocence may be at an end as Michael Jackson, the Peter Pan of pop, confronts accusations that he sexually abused one of his young friends", Time, s. p. 54 
  42. ^ Boepple, Leanne (1 Kasım 1995), "Scream: space odyssey Jackson-style.(video production; Michael and Janet Jackson video)", Theatre Crafts International, 29, s. p. 52, ISSN 1063-9497 
  43. ^ "On concert tour, Janet invites fans inside her Velvet Rope", Jet, 94 (15), s. p. 56, 7 Eylül 1998, ISSN 0021-5996 
  44. ^ The Velvet Rope, Recording Industry Association of America, 15 Ocak 1998, 10 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Haziran 2008 
  45. ^ a b c Halstead, Craig (2003), Jacksons Number Ones, Authors On Line, ss. 28, 120, ISBN 0755200985 
  46. ^ a b McCormick, Neil (18 Ekim 1997), "The Arts: Give her enough rope ... Reviews Rock CDs", The Daily Telegraph, s. 11 
  47. ^ a b Mayfield, Geoff (25 Aralık 1999), "Totally '90s: Diary of a decade", Billboard, 111 (112), ISSN 0006-2510 
  48. ^ The Velvet Rope: Janet Jackson: Review: Rolling Stone, Rolling Stone, 30 Ekim 1997, 14 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 20 Temmuz 2008 
  49. ^ McCarthy, Marc (1 Nisan 2008), Janet Jackson to be Honored at 19th Annual GLAAD Media Awards in Los Angeles, Gay & Lesbian Alliance Against Defamation, 8 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 10 Haziran 2008 
  50. ^ LaSalle, Mick (31 Temmuz 2000), "'Professor' Moves Out Smartly / Hollywood's summer better than expected", San Francisco Chronicle, s. p. D1 
  51. ^ a b c "Box Office; Home Edition", Los Angeles Times, s. p. F–28, 3 Ağustos 2000 
  52. ^ McElroy, Quindelda (21 Nisan 2008), "Ex-hubbies can cash in", The Atlanta Journal and Constitution, s. p. E.2 
  53. ^ Jeckell, Barry (10 Ocak 2001), MTV To Honor Janet Jackson, Billboard, 29 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Mart 2008 
  54. ^ Erlewine, Stephen Thomas (2001), All for You > Review, Allmusic, 10 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 20 Temmuz 2008 
  55. ^ Pareles, Jon (4 Mayıs 2001), Album of the Week, The New York Times, erişim tarihi: 20 Temmuz 2008 
  56. ^ a b c d ABC News: Janet Jackson, ABC News, 18 Haziran 2005, 29 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Nisan 2008 
  57. ^ Jackson's apology can't stem mass anger, ESPN, 10 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Mart 2008 
  58. ^ a b Jones, Steve (30 Mart 2004), "Jackson steps out as 'Damita Jo' Apologies over, she promotes sexy CD", USA Today, s. D1 
  59. ^ Hay, Carla (28 Ağustos 2004), "The Billboard Backbeat", Billboard, 116 (35), s. pp. 60–61 
  60. ^ a b Damita Jo, Recording Industry Association of America, 27 Mayıs 2008, 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Haziran 2008 
  61. ^ a b Ms. Jackson Visits Us (We Are for Real!), US Weekly, 9 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Nisan 2008 
  62. ^ Serpick, Evan (3 Ekim 2006), 20 Y.O., Rolling Stone, 17 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Temmuz 2008 
  63. ^ Gamboa, Glenn (2006), How Janet got her groove back, Newsday, 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Temmuz 2008 
  64. ^ a b Christian, Margena A (3 Mart 2008), "NAACP Honors Showbiz Veterans, Newcomers At Image Awards", Jet, 113 (8), s. p. 52 
  65. ^ Coveney, Janine (1 Eylül 2006), Janet Ready To Dance Again On New Album, Billboard, 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Ağustos 2008 
  66. ^ Goldman, Lea (18 Ocak 2007), The 20 Richest Women In Entertainment, Forbes, 6 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Eylül 2008 
  67. ^ a b Kellman, Andy, Discipline overview, Allmusic, 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Nisan 2008 
  68. ^ Grein, Paul (2 Mart 2008), Week Ending March 2, 2008: Jackson Family Drama--Janet Tops Michael In #1 Albums, Yahoo!, 6 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Eylül 2008 
  69. ^ a b Crosley, Hillary (9 Haziran 2008), Janet Jackson Dissatisfied With New Album Promo, Billboard, 7 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Temmuz 2008 
  70. ^ Interview with Janet Jackson, Larry King Live, CNN, 28 Şubat 2008 
  71. ^ Crosley, Hillary (9 Haziran 2008), Janet Jackson Dissatisfied With New Album Promo, Billboard, 7 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Haziran 2008 
  72. ^ Moody, Nekesa Mumbi (19 Mayıs 2008), Janet Jackson Announces First New Tour in 7 Years, ABC News, 28 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Temmuz 2008 
  73. ^ (İngilizce) Janet Jackson taken to hospital, BBC News, 30 Eylül 2008, 3 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Ekim 2008 
  74. ^ (İngilizce) Jackson released from hospital, BBC News, 1 Ekim 2008, 3 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Ekim 2008 
  75. ^ Kaufman, Gil (13 Eylül 2009), "VMAs Kick Off with Madonna and Janet's Tribute to Michael Jackson", MTV News, 22 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 14 Eylül 2009 
  76. ^ Kaufman, Gil (14 Eylül 2009), Janet Jackson Releases New Single Following VMA Performance, MTV, 22 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 14 Eylül 2009 
  77. ^ Reid, Shaheem (14 Eylül 2009), Rodney Jerkins Talks Janet Jackson's VMA Performance, New LP, MTV, 28 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Ekim 2009 
  78. ^ a b Dean, Maury (2003), Rock-N-Roll Gold Rush, Algora Publishing, s. 34, ISBN 0875862071 
  79. ^ a b Henderson, Eric (2003), Slant Magazine Music Review: Janet Jackson: Control, Slant, 19 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Haziran 2008 
  80. ^ a b Ritz, David (1 Ekim 2008), Sex, sadness & the triumph of Janet Jackson, Rolling Stone, 24 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Nisan 2008 
  81. ^ Janet Jackson: Rolling Stone, Rolling Stone, 2008, 19 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Nisan 2008 
  82. ^ a b Ripani, Richard J. (2006), The New Blue Music: Changes in Rhythm & Blues, 1950-1999, Univ. Press of Mississippi, ss. 132-153, ISBN 1578068622 
  83. ^ Norment, Lynn (1 Kasım 2000), "Janet: At the crossroads", Ebony, 56 (1), s. p. 180, ISSN 0012-9011 
  84. ^ Gaar, Gillian G. (2002), She's a rebel: the history of women in rock & roll, Seal Press, ss. 323-324, ISBN 1580050786 
  85. ^ a b c Vincent, Rickey (1996), Funk: The Music, The People, and The Rhythm of The One, Macmillan, s. 284, ISBN 0312134991 
  86. ^ a b c Klein, Joshua (25 Nisan 2001), "Janet Jackson's Lighthearted Lament About Lost Love", The Washington Post, s. p. C01 
  87. ^ a b Christensen, Thor (15 Eylül 2001), "Loose Lips: Pop Singers' Lip-Syncing In Concert Is An Open Secret", Pittsburgh Post-Gazette, s. p. B.8, ISSN 1068-624X 
  88. ^ a b Mitoma, Judy; Mitoma, Judith; Zimmer, Elizabeth; Stieber, Dale Ann; Heinonen, Nelli; Shaw, Norah Zuňiga (2002), Envisioning dance on film and video, Routledge, s. 16, ISBN 0415941717 
  89. ^ Strong, Martin (2004), The Great Rock Discography: Complete Discographies Listing Every Track, Canongate U.S., s. 749, ISBN 1841956155 
  90. ^ Starr, Larry (2006), American Popular Music : The Rock Years, NY: New York Oxford University Press, s. 231, ISBN 9780195300529 
  91. ^ UOMO Producer Helps Propel Janet Jackson to #1 in the US, Business Wire, 10 Mart 2008, 30 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Haziran 2023 
  92. ^ Huey, Steve (2008), Janet Jackson > Biography, Allmusic, 17 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Haziran 2008 
  93. ^ a b Bobbin, Jay (10 Ağustos 2006), "Imitation nation ; World of pop music filled with copycats", Chicago Tribune, s. p. 54, ISSN 1085-6706 
  94. ^ Sutherland, William (2005), Aaliyah Remembered, Trafford Publishing, s. 9, ISBN 9781412050623 
  95. ^ Bobbin, Jay (26 Haziran 2007), "Evolution into an R&B star Singer Ciara stays on the rise with BET Awards in her sights", Newsday, s. B.21, ISSN 0278-5587 
  96. ^ Murray, Sonia (18 Ağustos 2006), "Janet & Beyonce: Rivals or not, the stars share surprising similarities", The Atlanta Journal and Constitution, s. p. F.1, ISSN 1539-7459 
  97. ^ Sitt, Pam (9 Temmuz 2001), "Happier, sexier Janet Jackson gives a knockout performance", The Seattle Times, s. p. E.1, ISSN 0745-9696 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]