Amatör telsizci

Vikipedi, özgür ansiklopedi
NASA astronotu Albay Doug Wheelock, uçuş mühendisi, Uluslararası Uzay İstasyonu'nun Zvezda Servis Modülünde NA1SS amatör radyo istasyonu'nu işletiyor. Ekipman bir Kenwood TM-D700E alıcı-verici'dir.

Amatör telsizci, radyo amatörü veya amatör telsiz operatörü, amatör telsizcilikte kendisine ait çağrı işareti olup yurt içi ve yurt dışıyla, kendilerine ayrılan frekans bantlarını kullanarak, izin verilen modülasyon tiplerinden herhangi birini kullanıp haberleşen ve bunu da hobi olarak yapıp bundan hiçbir menfaat sağlamayan kişilerdir.[1] İngilizce konuşulan ülkelerde radyo amatörlerine, "ham radio Operator" veya "amateur radio operator" şeklinde ifade kullanılır. Buradaki 'ham' ifadesi 20. yüzyılın başlarında telgraf'lar tarafından işini ciddiye almayan telgrafçılara "beceriden yoksun" anlamına gelece şekilde aşağılamak için kullanılmış bir ifadededir. Kelime daha sonraları amatör telsizciler tarafından benimsenmiştir.[kaynak belirtilmeli]

2000 yılı itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 3 milyona yakın amatör telsizci bulunmaktadır. Amatör telsizciler kendi çağrı işaretleriyle q kodları'nı ve bazı ortak jargonları kullanarak birbirleriyle iletişim kurarlar.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke adı Amatör telsizci

sayısı

% Nüfusa

oranı

Kaynak

yılı

Kaynak
 ABD 757,610 0.227 2023 [2]
 Japonya 381,899 0.304 2021 [3]
 Tayland 101,763 0.147 2018 [4]
 Çin 150,000 0.010 2019 [5]
 Almanya 63,070 0.073 2019 [6]
 Kanada 70,198 0.187 2018 [7]
 İspanya 58,700 0.127 1999 [4]
 Birleşik Krallık 75,660 0.114 2018 [8]
 Güney Kore 42,632 0.082 2012 [9]
 Rusya 38,000 0.026 1993 [4]
 Brezilya 32,053 0.016 1997 [4]
 Türkiye 32,000 0.037 2023 [10]
 İtalya 30,000 0.049 1993 [4]
 Endonezya 27,815 0.011 1997 [4]
 Fransa 13,500 0.019 2022 [11]
 Ukrayna 17,265 0.037 2000 [4]
 Arjantin 16,889 0.042 1999 [4]
 Polonya 15,395 0.040 2023 [12]
 Avustralya 15,068 0.059 2020 [13]
 Hindistan 15,679 0.001 2000 [4]
 İsveç 12,859 0.114 2021 [14]
 Hollanda 12,582 0.07 2018 [15]
 Malezya 11,273 0.03 2023 [4]
 Danimarka 9,079 0.152 2022 [16]
 Slovenya 6,500 0.317 2000 [4]
 Avusturya 6,930 0.077 2022 [17]
 Güney Afrika 6,000 0.012 1994 [4]
 Norveç 6,818 0.125 2022 [18]
 Çekya 5,332 0.05 2023 [19]
 Finlandiya 5,000 0.090 2016 [20]
 Sırbistan 3,962 0.056 2020 [21]
 Romanya 3,527 0.018 2017 [22]
 Macaristan 3,234 0.033 2023 [23]
 İrlanda 1,945 0.039 2020 [24][25]
 Slovakya 1,745 0.032 2023 [26]
 Estonya 700 0.052 2020

Dünya çapındaki amatör radyo operatörlerinin çoğunluğu Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve Doğu Asya, Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde yaşamaktadır.

Nüfusa oranla amatör telsizci sayısına bakıldığına başı çeken ilk beş ülke şunlardır:

Şu anda Dünya'da sadece Yemen ve Kuzey Kore hükümetleri vatandaşlarının amatör telsiz operatörü olmasını yasaklıyor.[kaynak belirtilmeli] Bazı ülkelerde Amatör telsizci olmak süreçlerin yoruculuğu bürokratik engeller veya ücretlerin yüksek olması sebebiyle zordur.

Cinsiyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkelerin büyük çoğunluğunda, amatör radyo operatörlerinin nüfusu ağırlıklı olarak erkektir. Sadece Çin'de amatör telsizcilerin %12'sini kadınlar oluşturmaktadır.[27]

Yaş[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğu ülkede amatör telsizcilik belgesi almak ve amatör telsizci olabilmek için asgari yaş şartı yoktur. Türkiye'de BTK bu yaş sınırını 12 olarak belirlemiştir. Birçok ülkede amatör telsizcilerin sayısı yıldan yıla artmasına rağmen, amatör telsizcilerin yaş ortalaması nispeten yüksektir. Bazı ülkelerde, amatör telsizcilerin ortalama yaşı 68'dir.[kaynak belirtilmeli]

ABD'de, Bazı ulusal radyo toplulukları; American Radio Relay League (ARRL) vb Amatör Radyo Eğitim ve Teknoloji Programları düzenleyerek gençlerin amatör radyoya katılımını teşvik etmiş özel ve yaşlanan amatör telsizci nüfusuna yanıt vermeye çalışmıştır.[28]

Ülkelerde amatör telsizciler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye[değiştir | kaynağı değiştir]

Örnek bir çağrı işareti ve bölümleri
Türkiye Amatör Telsiz TA bölge haritası

Türkiye'de amatör telsizci, KEGM'in yapmış olduğu amatör telsizcilik sınavlarında başarı göstermiş kişilerdir. KEGM, bu kişilere uluslararası geçerliliği olan amatör telsizcilik belgeleri ve ülkesini, bölgesini, belge sınıfını ve kişinin kendisi tarafından belirlenen son eki içeren eşsiz bir çağrı işareti tahsis eder.[29]

Çağrı işareti[değiştir | kaynağı değiştir]

Amatör telsiz çağrı işaretleri ülke ve belge sınıfını belirten ön ek, bölge numarası ve amatör telsizci tarafından belirlenen son ekler olmak üzere 3 bölümden oluşur. Amatör telsizcilik ile ilgili uluslararası düzenlemeler gereği her ülkeye bir ülke kodu tahsis edilmiştir. Türkiye’nin ülke kodu için “TA”,"TB","TC" harfleri kullanılır.

  1. TA: Türkiye'deki A lisansına sahip bir amatör telsizciyi ifade eder.
  2. TB: Türkiye'deki B ve C lisansına sahip bir amatör telsizciyi ifade eder.
  3. TC: Türkiye'de KEGM tarafından özel etkinlikler için tahsis edilen özel çağrı işaretidir, bir ya da birden fazla amatör telsizciyi ifade eder.[30]

Türkiye'deki yasal yasal düzenlemelere göre Türkiye 0 - 9 arası rakamlarla kodlanan 10 farklı bölgeye ayrılmıştır:

  • 0. Bölge: Adaları kapsar.
  • 1. Bölge: Trakya bölgesini ve İstanbul'un Avrupa yakasını kapsar.
  • 2. Bölge: İstanbul'un Anadolu yakasını batı Karadeniz'i ve iç Anadolu'nun bir kısmını kapsar.
  • 3. Bölge: Ege'nin kuzeyini ve Marmara'nın güneyini kapsar.
  • 4. Bölge: Ege'nin güneyini Akdeniz'in batısını ve iç Anadolu'nun bir kısmını kapsar.
  • 5. Bölge: İç Anadolu'nun güney kısımlarını ve Akdeniz'in bir kısmını kapsar.
  • 6. Bölge: Orta Karadeniz ve iç Anadolu'nun kuzeyini kapsar.
  • 7. Bölge: İç Anadolu'nun bir kısmını ve Karadeniz'in orta ve doğusunun bir kısmını kapsar.
  • 8. Bölge: Güney doğu Anadolu ve iç Anadolu'nun bir kısmını kapsar.
  • 9. Bölge: Doğu Karadeniz'in bir kısmını ve doğu ile güneydoğu Anadolu'nun bir kısmını kapsar.

Türkiye'de amatör telsiz çağrı işaretinin son ekini, sınavı kazandıktan sonra amatör telsizci, KEGM'in internet sitesinden tahsis eder. Son ek, aynı bölge ve belge sınıfına sahip birisinin son ekinden farklı olması gerekmektedir. Bu sebeple aynı bölge ve belge sınıfına sahip birisinin almış olduğu son ek seçme listesinde seçilemez.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "amatör telsizci kimdir". AKRAD. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  2. ^ "FCC License Counts". arrl.com. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  3. ^ "Hamlife.jp Database Ministry of Communication". 11 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  4. ^ a b c d e f g h i j k l "MCMC Register Of Apparatus Assignments Search". 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  5. ^ "业余电台操作证书核发信息公告(ABC类及香港B类)" [Amateur Radio Operation Certificate Issue Information Announcement (ABC Class and Hong Kong Class B)]. Chinese Radio Amateurs Club. June 2019. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2019. 
  6. ^ "Amateurfunk". Bundesnetzagentur. 2019. 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  7. ^ "News - Canada: Amateur radio statistics 2018". Southgate Amateur Radio Club. Rayleigh, Essex, England. 3 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  8. ^ "How many UK radio amateurs are there?". 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  9. ^ "Triennial Report from KARL". iaru-r3.org. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  10. ^ "Deprem sonrası amatör telsizci başvuruları arttı". www.trthaber.com. 14 Mart 2023. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023. 
  11. ^ REF preliminary callsign statistics
  12. ^ "UKE Radioamator". amator.uke.gov.pl. 23 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 
  13. ^ "ACMA Radiocomms license data". acma.gov.au. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  14. ^ SSA callsign statistics published in QTC 12/2021
  15. ^ Agentschap Telecom - Ministerie van Economische Zaken en Klimaat "Staat van de Ether 2018". 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  16. ^ "Energistyrelsen Frekvensregister". frekvensregister.ens.dk. 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  17. ^ "Rufzeichenliste österreichischer Amateurfunkstellen" (PDF). 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  18. ^ Nkom callsign statistics
  19. ^ "Individual licenses and call signs of Radio Amateur Service stations". ctu.cz. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  20. ^ "Mitä radioamatööritoiminta on?". SRAL.fi. 1 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016. 
  21. ^ "YU Amateur Radio Call Book". yu1srs.org.rs. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020. 
  22. ^ "ANCOM Callbook Radioamatori". ancom.org.ro. 11 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018. 
  23. ^ "call_sign_book.xml". nmhh.hu. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023. 
  24. ^ "COMREG Licensing Database". www.comreg.ie. 7 Mart 2016. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021. 
  25. ^ "Population and Migration Estimates April 2020 - CSO - Central Statistics Office". www.cso.ie. 20 Ağustos 2020. 24 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021. 
  26. ^ "List of Slovakia Radio Amateur call signs". teleoff.gov.sk. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  27. ^ Chinese Radio Sports Association (2004). "The Current Status of Amateur Radio in the Mainland of China". Proceedings of the International Amateur Radio Union's Region 3 Twelfth Regional Conference. Document No. 04/XII/057. 6 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2006. 
  28. ^ "The ARRL Amateur Radio Education & Technology Program". ARRL.org. 25 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2007. 
  29. ^ "Amatör telsizcilik". BTK. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  30. ^ "KEGM - SSS". 28 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.